Morgunblaðið - 28.01.2005, Qupperneq 8

8 FÖSTUDAGUR 28. JANÚAR 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Taktu smá útskot í Suðurey í leiðinni, Árni minn, það er ekki forsvaranlegt í dag að geta
ekki sinnt skyldum sínum vegna samgönguerfiðleika.
Innheimtan vegna söfn-unarinnar Neyðar-hjálp úr norðri geng-
ur afar vel að sögn Elínar
Þorsteinsdóttur, verkefn-
isstjóra söfnunarinnar. Nú
þegar hafa um 73 milljónir
af þeim 110 milljónum sem
söfnuðust í verkefninu skil-
að sér, þar af eru 25 millj-
ónir fyrirframgreiddar frá
Símanum. Elín á von á því
að heildaruppgjöri verði að
mestu lokið snemma í
næsta mánuði, en þá eigi
reyndar enn eftir að inn-
heimta þá fjárhæð sem
skuldfærð var á símreikn-
inga því reikningarnir
verða ekki greiddir fyrr en
í marsmánuði. Að sögn Elínar
skiptist söfnunarféð þannig milli
félaganna fimm, sem að söfnuninni
stóðu, að Rauði kross Íslands fær
40% og hin samtökin fjögur fá
hvert 15%. Mun fjármagnið skila
sér til félaganna fimm á næstu vik-
um.
Aðspurður segir Jónas Þ. Þór-
isson, framkvæmdastjóri Hjálpar-
starfs kirkjunnar, ekki búið að ráð-
stafa því fjármagni sem
Hjálparstarfið á von á úr lands-
söfnuninni, enda fremur erfitt að
taka formlegar ákvarðanir þegar
fjármagnið er enn ekki í höfn.
Hjálparstarfið sendi strax hinn 27.
desember sl. út fjórar milljónir
sem hafa fyrst og fremst verið
nýttar af samstarfsaðilum Hjálp-
arstarfsins á Indlandi. Hvað fram-
haldið varðar segir Jónas að lík-
lega verði farið í verkefni með
fiskimönnum á Sri Lanka, auk
verkefna í Taílandi og á Súmötru.
Segir Jónas að síðan verði skoðað
hvar helst vanti fé, því oft sé það
svo að ákveðin svæði verði útund-
an.
Á vegum Rauða kross Íslands
eru nú átta sendifulltrúar við
hjálparstörf á hamfarasvæðunum í
Asíu og tveir til viðbótar fara utan
á næstu dögum. Hafa þeir aðallega
farið til starfa í Indónesíu og Sri
Lanka. Af þeim 150 milljónum sem
Rauði krossinn safnaði hér á landi
hefur fimmtíu milljónum þegar
verið ráðstafað. Að sögn Sigrúnar
Árnadóttur, framkvæmdastjóra
Rauða kross Íslands, er kostnaður
við sendifulltrúa áætlaður 20 millj-
ónir í ár. Að auki hefur RKÍ skuld-
bundið sig til að leggja þrjátíu
milljónir til hjálparstarfsins á
svæðinu en þeir fjármunir hafa
ekki verið eyrnamerktir sérstök-
um verkefnum. „Þá eigum við eftir
um það bil 100 milljónir og við er-
um að bíða eftir að fá nánari áætl-
un [Alþjóða Rauða krossins] um
verkefni og þá munum við taka af-
stöðu til þess hvernig og yfir hvað
langan tíma við verjum því fé,“
segir Sigrún.
Neyðaraðstoðin að þróast
í langvarandi aðstoð
Stefán Ingi Stefánsson, fram-
kvæmdastjóri UNICEF Ísland,
segir mikilvægt þegar neyðartil-
felli koma upp að eyrnamerkja
ekki um of fyrsta fjármagnið sem
sent er á staðinn til þess að það
geti nýst sem best, enda eru sér-
fræðingar á staðnum sem betur
geta metið þörfina. Segir hann að
fyrsta fjármagnið sem UNICEF
Ísland sendi út muni því ekki vera
eyrnamerkt, en að fjármagnið sem
sent verði síðar á árinu verði
eyrnamerkt Sri Lanka. Stefán seg-
ir UNICEF hafa lagt sérstaka
áherslu á þau héruð sem verst
urðu úti á Sri Lanka og í Indónes-
íu. Meðal þeirra verkefna sem
UNICEF Ísland kemur að má
nefna uppbyggingu heilsugæslu,
að tryggja íbúum hreint vatn og
salernisaðstöðu til þess m.a. að fyr-
irbyggja útbreiðslu kóleru. Auk
þess fór nýverið af stað stór her-
ferð þar sem rúm hálf milljón
barna í Indónesíu verður bólusett
gegn mislingum.
Að sögn Kristínar Jónasdóttur
framkvæmdastjóra Barnaheilla –
Save the Children brugðust sam-
tökin skjótt við til að koma börnum
og fjölskyldum þeirra sem urðu illa
úti í hamförunum í Suðaustur-Asíu
til hjálpar. Neyðarsjóður samtak-
anna erlendis var nýttur til að
bregðast við sem allra fyrst með
því að dreifa m.a. fjölskyldupökk-
um með helstu nauðsynjum s.s.
mat, hreinlætisvörum og tjöldum.
