Mánudagsblaðið - 26.06.1950, Blaðsíða 7

Mánudaguritffi 26. júni 1950.
MÁNUDAGSBLAÐIÐ
Marga langaði á baðströndina í sólskininu sl. viku. — Hér
sjást ein af nýjustu strandfötunum, sem eru úr nylon.
Upplesfur SteingerSar
GuSmundsdöttur
Ofsjaldan er minnzt á það,
sem vel er gert í útvarpinu.
Á þriðjudaginn 13. þ. m. las
Steingérður Guðmundsdóttir
upp þrjú kvæði: Gunnars-
hólma, Berðu mig til blóm-
anna og Spunakonuna. Stein-
gerður er meðal okkar Iærð-
ustu upplesara, a. m. k. á ljóð.
Hún hefur yfirleitt góða
tækni, forðast tilfinningasemi,
en getur lagt tilfinningu í þá
staði, sem henni finnst við
þurfa.
Svið hennar í túlkun geð-
hrifa er breiðara en menn eiga
að venjast af leikurum vor-
um, þó hefur Einar Pálsson
ef til vill stærra svið í túlkun
ljóðrænna kvæða. Skýrleikinn
er að sjálfsögðu óaðfinnanleg
ur.
Bezt tókst henni ljóðið
Berðu mig til blómanna, eftir
Pál Árdal. Þar naut upplesar-
inn sín, enda á bezt við hana
að túlka skiptileg geðhrif,
eins og eru í þessu kvæði, þar
sem enginn sérstakur og
sterkur blær hvílir yfir kvæð-
inu. Hún endurvarpaði jafn-
óðum þeim geðhrifiun, sem
bárust henni og lögð eru í
munn mismunandi persónu-
gervingum náttúrunnar. Síð-
ur tókst henni með hinkvæðin.
Þau eiga skyldara við sagna-
ljóð og eru þyngri í vöfun-
um. Deilt hefur verið um,
hvort slík Ijóð væru konu
meðfæri.
Túlkun Gunnarshólma þarf
að sníða að þeim örlögum, er
kvæðið f jallar um. Þessi örlög
hvíla í kvæðinu öllu, tíka í um-
gerðinni, því að vitanlega orti
Jónas umgerðina (náttúrulýs-
inguna) vegna sögunnar. —
Túlkunin verðin- því að vera
samfelld heild. Hana er ekki
hægt að búta niður í kafla.
Tæknilega galla mátti líka
finna, galla, sem hver lærður
upplesari á að forðast, en þeir
voru, að Steingerður „tengdi"
of oft milli ljóðtína. Upplesar-
inn má aldrei gleyma, að hann
er að lesa ljóð, en ekki sögu.
Tengingamar heyra því ekki
ljóðatúlkun til, heldur á hver
lína að njóta sín. Hér á ég
auðvitað ekki við, að nema
eigi endilega staðar eða
lajkka róminn við kommu eða
pimkt.
Spunakonan, eftir Guð-
mund Kamban, var heldur
ekki samfelld í túlkuninni, og
á það vitanlega rót sína að
rekja til skilnings listakon-
unnar á kvæðinu. Þar voru
mikil stökk úr einum geðblæ
í annan. Ótrúlegt þykir mér,
að kennarar Steingerðar í
upplestri hafi ekki bent henni
á, að slík stökk má ekki gera,
ef yfir öllu kvæðinu hvílir
sterkur geðblær, eins og flest-
ir munu finna, sem lesa kvæð-
ið. Spunakonan lifir aftur dap
urlega ævi sína í huga sér.
Þessi heildarblær ræður „tón“
kvæðisins, svo að geðhrifin í
smáköflum inni í kvæðinu
verða að samlagast heildar-
svipnum. Sé tóninum eða
heildarsvipnum á slíku kvæði
eklci náð, verður túlkun kvæð-
isins í molum. Áhrifin af upp-
lestrinum verða veikari en
ella. Þetta, sem hér er fram
sett, eru aðeins einfaldar
reglur, sem þykja nauðsynleg
undirstöðuatriði í upplestri.
Mestur vandi lærðs upplesara
liggur í að leggja hinn rétta
skilning í kvæðið, sem hann
flytur, en þar hefur oft beztu
mönnum skjátlazt.
Þessar fáu línur eru aðeins
stutt umsögn og tilgangurinn
með þeim er að örva listakon-
una til áframhaldandi þjálfun
ar, en ekki gagnstætt. Hver
upplesari ætti að minnast
þess, að kvæði er aldrei of vel
unnið og heildarsvipurinn má
aldrei glatast.
Sveinn Bergsv>einsson.
RADDIR
LESENDANNA
„Fiskimjölsveiðarnar
ganga veirrr
sagði Morgunblaðið 21. þ.
m.
