Morgunblaðið - 05.01.2005, Blaðsíða 24

24 MIÐVIKUDAGUR 5. JANÚAR 2005 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
• Standard tveggja manna kr. 9.400 á mann.
• Superior tveggja manna kr. 9.900 á mann.
• Deluxe tveggja manna kr. 10.400 á mann.
• Tilboðið gildir frá 6. til 31. janúar fyrir tvo í herbergi.
• Og líka frábært vetrartilboð í miðri viku
á Hótel Rangá í vetur.
• Þú bókar TVÖ herbergi en greiðir aðeins fyrir annað.
• Gildir sunnudaga til fimmtudaga
frá 9. janúar til 31. mars.
Bókanir og upplýsingar í síma 487 5700 eða 444 4000
tölvupóstur hotelranga@icehotels.is www.icehotels.is
Við óskum öllum gleðilegs árs 2005
og þökkum fyrir viðskiptin á liðnu ári!
Hver vill ekki fá léttan mat
eftir allan jólamatinn
Lítið því á janúartilboð okkar
Asíudagar
Gisting með
morgunverði, fordrykk
og fjögurra rétta
kvöldverði með
austurlensku ívafi.
HREGGVIÐUR Jónsson, fyrrver-
andi þingmaður Borgaraflokksins og
eitt sinn formaður Skíðasambands Ís-
lands, ritar grein í Morgunblaðið 3.
janúar þar sem hann
veltir fyrir sér kjöri
Íþróttamanns ársins
2004. Í lokin óskar hann
svars við spurningu
sem kemur kjöri
Íþróttamanns ársins
ekkert við, eftir að hafa
svarað sjálfum sér að
hluta til í miðri grein
um efni sem snerti
kjörið. Sem félagi í
Samtökum íþrótta-
fréttamanna, (SÍ) og
þar af leiðandi einn
þeirra tuttugu manna
sem tóku þátt í kjörinu að þessu sinni
þá skulda ég hvorki fyrrverandi þing-
manni Borgaraflokksins, né öðrum,
svar vegna niðurstöðu kjörsins í ár
eða síðustu ár. En sem þekktur þver-
haus, á tíðum sem brjóstumkenn-
anlegur tautari með dulda þrá til að
hafa skoðun á öllum hlutum, þá stenst
ég ekki þá freistingu að leggja orð í
belg.
Undanfarin ár hefur umræða
vaknað í kjölfar kjörs Íþróttamanns
ársins þar sem þeirri spurningu hefur
verið velt upp af hverju þessi eða hinn
íþróttamaðurinn er valinn umfram
annan. Fyrir kurteisi sakir hafa samt
nær allir verið sammála um að sá sem
fyrir valinu varð í þetta
og hitt skiptið hafi verið
vel að því kominn. Eins
er það nú sem m.a. má
sjá í grein Hreggviðs.
Það er gott að umræða
sé um kjörið, slíkt sýnir
áhuga á því og það hafi
skapað sér sess á meðal
þjóðarinnar á þeim 49
árum sem SÍ hafa stað-
ið fyrir því. En þegar
menn ryðjast fram á rit-
völlinn, koma fram í út-
varpi eða sjónvarpi og
krefjast svara og rök-
stuðnings vegna niðurstöðu leyni-
legrar kosningar þá eru menn komnir
fram úr sjálfum sér. Aldrei hef ég
sem kjósandi í þingkosningum verið
opinberlega beðinn um að rökstyðja
að kosningum loknum hvernig ég
varði atkvæði mínu og afhverju, hvort
sem mér hefur hugnast niðurstaðan
eða ekki. Vona ég að sá dagur renni
ekki upp. Á þeim nærri tíu árum sem
ég hefi tekið þátt í kjöri Íþrótta-
manns ársins þá hefur sá íþróttamað-
ur sem ég hef sett efstan á minn seðil
ekki alltaf orðið efstur í kjörinu. Mér
hefur ekki dottið í hug að ganga á fé-
laga mína og krefja þá skýringa af
hverju þeir settu ekki sama íþrótta-
mann í efsta sæti og ég.