Kristín segir enn ekki búið að ráð-
stafa því fjármagni sem von er á úr
landssöfnuninni. „Í þessum efnum
er best að flýta sér hægt. Neyð-
araðstoðin er að þróast yfir í lang-
varandi aðstoð og við leggjum
áherslu á að ræða hver eigi að vera
næstu skref í uppbyggingunni og
meta hvar mesta þörfin er til þess
að fjármagnið nýtist sem best.“
Að sögn Bryndísar Valdemars-
dóttur, upplýsingafulltrúa SOS-
barnaþorpa, hefur íslenska deildin
enn sem komið er ekki sent neitt
fjármagn út en búið sé að tilkynna
móðursamtökunum að von sé á
fjármagni úr landssöfnuninni
Neyðarhjálp úr norðri þegar söfn-
unarféð hefur verið innheimt. Auk
þess er búið að ráðstafa um hálfri
annarri milljón til Asíu sem safnast
hafði í frjálsum framlögum áður en
landssöfnunin fór af stað. Bryndís
segir að á næstu vikum sé ráðgert
að opna tuttugu nýjar daggæslu-
stöðvar fyrir börn á Indlandi, auk
þess sem stjórnvöld hafa lagt fram
beiðni um að SOS-barnaþorpin
stofnsetji nýja skóla, heilsugæslu-
stöðvar og barnaheimili í þeim hér-
uðum sem verst urðu úti.
Fréttaskýring | Innheimtu fjár úr söfn-
uninni Neyðarhjálp úr norðri miðar vel
Féð á eftir að
nýtast víða
50 milljónum þegar ráðstafað til hjálp-
arstarfsins á vegum Rauða krossins
Sending hjálpargagna til Aceh undirbúin.
Ekki heppilegt að eyrna-
merkja um of fjármagnið

Féð sem safnaðist í landssöfn-
uninni Neyðarhjálp úr norðri er
þessa dagana að skila sér. Í sam-
tali við forsvarsmenn hjálp-
arsamtakanna fimm, sem að
söfnuninni stóðu, kemur fram að
ekki er enn búið að ráðstafa
nema litlum hluta fjármagnsins,
enda segja þeir best að flýta sér
hægt í þessum efnum og meta vel
hvar mesta þörfin er til þess að
fjármagnið nýtist sem best.
silja@mbl.is, sunna@mbl.is
STJÓRNARFORMAÐUR Landsvirkjunar,
Jóhannes Geir Sigurgeirsson, fagnar þeim
áformum stjórnvalda að stækka eigi Vatnajök-
ulsþjóðgarð til norðurs. Hann segist hafa í
ræðu og riti bent á það innan og utan orkugeir-
ans að skynsamlegt sé að fella Jökulsá á Fjöll-
um inn í þjóðgarðinn. Hagsmunir virkjunar- og
náttúruverndarmanna fari vel saman í þessu
máli og nú sé tækifæri fyrir þessa aðila að taka
höndum saman um þjóðgarðsverkefnið.
Jóhannes Geir bendir á að í samningi Lands-
virkjunar við Alcoa um sölu á raforku til ál-
versins sé yfirlýsing um aðkomu þessara aðila
að þjóðgarði á áhrifasvæði virkjunarfram-
kvæmda. Þar hafi þó skýrt verið tekið fram að
allt frumkvæði í málinu verði að koma frá
stjórnvöldum og heimamönnum. Mikilvægt sé
að heimamenn hafi öfluga aðkomu strax frá
upphafi verkefnisins.
„Það er mín skoðun að menn verði að horfa á
báða pólana, nýtingu og verndun náttúrunnar,
að þeir geti vel farið saman,“ segir Jóhannes
Geir og bendir á reynslu Bandaríkjamanna af
þjóðgarðinum í Miklagljúfri. Í jaðri garðsins
séu Hoover-stíflan og lónið einhverjir fjölsótt-
ustu ferðamannastaðirnir þar vestan hafs.
Innri uppbygging fyrir hendi
vegna virkjunarframkvæmda
Hann segir að í Vatnajökulsþjóðgarði þurfi
ýmislegt að vera fyrir hendi, m.a. innri upp-
bygging eins og gott vegasamband, rafmagn
og fjarskipti. Þessir þættir séu þar vegna
virkjunarframkvæmdanna. Einnig þurfi að
vera til þekking á náttúrufari svæðisins og
rannsóknir Landsvirkjunar hafi þar mikið
gildi.
„Síðan verða aðilar báðum megin borðsins
að hafa kjark til að taka höndum saman um
málefnið. Líklega er það stærsti þröskuld-
urinn.“
Vatnajökulsþjóðgarður mun þekja 10% af
stærð Íslands og bendir Jóhannes Geir á að
þetta sé hátt hlutfall miðað við mörg önnur
lönd. Þannig fari um 4% alls lands í Bandaríkj-
unum undir þjóðgarða og verndarsvæði.
„Út frá þessu sjá menn að við höfum öll
tækifæri til þess að virkja innan skynsamlegra
marka en taka samt frá hlutfallslega stærri
landsvæði en aðrar þjóðar hafa getað eða
gert,“ segir Jóhannes Geir.
Stjórnarformaður Landsvirkj-
unar um Vatnajökulsþjóðgarðinn
Skynsamlegt að
taka Jökulsá á
Fjöllum með
ÞEGAR óhreinindi hafa lengi fengið að safnast óáreitt fyrir á
gluggum er stundum engu líkara en að útsýnið sé komið úr fókus
og veröldin fyrir utan verði skrumskæld og hálf grámygluleg.
Eina ráðið við því er að fá menn til að þrífa gluggana, a.m.k. fyr-
ir þá sem búa í blokk, og kannski spássera um hverfið á meðan.
Morgunblaðið/Þorkell
Útsýnið sett í fókus