Morgunblaðið - 03.01.2005, Blaðsíða 8

8 MÁNUDAGUR 3. JANÚAR 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
†mis starfsmanna- og stéttarfélög
veita styrki vegna dansnámskei›a.
Mambó
Tjútt
Freestyle
Salsa
Brú›arvals
Barnadansar
Samkvæmisdansar
Sérnámskei› fyrir hópa
N‡justu tískudansarnir
Börn – Unglingar – Fullor›nir
Dansrá› Íslands | Faglær›ir danskennarar Bolholti 8 | 105 Reykjavík | sími 553 6645 | fax 568 3545 | dans@danskoli.is | www.dansskoli.is
VI‹ BJÓ‹UM
UPP Í DANS Á
N†JU ÁRI
Innritun og
uppl‡singar alla
daga kl. 12–19
í síma 553 6645
e›a me› tölvupósti til
dans@dansskoli.is
Gleðilegt stórgrósseraár.
Á vegum Umhverfis-stofu Reykjavík-ur, Umhverfis-
stofnunar og umhverfis-
ráðuneytisins er verið að
vinna að rannsókn á loft-
mengun í Reykjavík. Sjálf-
virkar mælingar á mengun
í Reykjavík gefa til kynna
að mengunin hafi minnkað
í kringum árið 2000 þrátt
fyrir að bílaeign borgar-
búa hafi aukist. Lúðvík
Gústafsson, deildarstjóri
umhverfisvarna hjá Um-
hverfisstofu, segir erfitt að
átta sig á hvaða skýring sé
á þessu. Ein hugsanleg
skýring gæti verið breyt-
ingar á veðurfari.
Kerfisbundnar mælingar á
mengun í Reykjavík hafa verið
stundaðar frá árinu 1990. Lúðvík
sagði að nú sé verið að vinna úr
þessum gögnum með það að mark-
miði að menn átti sig betur á
hvernig þróun hefur verið og til
hvaða aðgerða sé hægt að grípa til
að draga úr mengun.
Bílum fjölgaði um
27% á sex árum
Um síðustu áramót voru um 190
þúsund ökutæki skráð á landinu
öllu og hafði þeim fjölgað um 27%
á sex árum. Þetta eitt og sér ætti
að leiða til meiri loftmengunar, en
mælingar Umhverfisstofu benda
til þess að það séu fleiri þættir en
bílafjöldinn sem hafi áhrif.
„Mælingar benda til þess að eft-
ir árið 2000 hafi orðið einhver
lækkun á styrk loftmengandi efna
þrátt fyrir að bílum hafi fjölgað.
Þetta viljum við skoða nánar. Það
er ekkert eitt sem blasir við manni
sem gæti skýrt þetta, en við viljum
m.a. skoða þátt veðurfarsins,“ seg-
ir Lúðvík.
Á seinni árum hafa komið fram
sparneytnari bílar og bílar með
hvarfakúta. Lúðvík segir að þetta
geti skipt einhverju máli, en bend-
ir jafnframt á að í froststillum á
veturna rjúki mælitölur upp sem
fyrr. Þetta veki upp þá spurningu
hvort meiri vindur eða aðrar vind-
áttir geti átt þátt í því að ársmeð-
altöl síðustu ár séu lægri en árið
2000 þegar mengun í borginni
virðist hafa náð vissu hámarki.
Lúðvík tók fram að þó að dregið
hafi úr mengun eftir 2000 hafi hún
aukist aftur tvö síðustu ár þó að
hún hafi ekki enn náð því stigi sem
hún var árið 2000.
Sjálfvirkar mengunarmælingar
Umhverfisstofu sýna vel hvernig
umferðin í borginni er. Mengunin
eykst hratt á morgnana þegar fólk
er á leið til vinnu. Síðan dregur
heldur úr henni um miðjan daginn
en eykst svo aftur síðdegis þegar
fólk er á leið heim úr vinnu.
