Mánudagsblaðið - 02.10.1950, Page 4

3 MÁNUDAGSBLAÐIÐ Minudagur 2. október 1950
mammBmmmmmmBmmmmmmammmmtmmammKmmmammmmmm
. ' . - ■ ........................♦
MÁNUDAGSBLAÐIÐ
BLAÐ FYRIR ALLA
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Agnar Bogason
Blaðið kemur út á mánudögum. — Verð kr. 1,50 í lausa-
sölu, en árgangurinn, 52 blöð, 48 krónur
Afgreiðsla: Tjamargötu 39.
Sími ritstjóra: 3496.
Prentsr Cja Þjóðviljans h.f.
Stióramálaflokkarnir og
verkalýSshreyfisigm
Allir hljóta að vera sam-
mála um það, hvar í stjórn-
málaflokki sem þeir standa,
að samtök verkalýðsins hér á
landi hafa orðið til að bæta
kjör hans stórkostlega. Sá
tími er liðinn og kemur von-
andi aldrei aftur, er atvinnu-
rekendur sömdu við hvern
einstakan verkamann um kjör
hans, voru algerlega einráðir
um kaupið og gátu skammtað
verkamönnum skít úr hnefa.
Með því að bindast samtökum
hefur verkamönnum tekizt að
binda endi á slíkt ástand og
bæta kjör sín svo, að þau eru
nú á engan hátt sambærileg
við það, sem var fyrir fáum
áratugum. Með þessu er ég
ekki að segja, að kaupkröfur
verkamanna hafi alltaf verið
réttmætar og sanngjarnar, en
allir sem líta hlutlaust á mál-
ið, hljóta að viðurkenna, að
Island væri annað og verra
land, ef verkalýðshreyfingar-
innar hefði ekki notið við.
Því fer f jarri, að verkalýðs-
hreyfingin hafi fengið að
starfa í friði að hagsmuna-
málum verkamanna. Frá upp-
hafi vega hafa annarleg öfl
seilzt inn á svið hennar og
reynt að nota hana sér til
framdráttar án alls tillits til
hagsmuna verkalýðsins.
Stjórnmálaflokkarnir hafa á
allan hátt reynt að nudda sér
upp við hana, sölsa hana und-
ir sig og nota hana í sína þágu,
og það ■ er ekki ofmælt, að
þessi viðleitni þeirra hefur ver
•ið verkalýðshreyfingunni til
ills eins og verkamönnum til
bölvunar. Fyrst var það Al-
þýðuflokkurinn, sem notaði
samtök verkamanna algei’lega
í flokks þágu. Kvað svo
rammt að þessu, að í tvo ára-
tugi voru Alþýðuflokkurinn
og Alþýðusambandið eitt og
hið sama, að heita mátti. Þeir
verkamenn í alþýðusamtök-
unum, sem ekki voru í Alþýðu
flokknum, voru beittir algeru
gerræði og fengu jafnvel ekki
einföldustu lýðréttindi í sam-
tökunum. Þeir voru jafnvel
útilokaðir frá kjörgengi til Al-
þýðusambandsþinga. Svo
megn var óánægjan orðin
meðal verkamanna út af
þessu ófremdarástandi, að Al-
þýðuflokkurinn sá sér að lok-
um ekki annað fært en að
slaka til og rjúfa tengsl flokks
ins við Alþýðusambandið. Var
nú látið heita svo, að verka-
lýðssamtökin ættu að fá að
starfa í friði að hagsmuna-
málum verkamanna án af-
skipta stjórnmálaflokkanna,
eins og líka virðist sjálfsagð-
ur hlutur. Þau geta því aðeins
gegnt hlutverki sínu, að þau
séu ópólitísk fagsamtök, er
beri eingöngu hag verka-
manna fyrir brjósti án alls til-
lits til hagsmuna einstakra
stjórnmálaflokka. En þessi
hefur ekki orðið raunin á.
Stjórnmálaflokkarnir hafa
ekki getað séð þessi samtök
í friði. Eftir að Alþýðuflokk-
urinn missti Alþýðusamband-
ið úr greipum sér, fóru komm
únistar að færa sig upp á
skaftið í verkalýðshreyfing-
unni. Þeir höfðu áður alveg
réttilega fordæmt yfirráð Al-
þýðuflokksins í verkalýðs-
hreyfingunni, en þegar til
kom, léku þeir sjálfir sama
leikinn. Þeir reyndu að gera
Alþýðusambandið að undir-
deild í flokki sínum og þeim
tókst það að miklu leyti í
í nokkur ár. Var nú ástandið
orðið alveg hið sama og í
valdatíð Alþýðuflokksins í
•verkalýðshreyfingunni.
