Morgunblaðið - 24.01.2005, Blaðsíða 14

14 MÁNUDAGUR 24. JANÚAR 2005 MORGUNBLAÐIÐ
DAGLEGT LÍF
Þú flytur með okkur!
Klettagarðar 1 // Sími: 553 5050
sendibilastodin.is
SENDIBÍLASTÖÐIN H.F
Skemmuvegi 48 • Kópavogi • S: 557 6677
www.steinsmidjan.is
Opnunartími:
11-18:30 mán-fös
10-18 lau / 13-17 sun.
Skútuvogi 2, sími 522 9000 • www.expert.is
Samsung SGH-X450
fallegur 3 banda
sími með
hágæða skjá
NEVER TURN YOUR MATTRESS AGAIN
Technology so advanced, it´s
TURN-FREE
Amerískar
lúxus heilsudýnur.
ÚTSALA - ÚTSALA
TURN-FREE
Verð frá 72.000.-
Dýnusett frá kr. 59.000
Skipholt 35
Sími 588 1955
www.rekkjan.is





 

 





 
!"#$%&'()* +++,-.$-/-,%
NÝSMÍÐI - BREYTINGAR - VIÐGERÐIR
HLYNUR SF
alhliða byggingastarfsemi
Pétur J. Hjartarson
húsasmíðameistari
SÍMI 865 2300
EITT vínglas á dag er góður kostur
fyrir eldri konur. Þær eiga þá 20%
síður á hættu að fá elliglöp en þær
sem ekkert vín drekka. Þetta kemur
fram í niðurstöðum nýrrar rann-
sóknar sem birtar eru í New Eng-
land Journal of Medicine og m.a. er
greint frá í Dagens Nyheter.
Rúmlega 11.000 bandarískir
hjúkrunarfræðingar á aldrinum 70-
81 árs tóku þátt í rannsókninni en
hún er hluti af stærri rannsókn á
heilsufari bandarískra hjúkr-
unarfræðinga við læknadeild Har-
vard. Helstu niðurstöður í þessum
hluta urðu þær að eitt glas af léttvíni
eða bjór eða hámark 15 g af alkóhóli
minnkar áhættuna á að fá elliglöp.
Ef áfeng-
isneyslan er
hins vegar
meiri eykst
hættan á ellig-
löpum og fleiri
sjúkdómum.
Hófleg neysla á
léttvíni er hins
vegar einnig
talin forvörn
gegn ýmsum
hjarta- og æðasjúkdómum.
Með hækkandi lífaldri á Vest-
urlöndum þjást æ fleiri af Alzheimer
og öðrum elliglapasjúkdómum. Nið-
urstöður rannsókna af þessu tagi
auka von um að mögulegt sé að fyr-
irbyggja slíka sjúkdóma. Konurnar
sem tóku þátt í rannsókninni geng-
ust undir minnispróf til að vís-
indamennirnir gætu metið minni
þeirra og hugsun. Niðurstöðurnar
voru greinilega á þann hátt sem áður
var getið.
Vísindamennirnir telja að upp-
götvun þeirra megi skýra með því að
alkóhól getur aukið magn góðs kól-
esteróls í blóði (HDL) og á sama
tíma minnkað magn þess slæma
(LDL). Alkóhólið eykur einnig blóð-
streymi til heilans.
En fleiri þættir geta komið til
greina því þeir sem drekka í hófi
hafa oft heilsusaman lífsstíl. Einnig
getur menntun og félagsleg staða
haft sitt að segja, eins og fram kem-
ur í DN.
Eitt glas
á dag
 HEILSA
Bræðurnir Guðmundur ogSigfús Guðfinnssynir rekaí Efstalandi 26 Brauð-húsið í Grímsbæ. Í Brauð-
húsinu er hráefnið lífrænt, brauðin
aukaefnalaus og eggin koma úr hæn-
um sem vappa um frjálsar. Frá
klukkan fjögur á morgnana hræra
bræðurnir í súrdeigi, hnoða gulróta-
brauð, mala hýðishrísgrjón og senda
brauð um alla borg.
Brauðhúsið í Grímsbæ var hefð-
bundið bakarí þangað til fyrir sex
árum. Þá ákváðu Guðmundur og
Sigfús að baka eingöngu úr lífrænt
ræktuðu hráefni. Faðir Guðmundar
og Sigfúsar, Guðfinnur Sigfússon,
stofnaði bakaríið árið 1972.
„Í dag bökum við mestmegnis úr
spelti,“ útskýra bræðurnir. „Við not-
um líka hörfræ, sólblómafræ, bygg,
fjallagrös og annað. Þetta er allt líf-
rænt ræktað – enginn tilbúinn
áburður eða eiturefni eru notuð við
ræktunina. Lífrænt ræktuð matvæli
eru ekki einungis holl, heldur líka
umhverfisvæn.“
Hollusta speltis
Í Brauðhúsinu er sáralítið notað af
hvítu hveiti – ólíkt því sem var fyrir
breytinguna, þegar það var að-