Kosning Íþróttamanns ársins fer
þannig fram í stórum dráttum að
hver félagsmaður SÍ fyllir út sinn
seðil með nöfnum tíu íþróttamanna.
Gerir hann það eftir bestu sannfær-
ingu. Síðan er seðli skilað í lokuðu
umslagi til formanns eða annars
stjórnarmanns sem sér um talningu
atkvæða undir vökulum augum full-
trúa Sýslumannsins í Reykjavík.
Hreggviður telur að ef kosning
hefði farið fram á meðal þjóðarinnar
um það hver þeirra fjögurra íþrótt-
manna sem nú voru í efsta sætum í
kjörinu ætti að hljóta sæmdarheitið
íþróttamaður ársins þá hefði Kristín
Rós Hákonardóttir hlotið 90% at-
kvæða. Það kann vel að vera að þing-
maðurinn fyrrverandi hafi rétt fyrir
sér, enda þingmönnum öðrum mönn-
um betur gefið að hlusta eftir hjart-
slætti þjóðarinnar hverju sinni.
Hreggviði skal hins vegar bent á að á
dögunum fór fram kosning hjá vísi.is
og Fréttablaðinu. Um 3.500 lesendur
tóku þátt, væntanlegur almenningur,
og varð niðurstaðan sú að enginn
þeirra sex íþróttamanna sem valið
stóð á milli fékk 90% atkvæða. Var
Kristín Rós Hákonardóttir þó einn
þeirra íþróttamanna sem hægt var að
kjósa.
Varðandi þá spurningu Hreggviðs
hvaða rithöfundar séu hlutgengir til
bókmenntaverðlauna Halldórs Lax-
ness er rétt að benda honum á að
snúa sér með þá fyrirspurn til þeirra
sem með þau verðlaun véla. Ég bendi
honum hins vegar á að fatlaðir
íþróttamenn eru að sjálfsögðu hlut-
gengir „frambjóðendur“ í kjöri
íþróttamanns ársins hjá félögum SÍ
eins og aðrir íslenskir íþróttamenn,
slíkt sýnir niðurstaða kjörsins á dög-
unum, þar sem þrír af þeim 27
íþróttamönnum sem hlutu stig komu
úr röðum Íþróttasambands fatlaðra.
Það er síðan sjálfstætt mat hvers fé-
lagsmanns SÍ hvern hann telur vera
fremstan á meðal jafningja hverju
sinni, hvaða tíu íþróttamenn hann rit-
ar á atkvæðaseðil sinn og í hvaða röð
hann kýs að hafa þá.
Hreggviður og kjörið
Ívar Benediktsson svarar
Hreggviði Jónssyni ’En þegar menn ryðj-ast fram á ritvöllinn …
og krefjast svara og
rökstuðnings vegna
niðurstöðu leynilegrar
kosningar þá eru menn
komnir fram úr
sjálfum sér.‘
Ívar Benediktsson
Höfundur er blaðamaður og félagi í
Samtökum íþróttafréttamanna.
ÍSLAND er rómað um allan heim
fyrir náttúru sína, markaða af ís og
eldi. Feikn þessarar náttúru hræra við
tilfinningum manns og
skynjun. Jökulsá á Dal,
eða Jökla, er eitt af fyr-
irbærum í náttúru Ís-
lands, stórfenglegt fljót,
sem ryðst undan Brúar-
jökli í norðurjaðri
Vatnajökuls, stærsta
jökuls Evrópu. Jökulsá
flæmist fyrst um flatar
eyrar, neðar hefur hún
grafið sig niður í gegn-
um forna sethjalla sem
geyma sögu frá ísöld-
um, um leið sögu árinn-
ar. Síðan steypist hún
fram um gríðardjúp
gljúfrin og enn neðar
standa á bökkum henn-
ar myndarlegar bú-
jarðir bænda, en grón-
ar heiðar yfir.
