Morgunblaðið - 26.01.2005, Blaðsíða 2

2 MIÐVIKUDAGUR 26. JANÚAR 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
SPRINGUR VERÐBÓLAN?
Verð á fasteignum á meginlandi
Evrópu hefur hækkað mikið und-
anfarin ár, rétt eins og á höfuðborg-
arsvæðinu hér á Íslandi. Hefur verð
á fasteignum t.a.m. tvöfaldast á ár-
unum 1995 og 2003 í löndum eins og
Frakklandi, Spáni, Ítalíu, Írlandi og
Hollandi. Er nú svo komið að menn
hafa vaxandi áhyggjur af þróun
mála í Evrópu og sumir óttast að
verðbólan springi með tilheyrandi
slæmum afleiðingum á fjárhag heim-
ila og afkomu lánastofnana.
Pyntingar stundaðar í Írak
Mannréttindasamtökin Human
Rights Watch halda því fram að
íraskir öryggissveitarmenn pynti
fanga sína með líkum hætti og gert
var á stjórnarárum Saddams Huss-
eins. Kemur fram í skýrslu þeirra að
stundum séu rafvírar tengdir við
kynfæri eða eyru manna, fólk sé
brennt með sígarettum og bæði kon-
ur og karlar hafi verið neydd til kyn-
ferðislegra athafna.
Garðabær gerir sérsamning
Bæjaryfirvöld í Garðabæ vinna nú
að því að gera sérsamning sem
væntanlegir starfsmenn við hinn
nýja Sjálandsskóla geta gengið inn í
í stað þess að fara eftir samningi
sem launanefnd sveitarfélaganna
gerði við KÍ sl. haust. Samningurinn
kveður á um að vinnutími verði eins
og hjá háskólamenntuðum.
Meiri tekjur í ríkissjóð
Heildartekjur ríkissjóðs af stimp-
ilgjöldum jukust um 2,7 milljarða kr.
á síðasta ári. Þá námu gjöldin alls
um 6,4 milljörðum kr. en voru 3,7
milljarðar árið 2003. Þetta kom fram
í svari Geirs H. Haarde fjár-
málaráðherra við fyrirspurn Mar-
grétar Frímannsdóttur þingmanns á
Alþingi.
Y f i r l i t
Morgunblaðið Kringlunni 1, 103 Reykjavík. Sími 5691100 Innlendar fréttir frett@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson, aðstoðarfréttaritstjóri, aij@mbl.is Sigtryggur Sigtryggsson, aðstoðarfréttaritstjóri, sisi@mbl.is Erlendar fréttir Ásgeir Sverrisson, fréttastjóri, asv@mbl.is
Viðskipti vidsk@mbl.is Agnes Bragadóttir, fréttastjóri, agnes@mbl.is Úr verinu Hjörtur Gíslason, fréttastjóri, hjgi@mbl.is Daglegt líf Guðbjörg Guðmundsdóttir, gudbjorg@mbl.is Menning menning@mbl.is Orri Páll Ormarsson, ritstjórnarfulltrúi, orri@mbl.is Skarp-
héðinn Guðmundsson, skarpi@mbl.is Umræðan|Bréf til blaðsins Magnús Finnsson, fulltrúi ritstjóra, magnus@mbl.is Guðlaug Sigurðardóttir, gudlaug@mbl.is Hallur Þorsteinsson, hallur@mbl.is Minningar minning@mbl.is Hilmar P. Þormóðsson, Stefán Ólafsson
Dagbók|Kirkjustarf Ellý H. Gunnarsdóttir, elly@mbl.is Íþróttir sport@mbl.is Sigmundur Ó. Steinarsson, fréttastjóri, sos@mbl.is Útvarp|Sjónvarp Auður Jónsdóttir, dagskra@mbl.is mbl.is netfrett@mbl.is Guðmundur Sv. Hermannsson fréttastjóri gummi@mbl.is
Í dag
Sigmund 8 Umræðan 26
Viðskipti 12/13 Minningar 27/33
Erlent 14/15 Myndasögur 36
Akureyri 17 Dagbók 36/38
Höfuðborgin 18 Menning 39/41
Suðurnes 18 Fólk 42/45
Landið 19 Bíó 42/45
Listir 22 Ljósvakamiðlar 46
Forystugrein 24 Veður 47
Viðhorf 26 Staksteinar 47
* * *

 




 


 
 



  

 

  

 


 


 !

