Morgunblaðið - 03.01.2005, Blaðsíða 52

52 MÁNUDAGUR 3. JANÚAR 2005 MORGUNBLAÐIÐ
Stóra svið
Nýja svið og Litla svið
BELGÍSKA KONGÓ e. Braga Ólafsson
Gríman fyrir besta leik í aðalhlutverki
Fö 7/1 kl 20, Fö 14/1 kl 20, Su 16/1 kl 20
HÍBÝLI VINDANNA leikgerð Bjarna
Jónssonar eftir vesturfarasögum
Böðvars Guðmundssonar
Aðalæfing fi 6/1 kl 20 - UPPSELT
Frumsýning fö 7/1 kl 20 - UPPSELT
Lau 8/1 kl 20 - GUL KORT- UPPSELT
Su 9/1 kl 20 - AUKASÝNING - UPPSELT
Lau 15/1 kl 20 - RAUÐ KORT
Su 16/1 kl 20 - GRÆN KORT
Fö 21/1 kl 20 - BLÁ KORT
Lau 22/1 kl 20, Lau 29/1 kl 20, Su 30/1 kl 20
Miðasalan er opin: Mánud. og þriðjud.:10:00-18:00, mið-, fim- og föstudaga: 10:00-20:00, laugar- og sunnudaga: 12:00-20:00
Miðasölusími 568 8000 - miðasala á netinu: www.borgarleikhus.is
LÍNA LANGSOKKUR e. Astrid Lindgren
Su 9/1 kl 14, Su 16/1 kl 14
Su 23/1 kl 14, Su 30/1 kl 14
HÉRI HÉRASON e. Coline Serreau
Fö 14/1 kl 20, Su 23/1 kl 20
SVIK eftir Harold Pinter
Samstarf: Á SENUNNI, Sögn ehf og LA.
Fö 14/1 kl 20, Fi 20/1 kl 20
AUSA eftir Lee Hall og STÓLARNIR
eftir Ionesco - Í samstarfi við LA
Lau 8/1 kl 20, Su 9/1 kl 20
Fi 13/1 kl 20, Lau 15/1 kl 20
HÉRI HÉRASON
Fyndið - ferskt - fjörugt - farsakennt
Starfsfólk Borgarleikhússins sendir landsmönnum öllum
BESTU ÓSKIR UM HEILLARÍKT KOMANDI ÁR
um leið og það
ÞAKKAR 140.000 GESTUM FYRIR KOMUNA
í Borgarleikhúsið á síðasta leikári.
☎ 552 3000
ALLRA SÍÐASTA SÝNING
• Laugardag 15. janúar kl 20
eftir LEE HALL
Loftkastalinn ✦ Seljavegi 2 ✦ 101 Reykjavík ✦ Miðasalan er opin frá 11-18
KÓNGURINN KVEÐUR!
í samstarfi við LEIKFÉLAG AKUREYRAR
Ekki missa af Elvis! Ein vinsælasta sýning ársins kveður sviðið
www.loftkastalinn.is
4 600 200
leikfelag.is
Miðasölusími
„Fjarskalega
leiftrandi og
skemmtileg
sýning.“
H.Ö.B. RÚV
Óliver! Eftir Lionel Bart
06.01 kl 20 5. kortas. UPPSELT
08.01 kl 20 6.kortas. UPPSELT
09.01 kl 20 7.kortas. Örfá sæti
13.01 kl 20 Örfá sæti
15.01 kl 20 Örfá sæti
16.01 kl 20 Nokkur sæti
Sýnt í Reykjavík: Eldað með Elvis, Svik og Ausa og stólarnir
Háskólabíó vi› Hagatorg I Sími 545 2500 I sinfonia@sinfonia.is I www.sinfonia.is
Hljómsveitarstjóri ::: Michael Dittrich
Einsöngvari ::: Ingveldur Ýr Jónsdóttir
HÁSKÓLABÍÓI, MIÐVIKUDAGINN 5. JANÚAR KL. 19.30 – LAUS SÆTI
FIMMTUDAGINN 6. JANÚAR KL. 19.30 – ÖRFÁ SÆTI LAUS
FÖSTUDAGINN 7. JANÚAR KL. 19.30 – ÖRFÁ SÆTI LAUS
LAUGARDAGINN 8. JANÚAR KL. 17.00 – UPPSELT
Græn tónleikaröð #3
Óðum að seljast upp
á Vínartónleikana!
