Mánudagsblaðið - 20.11.1950, Blaðsíða 4

MÁNUDAGSBLAÐIÐ
Mániídagur 20. nóvember -1950
■D
MÁNUDAGSBLAÐIÐ
BLAÐ FYRIR ALLA
Ritstjóri og ábyrgðarmaSur: Agnar Bogason
BlaSið kemur út á mánudögum. — Verð kr. 1,50 í lausa-
sölu, en árgangurinn, 52 blöð, 48 krónur
Afgreiðsla: Tjamargötu 39.
Síraar ritstjómar: 3496 og 3975.
Prentsr ðja Þjóðviljans h.f.
Kleppsvinnubrögðin í vegamálunum
Mörg eru þau xnál, sem
eleifarlag er á í okkar landi,
t>;i á fáum sviðum hafa þó
vínnubrögðin verið jafn
, h: jálæðisleg og í vegalagn-
ir.gu síðari ára. Þetta er alls
ekki sök vegamálaskrifstof-
unnar, því að þessir aðilar
.ráða litlu eða engu um það,
fcvar vegir skuli lagðir,
íieldur framkvæma aðeins
sgmþykktir Alþingis í þess-
rnn efnum. Sökin liggur hjá
.Alþingi og stjómmálaflokk-
u.ium. Það er fyrir löngu
orðin venja hér á landi, að
wrkiegar framkvæmdir séu
ekki gerðar eftir neinni skyn-
s&mlegri áætlun með hag
f.jóðariieildarinnar fyrir
augum, heldur eru þær orðnar
b:tbein stjórnmálaflokkanna
og einstakra þingmanna, sem
ei u að fiska eftir vinsældum
hjá kjósendum sínum.
Þetta hefur orðið enn
verra síðan uppbótarþingsæt-
in komu til sögunnar, svo og
hiutfallskosningamar í tví-
menningskjördæmunum. Ef
k^ördæmi á tvo fuiltrúa á
þingi, sinn úr hvorum flokki,
n-yna þeir í sífellu að yfir-
b óða hvor annan um verkleg-
ai- framkvæmdir í kjördæm-
imi til að glata ekki fylgi
k jósendanna. Flokkarnir þora
svo ekki annað en styðja sína
þingmenn í þessu, því að ella
gæti hlotizt af fylgistjón og
þ: ngmannsmissir. Þessi ó-
ffcgnuður leiðir af sér sífeild
h:ossakaup miiii þingmanna
og þingflokka. Mörgum þing-
rrönnum er það fullljóst, að
Íér er komið í hreint óefni og
vítleysu, en af stjómmálaá-
stæðum þora þeir ekki annað
. e.: láta berast með straumn-
ttm. .
I vegamálum hefur þetta
leitt til þess, að á hverju ári
er varið of fjár til vegalagn-
ir.ga á útkjálkum, sem eru á
góðum vegi með að fara al-
•gerlega í eyði, en hins vegar
tr fé til viðhalds á fjölförn-
ustu þjóðvegunum oft skorið
við nögl. Veginum milli
Reykjavíkur og Hafnarfjarð-
ar, sem að líkindum er fjöl-
farnasti vegur á íslandi, er
t svo illa við haldið og hann
svo holóttur, að hann má
heita lítt fær bifreiðum og er
ólíkt verri yfirferðar en illa
ruddir vegir uppi á Kili eða
Uxahryggjum. Reyndar er
sömu söguna að segja um
margar fjölfarnar götur í
Reykjavík sjálfri. Allstórir
kaflar af þjóðveginum milli
Reykjavíkur og Akureyrar
hafa fram á síðustu ár ekki
verið boðlegir akvegir, svo
sem Silfrastaðahlíðin í Skaga-
firði, þó að nokkur bót sé nú
orðin þar á í bili. Þjóðvegur-
inn frá Akureyri til Austmr-
lands er viða mesti tröllaveg-
ur, og er víða illa ruddur og
illa við haldið á alla lund, og
sömu sögu er að segja um
þjóðvegi í Vestur-Skaftafells-
sýslu frá Vík austur að Kálfa-
felli. Stórir kaflar af f jölföm-
ustu þjóðvegum landsins em
svo lélegir og illir yfirferðar,
að þeir eru til háborinnar
skammar, enda ljúka allir út-
Iendingar, sem um þá fara,
upp einum munni um það, að
hvergi í heiminum muni vera
til aðrir eins þjóðvegir og á
íslandi. Að minnsta kosti
segja þeir þetta við alla aðra
en íslenzka blaðamenn, þvi að
á blaðaviðtölum við útlend-
inga er oftast að skilja, að
þeim finnist allt hér vera í
himnalagi.
Þegar fundið er að hörm-
ungarástandi íslenzkra þjóð-
vega er svarið venjulega það,
að þetta orsakist allt af fjár-
skorti, við höfum ekki efni á
að hafa sæmilega þjóðvegi,
ekki einu sinni að halda spott-
anum suður í Hafnarfjörð í
sæmilegu lagi. En við höfum
efni á öðm. Við höfum efni
á því að eyða árlega mörgum
milljónum í vegalagningar og
brúasmíðar á útkjálkum, sem
em því sem næst komnir í
eyði og engar líkur em á, að
byggist aftur á næstunni. Við
skulum bregða okkur snöggv-
ast á einhvern útkjálkann, t.
d. í kjördæmi Ásgeirs Ásgeirs-
sonar Vestur-ísaf jarðarsýslu.
