Morgunblaðið - 19.01.2005, Blaðsíða 18

18 MIÐVIKUDAGUR 19. JANÚAR 2005 MORGUNBLAÐIÐ
DAGLEGT LÍF
Nýbýlavegi 14, Kópavogi. Sími 554 4443. Fax 554 4102.
rafport@rafport.is www.rafport.is
Umboðsmenn um land allt
• Miðar á bréf, pakka, bréfabindi o.fl.
• Á CD/DVD diska, miðar úr plasti
• Prentar miða úr Word-, Excel- og Outlook
• Prentar merkiborða bæði á pappír og plast,
stærðir eftir vali, allt að eins meters langa
• Allt að 62mm breidd
• 50 miðar á mínútu*
• USB tenging
• Windows hugbúnaður
• Sjálfvirk klipping
• Heilar lengjur eða staðlaðar
*Staðlaðir póstfangamiðar
Fljótvirkasti miðaprentarinn
Umboðsaðili:
QL-550
NÝTT !
Kynningarverð 12.999 kr. Augl.
Þórhildar
1390.40
TIL að draga úr skrópi hjá framhaldsskólanemum
eru sumir þeirrar skoðunar að strax eigi að láta for-
eldrana vita með sms ef krakkarnir láta ekki sjá sig í
tíma. Borgarfulltrúi í Gauta-
borg hefur lagt fram tillögu
þessa efnis og í einum fram-
haldsskóla hefur aðferðin ver-
ið reynd með góðum árangri,
að því er fram kemur í Göte-
borgs Posten.
Frá síðasta hausti hafa ný-
nemar í upplýsingatækni í
framhaldsskóla einum í Sví-
þjóð ekki getað skrópað án
vitundar foreldranna, því um
leið og slíkt gerist fá foreldr-
arnir skilaboð um skrópið í
farsímann sinn. Skólameist-
arinn Örjan Johansson segir í samtali við GP að
markmiðið með framtakinu hafi verið að auka sam-
skipti skólans við heimilin en þátttaka var frjáls. Af
135 nýnemum voru það fimm sem ekki tóku þátt.
Viðveran hefur aukist
Viðvera nemenda hefur aukist eftir að þetta fyr-
irkomulag var tekið upp og hefur einnig smitast til
eldri nemenda. Skrópskilaboðaþjónustan er enn bara
til reynslu í þessum framhaldsskóla en þar sem hún
hefur gefist vel hingað til er ætlunin að halda henni
áfram og jafnvel í eldri bekkjunum. Einnig kemur til
greina að fyrirkomulagið verði fært yfir í fleiri skóla.
Fulltrúi nemenda segist sáttur við sms-þjónustuna
en það sé kannski yfirdrifið að senda skilaboð í hvert
skipti sem nemandi skrópar. „Maður ætti nú að geta
verið í burtu stundum án þess að foreldrarnir fái að
vita. Fyrir mig breytir þetta engu. Ég mæti í tíma
fyrir sjálfan mig, ekki af því að ég sé hræddur við að
foreldrar mínir fái sms.“
Agneta Granberg, borgarfulltrúi í Gautaborg, vill
að framhaldsskólarnir í borginni móti samræmda
stefnu í þessu máli. Fjarvera nemenda er talin nokk-
urt vandamál við marga framhaldsskóla en ekkert
samræmt yfirlit er til yfir skróp framhaldsskólanema.
Granberg telur að skýr stefna þar sem gerðar eru
kröfur um mætingu, og skróp er litið alvarlegum aug-
um, geti komið að gagni, auk beinna skilaboða til for-
eldra. „Það hefur miklu meiri áhrif að fá skilaboðin
strax. Þá getur maður sem foreldri gert eitthvað í
málunum,“ segir Granberg.
 MENNTUN
Foreldrar fá sms ef
unglingar skrópa
VIÐ eldumst hraðar ef við látum streituna ná tökum á
okkur. Bandarísk rannsókn hefur fært sönnur á þenn-
an gamla almannaróm, að því er fram kemur í Svenska
Dagbladet. Þeir sem voru undir mestu álagi af þeim
sem rannsakaðir voru, höfðu líffræðilega elst um heil-
an áratug án þess að vera orðnir svo gamlir í raun. 58
konur á aldrinum 20 til 50 ára tóku þátt í rannsókninni.
Allar áttu a.m.k. eitt barn en aðeins nítján áttu heil-
brigt barn. Hinar áttu
veik börn og glímdu
því við króníska
streitu. Konurnar
svöruðu spurn-
ingalista um einkenni
streitu. Konur sem
áttu veik börn upp-
lifðu meiri óróleika og
angist en mæður
frísku barnanna. Þeg-
ar vísindamennirnir
báru saman þær
stressuðustu og þær
minnst stressuðu fundu þeir greinilegan mun á líf-
fræðilegum aldri þeirra. Líffræðilegur aldur var m.a.
mældur með því að skoða frumur ónæmiskerfisins.
Þegar frumur skipta sér, hverfur örlítið af erfðaefninu
og ákveðinn staður á frumunni verður æ styttri. Þegar
hann er horfinn, deyr fruman. Vísindamennirnir vita
ekki hvernig og af hverju óróleiki og áhyggjur hafa
áhrif á frumuskiptingar en þeir skrifa í tímaritið Pro-
ceedings of the National Academy of Sciences (PNAS)
að streituhormón geti hugsanlega hraðað þessu ferli.
 HEILSA
Stressaðir
eldast hraðar
Stressandi vinnuumhverfi:
Þeir sem leyfa streitunni að
ná tökum á sér eldast fyrr.