Ef að líkum lætur verða miðar á hina sívinsælu
Vínartónleika Sinfóníuhljómsveitar Íslands ófáanlegir innan skamms.
Enda ekki von, Vínartónleikarnir eru ávallt hátíðlegir og skemmti-
legir og í ár eru gestir Sinfóníunnar ekki af verri endanum:
Ingveldur Ýr Jónsdóttir, mezzósópran-söngkonan fjölhæfa og þýski
Strauss-sérfræðingurinn og hljómsveitarstjórinn Michael Dittrich.
BÓK þessi fjallar um mannlíf og
náttúru í Austur-Skaftafellssýslu og
er safn ellefu greina. Í grófum drátt-
um má skipta þeim í þrjá megin-
þætti: Sögu og náttúru, jarðsögu og
minningarbrot frá jöklaathugunum
liðinna ára.
Í fyrsta hluta eru fimm greinir.
Egill Jónsson rekur sögu landkosta,
Páll Bergþórsson ræðir áhrif veðr-
áttunnar á landbúnað og sjávarút-
veg, Páll Imsland segir frá landrisi
og sigi í Hornafirði, Helgi Björnsson
og Finnur Pálsson lýsa jöklum í
Hornafirði og landslagi undir Hof-
fellsjökli og Sveinn Runólfsson skrif-
ar um landbætur. Í öðrum hluta bók-
ar fjallar Jón Jónsson um myndun
og mótun lands sunnan Vatnajökuls
og Guðmundur Ómar Friðleifsson
lýsir Geitafellseldstöð. Í þriðja og
síðasta hluta bókar eru fjórar grein-
ir. Sverrir Scheving Thorsteinsson
segir frá kynnum sínum við ís og
snjó, þá greina tveir Svíar, Gunnar
Hoppe og Carl Mannerfelt, frá rann-
sóknaferðum Svía til Íslands og leið-
angri á Vatnajökul 1936 og að lokum
eru minningarbrot úr dagbókum
Sigurðar Þórarinssonar 1934–38 í
samantekt Svens Þ. Sigurðssonar.
Auðsætt er af þessari upptaln-
ingu, þó að aðeins sé tæpt á helztu
umfjöllunarefnum, að víða er komið
við í bókinni. Hún myndar þó ekki
neina samofna
heild, því að
greinirnar eru of
ólíkar til þess og
efnistökin hver
með sínum hætti.
Í formála er frá
því greint, að
tvennt varð tilefni
að bókinni; ann-
ars vegar að ný vitneskja hefur feng-
izt um landslag undir suðaustan-
verðum Vatnajökli og hins vegar
hafa orðið kaflaskipti í náttúrusögu
sýslunnar vegna breytts veðurfars
og árangurs af áratuga aðgerðum til
landgræðslu og gróðurvarna. Um
fyrra atriðið fjalla Helgi Björnsson
og Finnur Pálsson í stuttri en vand-
aðri grein sem byggist á nákvæmum
mælingum, en öðru máli gegnir um
hið síðar nefnda. Sagan að baki
framkvæmdum við landgræðslu er
skilmerkilega rakin í greinum Egils
Jónssonar og Sveins Runólfssonar
og er ljóst, að margt hefur áunnizt.
Á hinn bóginn skortir mikið á, að
framvindu gróðurs séu gerð fræði-
leg skil.
Vissulega er það rétt sem víða
kemur fram, að aðstæður í Austur-
Skaftafellssýslu eru um flest harla
ólíkar því sem gerist annars staðar
hér á landi. Þar ríkir mikil fjöl-
breytni í hinni lífvana náttúru, land-
ið hnígur og rís, og hin innri og ytri
öfl hafa ekki látið sitt eftir liggja við
að móta umhverfið. Þar ráða veður
og loftslag kannski meiru en gerist
og gengur annars staðar. Um þetta
fjalla einkar fróðlegar greinir Jóns
Jónssonar, Guðmundar Ó. Friðleifs-
sonar og Páls Bergþórssonar.
Á sínum tíma vakti leiðangur Sví-
ans Hans Ahlmanns á Vatnajökul
1936 mikla og verðskuldaða athygli.
