Mánudagsblaðið - 26.06.1950, Page 1

*
Hneyksli i uppsiglingu
r
Geysilega athygli
VERÐA DANIR LATNIR SJA UM
SOGS- OG LAXÁRVIRKJUNINA?
Kostar minnst nín miíljónir króna í
erlendum gjaldeyrj________________
NáðarbrauS Bandaríkjanna á íslandi
étið af Dennn
Eins og almenningi er kunnugt, veittu Bandaríkin
Isiandi um fimm milljónir doUara til þess að stækka
virkjunina við Sogið og Laxá.
Verkið var boðið út og komu nokkur tilboð í það.
Lægstu tilboðin voru fra Almenna byggingafélaginu
og danska verkfræðingnum Langvad, og var tilboð
Almenna byggingafélagsins um níu miUjónum króna
hærra en danska tilboðið. Tilboð bessi bárust áður en
gengislækkunin gekk í gildi, en af henni leiddi, að mis-
munurinn á tilboðunum er nú ekki méiri en um 2^4 til
3 milíjónir íslenzkra króna.
Nú gengur sá orðrómur um bæinn, að hið opinbera
ætli að taka tilboð hins danska verMræðings, en hafna
íslenzka tilboðinu og að ákvörðun þess efnis hafi vcrið
eða sé um það bil að verða samþykkt.
Ef dönum eða öðrum erlendum mönnum yrði falið
að vinna verkið, næmi gjaldeyristapið um 9 milljónum
króna, samanborið við það að íslenzkur verktaki ynni
það.
Það má heita furðulegt, ef hið opinbera hefur kjark
í sér að gera slíkar ráðstafanir og hér um ræðir. —
Landið er svo til gjaldeyrislaust og skorturinn á ýms-
um nauðsynjum hræðilegur. Níu milljónir í eriendu fé,
sem mvndu sparast við það að láta íslenzkt félag vinna
veriöð, gætu mikið dregið úr vöruleysinu og tolltekjur
rBiissjóðs af þeim vörum myr.du verða rniklu meiri en
þær 2V2—3 miEjónir, sem í rniíli ber í tilboðunum.
Það er út af fyrir sig hart, að verða að þiggja
náðarbrauð frá Bandaríkjunum eða yfirleitt nokkru
landi, eu að vera svo aumir, að verða að nota dani til
þess að vinná verkið, er meira en hægfc er að bjóða ís-
Ienzkum borgurum upn á. Hér á íandi er nóg til a-f tækni-
lega Iærðíim möinnum fcil þess að izma þetta starf af
hendi, og tælán til framkvæmda eru líka fyrir hendi.
Ef hið opinbera .ætlar þvert ofan í vilja álþjóðar
að íeyfa dönum að koma hir.gað og taka gjaldeyri út
úr íandinu, þegar tslcr.zkir inenn geta unnið verkið,
undir því yfirskyni, að þeir geíi ekki unnið þetta verk,
þá er tími til kominn að spyria, hvað íslenzkir verk-
fræðingar á Mnum ýmsu sriðum hafi lærfc í löngum og
ströngum skólum erlendis. *
'Við erum fullvissir um, að íslenzkir menn geti
unnið þetta verk og almenr.ingur sættir sig ekki við
það, að einhver opinber klíka komi því til íeiöar, að
Banir beri IiéSan stórar krásir frá Iiorði.
•' Beynáa- 'Mtó úr Jieirri át£ er þegar orðin ærið
dýrkejrpt.
Rifsfjóri NártudagS'
bíðósins dæmdur í eiff
þúsuitd kréna sekf
í síðustu viku var ritstjóri
Mánutíagsbíaðsins dæmdar í 1000
króna sekt vegna meiðyrða um
Karakúl-prestana Niels Dungai
og Pál Zóphóníasson, alþm.
Dómur þessi er hið furðulegasta
plagg, þótt hann sé réttur frá laga
legu sjónarmiði. Blaðið er dæmt
í sekt vegna harðra ummæla í
garð þessara manna, en ekki eitt
einasta orð, sem blaðið sagði um
þátttöku þeirra i Karakúlmálinu
er hrakið.
Báðir þessir menn hafa krafizt
dóms vegna orðalags eins og t. d.
er af sama karakulsauða-
húsi“ (Dungai telur þetta
móðgandi) og „yfirforustusauð.
ur“ (Páll telur þetta meiðandi),
en alls ekki vegna málefnisins
sjálfs, þ. e. á. s. hverjir bökuðu
þjóðinni tugmilljónatap með fáí
víslegu káki í þessum málum.
Við munum skýra frá þessu i
næsta blaði.
vakti greinin um „Neyð-
aróp Landsbankans“ í síð-
asta Mánudagsblaði. Það,
sem fyrlr lá af blaðinu,
seldist upp strax, og menn
stóðu agndofa og töluðu
um hneykslið í Iiálfum
hljóðum, því að nú var eng
an sérstakan að saka —
allir voru í sökinni! — ja,
nema hiim einstaki lesandi
— hann bar auðvitað enga
sök, því að hann hafði ekk-
ert fengið að vita.
— Hvernig hefur verið
hægt að leyna þessu? —
sögðu menn. Okkur, al-
mennum kjósendum, hefur
alltaf verið kennt um pen-
ingaverðfallið, vegna kapp-
hlaupsins um verðlag og
kaupgjald — já, og svo átti
setuliðið líka sinn þátt í að
spenna upp kaupið. En töl-
um sem minnst urn það, því
að það var m. a. þetta, sem
sem afladrýgst varð og gaf
okkur hinar miklu erlendu
inneignir.
En það voru þessar inn-
eignir, sem flokkarnir gátu
ekki horft upp á. Og nú
byrjaði kapphlaupið milli
þeirra um að ræna þessu
fé af eigendunum og eyða
því.
t>ví að þeir héldu, að sá,
sem duglegastur yrði að
eyða, mundi efla sitt fylgí
mest. Enda gat svo litið út’
í bili, því að nú hófst æðis-
legra kapphlaup en nokkrií
sinni fyrr — flokkari
keyptu kjósendur, og kjós-
endur keyptu flokka — allt
f yrir annarra f é, því að þótt
fíestir ætfcu eitthvað smá-
vegis í hrúgunni, þá var una
að gera að eignast meira
— eignast hiunnindi —
eignast föst verðmæti, enda'
auðséð, að nú voru allir
lausir peningar í hers hönd.
um — bönkunum tilky ilUv^
að þeir færu ekki með
æðsta valdið í landinu og
þeir skyldu hafa sig hæga!|
Já, nú ætluðu ALLIR AÐ;
GERA ALLT STRAX —
og ríkið þó mest, og svo'
voru strákar með í spilinu,
sem æptu: — Herðið ykk-
ur, piltar, að ná stærstu
hitunum, því að annars
verða þeir teknir af ykk-
ur!
Var þá nokkur furða,
þótt allur gildur gjaldeyrir,
gufaði fljótt upp og væri
breytt í föst verðmæti, sen*
Mn fámenna þjóð réð ekki
við? Enda voru nú engir
peningar og líka aUt of fá-
ar hendur til að reka og
halda við öllum þessum;
miklu framleiðslubáknum
Framhald á 8. síðu
Nýlegn giftist Fatima, systir Faroults Egyptalandskonungs, amerískum milljónamæringi,
Farouk konungi ínislíkaði svo mjög giftingin, að sögn, að liann vill gera systur sína arflausa.