"
# 

  

 

 
  $ 

 
 

%&' (

 )***



  
 


  


 

 





HAGVÖXTUR á þessu ári verður
5,5% samkvæmt nýrri spá fjármála-
ráðuneytisins, eða 0,5% meiri en
haustspá ráðuneytisins gerði ráð fyr-
ir. Árið 2006 er gert ráð fyrir að hag-
vöxtur verði 4,7%, sem er 0,2% meira
en í haustspánni. Þetta er meðal þess
sem kemur fram í nýrri skýrslu efna-
hagsskrifstofu fjármálaráðuneytisins,
Úr þjóðarbúskapnum, sem kom út í
gær. Í henni eru greinargerðir um
efnahagsmál sem byggjast á endur-
skoðaðri þjóðhagsspá.
Hagvöxtur síðasta árs varð nokkru
meiri en áætlað var. Nú er áætlað að
hagvöxtur hafi verið 5,8% í fyrra eða
um 0,3% meiri en spáð var á liðnu
hausti. Þessi aukning er m.a. rakin til
meiri einkaneyslu og fjárfestinga.
Hagkerfið mun ekki ofhitna
Meginþungi, eða 70%, stóriðju-
framkvæmda á árabilinu 2003–2007
fellur til á þessu ári og því næsta. Að
sögn Þorsteins Þorgeirssonar, skrif-
stofustjóra efnahagsskrifstofu fjár-
málaráðuneytisins, hefur Norðurál
aukið stækkunaráform sín og þegar
hafist handa við þá stækkun. Mun
hún að miklu leyti verða unnin á
þessu ári og því næsta. Þá var hluta
stóriðjuframkvæmda, sem fram áttu
að fara 2007, flýtt fram á árið í ár. Ár-
ið 2007 fer að draga mjög úr stóriðju-
framkvæmdum og viðskiptahalla.
„Niðurstaða okkar er sú að hag-
kerfið muni ekki ofhitna, jafnvel þó að
það sé kröftugur hagvöxtur,“ sagði
Þorsteinn. Það er rakið til tveggja
meginþátta. Miklar skipulagsbreyt-
ingar sem gerðar voru á íslensku
efnahagslífi undanfarinn áratug vega
þyngst. Sveigjanleiki hagkerfisins
hefur aukist mjög mikið þannig að
hæfileikinn til að vinna úr misvægi er
fyrir hendi. Þá hefur alþjóðavæðing
hagkerfisins einnig aukist. Markað-
irnir hér eru orðnir samþættari al-
þjóðlegum mörkuðum. Þegar vantar
vinnuafl eða aðföng er hægt að flytja
það inn í stað þess að það þrýsti upp
launum eða verði hér heima. Þor-
steinn segir þetta sjást í stóriðjufram-
kvæmdum þar sem allt að 60% að-
fanga og vinnuafls séu erlend.
Þá er efnahagsstjórnin í heild, bæði
peninga- og ríkisfjármál, orðin mjög
aðhaldssöm. Þorsteinn benti á að
Seðlabankinn hefði þegar hækkað
vexti um tæp þrjú prósentustig á síð-
asta ári. Vextirnir eru nú komnir upp
í 8,25%. Fjármálaráðuneytið spáir
frekari vaxtahækkun á þessu ári, og
að stýrivextir verði hæstir 9,5% um
næstu áramót, en fari síðan lækkandi
út árið 2006.
Minnkandi atvinnuleysi
Búist er við að atvinnuleysi, sem
hlutfall af áætluðum mannafla, verði
2,8% á þessu ári og 2,2% árið 2006.
Verðbólga mun líklega minnka eitt-
hvað á þessu ári, en verðvísitala mun
ekki hækka meira en um 3,2% miðað
við árið í fyrra. Horfur eru á að gengið
fari að veikjast í lok þessa árs og byrj-
un næsta árs. Það mun ýta á verð-
bólgu og er spáð 3,5% verðbólgu á
næsta ári, að sögn Þorsteins.
Einnig er vikið að hækkun fast-
eignaverðs og fasteignamarkaðinum í
skýrslunni. „Við sjáum ekki áfram-
hald á sömu hækkun í ár og verið hef-
ur,“ sagði Þorsteinn. Það byggist að-
allega á mjög auknu framboði á
íbúðarhúsnæði á þessu ári. Reiknað
er með 10% aukningu, sem jafngildir
3.000 íbúðum, en íbúðaþörf vegna
fólksfjölgunar hefur verið metin um
1.800 íbúðir á ári.
Fjármálaráðuneytið telur að einka-
neyslan í þessari uppsveiflu, frá 2003–
2006, muni vaxa svipað og hún gerði í
síðustu uppsveiflu frá 1996–1999. „Við
teljum að það séu minni líkur en meiri
á að einkaneysla vaxi eitthvað meira
núna en hún gerði þá. Á þeim grund-
velli metum við að hagvöxtur verði
um 5,5% í ár og tæp 5% á næsta ári en
að verðbólgan verði innan efri þol-
marka verðbólgumarkmiðs, það er
undir 4%, en lækki síðan eftir þennan
framkvæmdakúf nær 2,5% markmiði
langtímaspárinnar.“
Hagvöxtur á árinu yfir áætlunum
    