alhráefnið.
„Hveiti er orðin hálfgerð bann-
vara í dag. Og í hugum margra eru
brauð það sömuleiðis. Það er miður
því heilkornabrauð er einhver besta
næring sem völ er á. Það er ekki
hægt að bera saman hvítt og létt
hveitibrauð og þétt súrdeigsbrauð
úr lífrænt ræktuðu spelti,“ segja
bræðurnir.
Spelt er ævaforn korntegund, sem
þrífst vel við erfiðar aðstæður og
hentar því vel til lífrænnar rækt-
unar. Spelt er hins vegar bæði dýrt
og tímafrekt í framleiðslu.
„Þegar menn tóku að kynbæta
hveiti til að auka framleiðsluna þá
virkaði það ekki á speltið. Speltið var
því í raun skilið eftir og datt úr um-
ferð,“ segir Guðmundur.
„Margir þola ekki hveiti og þá get-
ur spelt verið góður valkostur.
Hveiti á fyllilega rétt á sér eins og
aðrar korntegundir ef rétt er staðið
að ræktun og annarri meðhöndlun.
Við hveitiræktun er hins vegar oftar
en ekki lögð áhersla á magn frekar
en gæði. Speltið var endur-
uppgötvað þegar farið var að leita að
upprunalegum korntegundum,“
bætir Sigfús við.
Bræðurnir segja spelt vera holl-
ara en hveiti, því næringarefnin eru
dreifð um mjölkjarnann en eru ekki
fyrst og fremst í ysta laginu eins og í
hveiti. Þar að auki er glúten í spelti
talið auðmeltanlegra en hveitiglút-
en. Sumir sem þola illa hveitiglúten
geta borðað speltbrauð. Þeir sem
alls ekki þola glúten geta borðað
brauð sem til dæmis eru bökuð úr
hýðishrísgrjónum. Slík brauð fást í
Brauðhúsinu.
Tímafrekur bakstur
Brauðin sem bræðurnir baka – um
20 tegundir – eru nær öll úr súr-
deigi, sem þarf að meðhöndla sér-
staklega.
„Rúgbrauð morgundagsins byrj-
um við að vinna í dag. Þetta er sólar-
hringsferli því meðhöndla þarf deig-
ið í þremur áföngum áður en hægt
er að hefja baksturinn,“ segir Guð-
mundur og hrærir í stórri skál.
Vegna þessa þarf að undirbúa fram-
leiðslu mánudags á sunnudegi.
Sigfús opnar ofn við einn vegginn.
Þetta er steinofn og sum brauðin eru
bökuð beint á steininum.
„Á bak við brauðin er mikið hand-
verk. Við notum eingöngu hrærivél
og myllu, annars vinnum við þetta í
höndunum hér á borðinu,“ segir Sig-
fús og klappar yfir þrjátíu ára gam-
alli hrærivél.
Einungis fjórtán mánuðir eru á
milli bræðranna og samvinnan góð.
„Við vorum alltaf bestu vinir sem
krakkar,“ viðurkenna þeir brosandi.
Guðmundur hefur verið viðloðandi
bakaríið allt frá stofnun þess, þá 13
ára gamall en Sigfús ákvað 25 ára að
aldri að verða bakari. Í dag vinna
bræðurnir ekki einungis hlið við hlið,
heldur starfa eiginkonur beggja í
bakaríinu.
Meðvitaðari en áður
En af hverju ákváðu þeir á sínum
tíma að breyta bakaríinu og leggja
áherslu á lífræna ræktun?
„Það var til að byrja með fremur
áhugi á umhverfismálum en hollum
mat. Það er vitað að rangar áherslur
í búskap og ræktun eru einhverjar
alvarlegustu ógnir sem steðja að
umhverfinu í dag. Landbúnaður sem
stundaður er í samhljómi við lifandi
náttúru er nauðsynlegur grundvöll-
ur að heilbrigðu samfélagi. Holl og
uppbyggjandi matvæli fylgja í kaup-
bæti.“
Bræðurnir segjast sjá viðhorfs-
breytingu hjá viðskiptavinum sínum
síðan þeir byrjuðu með lífræna hrá-
efnið – í dag sé fólk mun meðvit-
aðara en áður.
 MATUR| Í Brauðhúsinu í Grímsbæ eru brauðin bökuð úr lífrænu hráefni
Sólarhringsferli að meðhöndla deigið
Morgunblaðið/Golli
Bakararnir og bræðurnir Sigfús og Guðmundur Guðfinnssynir.
Allt að sólarhringsvinna er við undirbúning sumra brauðtegundanna.