Mánudagsblaðið - 17.07.1950, Blaðsíða 5

MÁKUDAGSBLAÐIÐ
Mánudagurinn 17. júlí 1950.
Kattarmal og Msutal.
Mér hefur verið gefin lítil,
sæt og mjúk kisa. Nú, meðan
ég sit hér við ritvélina mína,
liggur kisa litla i kjöltu minni,
sámanhnipruð eins og grár
hnykill, og malar af öllum
kröftum. Einhvemveginn
finnst mér, að ég sé aldrei al-
veg ein, þegar ég hefi þetta
litla dýr hjá mér.
En það er ótrúlega margt
fólk, sem hefur beinlínis ímu-
gust á köttum.
„Oj, ertu búin að fá þér
kött? Oj bara,“ sagði Anna
vinkona mín í gær, er hún
kom og sá, að fjölgað hafði
hjá mér.
En ég hafði aldeilis svarið á
reiðum höndum: „Oj, þér
sjálfri,“ sagði ég. „Veiztu það
ekki, að Kínverjar halda því
fram af sinni alkunnu speki,
að þeir, sem hötuðu ketti,
væru þeir, sem verið hefðu
rottur í fyrra lífi, — og væru
því hálfgerðar rottur andlega
eimþá?“
Anna sagði kæruleysislega:
„Jæja“, — en rauk síðan
beinustu leið að kettlingnum,
tók hann upp og fór að
strjúka honum í gríð og ergi.
Hún ætlaði svei mér að sanna
mér það, að hún hvorki væri
rotta nú né heldur hefði hún
nokkru sinni verið rotta. Og
auðvitað lét ég sannfærast á
stundinni.
Kettir eru annars í rauninni
merkisdýr. Á þeim ca. 4000
árum, sem okkur er kunnugt
\un, að kettir hafi verið mann-
inum til gagns eða gamans
hefur ýmislegt borið á daga
kisunnar.
Gömul sögusögn segir frá
þvi, að þegar Örkin hans Nóa
hafði verið á floti í flóðinu
mikla í nokkrar vikur, hafi
rottur og mýs verið teknar að
gera sig heldur heimakomnar
í Örkinni. En Nói gamli dó
ekki ráðalaus. Hann strauk
aðeins ljónynjunni um ennið,
og samstundis blés hún fram
úr sér dýri nokkru, sem bæta
átti úr vandræðunum, — kett-
inum! Og auðvitað tók kött-
urinn þegar til óspilltra mál-
anna að útrýma rottuófögn-
uðinum f ju’ir Nóa gamla og á-
hangendur hans, — og þar
með var kisa komin í þjón-
ustu mannsins.
En hvað sem uppruna katt-
afins líður, þá er eitt víst, að
hann er merkisdýr, eins og ég
gat um áðan. Kisa hefur ver-
ið tilbeðin sem heilagt dýr;
hún hefur bjargað ótrúlegum
verðmætum í heiminum með
rottudrápi sínu; hún hefur
verið álitinn góður heiman-
mimdur kvenna; menn hafa
forðazt hana sem ills vita og
menn hafa sótzt eftir henni
sem góðs vita; og síðast en
5
ekki sízt hefur hún um alda-
raðir verið eftirlætisdýr, eins
og t. d. litla kisa mín.
Múhameðstrúarmenn bera
enn í dag mikla virðingu fyrir
kettinum. Þeir segja, að svo
mkilis hafi spámaðurinn Mú-
hammed metið kisu sína, sem
Muezza hét, að þegar hún hafi
lagzt til svefns á víðri kyrtil-
ermi húsbónda síns, þá hafi
spámaðurinn heldur skorið
ermina af en að trufla svefn-
frið kisu sinnar.
Og sem dæmi um verðmæti
hennar má geta þess, að til
skamms tíma var það álitinn
prýðilegur kvenkostur í Ab-
yssiníu, sem átti von á því
að erfa kött. Eins var það líka
í Englandi einu sinni, að
við því lágu þungar sektir að
drepa fullvaxinn rottubana.
