Mánudagsblaðið - 29.03.1954, Blaðsíða 2

MÁNUD AGSBLAÐIÐ
Mánudagur 29,
marz
1954
Templurum hrakar
Framhald af 1. síðu.
aö birta í heild hina frábærn og
rökföstu ræðu Óskars Clausens.
Hér talar maður, sem í rúmlega
hálfa öld hefur fylgzt með störf-
um templara, er sjálfur bindind-
ismaður á áfengi, og hefur engra
persónulegrá hagsmuna að gæta.
Honum er sýnilega Ijóst, að allar
ráðstafanir seinni ára, bann, tak-
mörkun, refsiákvæði og slíkt hafa
engum komið að notum. Honum
eru manna ljósastar afleiðingar
ofnautnar vínsins, því hann hefur
meir en nokkur templari, haft af-
sem flestir ne^ta' áfengis, þó í hófi
sé, sýna að þeir eru hræddir við
2% þjóðarinnar, hræddir við at-
kvæðamissi. Þeir geta huggað sig
við það, að þrátt fyrir hótanir
templara, kjósa þeir pólitiskt eins
og áður, jafnvel þótt vín yrði selt
í hverri búð.
Alþingi á að taka tillit til manna
eins og Óskars Clausens. Hann
veit hvað hann talar um og þar
að baki liggja hvorki óheilindi né
ósk um aukna víndrykkju. Clau-
sen horfir á staðreyndimar og
talar í ljósi þeirrar mikilsverðu
Skálhott, bóndinn og
þingmaðurinn
skipti af þeim óhamingjusömu | reynzlu, sem hann hefur fengið
Skálholti hætt og jörðin leigð til
ábúðar. Þegar tjaldinu er lyft
frá leiksviði þingsins og sjónleik-
urinn birtíst áhorfendum, er eíni
hans eitthvað á þessa leið: Bónd-
inn í Skálholti vill losna af staðn-
um. Hann er Framsóknarmaður.
Hann er undir eldri ábúðarlög-
unum og eigandi jarðarinnar, rík-
issjóður, ekki skyldur til að kaupa
húseignir hans og mannvirki á
jörðinni. Þá er borið fram á þingi
frumvarp til laga um búnaðar-
1 skóla í Skálholti. Flokksmenn
bóndans á þingi leggja kapp á að
fá það- samþykkt. Það fæst sam-
þykkt. Byrjað er >egarl a framr
kvæmdum. Mánnvirki' bóndans
á staðnum keypt af honum og
það fyrir mikið verð. Honum
selt frægt og vel húsað óðal fyrir
lítið verð. Búnaðarskólahug-
Mikið er rætt um Skálholt nú
til dags.. Bétra er seint en aldrei.
Nú sjá allir niðurníðsluna þar,
en engum á að vera urn að kenna,
nema þá tönn tímans og rílcis-
valdinu. Sumir ympra á bónda
þeim, sem staðinn sat yfir 20
ár, næst á| undan, þeim, sem
nú býr þar. Ríkisvaldið gerði vel
við bónda þennan. Hann hafði
jörðina til ábúðar fyrir sáralit-
ið eftirgjald. Sú krafa hefur
verið gerð til leiguliða á öllum
öldum, að þeir sætu leigujarðir
sínar vel. Eins og Skálholt er
í; dag,-. íeins var þgð,;,er þe^si um-
ræddi bóndi skildi -,-við þjð,
nema hvað eitthvað af skepnu-
húsunum brann s.l. ár. Sé Skál-
holt nú talið réttilega í niður-
nxðslu, þá á fyrrv. bóndi Skálholts
einhverja sök á því, ef leyfilegt er
kenna á annað borð nokkrum1 myndin 1 Skálholti látin þegar
Yerður Clausen refsað fyrir sannleikann!
Mikill úlfaþytur er nú meðal templaranna vegna
hinnar þungu ádeilu Óskars Clausens. Brugðust for-
ustumenn reglunnar að vonum hið versta við, og
hyggja á geypilegar hefndir. Til tals hefur komið
að gera Clausen rækan úr félagsskapnum eða a. m.
k. veita honum stórar átölur.
