Morgunblaðið - 05.01.2005, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 5. JANÚAR 2005 11
FRÉTTIR
KÆRURNAR sem fulltrúar rétthafa
hafa lagt fram á hendur tíu einstak-
lingum fyrir að hafa fjölfaldað höf-
undarréttarvarið efni og gert fólki
kleift að sækja efnið á Netinu, voru
lagðar fram hjá ríkislögreglustjóra
um miðjan desember. Engin nöfn
fylgdu kærunum heldur einungis IP-
tölur á tölvum þeirra notenda tengi-
punkta sem voru kærðir. Auk þess
var einn kærður fyrir hlutdeild í brot-
unum.
Hallgrímur Kristinsson, fram-
kvæmdastjóri Samtaka myndrétt-
hafa á Íslandi (SMÁÍS), segir að
komið hafi til greina að kæra fjöl-
marga einstaklinga til viðbótar vegna
meintra brota á höfundalögum en
ákveðið hafi verið að kæra tvo af
hverjum tengipunkti. Í einu tilfelli
hafi sést að notandi var piltur á ferm-
ingaraldri og segir Hallgrímur að því
hafi verið ákveðið að kæra hann ekki
heldur látið nægja að hafa samband
við hann. Allir sem voru kærðir nota
skráaskiptiforritið dc++.
Segir starfsemina löglega
Deilir rekur fjóra af þeim fimm
tengipunktum sem getið er um í
kæru SMÁÍS. Hreinn Beck, talsmað-
ur Deilis, segir starfsemina full-
komna löglega en hann geti ekki
fylgst með eða borið ábyrgð á hegðun
einstakra notenda. Hann telur und-
arlegt að SMÁÍS hafi gripið til þess-
ara aðgerða nú þar sem enn sé óljóst
hvernig rannsókn ríkislögreglustjóra
ljúki.
Efnahagsbrotadeild ríkislögreglu-
stjóra er með kærurnar til meðferðar
en Helgi Magnús Gunnarsson,
fulltrúi hjá efnahagsbrotadeild ríkis-
lögreglustjóra, sagðist ekki geta gefið
frekari upplýsingar um málið. Dóms-
úrskurð þarf til að fá upplýsingar um
hverjir eru skráðir fyrir IP-tölum.
Í lok september gerði ríkislög-
reglustjóri húsleitir hjá tólf einstak-
lingum vegna gruns um að þeir
dreifðu höfundaréttarvörðu efni til
annarra, s.s. kvikmyndum, sjón-
varpsþáttum og tölvuleikjum. Nokkr-
ir voru handteknir vegna málsins sem
er enn til rannsóknar hjá efnahags-
brotadeild ríkislögreglustjóra. Þetta
var í fyrsta skipti sem gripið var til
slíkra aðgerða á Norðurlöndunum,
samkvæmt upplýsingum frá embætt-
inu.
Eftir aðgerðir ríkislögreglustjóra
hrundi notkun á Netinu innanlands
um meira en helming og var á tímabili
aðeins um fjórðungur af því sem hún
hafði verið tveimur sólarhringum
fyrr. Síðan hefur bandvíddarnotkun
aukist jafnt og þétt aftur og er nú
jafnvel enn meiri en hún var áður en
ríkislögreglustjóri lét til skarar
skríða. Þetta má sjá á mælingum Int-
ernets á Íslandi á bandvíddarnotkun
milli netkerfa, svokölluðum Rix-
skiptum.
Meðvitund aukist
Hallgrímur Kristinsson, fram-
kvæmdastjóri SMÁÍS, var spurður
að því hverju rétthafar vildu koma til
leiðar með því að leggja kærurnar
fram. „Fyrir aðgerðirnar á síðasta ári
höfðum við áhyggjur af því að það
væri að koma upp heil kynslóð af
ungu fólki sem fannst sjálfsagt að
sækja allt sjónvarpsefni, tónlist, kvik-
myndir og hugbúnað frítt á Netið. Og
taldi að það væri bara allt í lagi. Þetta
er sú þróun sem við viljum koma í veg
fyrir. Með því að vekja athygli á mál-
inu með þessum hætti, því það voru
fáir sem vildu hluta á okkur áður, þá
hefur meðvitund fólks um þetta sem
betur fer aukist mjög mikið,“ sagði
hann. Ekki megi heldur gleyma því
að hér sé klárlega um lögbrot að
ræða, þeir sem yrðu fyrir lögbrotum
hlytu að kæra til lögreglu. Þá væri
ómögulegt að skapa viðskiptagrund-
völl fyrir löglega dreifingu efnis á
Netinu ef allir gætu nálgast það
ókeypis með ólögmætum hætti ann-
ars staðar.
