Morgunblaðið - 05.01.2005, Blaðsíða 32

32 MIÐVIKUDAGUR 5. JANÚAR 2005 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ Gyða Karlsdóttirfæddist á Seyðis-
firði 11. maí 1926.
Hún lést á hjarta-
deild 14-E, Landspít-
alanum við Hring-
braut mánudaginn
27. desember síðast-
liðinn. Foreldrar
Gyðu voru Karl Finn-
bogason skólastjóri á
Seyðisfirði, f. á Arn-
arstapa í Ljósavatns-
skarði í Suður-Þing-
eyjarsýslu 29. des.
1875, d. 5. jan. 1952
og Vilhelmína Ingi-
mundardóttir húsfreyja, f. á
Sörlastöðum, Seyðisfirði, 20. jan.
1892, d. 1. apríl 1956. Systkini
Gyðu eru: Guðrún, f. 29. maí 1917,
látin, Helga, f. 8. júlí 1918, Þóra
Hlín, f. 6. júlí 1921, Ásgerður, f.
17. desember. 1922, látin og Karl,
f. 17. nóvember 1928.
Gyða giftist 7.12. 1946 Þorvarði
Árnasyni forstjóra frá Hánefs-
stöðum við Seyðisfjörð, f. 17. nóv-
ember 1920, d. 1. júlí 1992. Þau
eignuðust fimm börn, þau eru: 1)
Guðrún, f. 6. septem-
ber 1947. Synir
hennar eru Þorvarð-
ur Goði Valdimars-
son og Vilhjálmur
Goði Friðriksson. 2)
Helga, f. 16. júlí
1949, maki Magnús
Þ. Þórðarson. Börn
þeirra Ragnhildur,
Illugi og Pétur. 3)
Margrét, f. 14.5.
1953, maki Einar
Sveinn Árnason.
Börn þeirra eru
Gyða og Guðný. 4)
Vilhelmína, f. 15.5.
1955, maki Stefán D. Franklín.
Börn þeirra eru Guðrún Gyða,
Kolbrún, Ásgerður María og Stef-
án Tómas. 5) Þorvarður Karl, f.
22.12. 1962.
Gyða á fimm langömmubörn,
þau eru Davíð Goði, Natalía Mist
og Ólíver Ari Þorvarðarbörn,
Finnbogi og Guðrún Gígja Vil-
hjálmsbörn.
Gyða verður jarðsungin frá
Fossvogskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 15.
Nú hefur Gyða tengdamóðir mín
kvatt þennan heim. Toddi sonur
hennar segir að hún sé nú loksins
aftur búin að finna Þorvarð sinn.
Þetta má vera satt og rétt. Gyða
hafði á síðustu árum þjáðst af sjúk-
dómum sem hömluðu henni að taka
virkan þátt í lífinu á þann hátt sem
hún óskaði. Megi hún nú njóta hvíld-
ar frá þeim veikindum og njóta sam-
vistar við eiginmann sinn Þorvarð.
Undirritaður kynntist Gyðu fyrst
í Austurkoti í Sandvíkurhreppi þar
sem þau hjónin ásamt foreldrum
mínum Árna heitnum og Lóló, Ey-
vindi og Þóru, Lúðvík og Gógó höfðu
sett á stofn hestabú. Gyða og Þor-
varður tóku virkan þátt í allri vinnu
á búinu. Gyða alltaf á fullu hvort
sem var úti eða inni. Við Madda hitt-
umst í heyskap í Austurkoti og gift-
um okkur. Tveimur árum síðar vor-
um við orðin nágrannar Gyðu og
Þorvarðar. Bjuggum fyrst á heimili
þeirra og síðan í tíu ár í næsta húsi.
Við Gyða náðum strax vel saman
enda var hún einstaklega hlý kona.