Það er svosem ekkert nýtt, að mönnum sé refsað
fyrir að segja sannleikann.
manxú um það ástand. Þegar
fyrrv. bóndi Skálholts, sem jafn-
framt er alþingismaður, hafði bú-
ið á Skálholti yfir 20 ár og án
mikilla framfara á staðnum, kom
upp sú hugmynd á Alþingi að
hans undirlagi, að reisa þar bún-
aðarskóla. Var Skálholtsbóndinn
þessu mjög fylgjandi með full-
tingi flokks síns. Málið flaug í’
. gegnum þingið og talið Fram-
sóknarflokksmál. Þegar lögin um
búnaðai'skóla í Skálholti höfðu
öðlast gildi, þá var þegar byrjað
á framkvæmdujn á Staðnum í
stórum stíl. Var þá talið að bónd
inn og þingmaðurinn, sem var ein
og sama persónan, gæti ekki leng-
ur haldist við á staðnum. Þá
þurfti að útvega honum jarðnæði,
sem sæmdi virðingu, hans og
metnaði þar eð hann væri flæmd-
ur burtu þaðan. Ríkið átti Kald-
aðarnes. Þar höfðu verið reistar
ramgerar og stórar byggingar fyr
ir ofdrykkjumenn og slæpingja
Rekstur þessa drykkjumannahæl-
is hafði lánast miður vel. Var því
afráðið að leggja það niður.
Bóndinn í Skálholti, sem ekki
gat haldizt þar við vegna opin-
berra framkvæmda á jörðinni var
fenginn til að segja Skálholti
lausu og var selt Kaldaðarnesið
fyrir byggingar þær, sem hann
átti í Skálholti, sem þó voru litl-
ar að vallarsýn. Hann flytur svo
búferlum til Kaldaðarness, en
jafnskjótt er öllum aðgerðum til
undirbúnings búnaðarskóla
detta í dá: Þar með er draumur-
inn búinn. Nú tekur þögnin við
og menn vinsamlega beðnir að
lesa í málið. Þarna er unnið að
hag lands og þjóðar, sem okkur
er ætlað að virða og þakka. Ekki
er að furða þótt vii'ðing þingsins
sé rishá í meðvitund fólksins.
mönnum, sem leiðst hafa til af-
brota og í tráss við lögin vegna
áfengisnautnar og annars.
Nú stendur þessi maður upp og
segír afdráttarlaust, að afskipti
templara af þessum málum komi
ekki að haldi, en byggist mest á
ofstækisfullupi áróðri, skemmtT
anafíkn til þess að koma yfir
sjálfa sig sumarhöllum og nýjum
og betri danshúsúm, allskyns
glingri, sem reglumú sé raunveru
lega alveg óviðkomandi eða að
minnsta kosti aukaatriði.
Þessi hópur, undir leiðsögn
manna, sem á engan hátt vilja munn
ræða málin af viti, ætlar sér nú
að kúga alþingismenn til þess að
fella enn eina raunhæfa tilraun
í þá átt, að kippa áfengisvanda-
málinu í lag. Alþingismennirnir,
sem bindindismaður, og maður,
sem dagiega vimiur mannúðar-
verk í þágu þeirra, sem fallið hafa
•
fyrir áfengi eð'a orðið undir í þjóð
félaginu á einn eða annan hátt.
HaUdór sálmaskáld, sem um
skeið var aðaltalsmaður stúkn-
anna, lýsti ylir þyí í Tímanum,
þegar áfengismál voru til um-
ræðu: að aldrei skyldi skemmt-
anastarfsemi stúknanna minnka
eða af þeirra hálfu lagt í kostnað
til þess að byggt yrði hæli fyrir
áfengissjúklinga. Þessi skoðun
var þá, OG ER ENN, töluð fyrir
allra ráðandi manna
templarafélagsskapnum; menn
þurfa þvi ekki að hugsa djúpt til
þess að sjá hvern hug þetta félag
bef til málefnisins, sem það hef-
ur tileinkað sér.
Fóstbræður...
FramháM af 8. síðu.
skemmtiatrfðí rh. b.' kórsöngur,
einsöngur Hreinn Pálsson og
Kristján Kristjánsson en Gestur
Þorgrimsson hermir eftir þeim
og syngur auk þess gamanvísur.
