Morgunblaðið - 27.06.2005, Qupperneq 2

2 MÁNUDAGUR 27. JÚNÍ 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Hafa hitt skæruliða í Írak
Bandarískir embættismenn hafa
átt leynilega fundi með fulltrúum
skæruliða í Írak. Donald Rumsfeld,
varnarmálaráðherra Bandaríkjanna,
staðfesti þetta í gær. Hann vildi hins
vegar ekki gera mikið úr þessum
fréttum, sagði að slíkar þreifingar
væru stöðugt í gangi. Blóðbaðið í
Írak heldur áfram, að minnsta kosti
þrjátíu og fimm manns biðu bana í
sjálfsmorðsárásum í borginni Mosul
í Norður-Írak í gær.
Hálft ár frá flóðbylgjunni
Hálft ár var í gær liðið frá nátt-
úruhamförunum í Indlandshafi en
þær kostuðu að minnsta kosti tvö
hundruð manns lífið í löndum bæði í
Asíu og Afríku. Voru af þessu tilefni
minningarathafnir víða um heim.
Alls söfnuðust hátt í 250 milljónir í
landsöfnuninni Neyðarhjálp úr
norðri, sem haldin var hér á landi
vegna náttúruhamfaranna í Asíu.
Kílómetragjald lækkar
Gjald sem ríkið greiðir starfs-
mönnum sínum fyrir hvern ekinn
kílómetra í þágu ríkisins lækkaði frá
og með 1. júní sl. Þetta er í fyrsta
skipti í a.m.k. fimm ár sem gjaldið
lækkar. Meginástæðurnar fyrir
lækkuninni eru lægra innkaupaverð
á bílum og varahlutum. Bensín hefur
á hinn bóginn hækkað mikið undan-
farnar vikur.
Farið út fyrir valdheimildir
Stjórn Sparisjóðs Hafnarfjarðar
telur að Fjármálaeftirlitið hafi, með
bréfi sínu til stofnfjáreigenda spari-
sjóðsins á föstudag, farið út fyrir
valdheimildir sínar. Þetta kemur
fram í bréfi sem stjórnin sendi öllum
stofnfjáreigendum sjóðsins í gær.
„Stjórn SPH telur að FME hafi með
umræddu dreifibréfi beint til stofn-
fjáreigenda farið á svig við stjórnina
sem er hinn lögformlega rétti aðili
sem FME á að hafa samskipti við,“
segir m.a. í bréfi stjórnarinnar.
Loðnan finnst ekki
Mikill hafís fyrir vestan og norðan
land kemur í veg fyrir að hægt sé að
leita að loðnu. Útlit er fyrir að ekk-
ert verði af sumarvertíðinni af þess-
um sökum. Formaður LÍÚ vonast til
þess að hægt verði að vinna upp
tekjutapið með meiri veiðum í haust
og í vetur.
Y f i r l i t
Í dag
Fréttaskýring 8 Dagbók 30/32
Viðskipti 12 Myndasögur 30
Vesturland 13 Víkverji 30
Erlent 14 Staður&stund30/31
Daglegt líf 15/17 Menning 33/37
Umræðan 18/23 Bíó 34/37
Forystugrein 20 Ljósvakar 38
Bréf 23 Veður 39
Minningar 24/27 Staksteinar 39
* * *
Kynning – Morgunblaðinu fylgir
Esso-mótsblaðið.
Morgunblaðið Kringlunni 1, 103 Reykjavík. Sími 5691100 Innlendar fréttir frett@mbl.is Ágúst Ingi Jónsson, aðstoðarfréttaritstjóri, aij@mbl.is Sigtryggur Sigtryggsson, aðstoðarfréttaritstjóri, sisi@mbl.is Erlendar fréttir Ásgeir Sverrisson, fréttastjóri,
asv@mbl.is Viðskipti vidsk@mbl.is Agnes Bragadóttir, fréttastjóri, agnes@mbl.is Úr verinu Hjörtur Gíslason, fréttastjóri, hjgi@mbl.is Daglegt líf Guðbjörg Guðmundsdóttir, gudbjorg@mbl.is Menning menning@mbl.is Orri Páll Ormarsson, ritstjórnarfulltrúi,
orri@mbl.is Skarphéðinn Guðmundsson, skarpi@mbl.is Umræðan|Bréf til blaðsins Magnús Finnsson, fulltrúi ritstjóra, magnus@mbl.is Guðlaug Sigurðardóttir, gudlaug@mbl.is Minningar minning@mbl.is Hilmar P. Þormóðsson, Stefán Ólafsson Dagbók|Kirkju-
starf Ellý H. Gunnarsdóttir, elly@mbl.is Íþróttir sport@mbl.is Sigmundur Ó. Steinarsson, fréttastjóri, sos@mbl.is Útvarp|Sjónvarp Auður Jónsdóttir, dagskra@mbl.is mbl.is netfrett@mbl.is Guðmundur Sv. Hermannsson fréttastjóri gummi@mbl.is
TIL stendur að flytja Klyfjahestinn
eftir Sigurjón Ólafsson myndhöggv-
ara af stalli sínum við Sogamýri á
Hlemmtorg í sumar.
