Mánudagsblaðið - 15.05.1950, Blaðsíða 2

THfiP
B MÍNUDAGSBLAPIÐ
r..i ...i.'■ ■■■ i. ■■■ n i ■_. "' .-
PILLUÁT
Meimirnir em aS eyðileggja líí sitt
með þessum „meinlausu“ pillum
Eftir frægan enskan læknir
Pllluát hefur alvariega auk-
izt. Oisökin til þess er sú, að
menii lifa lífinu svo ört nú
á dögum, að það reynir mjög
á taugakerfið og skapar
taugaveiklun. Venjulega af-
leiðingin af þessum sjúkdómi
er svefnleysi — og þar af
rstafa öll vandræðin.
Þeir, sem þjást af svefn-
leysi, hvort sem það stafar af
ikvöium eða áhyggjum, þeim
'hættir við að mikla þetta fyr-
ir sér og brjóta heilann um
svefninn, sem þeir hafa misst.
Brátt vérður svo hin raun-
.yerulega orsök svefnleysisins
éttinn við að sofna ekki.
Þennan vítahring verður að
brjóta. Sjúklingarnir leita til
sefandi lyfja, og venjulega
byrja þeir á aspirini.
Aspirin gfferir ekki annað en
að eyða kvölunum, og er
gagnslaust sem sefandi lyf, og
þegar þess er neytt að stað-
aldri, myndást sýrur í mag-
anum og meltingarleysi er af-
leiðingin.
Því er það oft, að þegar sá,
sem tekur inn aspirin, verður
þess var, að lyfið verkar ekki
lengur sem svefnlyf, þá eru
þeir búnir að fá nýjan maga-
kvilla, sem eykur á svefn-
leysið og viðheldur því.
Næsta stigið er svo það, að
,-svefnleysinginn leitar í hill-
um lyfsalans að svefntöflum,
en efni þeirra eru sambönd
af ýmissum brómefnum.
Brómið hefur deyfandi á-
hrif á allt taugakerfið, og að
vísu veitir þetta meðal þeim
svefn um tíma.
Svefnvana sjúkHngar verða
þess varir, að þeir þurfa
stærri og stærri skammta.
Þá skeður eitt af tvennu:
Annað hvort missir brómið
kraft, og þá fer sjúklingurinn
til læknis til þess að fá sterk-
ari lyf, eða, stundum, leiðir
ofnautn bróms til sjúkdóma,
brómsjúkdóma, og sjást
merki þess á hörundi sjúk-
lingsins, hugsanarugli og verð
ur stundum að óráði eða æði.
Það skal tekið fram og á-
herzla á það lögð, að brómát
er mjög sjaldgæft nema með-
al aldraðs fólks.
læknar halda því fram,
að þeim f jölgi stöðugt, sem
fari til læknis og biðja þá um
eitthvað til þess að þeir geti
sofið.
Barbiture-lyf eru meðul,
sem taka verður inn með
mestu gætni. Þau eru meðal
þeirra efstu á lista eiturlyf ja
Þeir, sem taka lyf að stað-
aldri, hættir við andlegri og
siðferðilegri afturför. — Þá
skortir þrek til að einbeita
sér, fá í sig slen; síðan getur
komið höfuðsvimi; menn
verða loðmæltir, hafa missýn-
ingar og titring í augnalok-
unum.
Þessi einkenni bera vott of-
þreytu, illa andlega líðan og
að menn eru ekki sjálfum sér
nógir.
En allt þetta má lækna. —
Hættulegra er að taka of stóra
skammta af þessum lyf jum,
því að slíkt getur leitt af sér
skyndilegan dauða.
Það er vitað, að konur og
karlar, sem tekið hafa stóra
skammta af þessu Iyfi til þess
að geta sofnað, vakna stund-
um hálfringluð uth miðja nótt,
halda að næturskammturinn
hafi ekki verið tekinn, ná í
glasið á börðinu og taka ann-
an hnefa af töflum. Árang-
urinn verður svo önnúr ráð-
gáta, sem líkskoðarinn einn
verður að ráða: ,,Var þetta
slys eða sjálfsmorð?"