Þær voru margar stundirnar sem
við sátum við eldhúsgluggann á
Kársnesbraut 9 og ræddum landsins
gagn og nauðsynjar. Mest held ég
samt að við höfum rætt skólamál en
þau voru okkur mjög hugleikin. Eft-
ir að dætur okkar Möddu fæddust
áttu þær alltaf sitt annað heimili á
Kársnesbrautinni í hlýjum faðmi
þeirra heiðurshjóna. Er alveg ljóst
að þessi nálægð við afa og ömmu var
dætrum okkar afskaplega mikilvæg
í uppvexti þeirra. Eiga þær í dag
margar og hlýjar minningar frá
þeim tíma, ekki síst þegar hún söng
með stelpunum enda kunni hún
ógrynni af lögum.
Gyða átti gott líf í faðmi ástríks
eiginmanns, fjögurra dætra og son-
ar. Gyða mátti ekkert aumt sjá og
stóð ætíð með þeim sem minna
máttu sín. Hún hafði næmt fegurð-
arskyn og var sífellt að fegra um-
hverfið enda heimilið einstaklega
smekklegt. Hún var sjálf mjög list-
feng og skapandi. Hún naut einnig
þeirra fjölda ferðalaga sem þau Þor-
varður fóru í saman bæði innanlands
og utan. Nú hefur hún farið sína síð-
ustu ferð, ef til vill kom Þorvarður
að sækja hana, hver veit? Megi hún
hvíla í friði. Við sem eftir lifum
þökkum þær ánægjulegu samveru-
stundir sem við höfum átt með henni
og varðveitum minningar um hlýja
og góða konu í huga okkar.
Einar Sveinn Árnason.
Tengdamóðir mín Gyða Karls-
dóttir er látin. Á undanförnum árum
hefur hún átt við erfið veikindi að
stríða sem gerðu það að verkum að
hún gat ekki notið sín til fulls eða
gert það fyrir aðra sem hún gjarnan
hefði kosið.
Gyða var hlý og glæsileg kona,
annáluð fyrir snyrtimennsku og
smekkvísi. Heimili hennar og Þor-
varðar Árnasonar, að Kársnesbraut
9 í Kópavogi, bar þessum kostum
hennar rækilegt vitni auk þess sem
gestrisni og höfðingsskapur þeirra
hjóna var annálaður.
Á árinu 1977 kynntist ég Gyðu og
Þorvarði, þá tilvonandi tengdafor-
eldrum mínum, og voru þau kynni,
strax frá fyrsta degi, ánægjuleg og
gefandi. Ég minnist þess, er ég hafði
verið boðinn í mat nokkrum sinnum
á Kársnesbraut, að ávallt var veislu-
matur á borðum þótt í miðri viku
væri. Ég hafði á orði við konu mína
Villu að mér fyndist nú óþarfi að
mamma hennar hefði svona mikið
fyrir mér í hvert skipti sem ég kæmi
í heimsókn. Hún hló bara að mér og
sagði að svona væri bara maturinn
hjá Gyðu Karls.
Það var ekki bara að maturinn
væri eldaður af fagmennsku heldur
var það líka alúðin sem lögð var í að
hann væri fram borinn með viðeig-
andi hætti. Framandi réttir frá hin-
um ýmsu heimshornum, ítalskir
réttir á laugardagskvöldum eins og
spaghetti bolognese sem ég hafði
ekki bragðað áður en þó séð í bíó-
myndum, ferskt grænmeti með
hverri máltíð og dýrindis eftirréttir.
Allt var þetta hluti af matarmenn-
ingunni hjá tengdó. Ég get ekki kall-
að það annað en matarmenningu,
því að þannig komu matarboðin
hennar mér fyrir sjónir. Fjölskyldan
öll við stóra borðstofuborðið, hús-
bóndinn við borðsendann stýrði fjör-
ugum umræðum og húsfreyjan á
þönum við að hafa nú allt fullkomið
og að engan skorti neitt. Allir urðu
að vera fullkomlega ánægðir til þess
að hún yrði ánægð.
Þau hjónin voru samtaka um að
gera heimili sitt bæði glæsilegt og
smekklegt. Það var ávallt öllum op-
ið, ættingjum, vinum og öðrum gest-
um og var gestrisni þeirra ómæld.