 


 



  



  

 


    ! "# !

$
TENGLAR
.....................................................
Sjá www.mbl.is/itarefni
ÍSLENSKUR skötuselur er eitt af
undirstöðuhráefnunum í Bocuse
d’Or-matreiðslukeppninni í Lyon í
Frakklandi, sem hófst í gær. Tutt-
ugu og fjórar þjóðir hafa rétt til
þátttöku í keppninni.
Fulltrúi Íslands er Ragnar Óm-
arsson, rekstraraðili Leikhúskjall-
arans, en þetta er í fjórða sinn sem
Íslendingar senda fulltrúa í keppn-
ina. Bestum árangri náði Hákon Már
Örvarsson, 3. sæti, árið 2001. Að
sögn Gissurar Guðmundssonar, for-
seta Klúbbs matreiðslumeistara á Ís-
landi, liggur þriggja til fjögurra ára
undirbúningur að baki því að koma
íslenska skötuselnum að sem hráefni
í keppni á borð við þessa. Það hafi
tekist með stuðningi sjávarútvegs-
ráðuneytisins.
Eldað er úr kálfakjöti frá Dan-
mörku auk íslenska skötuselsins og
hafa keppendur frjálsar hendur við
eldun. Tólf þjóðir kepptu í gær en ís-
lenski keppandinn keppir í dag. Úr-
slit liggja fyrir síðdegis í dag og
verðlaunaafhending er í kvöld.
Á annað hundrað Íslendingar
fylgjast með keppninni í Lyon, þar
af flugu um hundrað manns í beinu
leiguflugi til að vera viðstaddir og er
Árni M. Mathiesen sjávarútvegs-
ráðherra í þeim hópi.
Fiskútflutningsfyrirtækið Tros sá
um að senda skötuselinn til Frakk-
lands. Að sögn Gissurar var fisk-
urinn veiddur á miðvikudag og
fimmtudag í síðustu viku og flogið
með hann út á sunnudag.
Í tengslum við keppnina fer einnig
fram vörusýning matvælaiðnaðarins
og eru Sölumiðstöð hraðfrystihús-
anna og Útflutningsráð Íslands með
kynningarbása á sýningunni.
Að sögn Gissurar er markmið Ís-
lendinga að halda sig í fyrstu tíu
sætunum í keppninni.
Meginbakhjarlar Klúbbs mat-
reiðslumeistara í keppninni eru sjáv-
arútvegsráðuneytið, Útflutningsráð
Íslands, SH, SÍF og Flugleiðir.
Eldað úr íslenskum skötusel
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
Heimsmeistarakeppni matreiðslumeistara stendur nú yfir í Lyon í Frakklandi. Á myndinni eru frá vinstri Þor-
varður Óskarsson, Ármann Kr. Ólafsson, Ingvar Sigurðsson, Árni Mathiesen, Gunnlaugur Sævar Gunnlaugsson,
Gunnar Svavarsson, Magnús Scheving Thorsteinsson, Pascal Giraud og Bjarki Hilmarsson.
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavíkur
dæmdi í gær rúmlega fertugan
mann í sjö mánaða skilorðsbundið
fangelsi fyrir ræktun á kannabis-
plöntum í gamalli kartöflugeymslu í
Ártúnsbrekku. Þegar lögreglan í
Reykjavík upprætti ræktunina voru
178 plöntur komnar vel á legg í
geymslunni. Tólf til viðbótar fundust
við húsleit heima hjá manninum í
ágúst 2003.
Með brotum sínum rauf maðurinn
skilorð vegna fimm mánaða fangels-
isdóms sem hann hlaut vegna lík-
amsárásar árið 2000. Skilorðsdóm-