Jökla ber fram
óhemjumagn af lausum
jarðefnum, einkum er
það hinn fíngerði leir,
einnig möl og grjót, og
síðan hinn svargrái
sandur svo að undir
straumkastinu sverfast
hamraveggir gljúfr-
anna og eftir standa
furðumyndir og form.
Nær sjónum hefur hún, ásamt
nágrannafljóti sínu, Lagarfljóti, mynd-
að með framburðinum frjósamt flat-
lendi og ósaland, víða ágætt til land-
búnaðar og einnig til yndis fugli, sel og
ferðamönnum.
Fleiri stórár falla til norðurs úr
Vatnajökli sem hver um sig er einstök.
Hverfi ein þá glatast einstök verð-
mæti. Og sé hún leidd í farveg ann-
arrar þá hefur sú einnig glatað sínum
upprunasvip og um leið er stór skaði
orðinn á undrum hinna náttúrulegu
víðerna norðan Vatnajökuls.
Það er dapurlegt að sjá hvernig
verkefnið við Kárahnjúka rústar um-
hverfinu og hver áhrif þetta allt hefur
á orðspor Íslands meðal annarra
þjóða. Ísland hefur sett sér það háleita
markmið að verða til fyrirmyndar öðr-
um þjóðum um sjálfbæra þróun. Eitt
er að setja sér slíkt markmið, annað
hversu til tekst.
Íslendingar kynna sig sem þjóð er
sýnir nærgætni undursamlegri nátt-
úru landsins. Ferðamenn eru í ríkara
mæli að leita eftir sérstakri upplifun í
náttúrunni. Ef framhald verður á eyð-
ingu náttúru Íslands þá er grafið und-
an ferðaþjónustunni.
Það er siðferðileg skylda Íslendinga
gagnvart Evrópu og heiminum öllum,
að umgangast af ábyrgð hin einstöku
verðmæti í víðernum landsins. Með
eyðileggingu fljóta og fossa og með
gerð uppistöðulóna þá eru þessar
skyldur að engu hafðar.
Íslendingar þykja sjálfstæðir að
hugarfari eins og vel er lýst í hinni
miklu sögu Halldórs Laxness, Sjálf-
stæðu fólki. Með því að gera sig háða
álbræðslu-risum heims-
ins þá tapa Íslendingar
einhverju af sjálfstæði
sínu. Áætlanir eru uppi
um að þrefalda álfram-
leiðslu landsins. Allt hrá-
efni er flutt inn yfir hálf-
an hnöttinn. Íslendingar
verða háðir duttlungum á
álmörkuðum heimsins.
Þá hafa Íslendingar boð-
ið raforkuna á lægra
verði en gerist í „sam-
keppnislöndum“ þriðja
heimsins. Þetta kemur
sér illa fyrir þróun-
arríkin. Að öllum máls-
efnum samanlögðum, þá
passar þetta ekki við þau
yfirlýstu áform Íslend-
inga að stefnt skuli að
sjálfbærri þróun og þetta
er ekki í samræmi mark-
mið Sameinuðu þjóðanna
að draga úr fátækt í ríkj-
um heimsins.
Ekki verður aftur snú-
ið með virkjun Kára-
hnjúka. Stíflan er þegar
að rísa. Eftir tvö ár mun
mórautt vatn leggjast yf-
ir landið fyrir ofan og tor-
tíma þar náttúruperlum,
þá hverfa hinir merkilegu sethjallar
meðfram Jökulsá og náttúrufarssagan
sem þeir geyma um leið; og rauðaberg
meðfram ánni hverfur; og undurfagrir
fossar Kringilsár.
Ég hef verið svo heppinn að hafa
skoðað þetta land bæði fótgangandi og
úr lofti og ég hvet Íslendinga að koma
og sjá, að verða vitni að því hvaða perl-
um er verið að eyða. Rannsaka þarf þá
sögu sem lesa má úr sethjöllum og jök-
ulmyndunum til að ljúka upp nátt-
úrufarslegri sögu svæðisins áður en
hún tapast komandi kynslóðum.