Það var erilsamt á þessu stóra heim-
ili en ávallt gaf hún sér þó tíma ef
einhver þurfti á aðstoð hennar að
halda. Þar voru haldin stór fjöl-
skylduboð og veislur og þar nutu
hæfileikar Gyðu sín vel. Skemmti-
legt fólk úr báðum fjölskyldum og
góð umgjörð húsfreyjunnar að
Kársnesbraut 9 gerði það að verkum
að alltaf voru lifandi og skemmtileg-
ar veislurnar þar á bæ.
Gyða og Þorvarður ferðuðust
mikið saman víða um heim og áttu
gnægtabrunn frásagna og minninga
úr þeim ferðum. Ítalía átti alltaf
sterk ítök í þeim báðum, og mátti sjá
það og finna í fari þeirra beggja og
því umhverfi sem húsfreyjan skap-
aði á heimili þeirra.
Ég er þakklátur fyrir kynni mín
af Gyðu Karlsdóttir og manni henn-
ar Þorvarði Árnasyni. Við fjölskyld-
an eigum þeim margt að þakka og
án nærveru þeirra og samvista hefði
lífið verið um margt fátæklegra.
Áhugi þeirra á að kynna öðrum list-
ir, fagra hönnun, tónlist og söng,
ferðalög og útiveru, hestamennsku
og golf, svo eitthvað sé nefnt, hefur
auðgað líf okkar og gert það betra
og gleðiríkara.
Á árinu 1992 lést eiginmaður
Gyðu og átti hún erfitt með að sætta
sig við fráfall hans. Þau höfðu verið
sem eitt svo lengi og óbilandi bjart-
sýni hans og lífskraftur hafði gefið
lífi hennar aukinn tilgang. En hún
hélt þó ótrauð áfram lífsgöngu sinni
með reisn eins og ávallt, og helgaði
sig velferð barna sinna, barnabarna
og barnabarnabarna. Ekki síst bar
hún mikla umhyggju fyrir Þorvarði
Karli syni sínum, sem á móti veitti
henni ástúð og hlýju í veikindum
hennar hin síðari ár.
Hún kvaddi sátt þennan heim og
skilur eftir sig ljúfar minningar.
Hafðu þökk, Gyða Karlsdóttir,
fyrir samferðina.
Guð blessi minningu hennar.
Stefán D. Franklín.
Elsku amma Gyða er nú loksins
komin til afa eftir erfið veikindi og
langa bið.
Það voru ófá skiptin sem við
barnabörnin gistum hjá ömmu og
afa á Kársnesbrautinni. Það var allt-
af líf og fjör í kringum þau og amma
naut þess að hafa gesti og dekra við
þá. Hún gerði fjölskyldu sinni sér-
staklega fallegt og glæsilegt heimili.
Hún passaði upp á að allt væri fínt
og flott og sjálf var hún svo falleg að
bar af. Okkur fannst sérstaklega
gaman að vera með afa og ömmu um
jólin því að þau voru bæði mikil jóla-
börn. Amma hafði gaman af að halda
matarboð fyrir fjölskylduna og
skemmtilegast var jólaboðið á annan
í jólum og á gamlárskvöldi. Þá kom
stórfjölskyldan saman og húsið var
fullt af fólki og fjöri. Allt var fag-
urlega skreytt og við munum sér-
staklega eftir stóra jólatrénu, jóla-
landinu og piparkökuhúsinu. Eftir
að afi dó og amma flutt í Ofanleitið
kom hún með kökuhúsið til okkar og
við höfum nú tekið við hefðinni og
getum ekki hugsað okkur jól án
kökuhússins. Amma passaði sig á að
fara ekki úr þessum heimi fyrr en
eftir annan í jólum og hún búin að
hitta fjölskylduna. Við viljum þakka
ömmu Gyðu fyrir allar góðu minn-
ingarnar sem við eigum um hana og
við vitum að amma og afi passa upp
á okkur og fylgjast með okkur.