Mikil tíðindi eru þetta.
Við, sem stundað höfum sjó
árum saman á togurum, höf-
um aldrei heyrt þessara miða
getið, þótt undarlegt sé. —
Okkur væri því þökk á, ef
Morgunblaðið vildi skýra frá
því, hvar þessi uppgripa fiski-
mjölsmið eru, og hvemig að
því er farið að veiða þetta
fiskimjöl.
Gamall
togaraskipstjóri.
Bifreiðastjórar kvarfa
yfir ökuníðingum
Nokkur bréf hafa borizt
varðandi akstur þeirra bif-
reiðastjóra, sem stjórna vöru
bifreiðum, áætlunarbifreiðum
og sérstaklega þá, sem lieyra
olíubílana svonefndu. Kvart-
anirnar eru allar mjög á einn
veg og er hér eftirfarandi
kafli úr einu af bréfunum:
,,.....ekki er svo veJ, að
þessir bílstjórar hlýði almenn
um ökureglum. Flestir þeirra
(olíubifreiðarstjórar) þjösn-
ast áfram eins og naut í flagi
og taka ekkert tillit til okkar,
sem eigum þó að vera jafn-
réttháir á vegunum. I innan-
bæjarakstri þarf títt að var-
ast þá, því hér hræðast þeir
lögregluna og passa nokkurn
veginn umferðarreglurnar. En
þegar á þjóðvegina kemur,
haga þeir sér eins og óvita
börn — keyra hratt á miðjum
vegunum og víkja ekki af
miðri akbrautinni, þó þeir sjái
aðrar smærri bifreiðar koma
á móti þeim.
Hefur þetta gengið svo
langt, að nokkrir bifreiða-
stjórar hafa orðið beinlínis að
fara út af brautinni til þess
að stofna ekki lífi farþega eða
bifreiðinni í hættu. Dæmi eru
til þess, að smærri bifreiðar
hafa beinlínis keyrt út af og
hvolft til þess að varast á-
rekstur við þessa vegadjöfla.
Eg vildi fyrir mitt leyti
leggja til, að bæði atvinnu-
bifreiðastjórar, sem og aðrir,
tækju farþega til vitnis, þar
sem slíkir atburðir ske, og
kæri þá svo umsvifalaust til
lögreglunnar og félagsins,
sem þeir vinna fyrir. Svona
ruddaskapur af hálfu þeirra
er óþolandi og stórhættuleg'
ur.
Eftir tuttugu ára reynslu
sem atvinnubifreiðastjóri, þá
vil ég, herra ritstjóri, mælast
til þess, að þér birtið þennan
bréfstúf, því ég er viss um, að,
aðrir í minni stétt séu mér,
sammála.
i
Afcvinnubif reiðastj'óri. j
(Nafn ekki birt, samkvæmt
beiðni).
Kírkjukór SauðáÉróks
1
hélt söngskemmtun í sam-
komuhúsinu í Borgainesi
laugardaginn 10. júní s, 1. Á1
söngskránni voru 14 lög, —
og tvö þeirra eftjr söngstjór-
ann, Eyþór Stefánsson. Söng-
skráin var smekklega valin
lögum eftir þekkta ágæta höf-
unda.
Söngskemmtunin var hin
ánægjulegasta, og sýndi na-
kvæmt val söngstjórans á
fólki í kórinn, sem leggur sig
fram um að hlýða stjóm'
meistarans.
Hin gamalkunnu íslenzkúi
alþýðulög: Björt mey og hrein'
— og Undir bláum sólai-sali,
voru skemmtilega sungin —•
með þjóðlegum blæ. Lagið: í
rökkursölum, eftir Möhríng
— einsöngvari Sigurður P.
Jónsson, bassi, — var með
afbrigðum vel sungið. Værí
athugandi að fá það á plötu.
Bára Jónsdóttir og Svafah
Þorvaldsson skiluðu mætavel
tvísöngshlutverki sínu „Ljúf-
lingslag“ eftir Björgvin Guð- '
mundsson. w
Kórnum var óspait klapp-
að lof í lófa af áheyrendum,
og varð að endurtaka rnörg
lögin; og að lokum söng hann!
nokkur aukalög, þar á meðal
Skín við sólu Skagafjörðui’. •>
Það er viðburður og söntí
óblandin ánægja að fá hcim-
sókn slíkra gesta. )
Jónas Krist jáosson. |
Gjörið svo vel, forstjór-
inn er tilbúinn.
Hvaða menntun hafið
þér? Hraðritun, vélritun
og tungumál ?
Nei, en ég kann swing,
rumbu og tangó.
Hvenær getið þér býrj-
að?
. t C5 C