Mánudagsblaðið - 31.07.1950, Blaðsíða 7

Mánudagur 31. júlí
-----•—
1950
MÁNUDAGSBLAÐIÐ
1 Mánudagsblaðinu frá 10.
júlí s.l. ávítar Ajax Guðmund
Lárusson fyrir það að hafa
veifað boðhlaupskefli til á-
horfenda í landskepnninni
milli Islendinga og Dana, sem
háð var í Reykjavik fyrir
nokkru.
Þótt Ajax hafi bent á margt
með penna sínum og kveðið
upp athyglisverða dóma um
menn og málefni, þá hefur
honum þó í þetta skipti tek-
izt hrapalega, er hann kallar
G.L. dóna fyrir það eitt að
veifa boðhlaupskeflinu til á-
horfenda. Eg hef fylgzt með
G.L. frá því að hann tók fyrst
þátt í íþróttakeppni, og aldrei
orðið var við neitt hiá honum
sem kalla mætti „frekjuleg
dónalæti“. Mér hefur aftur á
móti þótt G.L. sérlega prúður
í framkomu og snauður af
öllu yfirlæti og rembingi, en
það er meira en sagt verður
um allar okkar skærustu
stjórnur á hinum íslenzka
íþróttahimni.
Það hafa margir álitið, að
G. L. hafi veifað boðhlaups-
keflinu af ríkri löngun til þess
að láta bera á sér eða gera
grín að hinum dönsku keppi-
nautum sínum. Eg þori að
fullyrða, að slíkur hugur hafi
ekki verið á bak við verknað
G.L., heldur hafi hann veifað
til hinna mörgu aðdáenda
sinna í þakklætis og kveðju-
skyni, sem í þetta sinn, eins
og oftar, hvöttu hann óspart
til afreks.
Eg hygg, að að þessu at-
huguðu, muni allir sannsýnir
menn mótmæla því, að Guð-
mundur Lárusson sé kallaður
dóni fyrir áður nefndan
verknað.
Undanfarið hafa átt ser
stað nokkrar hnippingar um
hegðun íþróttamanna í í
þróttakeppnum. Eg er einn
þeirra, sem álít hegðun þeirra
í leik mjög ábótavant. Eg vil
taka það fram, að skoðun mín
bvggist ekki á öfund né ill-
girni í garð íþróttamannanna,
'heldur á þeim skilningi, að í-
þróttamaður, sem bregður
skapi 1 leik við aðra, reynir
að hagnast á misrétti, er ófús
til sátta, ef misklíð’ á sér
stað, lætur í ljós ólundar-
merki, ef ósigur bíður hans,
sé ekki sannur íþróttamaður.
Eg hef orðið var við, að sum-
ir hafa reynt £ð afsaka ó-
drengskap íþróttamanns í
keppni með því, að slíkt væri
algengt meðal annarra íþrótta
manna, bæði hérlendis og er-
lendis. Þetta finnst mér fá-
dæma barnaleg og heimsku-
leg varnarorð fyrir leikmann,
sem staðinn er að ódrengileg-
um leik. Nú mega ekki í-
þróttamenn halda, að það sé
nóg að sýna prúðmennsku,
háttvísi og drengskap bara
Hegðun íþróttamanna
meðan á íþróttamótinu stend-
ur, líkt og þegar menn fara
í sparifötin við hátíðleg
tækifæri. Þessi aðalsmerki
hins sanna íþróttamanns
verða að sjást alltaf og alls
staðar undir hvaða kringum-
stæðum sem er.
Mér hefur skilizt, að íþrótta
iðkanir væru einmitt ákjósan-
legt „hjálpartæki“, til þess
að rótfesta prúðmennsku,
háttvísi og drengskap í sál
einstaklingsins.
hinum útlenda kunningja. Þá
vill svo til, að við mætum hin-
um marglofaða og heiðraða
íslenzka íþróttamanni, dauða-
drukknum í fylgd með betl-
andi rónum og óhreinum götu
drósum.