Sagt er, að kettir hafi fyrst
verið teknir í þjónustu
mannsins í Egyptalandi. En í
rauninni er varla hægt að
segja, að kettir hafi nokkum-
tíma verið tamdir til fulls.
Þeir eru mjög sjálfstæðir og
sjálfum sér nógir, og þeir
verða aldrei upp á manninn
komnir eins og t. d. tryggir
hundar. Þeir fara sínu fram,
hvað sem tautar og raular.
Þessir eiginleikar kattarins
hafa orðið til þess, að sumt
fólk hefur haldið því fram, að
kettir væru lævísir og falskir.
En þetta er algjörlega rangt
athugað. Kettir eru einmitt á-
kaflega hreinlyndir og ekkert
feimnir við að láta það í Ijós,
að þeir eru sjálf selskir úr hófi
fram. Og hreinskilnisleg
sjálfselska á ekkert skylt við
fals.
Það, að kettir séu heimskir,
er einnig mesta vitleysa, eins
og ótal margir kattavinir geta
borið um. Þeir eru einungis
svo sjálfselskir, eins og ég gat
um áðan, að þeir láta mann-
fólkið ekki skipa sér til neins,
nema því aðeins, áð þeir sjálf-
ir hafi beinh'nis gott af því.
Jæja, þessí kattarolla ixiín
er víst orðin nokkuð löng. En
kattavinum þykir kannske
gaman að lesa um kisu sína,
og þeir, sem hata ketti, gætu
lært eitthvað af þessu, — þótt
ekki væri annað en það, að
minnast orðtækis Kín-
verja um rotturnar, áður en
þeir segja „Ojbara", við kett-
inum!!!
„StrandpromeEaden“
í Reykjavík.
Að ganga fram með sjón-
um eftir Skúlagötunni í
Reykjavík á fögrum sumar-
kvöldum er hreinasta unun.
Og þegar ég tala um unun, þá
á ég við það, að útsýnið út á
sjóinn og til f jallanna er dá-
samlega fagurt.
En Skúlagatan sjálf er
þeim mun Ijótari. Gatan sjálf
er holóttur rykframleiðandi
og húskumbaldamir, sem við
hana standa, eru herfilegir.
í gærkvöldi er ég gekk
þama um, gat ég ekki varizt
þeirri hugsun, að ef gatan
sjálf væri slétt og falleg, með
snyrtilegum, lágurn vegg
meðfram ströndinni og ein-
hverjum gróðri þar undir, —
og ef húsin væru fallegri með-
fram henni, þá gæti hún orð-
ið sambærileg við fegurstu
strandgötur erlendis. Sólar-
lagið og útsýnið er svo stór-
kostlega fallegt, að maður
getur orðið þræl-rómantískur
bara af þvi að ganga þessa
leið. En hversu meiri yrði
ekki blessuð rómantíkin, ef
nánasta umhverfið væri í sam
ræmi við fegurð útsýnisins?
Ekki geri ég ráð fyrir, að
draumurinn um fagra strand-
götu, þar sem Skúlagatan er
geti ræzt á næstunni, því að
ljótu kumbaldamir eru víst
allir mesta þarfaþing, og hol-
óttar götur em álitnar sjálf-
sagður hlutur hér. — En eng-
inn getur bannað manni að
dreyma ? Og kannske Fegrun-
arfélagið geti einhverntíma
líka látið sér detta í hug að
dreyma um það sama? (Þ. e.
a. s. ef það einhverntíma get-
ur komið sér saman um að
gera eitthvað annað en að ríf-
ast út af því, hvar á að láta
þennan mikla vatnsbera, sem
ku vera heldur hrikalegur!)
Skoðun mín þykir kannske
fáránleg, en mér finnst, að svo
mörg verkefni séu fyrir Fegr-
unarfélagið í okkar víða ó-
snyrtilegu gelgjuskeiðs-borg,
að það ætti fyrst að hugsa um
að þrífa hana og snyrta, áður
en það fer að skreyta hana
með því að hrúga upp stand-
myndum. Slíkt er nokkurn-
veginn það sama og ef hús-
móðir tæki upp á því að
skreyta allt heimili sitt með
blómum og kertaljósum, en
léti kóngulóarvefi og skota-
skúm þrífast óáreitt inni hjá
sér.