Margt er það og margt er það
sem minningarnar vekur,
og þær eru það eina
sem enginn frá mér tekur.
(Davíð Stefánsson.)
Ástarkveðja,
Guðrún Gyða, Kolbrún,
Ásgerður María og
Stefán Tómas.
Kæra amma Gyða.
Ég á eftir að sakna þín mikið,
kæra vinkona. Ég á eftir að sakna
þess hvernig þú geislaðir þegar ég
kom að hitta þig og ég á eftir að
sakna vináttu þinnar. Við náðum að
kynnast mjög vel þegar ég bjó hjá
þér 16 ára gömul. Eftir þá sambúð
heyrði ég þig ekki kynna mig fyrir
vinkonum þínum sem barnabarn
þitt, þú sagðir alltaf. Þetta er
Guðný, vinkona mín. Á þeim tíma
vorum við duglegar að kíkja í búðir
og kíkja á kaffihús. Ég fór líklega
oftar með þér í Kringluna en vinkon-
um mínum á þeim tíma. Við eyddum
líka miklum tíma í eldhúsinu í Of-
anleitinu yfir kaffibolla að þrasa um
föt, kærasta, skólann og jafnvel
djammið. Mér er mjög kært að fá að
minnast þín sem svo góðrar og
kærrar vinkonu, vinkonu sem ég gat
rætt nánast allt við. Fyrir allan tím-
an sem við áttum saman þakka ég
þér kærlega. Þú hefur alltaf tekið
vel á móti mér alveg frá því að ég
trítlaði til ykkar afa í náttfötum og
stígvélum, í leit að besta matnum, til
dagsins sem þú kvaddir. Takk fyrir
vináttu þína og ást. Kær kveðja, þín
vinkona ávallt.
Guðný.
Með nokkrum orðum vil ég minn-
ast Gyðu mágkonu minnar, sem lést
hinn 27. desember sl. eftir erfið og
langvarandi veikindi. Við höfðum
þekkst hér um bil alla ævi. Fyrst
man ég Gyðu 9 ára gamla, en þá kom
hún að Háeyri, æskuheimili mínu á
Eyrunum við Seyðisfjörð. Þá var ég
sjö ára gömul. Mér er minnisstætt
hvað hún var í fallegri kápu. Við fór-
um strax út að leika okkur í „sút-
ara“, sem svo var kallaður, en það
var boltaleikur uppi við vegg. Hún
kenndi mér nýjan boltaleik, sem var
kallaður „danskur sútari“. Foreldr-
um hennar, Karli Finnbogasyni
skólastjóra og Vilhelmínu Ingi-
mundardóttur, og foreldrum mín-
um, Árna Vilhjálmssyni og Guðrúnu
Þorvarðardóttur, var vel til vina.
Þær voru margar ferðirnar sem ég
fór inn í bæ utan af Eyrum og hitti
ég Gyðu oft.
Á unglingsárunum æfðum við og
kepptum í handbolta með íþrótta-
félaginu Hugin á Seyðisfirði. Þetta
voru ljúf og yndisleg æskuár. Ég
minnist þess að eitt sinn er ég kom í
bæinn var búið að stilla upp úti í
glugga hjá Eyjólfi Jónssyni ljós-
myndara mynd af Gyðu. Ég varð
upp með mér að þekkja þessa fal-
legu stúlku sem var auðvitað heims-
fræg á Seyðisfirði.
Áfram liðu árin og þá er hún Gyða
trúlofuð Þorvarði bróður mínum.
Þar með ævilöng vinátta og tengsl
með fjölskyldum okkar. Ég fór í
Húsmæðraskólann á Ísafirði 1948–
49. Þá fór ég í jólafrí og var hjá Gyðu
og Þorvarði, sem þá voru gift og
bjuggu á Kárastíg 9A. Þegar ég kom
suður um vorið voru þau flutt í aðra
íbúð á Laugateigi 24. Sjálf leigði ég
á Laugateigi 17 og var daglegur
gestur hjá þeim.