En auðvitað verður árang
urinn að nokkru leyti undir
því kominn, hvernig og hver
beitir „hjálpartækinu“. Þetta
er mörgum íþróttamönnum
Ijóst, en þó of mörgum hul-
inn sannleikur. Ef hugsjón í
þróttahreyfingarinnar
framkvæmd af öllum, sem
stunda íþróttir, þá yrði það
'hennar stærsti sigur. Þá væri
hægt að ganga að því visu, ef
maður sæi íþróttamann, að
þar færi prúður, háttvís og
drenglundaður maður.
Við eigum langt í land í þessu
efni.
Innan íþróttahreyfingarinn
ar er mikið um drussamenni,
sem skaðlegt er fyrir hreyf-
inguna að húsa, hvað þá þeg-
ar slíkum mönnum er flíkað
sem dýrmætir gimsteinar
væru.
Mig hefur oft undrað,.hve
fylliraftar og ruddar, sem
iðka íþróttir og taka þátt í
keppnum, hafa setið rólegir
og agndofa undir skálaræð
um íþróttafrömuða.
Nú hljóta þessir náungar
að skilja, að þeir eiga ekki
einn þúsundasta af því hóli,
sem reynt er að klína á þá. En
þetta kemur nú kannske upp
í vana eins og svo margt ann
að. Þó hef ég séð fylliraft
glotta undir einni hólræðu,
þegar ræðumaður í heitri
hrifningu benti á hann og
aðra sem gott fordæmi fyrir
æskulýðinn, og í grátkenndri
ákefð rninntist á heil-
heilbrigði, þroska og dreng-
skap þeirra.
Fyrir ókunnuga lætur þetta
vel í eyra, og viðkvæmar sálir
geta orðið klökkar yfir hinni
miklu gæfu Islands að eiga
slík „lifandi tákn“ heilbrigði,
þroska og drengskapar. En
fyrir kunriuga er þetta sora-
leg hræsni.
Eitt sinn var ég staddur á
íþróttamóti ásamt útlendum
kunningja mínum. Einn af
keppendunum skaraði sérlega
fram úr samkvæmt finnsku
stigatöflunni, og hlaut hann
fyrir það mikið og verðugt lof
viðstaddra. Um kvöldið var
ég á gangi niðri í bæ ásamt
A þennan smekklega hátt
fagnaði hinn íslenzki íþrótta-
jöfur sigri sínum!!
Eg dauðskammaðist mín
fyrir landa minn. En kunn-
ingi minn leit á mig með tvi-
ræðu brosi og þagði. Mér
fannst þögn hans segja
margt. Finnst þér lesandi góð-
ur, óréttmætt að víta íþrótta-
manninn fyrir slíkt blygðun-
arleysi? Mér fannst þessi í-
þróttamaður svíkja málstað
íþróttanna, svivirða þær á
yrði ruddalegan og eftirminnilegan
hátt.
Því miður er þetta ekki eins
dæmi. Það er algeng sjón, að
sjá marga af okkar íþrótta-
mönnum fulla og slangrandi í
samkomuhúsum höfuðstaðar-
ins og á götum úti sjálfum sér
til stórskammar og heiðri í-
þróttanna til tjóns. Og auð-
vitað standa þeir ekki öðrum
fullum mönnum að baki í hátt
vísi. Nú skyldi maður halda,
að hinar svonefndu „íþrótta-
stjörnur“ okkar væru yfir-
leitt fyrirmynd, gott fordæmi
hinna, sem eru skemmra á veg
komnir t. d. samkvæmt
finnsku stigatöflunni, en svo
er nú ekki, þótt undantekning
ar séu á því. Sú skoðun virðist
eiga marga fylgjendur, að
heilbrigt líferni, bindindi á
vín og tóbak sé ekkert aðal-
atriði, til þess að verða góður
íþróttamaður. Það sé að vísu
ágætt, að menn neiti sér um
tóbak og vín og annan munað,
ef þeir eiga gott með það.
Ef maður dregur í efa gildi
þessarar skoðunar, þá er
dembt yfir mann f jölda dæma
um það, að menn hafi náð á-
gætum árangri í ýmsum í-
þróttagreinúm, jafnvel þótt
þeir hafi drukkið vín og neytt
tóbaks eftir lyst sinni. Nú get
ég ekki fallizt á það, að það
sé góður íþróttamaður, sem
oft sést fullur, neytir tóbaks
o. s. frv., jafnvel þótt hann
fái þúsund stig eða meira fyr-
ir íþróttaafrek sitt sam-
kvæmt finnsku stigatöflunni.