Af leiðangursmönnum er nú einn lif-
andi, Carl Mannerfelt, og greinir
hann frá reynslu sinni af þessari
ferð. Áður hafði Ahlmann skrifað
bók um leiðangurinn. Reyndar bætir
hann ekki miklu við fyrri frásögn, en
engu að síður er skemmtilegt að
rifja upp þessa sögu frá eilítið öðrum
sjónarhóli, sem var allmikið afrek á
sinni tíð og lagði grunn að nútíma
jöklarannsóknum. Íslenzkir þátttak-
endur voru Jón Eyþórsson, Sigurð-
ur Þórarinsson og Jón yngri Jónsson
frá Laug í Biskupstungum. Þá rekur
Sverrir Sch. Thorsteinsson kynni sín
af jöklum og Gunnar Hoppe segir
frá ferðum sænskra fræðimanna til
Íslands. Að lokum eru birtar glefsur
úr dagbókum Sigurðar Þórarins-
sonar frá dvöl hans meðal Austur-
Skaftfellinga á árunum 1934–39.
Þær varpa skemmtilegu ljósi á tíð-
arandann.
Með bókinni fylgir margmiðlunar-
diskur um efni hennar. Það verk
vann Egill Vignisson, og hefur hann
staðið vel að sínu verki.
Þó að margt komi fram í þessari
bók, sem hnýsilegt má telja, er engin
fjöður yfir það dregin, að hún er æði
sundurlaus á köflum. Það virðist al-
gengara nú en áður að safna saman
mörgum greinum, oft harla sundur-
leitum, og gefa út á bók. Slík greina-
söfn geta vissulega verið mjög gagn-
leg, en gera verður strangari kröfur
til bóka en þær séu safn tímarits-
greina.
Í skjóli jökla
BÆKUR
Náttúrufræðirit
Ritstjórn: Helgi Björnsson, Egill Jónsson
og Sveinn Runólfsson. 408 bls. Útgef-
andi: Skrudda, Reykjavík 2004
Jöklaveröld – Náttúra og mannlíf
Ágúst H. Bjarnason
samastaðinn var flutt svo prýðilega af stórum
hópi. Hins vegar var of langt gengið í óhugnað-
inum þegar Nansí var barin í hel og blóðið
draup. Mörkin eru nefnilega svo viðkvæm þeg-
ar börn eru áhorfendur. En lýsing, förðun og
búningar þjónuðu ævintýrinu ágætlega og
gervin voru trúverðug.
Eins og komið hefur fram er leikhópurinn
stór blanda af atvinnufólki, áhugafólki og börn-
um og frammistaðan er misjöfn þó söngurinn
hafi alltaf verið mjög áheyrilegur. Það kom á
óvart hve mörg barnanna léku vel og þar þarf
auðvitað að nefna hinn tíu ára gamla Gunnar
Örn Stephensen sem lék Óliver en hann lék og
söng eins og engill. Krakkagengi Fagins var
einstaklega afslappað í samleik sínum og
barnahóparnir vel þjálfaðir í söng og leik. Af
þeim leikurum sem nefna skal sérstaklega ber
fyrstan að telja Ólaf Egil Egilsson sem lék hið
fræga hlutverk Fagins alveg einstaklega vel og
glansaði í smæstu atriðum. Jón Páll Eyjólfsson
var óhugnanlegur og grimmur sem Bill Sykes
og fyndinn sem Nói. Þórunn Clausen lék og
söng hlutverk Nansíar mjög vel og vakti þá
gleði og samúð sem hlutverkið býður áhorf-
endum. Margrét Eir var í mörgum litlum hlut-
verkum þar sem hún beitti góðri söngröddinni
skemmtilega en heldur var túlkunin á Kátu
ekkjunni of alvarleg til að bera nafn með rentu.
Þorsteinn Bachmann lék sér að ýmsum smá-
hlutverkum og eins var um Sögu Jónsdóttur.
Skúli Gautason var firna góður sem Súrbert en
Esther Thalía Casey var of óskýr og stirð sem
frú Súrbert. Hins vegar áttu öll önnur hlutverk
hennar miklu betur við hana.
Þegar svo mikið er færst í fang og blandað
saman atvinnufólki og börnum er alltaf tekin
viss áhætta. Sýning Leikfélags Akureyrar er
réttum megin við þröskuldinn þó deila megi um
smáatriði; hún er prýðileg skemmtun með vel
fluttri tónlist, fallegum söng og dansi og
stjörnuleik í frægasta hlutverki leiksins.