Lárus Ingólfsson og Nína Sveins-
dóttir sýna gamanþátt, kvartett
syngur o. fl., en dansað verður
á eftir. Aðgöngumiðar verða seld-
ir í Sjálfstæðishúsinu og má panta
þá í síma 2339 á auglýstum dög-
um.
HAPPDRÆTTI
Þá er og í ráði að efna til
happdrættis og vinningui'inn verð
ur snoturt. sumarhús og lítil
skekta, sem bæði verða væntan-
lega til sýnis í miðbænum í vor.
Þá hyggjast Fóstbræður syngja
öðru hverju á Lækjartorgi þegar
hlýna fer í veðri, og þannig vekja
athygli á happdrætti sínu.
FYRRI SÖNGFERÐIR
Fóstbræður hafa farið áður ut-
an; til Noregs 1926, Danmerkur
1929 og Norðurlanda 1946, auk
þess sem kórinn lagði til karla-
raddirnar í blandaðan kór Sig-
fúsar Einarssonar árið 1931 og fór
þá utan.
Fi'á áramótum hefur kórinn æft
af kappi undir utanförina og er,
að því er vér höfum hlerað, í
toppformi.
Hamihon og
ráðkerrann
Framhald af 1. síðu.
okkar nefnd ríktu einstök flokks
sjónarmið, en ekki íslenzkir hags-
munir í heild.
Dr. Kristinn, utanríkismálaráð-
herra, hljóp af hólmi, húsbændum
sínum í Sambandinu til sárra von-
brigða, en samningunum var hald
ið áfram til máiamynda unz Ame-
ríkanar gáfust upp og fóru burtu.
Eftir nokkra daga fer svo ráð-
herrann í opinbert ferðalag með
forseta íslands, en lætur eftir sig
mörg og óunnin störf, þar sem
hans er mest þörf — eða ætti að
vera samkvæmt ráðherrastöð-
unni.
Það er að vísu go.tt nokk, að
tileinka sér hinn foi’ria örðshvið:
„mæli þarft eða þegi“, en þessi
ráðherra hefur tekið síðari kost-
inn nokkuð bókstaflega — enda
ekkert þarft hrokkið upp úr hon-
í umennþá.
§ 4 & ■
Ef íslenzka kvenfólkið klæddist svona upp til fjalla, þá er
ekki að efa að skíðaíþróttinni myndi vaxa fiskur um hrygg.
Þvi ekki að prófa?
Hafnarsfúdenfar óg
handritinn
Félag íslenzkra stúdenta í
Kaupmannahöfn hélt fund mið-
vikudaginn 1. marz 1954 um til-
lögur dönsku stjórnarinnar í hand
ritamálinu. Á þeim fundi báru
þeir Stefán Karlsson, stud. mag.,
og Ólafur Halldórsson, cand. mag.
fram eftirfarandi tillögu til álykt-
unar:
„Fundur haldinn í Félagi ís-
lenzkra stúdenta í Kaupmanna-
höfn miðvikudaginn 17. marz
1954 lýsir undrun sinni á því að
Alþingi íslendinga og ríkisstjórn
skyldu vísa tillögum dönsku
stjómarinnar.um lausn handrita-
málsiris svo skjótlega á bug að
lítt rannsökuðu máli.
Fundurinn telur að hlutskipti
íslenzkra fræða og Háskóla ís-
landi hefði batnað til svo stórra
muna ef tillögurnar hefðu náð
fram að ganga að á það hefði bor-
ið að líta.
Fundurinn fær ekki betur séð
en að þessi afstaða stjórnarvald-
anna hafi komið málinu í það
öngþveiti sem óvíst er hvernig
ráðið verður fram úr.
Jafnframt telur fundurinn
mikla nauðsyn að Alþingi og rík-
isstjói'n undirbúi næsta stig máls-
ins með því að veita nú þegar fé
til að koma upp stofnun til rann-
sókna og útgáfu á íslenzkum hand
ritum og tryggi henni nægileg
fjárráð þegar fram líða stundir.“
Tillaga þessi var samþvkkt rrieð
29 atkvæðum gegn 2.
Virðingarfyllst f. h. stjórnarinnar.
Eyólfur Kolbeins form.
Ólafur HaUdórsson, ritari.
i