Slikur maður stundar ekki i-
þróttir fyrir heilbrigðissakir,
heldur oftast af fordild. Iþr,-
iðkanir slíks manns hafa ekki
siðferóilegt takmark. Hann
ætti því frekar að kallast for-
dildarsnápur, en íþróttamað-
ur. Mig hefur oft undrð, hve
forystumenn íþróttafélag-
anna hafa verið linir í því að
víkja þeim íþróttamönnum úr
félögunum, í lengri eða
skemmri tíma, sem hafa sí og
æ gert sig seka um drykkju-
læti og ruddaskap á almenn-
um vettvangi. Það ætti öllum
að vera ljóst, að þótt þessir
menn standi sig oft vel í í-
þróttakeppnum, þá eru þeir
síður en svo góðir félagsmenn.
Sérstaklega eru þeir hættu-

íffpw

■;
Ilér sést Tryggve I-ie og nokkrir starfsmenn SI» fyrir utan
Chaillot-köIIina í París.
legir fyrir hina ungu félags-
menn, sem oft líta á þá aðdá-
unaraugum fyrir íþróttaafrek
þeirra og halda sig á réttri
leið til afreka og gæfu, ef þeir
feta í fótspor þeirra innan leik
vallar sem utan. Þá eiga for-
ystumenn íþróttanna ekkí
litla sök á því, að samkomur
iþróttamanna eru oft svall-
kennd skröll, þar sem margir
vínsósa íþróttamenn eigra um
eins og vankaðir sauðir. Slík-
ar skemmtanir geta varla ver-
ið í anda íþróttahreyfingar-
innar.
Eg geri ráð fyrir, að mönn-
um sé í fersku minni skilnað-
argildin fyrir útlendu íþrótta
mennina, er heimsótt hafa Is-
land á undanförnum sumrum.
Þau hafa verið sama marki
brennd og flestar samkomur
islenzlrra íþróttamanna, að
minnsta kosti hér í Reykjavík.
Enda hafa þessi skilnaðar-
gildi verið til mikillar hneisu,
bæði fyrir hina útlendu og'
innlendu íþróttamenn og
frömuði þeirra. Eg skal nefna.
eitt dæmi af mörgum.
Útlendur knattspyrnuflokk
ur kom til Islands og reyndi
sig við landann. Hinir útlendu
knattspyrnumenn stóðu sig
vel og fengu mikið lof og tugi
hrósyrða frá einstaklingum.
og blöðum.
En eftirleikur hinna út-
lendu manna var ekki eins veJ.
leikinn og fyrri leikir þeirra,
enda fór „leikurinn“ ekki
fram á íþróttavelli, heldur í
einu af samkomuhúsum
Reykjavíkur. Innihald þess-
arar samkomu var auðvitað
hólræður, fyllirí og svall. Og
þegar veslings útlendu knatt-
spyrnumennirnir, að lokmi
gildi, komu á gistihúsið, þar
sem þeir héldu til, var ekki
meira um svefnfrið fyrir aðra
gesti gistihússins þá nóttina.
Knattspyrnumennirnir voru
yfirleitt allir fullir og við-
höfðu hin ótrúlegustu skríls-
læti alla nóttina. Einn af gest-
um gistihússins fór fram á
það, að þessum fylliröftum
yrði vísað á brott með lög-
regluvaldi. Eigi var það gert,
því að það varð að samkomu-
lagi að hverfa frá slíku, þar
sem þeir áttu að fara um
morguninn heim til sín. Þann-
ig eyddu hinir útlendu knatt-
spyrnumenn síðustu stundun-
um, sem þeir dvöldu á Sögu-
eyjunni. Góð iandkynning
það!! Eg hygg, að fáir álíti
slíka menn, sanna íþrótta-
menn.
Þar sem íslenzkir íþrótta-
menn fara oft utan, þá ættu
forystumenn iþróttamála hér
á landi, að leggja ríka áherzlu
á það, ,að iþróttamennirnir
verði þjóð sinni til sóma, bæði
innan lcikvallar og utan, en
Framhald á 8. síðu.