Að sögn Eiríks Þorlákssonar, for-
stöðumanns Listasafns Reykjavík-
ur, er búið að steypa nýjan stöpul
undir hann þar sem Hverfisgata og
Laugavegur mættust áður en þar er
búið að útbúa lítið torg.
Verkið verður afhjúpað á nýjum
stað hinn 23. júlí nk. þegar nýtt
leiðakerfi Strætó verður tekið í
gagnið. Miklar endurbætur hafa
verið gerðar á Hlemmtorgi samhliða
endurbótum á leiðakerfinu að und-
anförnu og er flutningur styttunnar
liður í því.
Eiríkur bendir á að þegar verkið
var upphaflega pantað frá Sigurjóni
árið 1958 hafi staðið til að setja það
upp við Hlemm ári síðar. Ekki varð
af þeim hugmyndum. Rúmum ára-
tug síðar var verkinu fundinn staður
í Sogamýri og síðar bættist folaldið á
stallinn, við hlið klyfjahestsins.
Að sögn Eiríks var vakin athygli á
upphaflegri hugmynd um staðsetn-
ingu verksins við endurskipulagn-
ingu Hlemmtorgs og var ákveðið að
hrinda henni í framkvæmd.
Vegaferendur hafa veitt því at-
hygli að búið að er að brjóta upp
steypuna í gamla stöplinum í kring-
um verkið. Eiríkur segir að þetta sé
gert til að sjá hvernig gengið var frá
festingum á verkinu á sínum tíma og
undirbúa flutning verksins á nýjan
stað.
Styttan af Thorvaldsen
færð á Austurvöll á ný?
Listasafn Reykjavíkur ber ábyrgð
á og hefur umsjón með viðhaldi úti-
listaverka í eigu borgarinnar. Að
sögn Eiríks eru um 130 útilistaverk í
Reykjavík, langflest í eigu borg-
arinnar. Skort hefur á fjármagn til
að sinna viðhaldi eins og vert væri,
að hans sögn, og er reynt að raða
verkefnum í forgangsröð og sinna
eftir bestu getu. Í því felst hreinsun
á verkunum og bónun á málm-
verkum og í sumum tilvikum eru
verk jafnvel tekin niður og þau lag-
færð og hreinsuð.
Ekki eru uppi áform um frekari
flutninga á útlistaverkum borg-
arinnar í sumar en Eiríkur nefnir að
hugmyndir hafi verið uppi um að
flytja styttuna af Bertel Thorvald-
sen, sem stendur í Hljómskálagarði,
fyrir framan þjónustuskála Alþingis
á Austurvelli. Styttan af Thorvald-
sen er merkileg fyrir margra hluta
sakir en hún var fyrsta útilistaverk
sem sett var upp í Reykjavík, árið
1875, og stóð áður þar sem styttan af
Jóni Sigurðssyni stendur nú á Aust-
urvelli. Er Thorvaldsenstræti m.a.
kennt við styttuna og var hún lengi
kennileiti í miðborg Reykjavíkur.
Árið 1931 vék Thorvaldsen fyrir
Jóni og var styttan þá sett upp í
Hljómskálagarðinum sem þá hafði
verið ákveðið að gera að útivistar-
svæði Reykvíkinga.
Eiríkur minnir á að hugmyndir
hafi verið uppi um að koma styttunni
af Thorvaldsen aftur fyrir við Aust-
urvöll í tengslum við vígslu þjón-
ustuskála Alþingis sem tekinn var í
notkun haustið 2002. Af því hafi hins
vegar ekki orðið en Eiríkur segist
vonast til að af því geti orðið í sam-
ráði við Alþingi.
Klyfjahesturinn fluttur á Hlemmtorg
Morgunblaðið/Jim Smart
Eftir Kristján Geir Pétursson
kristjan@mbl.is
VILHJÁLMUR Bjarnason, að-
júnkt við viðskipta- og hagfræði-
deild Háskóla Íslands, segir að
þýski bankinn Hauck & Aufhäuser,
hafi aldrei átt hlut í Búnaðarbank-
anum heldur
hafi S-hópurinn
fengið lán hjá
þýska bankan-
um til að fjár-
magna kaupin
og veðsett um
leið hlutabréf í
Búnaðarbank-
anum. Vilhjálm-
ur segir að fyrri
eigendur Búnað-
arbankans, ís-
lenska þjóðin, hafi verið blekktir
með því að láta líta svo út að þýski
bankinn hafi tekið þátt í kaupunum.