Spurður um áhrif á sölu sagði Hall-
grímur að rannsóknir bentu til þess
að á milli 20 og 80% þeirra sem sækja
sér kvikmyndir á Netinu hefðu þau
áhrif að það drægi úr kaupum þeirra
á kvikmyndum og á ferðir þeirra í
kvikmyndahús og á myndbandaleig-
ur. Hlutfallið væri mismunandi eftir
því við hvaða rannsókn væri miðað.
„Það eitt segir okkur að þetta hefur
vissulega áhrif,“ sagði hann.
Rétthafar kærðu meint brot á höfundarlögum um miðjan desember
„Þróun sem við viljum
koma í veg fyrir“
SAMTÖK rétthafa telja að rétt-
hafar verði af hundruðum milljóna
króna vegna ólöglegrar dreifingar.
Ekki er þó hægt að sjá á tölum Hag-
stofu Íslands að hún hafi augljós
áhrif á sölu hér á landi. Sala á er-
lendum geisladiskum er minni en
hún var fyrir fimm árum en hefur
verið á uppleið. Sala á DVD-
mynddiskum og á innlendum
geisladiskum hefur á hinn bóginn
stóraukist. Söluaðilar DVD sem
Morgunblaðið ræddi við í gær
sögðu að sala hefði verið með besta
móti á liðnu ári og afskaplega góð
fyrir jólin. Halldór Guðjónsson,
sölustjóri hjá Myndformi, sagði árið
2004 metár í sölu á DVD og Frið-
bert Gunnarsson, sölu- og markaðs-
stjóri Sambíóanna, sagði að um 80%
söluaukning hefði orðið á DVD-
diskum á árinu. Þá var salan á
DVD-mynddiskum í nóvember og
desember 2004 rúmlega 97% meiri
en sama tímabil árið 2003 hjá Sam-
bíóunum en þess ber þó að geta að
tvær mjög vinsælar myndir (Shrek
2 og Harry Potter) komu út í nóv-
ember 2004.
Á hinn bóginn hefur dregið úr
sölu á myndböndum en aukning á
sölu á DVD er þó mun meiri en sem
því nemur.
Ekki fengust upplýsingar í gær
um sölu á erlendum geisladiskum á
síðasta ári.
Miklu fleiri kaupa DVD-diska
FJÖLSKYLDA Guðlaugs Berg-
mann framkvæmdastjóra sem
lést 27. desember sl. hefur
stofnað um hann Minningarsjóð.
Markmið sjóðsins er að styrkja
verkefni í umhverfis- og sam-
félagsmálum, en þau áttu hug
og hjarta Guðlaugs síðustu árin.
Guðlaugur hafði sem verkefn-
isstjóri unnið ötullega að því að
búa sveitarfélögin á Snæfells-
nesi undir vottun Green Globe
21, en öðrum áfanga í því ferli
var náð í nóvember sl. þegar
sveitafélögin fengu formlega
viðurkenningu á því að hafa
mætt viðmiðum Green Globe
21. Guðlaugur hafði talað um
það við fjölskyldu sína að hann
óskaði þess helst að sín yrði
minnst fyrir starf sitt að um-
hverfsmálum, því hann taldi
þau vera eitt mikilvægasta
verkefni sem núverandi kynslóð
gæti tekist á við.
Sjóðurinn var í upphafi
kynntur undir kennitölu dán-
arbúsins, en hefur nú fengið
eigin kennitölu. „Þeim sem vilja
minnast frumkvöðulsins Gulla
Bergmann, sem alltaf lagði alla
sína krafta í þau verkefni sem
áttu hug hans hverju sinni, er
bent á minningarsjóðinn. Reikn-
ingsnúmer sjóðsins er: 1143 18
640230 kt. 430105-2130.“
Minningarsjóður
um Guðlaug
Bergmann
NÚ BÝÐST veiðimönnum í fyrsta
sinn að stunda urriðaveiði á svæð-
um Laxárfélagsins í Laxá í Aðaldal
utan laxveiðitímabilsins næsta sum-
ar. Orri Vigfússon, formaður Lax-
árfélagsins, segir að byrjað verði á
þessu strax í vor en það ráðist af því
hvernig vori hversu snemma verði
hægt að byrja. Áin sé hins vegar
fljót að hlýna með hækkandi sól í
maí og lífríkið fari allt af stað og sil-
ungurinn líka. Víða í ánni séu mikl-
ar og góðar urriðaslóðir sem fáeinir
félagsmenn hafi nýtt sér í mörg ár,
sérstaklega þegar vorað hafi
snemma en nú þurfi menn ekki að
vera meðlimir í Laxárfélaginu til að
geta fengið veiðileyfi.