Að loknu BA-námi frátextíldeild Mynd-lista- og hand-íðaskóla Íslands hélt
Björg Pjetursdóttir utan til
náms. Fyrsta veturinn var hún
skiptinemi við Gerrit Rietveld
Academie í Amsterdam en hóf
síðan meistaranám í text-
ílhönnun við Sandberg Inst-
ituut í sömu borg. Eftir út-
skriftina hannaði hún prjóna-
flíkurnar fyrir haust- og
vetrarlínu hollenska hönnuðar-
ins Niels Klavers sem sýndar
voru á tískuvikunni í París.
Björg átti þá fleiri verk á
tískuvikunni í París það árið
því lokaverkefni hennar frá
skólanum var einnig kynnt þar
ásamt verkum annarra ís-
lenskra hönnuða.
Góð samvinna
íslenskra hönnuða
Síðan hefur Björg sýnt hönnun
sína á hverju ári, bæði í París
en einnig í Stokkhólmi og
Kaupmannahöfn. Oftast hafa
þessar sýningar verið í sam-
vinnu við aðra íslenska hönn-
uði.
„Við höfum
gert mikið af því
að sýna saman
undir íslenskum
formerkjum og
það hefur komið
vel út,“ segir
Björg. „Nú er þó
svo komið að
meðlimir hópsins
sem mest hefur
haldið saman
hafa komið upp sínu eigin
nafni og ég býst við að í fram-
tíðinni sýni hver og einn meira
undir eigin merki.“
Björg hefur tekið þátt í
fjölda sýninga allt frá því hún
sigraði í undankeppni í Smirn-
off International Fashion Aw-
ards á Íslandi árið 1996 og hélt
utan til að taka þátt í að-
alkeppninni. Um þessar mund-
ir gefst henni þó lítill tími til
að hanna og sýna.
„Ég flutti heim til Íslands í
mars á síðasta ári. Ég ákvað
að sækja um
kennaranámið í
Listaháskólanum
því mér finnst
mikið öryggi fólgið
í því að hafa kenn-
araréttindin. Ég
hafði aðeins þreif-
að fyrir mér með
hvort einhvers
staðar væru lausar
stöður fyrir leið-
beinendur en
komst að því að auðvitað eru
þeir sem hafa kennaramenntun
alls staðar teknir fram yfir
leiðbeinendur.“
Björg bendir á að þrátt fyrir
áhuga og dugnað þá sé hönnun
langt og dýrt ferli og tekj-
urnar ótryggar. „Ég hef selt
nóg til að halda mér á floti, en
það er nauðsynlegt að útbúa
góðar frumgerðir til að sýna,
enda panta viðskiptavinirnir
vöruna eftir þeim. Sýningarnar
ganga síðan út á að kynna vör-
una og fá pantanir. Best er að
hafa sem heilsteyptasta línu því
þá seljast flíkurnar betur. Og
eftir því sem maður öðlast
meiri reynslu þá þróast þetta.
Sýningarnar geta líka verið
upp og ofan enda markaðirnir
misjafnir. Mér finnst nú orðið
til dæmis Kaupmannahöfn vera
meira spennandi markaður en
París. Það er þó margt í boði
og í raun lotterí hvernig geng-
ur.“
Frágangur mikilvægur
Björg hefur látið framleiða
peysurnar sínar í Belgíu, en
langar til að flytja framleiðsl-
una til Íslands. „Það skiptir
miklu máli hvernig frágang-
urinn er á flíkunum. Mér skilst
að margar hágæðavélar hafi
verið fluttar úr landi en ég
vona að úr rætist. Peysurnar
mínar hafa verið seldar í
KRON og ég var ánægð með
það söluferli. Ég fékk ákveðna
pöntun frá versluninni sem sá
svo alfarið um að selja peys-
urnar.“
Oftast hannar Björg ull-
arpeysur, en einnig bómull-
arpeysur. Hún segir ullina þó
skemmtilegri og gefa meiri
möguleika, t.d. með því að þæfa
hana. „Þrátt fyrir að hér á Ís-
landi séu margir hönnuðir
finnst mér áberandi hvað þeir
eru að gera ólíka hluti. Ég er
bjartsýn á framhaldið því þrátt
fyrir að þetta séu dýrar flíkur
vilja fleiri og fleiri Íslendingar
kaupa þær, bæði vegna þess að
þær eru vandaðar og eins af
því að þeir vilja ekki vera
klæddir eins og allir aðrir.“
 HÖNNUN | Hefur látið framleiða peysur sem hún hannar í Belgíu
Íslenskir hönnuðir eru
að gera ólíka hluti
Hönnuðurinn Björg
Pjetursdóttir komst
fljótt að því að áhugi
hennar beindist að
prjónaflíkum. Þótt
hún hafi ekki prjón-
að mikið sjálf horfði
hún oft á ömmu sína
sinna handverkinu.
Prjónaflíkurnar
verða þó að bíða um
sinn meðan Björg
aflar sér kenn-
aramenntunar við
Listaháskóla Ís-
lands. Björg Pjetursdóttir segir Kaupmannahöfn skemmtilegri markað fyrir hönnun sína en París.
Tískuvika í París: Prjónaflík í
vetrarlínu Klavers 2002.
Hollenska hátískan: Hluti af
þeim prjónafatnaði sem Björg
hannaði fyrir Klavers.
TENGLAR
........................................
www.fatahonnunarfelag.is
asdish@mbl.is
Morgunblaðið/Árni Torfason
Sumarleg flík: Hönnun Bjarg-
ar á sýningu íslenskra fata-
hönnuða sem haldin var í Ás-
mundarsafni nú í haust.
Ég hef selt nóg til
að halda mér á
floti, en það er
nauðsynlegt að
útbúa góðar frum-
gerðir til að sýna,
enda panta við-
skiptavinirnir vör-
una eftir þeim.