Mánudagsblaðið - 26.04.1954, Blaðsíða 2

2
MÁNUDAGSBLAÐIÐ
Mánudagurinn 26. apríl 3
Raddir lesenda
Enn algjört öryggisleysi gegn

SAKAR
„Illt er við úlf að ylfast
Yggs valbríkar slíkan“
(Hildur Hrólfsdóttir).
Á þessum tímum heimtar
hver maður sinn rétt. Fyrrum
voru það einstaklingar og ætt-
ir sem kröfðust réttar og börð
ust fyrir málum sínum. Nú
sameinast menn í stéttarfélög
og koma þannig málum fram.
Verkamenn, bændur, sjó-
imenn, launamenn, iðnaðar-
iihenn og mörg önnur félaga-
samtök hafa heimtað réttmæt
iar kjarabætur. Sumir fá mikla1
leiðréttingu sinna mála, allir
nokkra. En ein er sú stétt
manna sem jafnan býr við
skarðan hlut og unir því með
rósemi. Það eru listamenn
þjóðarinnar sem svo er búið'
að. Þegar aðrir menn bera^
fram sanngjarnar kröfur og
heimta laun sín, þá koma lista1
menn á vettvang með betli-
jskálar sínar og biðja um
nokkrar krónur, aðeins ofur-
I litla hýru! Hvert er svar
] valdsins við þessum bljúgu
jbænum? Alþingi sigar hundr:
ium á þessa hógværu og fatæk-
ilegu menn og sundrar hópn
j um í sex flokka.
;j Kastað" er léttum sjóði til
j sumra þessara manna, ef þeir
] biðja vel.
] Skipting þessa litla f jár er
! gerð af þekkingarleysi og'vill-
iir um fyrir fólki, því margur
iheldur að fénu skipti dóm-
j bærir menn; svo ókunnir eru
þeir þjóð sinni, þessir úthlut-
.unarmenn.
Og sjá, um allt land sitja
ifátækir listamenn og sémja
bænaskjöl sín til hinnar þrí-
einu tilveru illheimskunnar.
iEkki hef ég séð bréf þessi
en fróðlegt væri að bera þau
samán við auðmjúkar bænir
trúaðra á hungurtímum
| þjóðanna. Þama sitja þessir
: vesalingar á víð og dreif og
' biðja um nokkrar krónur af
j næstu úthlutun; þeir f ara ekki
j fram á mikið.-----Þorsteinn
: veri mér syndugum líknsam-
ur.
! Svo er þessari hungurlús
skipt. Enginn fær það mikið
að um það muni í dýrtíð, fæst
ir fá meira en sem svarar
tveggja vikna launum verka-
manna á Keflavíkurvelli.
• Hér verður ekki dæmt um
; það hversu ranglát skiptingin
er, enda má það heita aukaat-
riði hjá hinu, hver svívirðing
j allt þetta er fyrir listamenn.
Þeir sem fyrir smáninni verða
j munu launa með köldu bitru
j níði til þeirra sem að verkinu
standa, allt frá þeim valda-
mönnum sem bera ábyrgð á
þessum ómenningarháttum og
niður í þá menn sem erulátnir
vetnissprengjunni
skammta — meðan neðar
verður ekki komizt.
Þamiig hafa skáld íslands
jafnað launað öllum sínum
akrahreppstjórum.
Það er nauðsynlegt verk
að skamma þá sem láta
hafa sig til þess að níðast á
fátækum og viökvæmum lista-
mönnurn. En víg Hænsna-Þór-
is var ekki fullgild hefnd f yrir
Blund-Ketils brennu — og hér
þarf einnig að grafa dýpra.
Uppeldishættir og fræðslu-
tilhögvm miðar að því að fólk
fjarlægist alla þjóðlega list-
menningu. Áður fyrr skildi
fjöldinn allur höfuðreglur
skáldlistar nú botna fáir í
slíku.
Helzta íesefni margra er
andlaust blaðarusl, og sorprit
að amerískri fýrirmynd.
Útvarpið flytur einkum
drápsfréttir og fánýtan sam-
týning. Þó eru þarna margir
ljósir punktar. En það sem
verst er og afdrifaríkast er
þa<ð hyemig ríkisvaldið býr að
listamönnum þjóðarinnar.
Þeim eru ætlað,ar auvirðilegar
f járþæðír og þfeirn skipt niður
eins og bliiids manns bitum
— réift eins og þegar kastað
er í flækingshunda.
Listamenn Islands verða nú
þegar að heimta rétt sinn og
hann með fullum skilum. En
á eftir verður líka mikils af
þeim krafizt; það er sann-
gjamt.
Sveinbjöm Benteinsson
Draghálsi.
Framhald af 1. síðu.
„Það er skoðun okkar, að
ef vetnissprengja fellur á
eina af stórborgum vorum,
þá sé eina von íbúanna, að
vera ekki í borginni.Til þess
veit ég aðeins tvær leiðir.
Önnur er sú, að vera í
steyptum neðanjarðarskýl-
um. — Að setja Banda-
ríkjamenn í slík byrgi
myndi kosta þjóðina ótelj-
andi billjónir dollara, og
ekki höfum vér (nefndin)
gert það að tillögu vorri.
Hin leiðin er fjölda brott-
flutningur.
