Mánudagsblaðið - 07.08.1950, Blaðsíða 3

*í-ta.
.000 .t > \a

o JtæijrzTí-nzxz ~-Zz xtesszáa-. &arxm t-_*c.æí >Wit- íc ,»
Mánudagur 7. ágúst . 1950.

MÁNUDAGSBLAÐH)

í
Jóns Reykvíkings
Glafaðar milijónir
Það hefur marga furðað
á þeim endalokum, sem
urðu á samningum um
framkvæmd nýju Sogsvirkj
unarimiar. Það er auðvitað
mjög erfltt fyrir þá, sem
utan við standa, að gera
sér grein fyrir því, hversu
hyggilega {>að iiafi verið
ráðið, að semja við hið
danska firma um verkið,
því bæði er allt málið mjög
margbrotið og þær upplýs-
ingar, sem ahnenningi hafa
verið veittar, allsendis ó-
fuilnægjandi til þess, að yf-
iriit fáist um aðstæðurnar
í heild. En það er eitt atriði
í þessu máii, sem allir
hljóta alveg sérstaklega að
reka augmi í. Það virðist
vera fulíkomlega upplýst
og viðurkennt, að það kosti
allmörgum milljónum'
meira í ERLENDUM
GJALDEYRI að veita hin-
uni erlendu verktökum
verkið en ef íslenzkur aðili
hefði fengið það. Nú stend-
ur svo á, að landslýðinn
allan — allt frá óinálga
bömum til öldunga — vant
ar margar nauðsynjar, svo
sem sp jarir utan á sig. Það
er ekki hægt að fullnægja
frumstæðum þörfum fólks
VEGNA GJALDEYRIS
SKORTS, en samt er ekki
horft í áð semja um verk
við erlenda menn, sem kost
ar það mikið í erl. mynt
fram yfir það, sem þurfti
að vera, ef íslendia;
ynnu verkið, að hægt
mundi að kaupa álitl. magn
af þeim vöram, sem sárleg-
ast vantar, fyrir uppliæð-
ina. A sama tíma og marg
ar mæður hafa naumlega
föt á böra sín og margir
missa atvinnu, vcgna þess
að nauðsynlega muni eða
efni skortir, er ekki horft í
að kasta mill jónum í er-
lenda verktaka.
Þetta iítur óneitanlega
mjög einkennilega út, en
þó má vera, að Sogsst jórn-
in hafi haft svo ríkar ástæð
ur, að þær dugi til réttlæt-
ingar, þó slíkt sé vandséð.
En eitt ættu þeir menn
að hafa í huga, sem þess-
um málum stjóraa: Það er
enginn Vafi, að hinir
dönsku verktakar og Sogs
stjórnin verða undir
strangri „kritik“ almenn
ingsálitsins hér í bæ, með-
an á verkinu stendur. Það
bar núkið á slíkri gagnrýni,
meðan hitaveitan yar í
smíðmn, og menn eru ekki
allsendis óminnugir margs
er þá bar við. Sogsstjórnin
ætti að hafa í huga, að ekki
muni verra að hafa hitann
í haldinu gagnvart hinum
útlendu verktökum, sam-
, kvæmt áður fenginni
reynslu.
Hve mikils mefa Danir
vináffu Islendinga!
fomminja og fomfrægra
staða landsskömm
Víðimýri
Ef menn hafa lesið um
Víðimýri í Skagafirði og
kynnst af bókum þessu merka
býli, reisulegum húsakynn-
um og frægu mikilmennúnum,
sem þar dvöldust og bjúggu,
þá myndast ósjálfrátt í huga
þéirra fögur mynd af merku'm
stað. " ' '
að bæta úr þessum ósóma ?
Reykholf
Handritamálið hefur nú
aftur komizt til umræðu
vegna ummæla próf. Hur-
witz og andmæla gegn þeim
í dönsku blaði. Satt að
segja, gegnir það talsverðri
f urðu, live hljótt heíur ver-
ið um það mál. Dönsk
nefnd hefur lengi liaft til
meðferðar, hverju eigi að
svara íslendingum, en ekk-
ert frá henni borizt enn
sem komið er. íslendmgar
hafa beðið þolinmóðir, og
má segja, að það sé ekki ó-
eðlilegt, því allt það mál
hefur beðið úrlausnar, svo
lengi, að segja má, að ekki
muni um nokkur ár, ef það
er vænlegt tál góðra úr-
slita.
En það er eitt atriði í'
því máli, sem vert er að
gefa gaum. Er það tryggt,
að þeir íslendingar, sem
þar hafa mest að segja, svo
sem ýmsir menntamenn í
íslenzkum fræðum, séu
nógu einbeittir í sókninni?
Það er vel þekkt, að ein-
mitt þessir menn, sem
margir eru danslunenntað-
ir, eru haldnir talsverðmn
veikleika gagnvart Dönum,