Það er tímabært að Íslendingar
endurskoði hugmyndir sínar um efna-
hagslega framtíð sína. Fyrir þjóð sem
býr við góð lífskjör, hefur mikla tækni-
þekkingu, státar af sjálfstæði í hug-
arfari, þá eru aðrar leiðir til en stóriðja
og vænlegri frá hnattrænu sjónarmiði.
Þar má nefna útflutning á tækniþekk-
ingu sem sérlega lýtur að beislun jarð-
varma og vatnsafls, heilnæm matvæli
lands og sjávar og vistvæn ferðaþjón-
usta.
Ofannefnd tækifæri yrðu grundvöll-
ur efnahags landsins og gætu leitt til
sjálfbærrar þróunar.
(Valgarður Egilsson þýddi.)
Drúpa dalir – orð-
spor á undanhaldi
Roger Crofts fjallar um
virkjanir og náttúruvernd
Roger Crofts
’Það er siðferði-leg skylda Ís-
lendinga gagn-
vart Evrópu og
heiminum öllum,
að umgangast af
ábyrgð hin ein-
stöku verðmæti í
víðernum lands-
ins.‘
Höfundur er fyrrverandi
framkvæmdastjóri Scottish Natural
Heritage og starfar nú sem ráðgjafi
og fyrirlesari.
UM ÁRAMÓTIN
kom það fram hjá utan-
ríkisráðherra að hann
mæti aðstoð Íslendinga
á flóðasvæðunum í As-
íu þannig að hún skipti
ekki sköpum. Reynsla í
hjálparstarfi segir allt
aðra sögu. Það munar
um hvert framlag, að
ekki sé sagt hverja
krónu. Margt smátt
gerir eitt stórt. Enginn
getur hjálpað öllum en
allir geta hjálpað ein-
hverjum.
Íslendingar hafa sett metnað sinn
í að vera teknir gildandi í alþjóðlegu
samhengi og sýnir áhugi okkar á að
komast í Öryggisráð Sameinuðu
þjóðanna það glöggt. Sjálfsmynd
okkar styrkist við að sjá hve miklu
máli það skiptir að taka þátt í slíku
alþjóðastarfi. Það
skiptir bæði okkur og
aðra jarðarbúa máli.
Frá skrifstofu Hjálp-
arstarfsins er beint
símasamband við þau
tvö héruð syðst á aust-
urströnd Indlands sem
illa urðu úti í flóðunum.
Þar hefur Hjálp-
arstarfið stutt þróun-
arstarf í mörg ár sem
faðir Martin og sr.
John Winston veita for-
stöðu. Þegar á annan
dag jóla var samband
komið á og strax var
hægt að senda fjármagn til að hefja
aðstoð við fórnarlömb flóðanna.
Starfsemi þessara aðila er stutt frá
flóðasvæðunum og björgunarstarfið
komst því fljótt af stað. Hjálpargögn
eru keypt í þessum héruðum og því
fljótlegt að koma þeim á staðinn.
Skjót viðbrögð skipta miklu máli.
Margir eiga fósturbörn í skólum á
vegum Hjálparstarfsins. Sem betur
fer eru skólarnir ekki við ströndina.
Þau sem styðja börn í þessum hér-
uðum styðja oft eitt barn til náms og
það skiptir sköpum fyrir það barn.
Þess vegna er hvert framlag mik-
ilvægt. Þeir sem er veitt hjálp eiga
oft líf sitt að þakka stuðningsaðila
sínum. Það á einnig við í þessum
hörmungum.
Það munar um þitt framlag
Ragnheiður Sverrisdóttir
fjallar um mikilvægi fjár-
framlaga til hjálparstarfs ’ Það munar um hvertframlag, að ekki sé sagt
hverja krónu. ‘
Ragnheiður
Sverrisdóttir
Höfundur er verkefnisstjóri
á biskupsstofu.