En vér leikmenn höfum ef-
laust ekkert vit á fegrun
bæja!
Peninga-fýla
Já, að ganga Skúlagötuna
meðfram sjónum gefur tilefni
til rómantískra hugleiðinga,
— en sú fádæma stybba, sem
verksmiðjan Fiskimjöl fram-j
leiðir, er meira en nóg til þess
að steindrepa alla rómantík
eins og skot!
Nú er Örfiriseyjarverk-
smiðjan tekin til starfa af
fullum krafti, en þó það sé
langt frá því að vera bæjar-
prýði að henni þar sem hún
gnæfir, þá skal rétt vera rétt,
og það verður að játast, að
enn hefur hún ekki hálfkæft
bæinn með dómadagsfýlu eins
og hin verksmiðjan.
Vegna hvers er ekki hægt
að skvlda Fiskimjþl h. f. til
þess að starfa að framleiðslu
sinni án þess að forpesta allt
loft höfuðborgarinnar? Lykt-
drepandi tæki ku vera í Ör-
firiseyjarverksmiðjunni, og
þykir mér sem það væri til-
vinnandi að láta verksmiðjunæ
við Klett einnig hafa slík
tæki .
Þetta er eflaust peninga-
lykt, eins og þeir kal.a það, en
Drottinn minn dýri, hvað hún;
er óþolandi! ^
Eg sef alltaf fyrir galopn-
um glugga, og þegar ég í nótt.
hrökk upp með andfælum við
það, að ég var að kafna i grút-
arstybbu. þá féll mér allur
ketill í eld! Þettá er ekki
hægt. Maður fær ekki einu
sinni svefnfrið fyrir þessum
f janda!
Lipur brennivÍKsafgreiðsla.
Um daginn gekk ég Skúla-
götuna sem oftar, um sjö-
leytið. Grútarstybban lagði
á móti manni, rykskýin þyrl-
uðust ,og frá áfengissölunni í
Nýborg barst ófélegur og há-
vær söngur, — en f jöllin og
útsýnið var jafn fagurt til
hafsins og endranær.
Þegar ég kom að Nýborg*
sá ég hverju óhljóðin sættu.
Þar fyrir utan sátu ýmsir af
hinum víðfrægu rónum.
Reykjavíkur og „glingruðu
og sungu við stútinn“, ef svo
mætti að orði komast, milli
þess sem þeir létu fjúka:
klámyrði og glósur til vegfar-
enda.
„Hvað eru þessir kónar að
hanga hér á þessum tíma?“
spurði ég förunaut minn. „Eg
hélt, að áfengisverzluninni
væri lokað klukkan sex? En
kannske vilja þessir drjólar
helzt halda sig í námunda við
brennivínsbirgðir landsins, þó
þeir geti ekki fengið neitt af
þeim, — rétt eins og ástfang-
inn unglingur ráfar í kringum
heimili sinnar elskanlegu án
þess að hafa nokkurn sjans
að hitta hana?“
Förunautur minnn tjáði mér
þá, að að vísu væri áfengis-
verzluninni lokað klukkan
sex, en oft á tíðum opnaði hún
aftur klukkan um sjö til þess
að gefa þessum aðframkomnu
vesalingum — og öðrum
brennivínsberserkjum síðasta
sjans til þess að byrgja sig
upp fyrir nóttina! Það var
líka mest gustukin.
Hvemig ætli sprúttsölum
, Framh. á 8. síðu.
Getur lögregluþjónn-
inn sagt mér, hvar Ad-
elgade er?
Já, það er sjötta
á hægri hönd.
*ata Hvað er ég nú komin
langt? Er þetta 5. eða
6. gata?
Segið mér, lögreglu-
þjónn, er þetta 6. gata
á hægri hönd ?