„Við reiknum með að þetta verði
svona 8–10 stangir og við ætlum að
stilla verðinu í hóf, ég á von á að
þetta verði kannski svona átta til
níu þúsund krónur dagurinn en ein-
göngu verður leyfð veiði með flugu.“
Orri segir að silungsveiðin í Laxá
í Aðaldalnum sé ekki síðri en urr-
iðaveiðin í ánni uppi í Laxárdalnum
og Mývatnssveitinni sem sé marg-
rómuð og færri komist að en vilji.
Það sé hins vegar nánast vonlaust
að komast þar að enda sé Laxáin
ein mesta veiðiperla veraldar.
Orri segir að boðið verði upp á
veiði fyrir hópa jafnt sem einstak-
linga og hægt verði að fá staka daga
og mögulegt sé fyrir hópana að fá
inni í veiðiheimilinu í Vökuholti.
Aðspurður segir Orri að veiði
verði leyfð á flestum svæðum Lax-
árfélagsins en þar sem nokkuð geti
verið um niðurgöngulax á vorin
verði tekið fyrir veiði á þeim stöðum
þar sem hann sé helst að finna.
„Við hlökkum sérstaklega til að
stunda veiðar á efri svæðum Mýr-
arvatns en þar er venjulega mikið af
vænum urriða og bleikju á vorin.
Þetta svæði hefur verið mjög van-
veitt þar sem sjaldgæft er að finna
lax þar. Þar er nauðsynlegt að fara
varlega til að styggja ekki við-
kvæmt æðarvarp sem er í hólm-
unum á vatninu. Bátar Laxárfélags-
ins verða því til staðar til að
auðvelda mönnum að komast að
veiðistöðum.“
Orri segir að í janúar og febrúar
verði umsóknum safnað saman og
fyrirhugað að úthlutun fari fram í
byrjun mars. Bendir hann þeim sem
hafa áhuga á nánari upplýsingum
um veiðina í Laxá í Aðaldal að
senda tölvupóst á orri@icy.is.
Urriðaveiði í Laxá
í Aðaldal næsta vor
Ljósmynd/Sigurður Bjarnason
FÉLAG tónlistarskólakennara og
Félag íslenskra hljómlistarmanna
gerðu á gamlársdag kjarasamning
við Launanefnd sveitarfélaga.
Samningurinn gildir til 30. sept-
ember 2006, sem er sami samnings-
tími og í samningi leikskólakenn-
ara, en gengið var frá honum
skömmu fyrir árslok. Samning-
urinn gildir frá 30. september sl.,
en þá rann eldri samningur úr gildi.
Kjarasamningur tónlistarskóla-
kennara felur í sér ákveðnar launa-
breytingar og bókanir um sameig-
inlegar athuganir samningsaðila á
hugmyndum um kerfisbreytingar
sem nýttar verða við endurskoðun
á kjarasamningnum. Samningurinn
verður nú borinn undir atkvæði
beggja samningsaðila.
Tónlistar-
kennarar semja
ENGAR breytingar hafa orðið á
fjárhagsstöðu SÁÁ sem gefa tilefni
til þess að endurskoða sparnaðar-
áform samtakanna sem kynnt voru í
nóvember sl., segir Þórarinn Tyrf-
ingsson, yfirlæknir á Sjúkrahúsinu
Vogi. Þá var greint frá því að fækk-
að yrði um sjö stöðugildi, hætt að
innrita sjúklinga yngri en 16 ára,
dregið yrði úr þjónustu við efnafíkla
sem einnig eru geðsjúkir og hætt að
taka við nýjum sjúklingum í við-
haldsmeðferð vegna ópíumfíknar.
Þórarinn segir að sér sýnist af
viðbrögðum heilbrigðisráðherra að
hann setji það sem skilyrði fyrir því
að fjármagna nýja verkþætti, s.s.
viðhaldsmeðferðina, að núverandi
þjónustusamningi verði sagt upp og
nýr samningur gerður. SÁÁ hafi á
hinn bóginn engan áhuga á því. Hafi
ráðherrann ekki áhuga á því að rík-
ið taki þátt í nýjum verkefnum SÁÁ
sé það hans ákvörðun.
Sparnaðaráform
SÁÁ óbreytt