Kommúnistar hugsuðu um
það eitt, að nota samtökin
flokki sínum til framdráttar,
en skeyttu í engu um hag
verkamanna. Þeir hafa fram
til þessa dags haft að stefnu-
máli að koma islenzku alþýðu-
samtökunum á ný inn í al-
þjóðasamband kommúnist-
iskra verkalýðsfélaga, en höf-
uðtilgangur þeirra samtaka
er að starfa sem fimmta her-
deild fyrir Rússa, ef til ófrið-
ar dregur, auðvelda rússnesk-
ar innrásir í löndin og hjálpa
svo Rússum að undiroka
þjóðirnar. Hagsmunamál
verkalýðsins hafa þessi sam-
tök látið sig engu skipta,
nema ef þeir hafa getað tengt
þau flokkshagsmunum komm
únista. Þau hafa stofnað æ
ofan í æ til verkf alla, sem ekki
var minnsta von til, að gætu
borið neinn árangur í þeim
tilgangi einum að skapa upp-
lausn og glundroða í atvinnu-
lífi þjóðanna og búa þannig
í haginn fyrir kommúnism-
ann. Árið 1948 misstu komm-
únistar völdin í Alþýðusam-
bandi íslands Núverandi
stjórn sambandsins hefur að
vísu ekki beitt valdi sínu eins
ósvífið í pólitískum tilgangi
og kommúnistar gerðu, en
ekki hefur linnjt afskiptum
stjómmálaflokkanna af sam-
tökunum og togstreitu þeirra
um þau. Á síðustu árum hefur
einnig Sjálfstæðisflokkurinn
farið að seilast til áhrifa i
verkalýðshreyfingunni, og má
segja, að það komi úr hörð-
ustu átt, þar sem sá flokkur
hefur dregið taum atvinnu-
rekenda gegn verkamönnum.
í hverri einustu hagsmuna-
deilu, sem samtökin hafa átt
í frá upphafi vega.-
Þess er skemmst að minn-
ast, að rafvirkjameistarar í
Reykjavík, sem flestallir eru
gallharðir Sjálfstæðismenn,
fóru núna um daginn fram á
12—13% kauplækkun hjá
starfsmönnum sínum. Þetta
er meira en meðal-ósvífni á
sama tíma, sem allar nauð-
synjavörur þjóta upp í verði
dag frá degi. Það er ekki ann-
að að sjá en að rafvirkjameist
arar í Reykjavík vilji, að
verkamenn þeirra búi við
hreinustu hungurkjör. Þetta
er því ógeðslegra sem meðal
hrifamestu manna í hópi raf-
virkjameistara í Reykjavík
eru að minnsta kosti 4—5
milljónamæringar, sem velta
sér í peningum, og sumir
þeirra eru frægir fyrir óhóf og
lúxuslifnað.
Þá er einnig Framsóknar-
flokkurinn farinn að nudda
sér utan í verkalýðshreyfing-
una, þó að sá flokkur eigi að-
eins örfáa fylgismenn í alþýðu
samtökunum eins og von er
til. Engir hafa unnið’ eins
markvíst að því að rýra kjör
verkamanna og Framsóknar-
menn með því að skrúfa verð
á öllum innlendum afurðum
upp úr öllu valdi, svo að það
á ekki hvað sízt sök á dýrtíð-
inni.
Þessa dagana fer mikið af
rúmi allra dagblaðanna í
Reykjavík í kosningabaráttu
út af kjöri fulltrúa á Alþýðu-
sambandsþing. Þessi kosninga
barátta er háð af engu minna
offorsi en venjulegar Alþing-
is- og bæjarstjórnarkosning-
ar. Agentar frá pólitískum
flokkum tröllríða verkalýðs-
félögin. Þessir snatar, sem
gefa dauðann og djöfulinn í
hagsmuni verkamanna, en
hugsa aðeins um hag pólitísku
flokkanna eða sinn eiginn hag,
sundra verkamönnum, skapa
logandi hatur milli félaga og
starfsbræðra, sem éiga alger-
lega sömu hagsmuna að gæta
og draga þá í pólitíska dilka.