Á LITLU sviði Leikfélags Akureyrar hefur
hinn nýi leikhússtjóri sett upp stóra sýningu
sem virkar. Leikmynd Sigurjóns Jóhannssonar
er haganleg og raunsæisleg og gefur þeim
fjölda leikara, statista og stórri hljómsveitinni
sem taka þátt furðu gott svigrúm. Farin hefur
verið sú leið að nota fjöldann allan af börnum í
aðal- og aukahlutverk ásamt söngvurum og
áhugaleikurum í bland við reynda og lítt reynd-
ari atvinnuleikara. Úr verður fjörugur og
áhugaverður söngleikur sem leiðir áhorfendur
inn í heim Charles Dickens í London á nítjándu
öld. Sýning Magnúsar Geirs leikstjóra og Guð-
mundar Óla hljómsveitarstjóra grípur athygl-
ina þegar aðeins er liðið á herlegheitin og held-
ur henni vel.
Það má velta því fyrir sér hvort boðskapur
Charles Dickens um fátæk, munaðarlaus börn
á hans tímum eigi erindi við okkur sem búum í
nútíma velferðarþjóðfélagi en niðurstaðan
hlýtur verða að svo sé þegar haft er í huga að
Óliver Twist hefur orðið sígild skáldsaga um
mannanna breytni og söngleikurinn ágætis
skemmtiefni með flottri tónlist. Einnig má
velta fyrir sér hvort söngleikur Lionels Barts
frá 1960 sé ekki frekar um smáþjófakónginn
Fagin og viðhorfsbreytingu hans en akkúrat
um Óliver Twist. Það má líka velta fyrir sér
hvort atriðið þegar aðalsmaðurinn uppgötvar
að Óliver er barnabarn hans sé ekki einum of
bratt til að trúverðugt sé. En það gerir ekkert
til því að þetta er ævintýri. Sennilega er söng-
leikurinn ætlaður bæði börnum og fullorðnum
en leikstjórnarstíllinn er miðaður við börn og
heppnast það vel þó að stöku sinnum hafi gætt
stirðleika og hiks. Finna má að því hvernig
gríðarlegt mistur úr vél byrgði áhorfendum
sýn á köflum en um leið verður að viðurkennast
að þetta mistur þjónaði ágætlega sem Lund-
únaþoka og hjálpaði til við að búa til óhugnað
og spennu. Það er einmitt eitt af því góða við
þessa leiksýningu hve langt er farið í óhugnað-
inum þegar illmennið Bill Sykes er annars veg-
ar og hvernig gleði og birta fá að skína til mót-
vægis, til dæmis þegar skemmtilega lagið um
Gömul saga og nýLEIKLISTLeikfélag Akureyrar í samstarfi við Sinfóníuhljómsveit Norðurlands
Höfundur: Lionel Bart. Útsetningar: William David
Brohn. Þýðing: Rúnar Jónsson og Grínarar hring-
borðsins. Leikstjórn: Magnús Geir Þórðarson. Hljóm-
sveitarstjóri: Guðmundur Óli Gunnarsson. Leikmynd
og búningar: Sigurjón Jóhannsson. Lýsing: Þórður
Orri Péturssson. Danshöfundur: Ástrós Gunnars-
dóttir. Leikgervi: Fríða María Harðardóttir. Aðalhlut-
verk: Gunnar Örn Stephensen, Ólafur Egill Egilsson,
Þórunn Erna Clausen, Jón Páll Eyjólfsson, Ólafur
Rúnarsson, Margrét Eir, Skúli Gautason, Esther
Thalía Casey, Þorsteinn Bachmann, Saga Jónsdóttir,
Jóhann Axel Ingólfsson, Ninna Rúna Pálmadóttir.
Sýning 2. janúar.
Óliver! Söngleikur
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
„Sýning Magnúsar Geirs leikstjóra og Guðmundar Óla hljómsveitarstjóra grípur athyglina
þegar aðeins er liðið á herlegheitin og heldur henni vel,“ segir meðal annars í umsögninni.
Hrund Ólafsdóttir
AUGLÝSINGADEILD
netfang: augl@mbl.is eða sími 569 1111