Morgunblaðið - 20.02.2005, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 20. FEBRÚAR 2005 19
Titill þessa greinarkornsá sér upphaf tæpahálfa öld aftur í tím-ann. Ennþá heyristsama fullyrðing en í
allt öðru samhengi. Hér var ekki
átt við frammistöðu á prófum held-
ur kvenlegt atgervi að mati ung-
lingsstúlkna í þeim heimshluta sem
nú kallast 105 Reykjavík.
Þetta var löngu áður en lýtaað-
gerðir komust á dagskrá og hag-
stæðir viðskiptahættir gerðu ung-
lingum kleift að eiga föt til
skiptanna. Þetta var líka áður en
þessi aldursflokkur komst í tísku
og varð markhópur framleiðenda,
kaupmanna og þeirra sem hafa at-
vinnu af að lagfæra líkamlegar mis-
fellur. Ég man
varla eftir rót-
tækari fegr-
unaraðgerðum
en uppbleyttum
hörfræjum til
að búa til svo-
kallaða bjútíl-
okka í hárið og nokkuð stöðugri
totu á vörum svo að maður líktist
átrúnaðargoðinu Birgittu Bardot.
Að sjálfsögðu blundaði með smá-
meyjum draumurinn um und-
ursamlegt útlit og riddarann á
hvíta hestinum, er hlaut að kjósa þá
sem fegurst var. Reyndist hann
ekki tagltækur gat maður kannski
átt von um álitlegan meðreið-
arsvein eða í versta falli óbreyttan
kúsk. Lengra náði metnaðurinn
sjaldnast, enda fátt í boði, og varla
unnt að kalla yfir sig ömurlegri ör-
lög en að pipra.
Hugtökin sjálfsmynd, persónu-
töfrar og útgeislun voru ekki til í
orðaforða okkar en þegar rætt var
um undurfríða jafnöldru heyrðust
stundum svona miskunnarlausir
dómar: „Hún fellur við viðkynn-
ingu. Það er bara ekkert við hana!“
Sjálfsagt hefur öfund átt drjúgan
þátt í dómhörku okkar sem töldum
eigin vígstöðu heldur bága á þess-
um vettvangi. Líklega höfum við þó
skynjað skort á einhverju mik-
ilvægu í fari þeirra fegurðardísa
sem voru svo uppteknar af eigin út-
liti að annað var látið lönd og leið.
Þótt sjóndeildarhringur ungra
stúlkna sé nú allmiklu víðari en í
Norðurmýrinni forðum og
draumar þeirra geti falið í sér fjöl-
breyttari markmið en að klófesta
prinsa kemur yfirlýsingin gamla
mér oft í hug. Sú taumlausa útlits-
dýrkun, sem alið er á nú á tímum,
veldur því að oft ber fyrir augu
heilar hjarðir af þokkadísum sem
allar virðast steyptar í sama mótið.
Þær tileinka sér sömu tísku-
straumana, temja sér svipað við-
mót og hreyfa sig í stöðluðum takti
eins og þær lúti stjórn sama lið-
þjálfa á vígvelli. Maður fær á til-
finninguna að áhugasvið þeirra nái
varla út fyrir æskileg lenda- og
mittismál og þær nærist á afar ein-
hæfri fæðu til líkama og sálar. Svo
rammt kveður að þessu að erlendir
gestir fullyrða purkunarlaust að ís-
lenskar stúlkur séu nálega allar
eins, svo að vitnað sé í ummæli sem
féllu í skemmtilegri sjónvarps-
mynd fyrir skömmu.
Þá fer ekki hjá því að ýmsar
spurningar vakni um persónuleika,
sjálfsmynd og útgeislun; ýmsa þá
eiginleika sem okkur skorti orð yfir
á æskuárunum en skynjuðum þó að
gætu komið í veg fyrir alvarlegt fall
í skóla lífsins.
Hún fellur!
HUGSAÐ
UPPHÁTT
Eftir Guðrúnu
Egilson
guðrun@verslo.is