Erum nálægt
mengunarmörkum
Evrópusambandið hefur sett
reglur um leyfileg mörk mengun-
arefna, en reglurnar eru settar á
grundvelli heilsufarsrannsókna.
Mörkin eru bæði miðuð við dags-
gildi og eins lengri tíma. Ísland
hefur skuldbundið sig til að fylgja
þessum reglum, en það felur m.a. í
sér að ef mengun fer upp fyrir
þessi mörk eru stjórnvöld skuld-
bundin til að grípa til ráðstafana
eins og að setja fram aðgerðaáætl-
un. Í erlendum stórborgum hafa
aðgerðirnar m.a. falið í sér tak-
mörkun á umferð.
Lúðvík segir að við séum ekki
langt fyrir neðan þessi mörk. „Sá
flokkur mengunarefna sem ég hef
mestar áhyggjur af fyrir utan svif-
rykið er köfnunarefnisoxíð. Það er
hægt að sjá þetta efni í froststill-
um sem gulbrúna slikju. Ég er
ekki búinn að skoða nægilega vel
tölur fyrir árið 2004 en það gæti
verið að við séum komnir að mörk-
um fyrir köfnunarefnisoxíð á
þessu ári.
Staðan gæti verið svipuð varð-
andi svifrykið. Mörkin fyrir svif-
rykið eru að lækka ár frá ári til
ársins 2010. Þar gætu skapast
vandræði,“ segir Lúðvík.
Hann bendir á að svifryk komi
ekki nema að hluta til frá bílaum-
ferð. Jarðvegsagnir og saltagnir
bætist við það sem komi frá bílum
og við getum því ekki haft stjórn á
þessu nema að hluta til.
Mikil mengun er
jafnan um áramót
Gamlársdagur er að jafnaði einn
mengaðasti dagur ársins á höfuð-
borgarsvæðinu, en mjög mikil
mengun kemur frá flugeldum.
Mengunin er mest milli kl. 23.30
og kl. 1 eftir miðnætti, en þá er
hún margföld á við það sem gerist
á venjulegum degi. Lúðvík segir
að ekki hafi verið gerðar vísinda-
legar rannsóknir á mengun frá
flugeldum en ljóst sé að það sé
ekki beinlínis hollt að anda að sér
þessari mengun. Í flugeldunum
séu einhverjir þungmálmar sem
séu notaðir til að búa til litbrigðin
sem verið er að sækjast eftir.
Hann segir að fólk með öndunar-
færasjúkdóma ætti ekki að vera
lengi úti á gamlárskvöldi þegar
mengunin er sem mest.
Mengun í höfuðborginni frá
flugeldum fer hins vegar eins og
önnur loftmengun mikið eftir
veðri. Ef hvasst er í veðri blæs
mengunarefnunum fljótlega í
burtu, en þau vara lengur ef stillt
er í veðri. Stillt var í veðri í höfuð-
borginni um miðnættið þegar
flestir skutu upp flugeldum.
Fréttaskýring | Loftmengun í Reykjavík
mælist minni nú en árið 2000
Erum nálægt
mörkunum
Mælingar sem sýna minni mengun gætu
skýrst af breytingum á veðurfari
Mesta loftmengunin kemur frá bílaumferð.
Mesta loftmengunin er
jafnan á gamlársdag

Mjög mikil loftmengun fylgir
skoteldum sem sprengdir eru á
höfuðborgarsvæðinu um áramót.
Mengun í u.þ.b. tvær klukku-
stundir í kringum miðnætti er
margföld við það sem gerist á
venjulegum degi. Langstærsti
hluti mengunar, sem rekja má til
athafna mannsins, kemur hins
vegar frá bílaumferð. Mælingar
sýna hins vegar að mengun í
Reykjavík hefur ekki aukist í
takt við aukna umferð.
egol@mbl.is
Fáðu fréttirnar
sendar í símann þinn