Gyða var músíkölsk og kenndi
hún mér fyrstu gripin á gítar. Þau
Gyða og Þorvarður áttu alltaf mjög
fallegt og smekklegt heimili. Gyða
var fyrirmyndarhúsmóðir og móðir
og er þetta fólk allt mér afar kært.
Gyða átti fimm systkini hvert öðru
fallegra og betra. Þar á meðal var
Kalli, vinur minn og fermingarbróð-
ir. Hann giftist Hildi Hálfdanardótt-
ur og er hún besta vinkona mín í
meira en hálfa öld.
Nú kveð ég elsku mágkonu mína,
sem var mér alltaf svo góð. Votta ég
Guðrúnu, Helgu, Möddu, Villu,
Todda Kalla og fjölskyldum þeirra
mína innilegustu samúð. Hvíl þú í
friði.
Margrét Árnadóttir
(Magga, mágkona).
Sumarið 1945 er mér löngum eitt
það minnisstæðasta sem ég hef lifað.
Veðurblíðan dag eftir dag var með
eindæmum og oft var minnst á Vest-
ur-Íslendinginn sem sagði að hvergi
í heimi væri veðrið eins fallegt og á
Íslandi og hvergi á Íslandi væri
veðrið eins fallegt og á Austfjörðum.
Tengdafjölskylda mín var nýflutt ut-
an af Eyrum og bjó á Bjólfsgötu 6 – í
Stefánshúsinu sem kallað var.
Þetta var síðasta sumarið sem
systkinin bjuggu öll heima. Vil-
hjálmur, þá tilvonandi bóndi minn,
las undir embættispróf í lögum, Þor-
varður vann í kaupfélaginu. Tómas
var skemmra kominn í lögfræðinni
og vann í bræðslunni og seldi salt-
fisk, en Margrét vann á pósthúsinu
og svo átti að heita að ég hjálpaði til í
húsinu. Eitt var það þarfaþing sem
erfitt var að vera án á Seyðisfirði á
þessum árum, en það var reiðhjól.
Aðeins eitt var á heimilinu og var
rifist um að nota það. Æði oft var til-
kynnt að nú lægi reiðhjólið á skóla-
tröppunum, þar sem Þorvarður var
að hitta kærustuna, Gyðu Karlsdótt-
ur, yngstu dóttur Karls Finnboga-
sonar og Vilhelmínu Ingimundar-
dóttur, sem voru vinir Árna og
Guðrúnar.
Það leið þó nokkur tími að ég hitti
ekki Gyðu, en á einum sólskins-
morgni man ég eftir, er ég stóð á
svölunum á Stefánshúsi, og horfði
yfir að Læknisbústaðnum að ég sjá
þar unga og litfríða stúlku með
hrafnsvart hár hoppa yfir girðingu.
Þetta er ein af þeim myndum sem ég
á alltaf í huga mínum af Gyðu, þess-
ari glæsilegu stúlku í grænkunni og
sólskininu.
Okkur Gyðu samdi yfirleitt vel,
bæði þá og síðar og við fórum ferðir
upp á hérað og inn í Hallormsstað-
arskóg, þar sem mér var sýnd
„Hríslan og lækurinn“. Gyða var
víða kunnug á sínum heimaslóðum.
Hún hafði verið í sveit í Stakkahlíð,
á Dalatanga og víðar. Pabbi hennar
átti alltaf hesta, sem hún var mjög
elsk að.
Þorvarður fór utan til náms í Sví-
þjóð síðla sumars og mikið þótti okk-
ur hann fara óralangt, því þetta var
rétt eftir stríðslok. Gyða fór á hús-
mæðraskóla í Reykjavík og vann þar
meistarastykki, sem eru enn í fórum
hennar eða barnanna. Árið 1946
giftu þau sig, Þorvarður og Gyða og
settu fljótlega saman bú á Kársnes-
braut 9 þar sem þau bjuggu alla tíð.