svo imdarlegt sem það nú
annars er. Það kom ljóst
fram 1944.
Annars er það ekki óeðli-
legt, {)ó Danir dragi að
svara um liandritin, þvi
vafaláust ætla þeir sér að
neita kröfum Islendinga
eða sniðganga þær svo, að
niðurstaðan verði sama og
neitun. Ennþá lifa Islend-
ingar þó í voninni um góð
málalok, en það vita Danir
vel, að þegar neitun þeirra
eða undanfærslur berast
til Islands, mim rísa þar
upp svo megn andúðaralda
gegn Dönum, að slíkt hef-
ur ekki þekkzt hér á landi
síðan 1913, þegar fánamál-
ið var á döfinni. Danir
vilja draga sem mest a
langinn að koma slíku á,
því þeir vlta líka, að með
stíku svari mundu þeir
En nú er ekki því að heilsa.
Ríkið á jörðina, og jörðin ber
öll merki þess. Það getur vart
að líta á nokkrum sögustað
Islands annað eins vesaldar-
hreysi og bæjarhúsin á Víði-
mýri. Hvert, sem litið er að
undanskilinni kirkjunni, má
sjá niðurníðsluna og kæru-
leysið uppmálað. Bæjarhúsin
eru skökk, virðast komin að
falli, kirkjugarðurinn í órækt
og draslið á hlaðinu og allt í
kringum bæinn minnir einna
mest á, að fellibylur hafi geis-
að þar í langan tíma. Bærinn
sjálfur liggur í þjóðbraut, og
ferðamannastraumur inn-
lendur og erlendur er mikill
eins og vænta má. Hvenær
ætlar hið opinbera að reyna
Það er illt að sjá, hversu
illa er gengið um allar forn-
menjar/' á. þessu forna bóli
Snorra Sturlusonar. Hér
eins.rOg fyrri daginn má sjá
andyaraleysi hins opinbera.
Snorralaug og Snorragöng,
sem sér merki til, má ennig
helzt líkja við forarpoll og á-
veituskurð, sem reft hefur
verið yfir. Snorralaug sýnir
glögg merki þess, hve við Is-
lendingar erum skeytingar-
lausir um það, sem þjóðinni
ætti að vera helgast. Laugin
sjálf er full tómum niður-
suðudósum, járnarusli og öðr-
um úrgangi. Engin girðing er
í kringum þessar menjar til
þess að forða þeim frá yfir-
troðningi unglinga, sem nú
eru í skólahúsinu. Og sýni-
lega hefur ekkert verið gert
til þess að halda þeim við.
Göngin eru eins og áður er
sagt, líkust vilpum og nær
leðjan upp í ökla.
Okkar ágæti og velmennti
fornminjavörður, Kristján
Eldjárn, er vafalaust vel þess
var, að það er til vansæmdar
landinu, að slíkur umgangur
sé látinn viðgangast. Hann
hefur eflaust í mörg horn að
líta, og óskandi væri, að hann
krefðist þess áf hinu opin-
bera, áð skjótlega yrði bjarg-
að því sem bjargað verður.
„Ungi maður,“ sagði lækn-
irinn. „Þú átt það að þakka
hinni frábæru umönnun konu
þinnar, að þér hefur batnað
svo fljótt.“
Sjúklingurinn svaraði:
„Það gleður mig, og nú ætla
ég að skrifa reikninginn fyr-
ir konuna þína.“
Prófessor Lyons kallaði
þögn og bað um blessun.
Billy gagnrýndi konuna,
þegar hann hafði lokið mál-
inu. „Eg heyrði ekki orð af
því, sem þú sagðir.“
„Góði minn,“ sagði Phelps,
„ég var ekki að tala við þig.“
Hátíðahöld verzlunar-
manrsa í TIVOLI
Mánudagur 7 ágúsl
Kl. 4,30:
Trúðleikar: Ralf Bialla.
Töfrabrögð og búktal: Baldur og Konni.
Reiptog yfir Tivolitjörninni: Afgreiðslumenn og skdf-
stofumeiin.
. Kl. 9:
Gamanþáttur: Jón Aðils o. fl.
Trúðleikar: Ralf Bialla.
Harmonikuleikur: Jan Moravek.
Búktal: Baldur og Konni.
Músikkabarett: Jan Moravek.
Knattspyrnukeppni kvenna: Afgreiðslustúlkur og
skrifstofustúlkur.
Flugeldasýning á miðnætti.
Dansað úti og inni til kl. 2.
Bílferðir verða á 15 mín. fresti frá Búnaðarfélagshúsinu að
Tivoli. Eftir miðnætti verður ekið til baka frá Tivoli vestur
Hringbr. um Vesturg., Hafnarstr., Hverfisg. og Hringbr.
FJÖLMENNIÐ I TTVOLI I KVÖLD!
Framhald á 7. síðu. jgyyyyy^^yvfvvWWWWWWVWVWWyywyWWWMVWWWWVtfyWWVWWWWWWWWWyMW.