Ásgeir er sniðugur hrossá-
kaupmaður og hefur komið ár
sinni svo vel fyrir borð, að ár-
lega em veittar geysifúlgur
til vegalagninga um eyðisveit-
ir í kjördæmi hans. Nú í krihg
um áratug hefur staðið yfir
vegalagning mn Rafnseyrar-
heiði frá Þingeyri til Auðkúlu-
hrepps í Arnarfirði. Þessi
vegalagning er áreiðanlega
búin að gleypa margar millj-
ónir, en tölur um það hef ég ei
við höndina. Eina sveitin, sem
gagn kynni að hafa af þessari
vegalagningu, er. Auðkúlu-
hreppur og þó líklega meira
gaman en gagn, því að Auð-
kýlingar hafa ekkert að gera
með veg til Þingeyrar. öll
verzlun þeirra er við Bíldudal,
og vömrnar em fluttar sjó-
leiðis, því að þeir örfáu bænd-
ur, sem eftir em í hreppnum,
eiga flestir trillubáta. Auð-
kúluhreppur er annars nær al-
gerlega að fara í eyði. Nú er
aðeins búið þar á örfáum bæj-
um og líkur em til, að flestir
þeirra bæja, sem enn er búið á
þar, fari í eyði á næstunni.
Hi’eppurinn er að verða mann-
laust eyðihérað eins og Hom-
strandir, en milljónavegurinn
í hreppinn stendur eftir sem
fagur minnisvarði um ráðs-
mennsku íslenzkra stjórnmála
manna um miðbik 20. aldar.
Ekki hefur Ásgeiri þó þótt
þessi vegur einhlítur til að
viðhalda vinsældum sínum í
Vestur-ísaf jarðarsýslu. Nú er
hann að láta leggja annan
rándýran veg inn fyrir Dýra-
fjörð, óraveg xim alls konar
torfærur frá Þingeyri að
Gemlufjalli. Á öllu þessu
svæði em varla meira en 7 eða
8 bæir, og bændurnir munu
að öllum líkindum ekki nota
veginn að neinu ráði, heldur
flytja vömr sínar sjóleiðis frá
Þingeyri héreftir sem hingað
til. Milljónunum í veginn inn
fyrir Dýrafjörð og brýrnar á
þeirri leið er sem sé algerlega
kastað á glæ og vegurinn
einskis virði, en að vísu hafa
einhverjir sveitamenn í Dýra-
firði fengið vænan skilding
fyrir að vinna í honurn og Ás-
geir kannske nokkur atkvæði.
En til þessara viturlegu fram-
kvæmda hefur Ásgeir hlotið
stuðning meiri hluta Alþingis.
Að vísu vilja hinir þingmenn-
imir fá eitthvað fyrir snúð
sinn. Ásgeir verður að greiða
atkvæði með álíka vegalagn-
ingum í þeirra kjördæmum,
því æ sér gjöf til gjalds. Hann
mundi t. d. greiða atkvæði
með tillögu frá Sigui-ði Bjama
syni um að leggja fínan ak-
veg frá Horni í Furuf jörð, en
á því svæði er nú engin lifandi
sála eftir.
Það er fáránlegt ástand, að
f jölförnustu þjóðvegir íslands
skuli vera jafnlélegir og raun
ber vitni um, en á hinn bóginn
skuli á ári hverju vera kastað
á glæ mörgum milljónum af fé
skattgreiðendanna til vega-
lagninga og brúarsmíða í
sveitum, sem em nær því eða
alveg komnar í eyði. En þing-
mönnunum finnst meiri þörf
á því að eyða milljónum í veg
yfir Rafnseyrarheiði, sem
enginn fer um, en að halda í
sæmilegu lagi veginum milli
Reykjavíkur. og Hafnarfjarð-
ar, sem tugþúsundir manna
fara um á ári hverju. Ef hætt
væri þessum brjálæðislegu
vegalagningum um auða út-
kjálka væri ætíð fyrir hendi
meira en nóg fé til að halda
hinum f jölfarnari vegum í á-
gætu lagi. En þessu verður
aldrei kippt í lag meðan sá
háttur er hafður á þessum
málum, sem nú er. Meðan Al-
þingi ræður yfir þessum mál-
um, verða verklegar fram-
kvæmdir alltaf tengdar at-
kvæðaveiðum og pólitískum
hrossakaupum, en ekki al-
þjóðai’hag. Leiðin út úr ógöng
unum er auðvitað sú, að; Al-
þingi veiti ákveðna fjárúpp-
hæð á hverju ári til vegalagn-
inga, en að vegamálastjóri og
vegamálaskifstofa ráði því al-
gerlega, hvernig fénu skuli
varið. Þessir aðilar mundu
láta stjórnast af algerlega
faglegum sjónarmiðum, en
ekki atkvæðaveiðum og þóli-
tísku brölti. Þá fyrst yrði
einnig hægt að skapa í land-
inu skynsamlegt vegakerfi
með hag alþjóðar fyrir áug-
um og miðað við atvinnulíf
þjóðarinnar sem heildar. Það
eru slík sjónarmið, sem eiga
að ráða í vegamálum Islánds.
Hinu hefur þjóðin aldrei efni
á til lengdar að sóa hundruð-
um þúsunda eða milljónum, til
þess að einhver þingmaður
geti veitt þrjú eða fjögur at-
kvæði á einhverjum útkjálka.
. . . Ajax.

HðFUM OPNAÐ
Blóma- og listmunaverzlun
i Bankastrœti 7
áðtu veizlnnin Málarinn
Blómaverzlunin EDEN h.í
Sími 5589
I