Við Vilhjálmur giftum okkur sama
árið og fullorðinsárin tóku við. Börn-
in voru mörg í fjölskyldunum og
mjög samaldra. Við skiptumst oft á
að gæta barnanna, sérstaklega ef
farið var í ferðalag á sumrin og mín-
um börnum þótti vænt um Gyðu og
minnast hennar með þakklæti. Sjálf
urðu börnin tryggðavinir seinna á
ævinni.
Oft er fólk sæmt orðum og við-
urkenningum fyrir unnin verk, en ég
hef aldrei séð að húsmóðir fái verð-
laun fyrir eldamennsku, og fimi í
höndum eins og Gyðu var gefin.
Þessi snilligáfa, sem kom fram í
matargerð og handavinnu hennar,
hefði gjarnan mátt fá viðurkenningu
hjá einhverjum öðrum en okkur sem
nutum þessa. Þessum fáu kveðju-
orðum lýk ég með kærri þökk fyrir
allt og allt í garð minn og minna.
Sigríður Ingimarsdóttir.
Ég kom inn í fjölskylduna 24 ára
gömul. Andlit, orðræður og skoðanir
hringsnérust fyrir augum og eyrum
mér. Glæsilegt fólk, fagurt umhverfi
og ákafi í hverju horni. Þetta var á
heimili Gyðu. Hún stóð á miðju eld-
hússgólfinu á Kárnesbrautinni,
teygði fram hendurnar til mín og
bauð mig velkomna með innilegum
og djúpum hlátri. Mér fannst eins og
hringekja nýrra aðstæðna hefði
stöðvast og ég fundið samhljóm sem
gerði mér kleift að takast á við hið
óþekkta. Drottning er skynjun sem
ég fæ ekki aðskilda þessari stundu.
Fyrsta upplifun er sögð vera sú
sterkasta og það á svo sannarlega
við í þessu samhengi. Hvar og hve-
nær sem fundir okkar lágu saman
endurtók sagan sig. Innilegur djúp-
ur hlátur Gyðu sem fól í sér sam-
kennd án orða gaf meira en orð fá
lýst.
Gyða var kona Þorvarðar móður-
bróður Valgeirs mannsins míns, sem
var einnig sterk fyrirmynd hans.
Ævintýraljóminn sem þeirri fyrir-
mynd fylgdi dvínaði ekki við kynni
mín af þeim hjónum og heimili
þeirra. Ítalía, óperutónlist, fagurt
umhverfi og dillandi djúpur hlátur
er myndramminn sem magnar þrí-
vídd minningarbrota minna. Kraftur
og ljós er það sem eftir stendur. Af
kærleika og með Guðs blessun
kveðjum við Valgeir Gyðu.
Ásta Kristrún Ragnarsdóttir.
Kæra vinkona, í örfáum orðum
langar mig að kveðja þig og þakka
þér góðan vinskap sem varð til á
milli okkar þegar við bjuggum á
Kársnesbrautinni. Stundirnar sem
við áttum saman yfir kaffibolla og
með börnunum okkar renna mér
seint úr minni.
Elsku Guðrún, Helga, Madda,
Villa Þóra og Toddi Kalli, ykkur og
fjölskyldum ykkar votta ég mína
dýpstu samúð.
Guð geymi þig Gyða mín, þín vin-
kona
Guðrún (Bíbí).
Kæra Gyða.
Við systkinin viljum þakka þér
notalegheitin í okkar garð í gegnum
árin, það var alltaf gott að koma til
ykkar.
Elsku Guðrún, Helga, Madda,
Villa Þóra og Toddi Kalli, ykkur og
fjölskyldum ykkar sendum við okk-
ar innilegustu samúðarkveðju.
Vala, Ólína og Jónas.
GYÐA
KARLSDÓTTIR
 Fleiri minningargreinar
um Gyðu Karlsdóttur bíða birtingar
og munu birtast í blaðinu næstu
daga. Höfundar eru: Elsa S.
Þorkelsdóttir; Elísabet Brekkan.