urinn var því tekinn upp og refsing
ákvörðuð í einu lagi. Í dómnum segir
að þar sem langt sé um liðið síðan
maðurinn framdi brot sín og máls-
meðferð hafi dregist hjá ákæruvaldi
sé rétt að fresta fullnustu refsingar
skilorðsbundið í þrjú ár.
Ingveldur Einarsdóttir kvað upp
dóminn. Sveinn Andri Sveinsson hrl.
var verjandi og Daði Kristjánsson
sótti málið f.h. lögreglustjórans í
Reykjavík.
Kannabisrækt-
andi hlaut skil-
orðsbundinn dóm
BENEDIKTA Danaprinsessa mun
útnefna þau Vigdísi Finnbogadóttur
og Einar Má Guðmundsson sérstaka
H.C. Andersen-sendiherra við hátíð-
lega athöfn í Reykjavík á fimmtudag.
Útnefningarnar byggjast m.a. á
þátttöku Vigdísar og Einars Más í
verkefninu H.C. Andersen 2005 á Ís-
landi auk tengsla þeirra við Dan-
mörku, en bæði hafa búið þar. Vigdís
verður gerð að sérstökum heiðurs-
sendiherra, þar sem hún er fyrrver-
andi þjóðarleiðtogi. Meðal þeirra
sem hafa hlotið útnefningu sem H.C.
Andersen-sendi-
herrar eru stjórn-
málamenn, lista-
menn, blaðamenn
og íþróttamenn
um heim allan.
Í ár eru 200 ár
frá fæðingu
danska rithöfund-
arins H.C. Ander-
sens og var sér-
stakur sjóður
stofnaður sl. sumar, sem nefnist
H.C. Andersen 2005, í tilefni þess.
Sjóðnum verður m.a. gert að standa
straum af ýmsum uppákomum
tengdum stórafmælinu. Með þessu
er ætlað að auka þekkingu á H.C.
Andersen og verkum hans.
Meðal hlutverka sendiherranna er
að vera viðstaddir þær uppákomur
sem verða í tengslum við stórafmæl-
ið. Þar á meðal er ballettsýning í
Þjóðleikhúsinu í október þar sem
konunglegi danski barnaballettinn
mun stíga á svið. Söngleikur um litlu
stúlkuna með eldspýturnar verður
sömuleiðis settur upp.
Danaprinsessa útnefnir íslenska
H.C. Andersen-sendiherra
Benedikta
Danaprinsessa
TÆPLEGA fimmtugur maður var í
gær dæmdur í 45 daga skilorðs-
bundið fangelsi fyrir að slá lögreglu-
mann í andlitið með þeim afleið-
ingum að hann bólgnaði á nefi og
hlaut sár innanvert á efri vör. Árásin
var framin á Kaffi Austurstræti í
Reykjavík á vorjafndægrum í fyrra.
Maðurinn hafði aldrei áður gerst
sekur um refsiverða háttsemi svo
vitað sé og í því ljósi ákvað Héraðs-
dómur Reykjavíkur að skilorðsbinda
refsinguna.
Dæmdur fyrir að
slá lögreglumann
RAFMAGNSLAUST varð frá
Varmalandi að Bifröst í um 45 mín-
útur um klukkan 19.30 í gær. Að
sögn starfsmanns Rarik í Borg-
arnesi hafði verktaki, sem vann að
framkvæmdum við Stóruskóga
skammt frá Borgarnesi, sprengt í
sundur línu. Að sögn starfsmanns
RARIK var mikið hringt og kvart-
að, ekki síst vegna tímasetning-
arinnar, sem mörgum þótti heldur
afleit, en bein útsending stóð þá yfir
á leik Íslands og Slóveníu á heims-
meistaramótinu í handbolta í Túnis.
Rafmagnslaust
í Borgarfirði