Fjörulíu af hundraði
Ekki er unnt að meta ná-
kvæmlega inntöku sefandi og
svæfandi lyf ja. Lyf jafræðing-
ur einn í Lundúnum sagði
mér, að þrír fjórðu af lyf-
seðlum þeim, sem gefnir væru
út handa sjúkrasamlagsmönn
um, væru í þessum flokki.
Jafnvel í þeim héruðum,
þar sem lifað væri rólegasta
lífi og taugaáreynslan því í
nokkuru hófi, væru lyfseðl-
arnir upp á sefandi lyf 40 af
hundraði allra lyfseðla.
I þessum flokki eru talin
lyf ópíumtegundar og mor-
fínsefnis, sem gefin eru til
að stilla kvalir. En þótt svo
sé gert, er hlutfallið ægilega
hátt.
Milli áranna 1934 og 1947
hafa lyf í þessum flpkki gert
meira en ferfaldast, því að
þau hafa aukizt úr 1,1 upp í
4,6 af hundraði.
Síðan sjúkrasamlögin urðu
til, hefur lyfjanautn aukizt.
Heilbrigðísráðuneytið játar,
að eiturlyfjanautn hafi stöð-
ugt farið vaxandi, en bendir
jafnframfc á, að brómnautn
hafi minnkað.
Er þetta svo að skilja, að
fólk sé að leggjast í nautn
sterkari og hættulegri lyfja,
og að þetta sé að verða að
vana hjá því?
Lækningin *
Hvernig á að leysa þetta
vandamál, sem hafa mun hin
alvarlegustu áhrif á heilsu
þjóðarinnar, ef svona verður
látið reka á reiðanum lengur?
Læknar halda því fram, að
til þess að lækna þessa tauga-
veiklun, áhyggjur og svefn-
leysi sé hvíld nauðsynleg,
loftslágsbreyting og starfs-
breyting.
En þetta segja þeir að sé
hægra sagt en gert.
Fátt fólk getur sezt í helg-
an stein eða skipt um störf,
þegar áhyggjumar bugá það.
En það gæti þó lagt nokkra
stund á hvíldina og það gæti
styrkt þá ákvörðun sína, að
hætta að nota svefnlyf, jafn-
skjótt sem það hefur tekið
fyrsta skrefið til þess að sigra
svefnleysið á byrjunarstigi.
Ef þetta er ekki gert, fáum
við eftir mannsaldur fleiri
taugasjúklinga heldur en við
vitum, hvemig á að lækna.
Ég undirrit.......óska eftir að gerast áskrifandi að
Mánudagsblaðinu.
Nafn ..............................................
Heimili . ......................................
Staður ............................................
Vtanáskrift:
Mánudassblaðið
Reykjavík
Mánudágur 15. • maí 1950.
Mánudagsblaðið
fæst á eftirtöldum stöðum
Bókaverzlunum:
Bókabúð Austurbæjar
Sigfús Eymundsson
ísafoldar
Lárusar Blöndal
Bókabúð Laugarness
Bókastöð Emreiðarinnar
Bókabúð Laugav. 15
Baga Brynjólfssonar
Verzl. Helgafell, Bergstaðastr.
Bækur og ritföng
Greiðasölustöðum:
Fjólu
Florida
West End
Tóbaksbúðinni Kolasundi
Gosa
Óðinsgötu 5
Vöggur
Hressingarskálinn
Stjarnan (Laugaveg 86)
Skeifan
Isbúðin, Bankastræti
Bjargi
Verzlunum:
Skálholt
Axelsbúð, Barmahlíð 8
Söluturni Austurbæjar
Sigfús Guðfinnsson, Nönnug. 5
Árni Kristjánsson, Langh.v.
Rangá, Skipasundi
Drífandi, (Samtúni 12)
Leifangag., Laugaveg 45
Drífandi, Kaplaskjólsv.
Nesbúð
Þorsteinsbúð
Verzlunin Ás
Júlíusar Evert, Lækjargötu
Hverfisgötu 71
Árna Pálssonar, Miklubr.
Krónan, Mávahlíð
Foss vogsbúðin'
Kópavogsbúðin