Morgunblaðið - 20.06.2005, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 20. JÚNÍ 2005 21
Dauðþreytt á baráttunni
Kristín Ástgeirsdóttir sagnfræðingur
sagði m.a. í ávarpi sínu að staða kvenna í
dag væri gjörólík stöðu kvennanna sem
fögnuðu kosningaréttinum árið 1915.
Staðan væri þó langt í frá viðunandi.
„Reyndar höfum við séð bakslag á ýms-
um sviðum,“ bætti hún við. „Launamis-
réttið er enn til staðar. Hlutur kvenna í
valdastofnunum þjóðfélagsins er ekki
nema um 30% og hlutur kvenna í fjöl-
miðlum er líka um 30%.“ Þá sagði hún
m.a. að konur væru enn mikill meirihluti
þeirra sem ynnu þjónustu- og láglauna-
störf, nú síðast erlendar konur, og að
konum fjölgaði ört í röðum öryrkja. Það
væri mikið áhyggjuefni.
Kristín spurði undir lok ávarps síns:
„Hvaða leið ætlum við að velja til að kom-
ast áfram? Leið samvinnu, samstöðu og
markvissra aðgerða eða þokast áfram
með hraða snigilsins, bíða af því að „þetta
er allt að koma“ – jafnvel að láta ýta okk-
ur til baka?“ Síðan sagði hún: „Sýnum
samstöðu og nýtum þennan Þingvalla-
fund til að treysta vor heit og blása nýj-
um krafti í baráttuna fyrir þjóðfélagi
jafnréttis og jafnaðar, lýðræðisríki þar
sem mannréttindi kvenna eru að fullu
virt.“
Kristín Tómasdóttir nemi sagði m.a. í
upphafi ávarps síns að barátta íslenskra
kvenna fyrir réttindum sínum hefði verið
löng og ströng ferð. Mörg mikilvæg skref
hefðu verið tekin fram á við en líka all-
nokkur afturábak. Síðar í ávarpi sínu
sagði hún: „Ég skal vera alveg hrein-
skilin. Stundum er ég orðin dauðþreytt á
þessari baráttu. Stundum er ég vonlaus
og alveg að gefast upp. Ég er 22ja ára
gömul. Halló! Alls staðar mæti ég for-
dómum, óþolinmæði, litlu umburðarlyndi
og kaldhæðni.“ Hún sagðist samt vita að
það þýddi ekki neitt að vera vonlaus. En
þessu þjóðfélagi gæti hún ekki breytt ein
og ekki heldur einungis þeir sem væru
meðvitaðir um ástandið. „Þetta ástand
breytist aðeins ef við tökum okkur öll á.“
verði virt og að menntakerfið stuðli að
bættri sjálfsmynd stúlkna. Í lok kröfu-
gerðarinnar segir síðan: „Við krefjumst
jafnréttis kvenna og karla í reynd.“
Árni sagði m.a. er hann tók við kröfu-
gerðinni að hann myndi kynna skjalið í
ríkisstjórn. Hann greindi sömuleiðis frá
því að hann hefði fyrr um daginn und-
irritað bréf til allra fyrirtækja og stofn-
ana á landinu, með yfir 25 starfsmenn,
þar sem hvatt er til launajafnréttis. Í
bréfinu er jafnframt hvatt til þess að
skoðað verði hvort hugsanlega sé fyrir
hendi óútskýrður kynbundinn launamun-
ur. Með bréfinu fylgir veggspjald, sem
ætlast er til að verði hengt upp á áber-
andi stöðum, þar sem spurt er: Skiptir
skeggrótin máli?
sópran, og skáldkonur lásu upp úr verk-
um sínum. Rósa Björk Brynjólfsdóttir,
ritstjóri 19. júní, ársrits Kvenréttinda-
félags Íslands, stýrði Þingvallafundinum.
Fulltrúar þeirra níu kvennasamtaka
og stofnana, sem stóðu að hátíðinni, lásu
upp kröfugerð fundarins, í 27 liðum, og
afhentu hana síðan Árna Magnússyni fé-
lagsmálaráðherra. Kröfugerðin er byggð
á framkvæmdaáætlun Sameinuðu þjóð-
anna í málefnum kvenna, sem samþykkt
var í Peking árið 1995. Í henni er þess
m.a. krafist að konur fái sömu laun og
karlar, að íslensk fyrirtæki misnoti ekki
ódýrt vinnuafl erlendra kvenna í útrás
sinni, að konur uppskeri í samræmi við
menntun sína, að þögnin um kynbundið
ofbeldi verði rofin, að lög gegn klámi
réttismál að máli þjóðarinnar allrar. Allt
sem við viljum er að mannréttindi
kvenna séu virt. Að veita völdum til
kvenna er besta leiðin til að flýta æski-
legri þróun í heiminum, draga úr fátækt
og að ná markmiðinu um jafnrétti
kynjanna.“ Hún bætti því við að okkur
væri öllum ljóst að jafnréttisbaráttan
væri spurning um aðferð.
Skiptir skeggrótin máli?
Hátíðardagskráin í gær hófst með göngu
niður Almannagjá. Í lok hennar voru
átján rósir settar í drekkingarhylinn til
minningar um þær átján konur sem þar
var drekkt. Að því búnu var haldið til
Efrivalla þar sem Kvennakór Reykjavík-
ur söng, ásamt Sigrúnu Hjálmtýsdóttur
Morgunblaðið/Sverrir
r Bjarnadóttur. Það voru Íslenska kvennahreyfingin, Rannsóknastofa í kvenna- og kynjafræðum og Kvennasögusafn Íslands sem stóðu að baráttuhátíðinni á Þingvöllum 19. júní.
Þingvöllum í tilefni þess að níutíu ár eru liðin frá því konur öðluðust kosningarétt og kjörgengi til Alþingis
r
nt-
til
t til of hægt að mati
Þátttakendur í hátíðardagskránni á Þingvöllum voru brosmildir og létu rign-
inguna ekki á sig fá. Margir voru með regnhlífar og í regngöllum.
Vigdís Finnbogadóttir, fyrrverandi forseti Íslands, sagði í ávarpi sínu á Þingvöllum í gær að konur þyrftu að stíga markvisst
fram í sviðsljósið og að karlar yrðu að ganga til móts við þær. Gera þyrfti jafnréttismál að máli þjóðarinnar allrar.
Sigríður Anna Þórðardóttir, Árdís Þórðardóttir, Drífa Hjartardóttir, Sólveig Pét-
ursdóttir og Arnbjörg Sveinsdóttir voru glaðbeittar í úrhellinu.