Verkamenn í sama félagi líta
hver á annan sem svarna
fjandmenn, í stað þess að fé-
lagsandi og samheldni ætti að
vera til fyrirmyndar í þessum
samtökum: Svo virðist geta
farið, að hin pólitíska tog-
streita ríði einingu alþýðu-
samtakanna að fullu og kljúfi
þau, svo að hér verði innan
skamms 3 eða 4 alþýðusam-
bönd. Allir hljóta að sjá, að
svo sundruð verkalýðshreyf-
ing yrði algerlega máttlaus í
hagsmunabaráttunni. Öll
orkan færi í samkeppni og
rifrildi innbyrðis.
Þá er einnig þess að gæta,
að eins og nú er komið, fer
fjarri því, að hæfustu menn-
irnir í hverju verkalýðsfélagi
séu sendir sem fulltrúar á Al-
þýðusambandsþing. Þvert á
móti eru það oftast auðmjúk-
ustu og vesölustu leppar
stjórnmálaflokkanna, sem
verða fyrir valinu. Flokkarnir
treysta ekki þeim mönnum,
sem eingöngu láta stjómast
af faglegum sjónarmiðum og
áhuga fyrst og fremst um hag
verkamanna sjálfra. Þegar á
Alþýðusambandsþingið kem-
ur, er svo sáralítið rætt um
hagsmunamál verkamanna og
önnur aðkallandi vandamál
verkalýðshreyfingarinnar,
heldur fer þar megnið af tím-
anum í algerlega ófrjc»tt póli-
tískt rifrildi, skammir og sví-
virðingar. Fulltrúarnir á þing
inu eru nefnilega ekki full-
trúar verkamanna, sem vinna
saman í friði og eindrægni að
málum sínum, heldur flestir
agentar pólitískra flokka, sem
þeir meta margfalt meir en
verkalýðssamtökin, sem þeir
þykjast vera að þjóna.
Nú ríkir slíkt ófremdará-
stand í verkalýðshreyfingunni
á íslandi, að hér þarf að
spyrna fæti við. Þeir verka-
menn, sem meta samtök sín
meir en hagsmuni pólitískra
flokksklíkna, mega ekki leng-
ur vera óvirkir, heldur verða
þeir að mynda með sér sam-
tök og láta til sín taka í verka-
lýðshreyfingunni. Alþýðusam
tökin verða að starfa á alger-
lega faglegum grundvelli og
hugsa um það eitt, hvað sé
verkamönnum fyrir beztu,
Þau mega ekki lengur vera
brúkunarjálkur fyrir pólitíska
glæframenn, sem i hjarta sínu
stendur nákvæmlega á sama
um verkalýðinn og hagsmuni
hans. Kjörorðið verður að
vera: Verkalýðssamtökin fyr-
ir verkamenn sjálfa. Burt með
pólitísku flugmennina úr sam-
tökunum!
AJAX.
MÁNUDAGSBLAÐIÐ
fæst á eftirtöldu'^i stöðum úti á landi:
Akureyri: Verzlun Axels Kristjánssonar, Bókabúð
Pálma H. Jónssonar.
Akranes: Andrés Nielsson, bókaverzlun.
Keflavík: Verzlun Helga S. Jónssonar.
Selfossi: S. ó. Ólafsson & Co.
Hveragerðl: Verzlunin Reykjafoss.
Siglufirði: Hannes Jónsson, bókaverzlun.
Bókaverzlun Lárusar Blöndals, Siglufirði.
Isafirði. Jónas Tómasson, bóksali.
Vestmannaeyjum: Verzlun Björns Guðmimdssonar.
Auk þess er blaðiö selt í helztu bckabúöum
Reykjavíkur — greiðasölustöðum og öðrum blað-
sölustöðum.
Þeir, sem beöiö hafa um árgang Mánudags-
blaðsins 1949, eru vinsamlega beönir aö hringja
í síma 3975.
Ég undirrit........óska eftir að gerast áskrifandi að
Mánudag’sblaðinu.
Nafn......................................’...........
'M.
Heimili...............................................
Staður ...............................................
Utanáskrift:
Mánudagsblaðið
Rejrkjavík