Vegna galla á skipulagi
voru í að „finna“ óvinavél-
ar hefur þessi aðferð mikl-
ar takmarkanir. Rússar,
gerum ráð fyrir, myndu
ráðast á okkur yfir norð-
urhvelið og radartæki okk-
ar geta vart orðið vör við
vélar sem fljúga neðar 5000
fetum. Við þurfum að nota
radar víðar en nú er“.
Peterson hélt áfram:
„Það sem oss skortir
mest nú em miklar æfingar
og undirbúningur í sam
bandi við vetnissprengjuá
rás, svo að þeir særðu
myudu fá nægilega læknis-
hjáip, föt og skýli. Ef það
verður ekki gert verðum
við bara æðisgenginn lýður,
sem eigrar um sveitirnar.
Við verðum að halda æf-
ingar — æfingar þar sem
heilar stórborgir eru tæmd-
ar“.
UNDBRBtJNINGUR
Nevvsweek birtir m. a.
umsagnir dr. Jolm Ball-
ochs, sem birt hefur
skýrslu um skemmdir og
dauðsföli í Washington D.
C. ef vetnissprengja féili
þar, og er skýrsla dr. Ball-
ochs byggð á staðreyndum,
sem fengnar em frá Kyrra-
hafssprengingunum. Ur-
dráítur úr skýrslu þessari,
sein blaðið birtir er hinn ó-
hugnanlegasti. Er þar m. a.
bent á að ailir innan 5
mílna svæðis frá Hvíta hús-
inu (forsetabústaðnum)
sem í bifreið væm myndu
drepast umsvifalaust bára
af liitanum. Þegar sprengj-
an brytist út myndu hús og
tré, símastaurar og slíkt
molast en síðar myndu eld-
ar br jótast út.
Dr. BaJIÓch hvatti skóla-
yfirvöld til þess að hefja
undirbúning til þess að
veita nemendum sínum
fæði og hlynna að þeim, ef
til árásar kemur, jafnframt
því, sem þeir skyldu læra
að berjast við elda o. s. frv.
Hvað fjölskyidur snerti
sagði dr. Balloch, að þar
sem slysatilfelli og dauðatil
felli meðal læluia yrðu auð-
vitað í hlutfaUi við aðra,
eins og staðreyndir frá
Hiroshima sýndu, þá ætti
f jölskyldan að vera vel birg
af lyf jum.
Einna mest hættan í sam
eiginlegum vörnum yrði þó
æði, sem gripi fólkið. Þeg-
ar athugað er liversu fólki
bregður við er vroveiflega
hluti ber að, kemur í ljós,
að mannseðlið þolir ekki á
lagið: •
Hin tíðu slýs svonefndra „Comét“-flugvéla hafa orsakað að slíkar vé'lar eru nú teknar
úr umferð um óákveðinn tuna. ivfýndin sýnir hvernig umhorfs er eftir að slík vrél hefur
hrapað, en í henni fórust allir, um 40 manns.
„Ringulreið ríkir tímum
saman“.
„Öllum er nákvæmlega
sama um eignir“.
„Enginn hugsar mn að
berjast við eldsvoða.“
Opinberir starfsmenn,
sem eiga að vera á staðn-
um (slökkviUðsmenn og
lögregla til dæmis) hætta
öllu og hlaupa í leit að f jöl-
skyldum sínum.
Þeir sem nógu f jarri eru
slysstaðnum fara I flestum
tíifellum enn lengra frá
staðmim í stað þess að
hjálpa.
Þá var og bert á að að-
eins 45% þjóðariu::ar væru
búin aðvörunartækjum,
gagnslitlum, eins og bent
hefur verið á. 20 milljón
dollurum væri þegar varið
til vemdar borgaranna, en
ennþá væri það aðeins
dropi í hafið. 4,5 miUjónir
manna væru á Usta hjálp-
annanna, en mörg nöfnin
þar væru aðeins nöfn.
ALVABLEG ORÐ TIL
UMHUGSUNAR
. «.'«}« . ..rilv *'• '*
Greinin í Newsweek er á
margan hátt mjög athygl-
isverð og sýnir ljóslega að
háttsettir menn í vamar-
málum borgara Bandaríkj-
anna Uta alvarlegum aug-
um á þessi máL Newsweek
er eitt víðlesnasta vikublað
USA og selst I miUjóna-
eintökum um aUan heim
(Það er 100% kapítalískt)
og hefur grein þessi vakið
geypilega athygU.
Oss verður oft hugsað til
þess hér heima, þegar land-
varnarmálin era tU um-
ræðu, hvað gert sé tU þess
að vemda öryggi borgara
vorra. Eins og greinin sýn-
ir, þá myndi árásin á Banda
ríkin verða gerð yfirnorður
hvelið og ekki mjög úr vegi
að einhver flugvóUn eða
flugvélasveitin hefði þá
skipun að koma tU íslands
tii þess að leggja það land
í eyði.
Herinn á fslandi kann að
vera tiltölulega öraggur
gegn jslíkri árás, en við
borgararnir sjáum ekki að
varnarmálanefnd utanrík-
isráðuneytisins hafi gert
kraftaverk í sambandi við
öryggi borgaranna. Það
kann að vera að jafnvel því
eigi að halda leyndu unz
borgaramir sjá „óvininn“
í Ioftinu og þá verði nefnd
skipuð til að „taka endan-
lega ákvofðun.“
4