Aðalframkvæmdastjóri Hauck &
Aufhäuser kom hingað til lands til
að vera við undirskrift samningsins
og hefur í fjölmiðlum m.a. sagt að
Búnaðarbankinn væri áhugaverður
fjárfestingarkostur. „Annaðhvort
arhaldið, annaðhvort einhver innan
S-hópsins eða hugsanlega Kaup-
þing. Síðar hefði lánið verið greitt
upp, m.a. með gróðanum sem mynd-
aðist þegar hlutabréf í Búnaðar-
bankanum snarhækkuðu. „Það er
ekkert athugavert við að fá lán, en
það er ýmislegt athugavert við að fá
lán en segja að það sé eitthvað ann-
að,“ sagði Vilhjálmur.
Búnaðarbankinn sameinaðist
Kaupþingi formlega í mars 2003,
þremur mánuðum eftir að skrifað
var undir samninginn um sölu rík-
isins á bankanum. Vilhjálmur telur
að sameiningin hafi verið á teikni-
borðinu frá upphafi.
Aðspurður sagði Vilhjálmur að
ástæðan fyrir því að hann ræddi
þessi mál í samtali við Ríkisútvarpið
í gær, væri einfaldlega sú að hann
hefði verið spurður. Þá hefði hann
bent á að Ríkisendurskoðun hefði
talið óeðlilegt að S-hópurinn fékk
greiðslufrest og jafnframt að sölu-
verð á hlut ríkisins í Búnaðarbank-
anum, 11,9 milljarðar, hefði átt að
vera hærra þar sem ráðandi hlutur í
bankanum hefði verið seldur á einu
bretti.
skrökvar hann í fjölmiðlum eða
hann skrökvar í ársskýrslunni
sinni,“ sagði Vilhjálmur í samtali við
Morgunblaðið. Það væri alveg ljóst
að ef Hauck & Aufhäuser hefði átt
hlut í Búnaðarbankanum, hefði það
átt að koma fram í ársskýrslu bank-
ans en svo væri ekki.
Vilhjálmur sagði að áður hefðu
komið fram að engin merki væru
um Búnaðarbankann í ársskýrsl-
unni, þetta væru í sjálfu sér ekki
nýjar upplýsingar. Aðspurður sagði
hann að margir hefðu leitað skýr-
inga hjá þýska bankanum á þessu
misræmi en þeir hefðu engin svör
fengið. „Það var bara skellt á þá,“
sagði hann.
Vilhjálmur sagði að frá upphafi
hefði legið ljóst fyrir að S-hópurinn
hefði ekki átt fyrir Búnaðarbankan-
um og því orðið að útvega fé með
einhverjum hætti. Hópurinn hefði
því tekið lán hjá hinum þýska
banka, en til þess að tilboð hópsins
liti betur út hefði verið sagt að þýski
bankinn væri hluthafi. Þýski bank-
inn hefði hins vegar aldrei ráðið
nokkru um þennan meinta hlut,
heldur hefðu aðrir farið með eign-
Vilhjálmur Bjarnason aðjúnkt við viðskipta- og hagfræðideild HÍ
Þýski bankinn aldrei hlut-
hafi í Búnaðarbankanum
Eftir Rúnar Pálmason
runarp@mbl.is
Vilhjálmur
Bjarnason
GÆSIRNAR við Mývatn eru hér að koma ungum sín-
um út á vatnið enda verða þeir að læra sund áður en
farið er yfir í flugkennsluna. Grágæsin verpir víðs-
vegar um sveitina og þurfa sumar þeirra að hafa
nokkuð fyrir að koma hópnum sínum á vatn. Þessar
eru nánast komnar alla leið, búnar að fara yfir þjóð-
veginn sem er trúlega hættulegasta hindrunin á leið
þeirra og eru klárar í að hella sér út í „djúpu laugina“.
Grágæsamóðir, ljáðu mér vængi
Morgunblaðið/BFH
ÞEGAR kaupsamningurinn vegna sölu á
45,8% hlut ríkisins í Búnaðarbankanum
til S-hópsins var undirritaður í janúar
2003 kom fram að þýski bankinn Hauck
& Aufhäuser hefði eignast 16,3% hlut í
Búnaðarbankanum í gegnum hlut sinn í
Eglu, sem var stærst þeirra félaga sem
stóð að S-hópnum svokallaða. Í frétta-
tilkynningu frá kaupendum var því fagn-
að að traustur erlendur banki tæki þátt í
að fjárfesta í íslenskri fjármálastofnun
og að tengslin myndu nýtast í markaðs-
sókn erlendis. Um ári síðar var tilkynnt
að þýski bankinn hefði selt hluta af eign
sinni í Búnaðarbankanum og fyrr í þess-
um mánuði var tilkynnt um að hann hefði
selt það sem eftir var til Kjalars ehf. fé-
lags í eigu Ólafs Ólafssonar stjórnarfor-
manns Samskipa. Þá hafði Búnaðarbank-
inn reyndar verið hluti af KB banka og
síðar Kaupþing banka, í um tvö ár.
Þátttöku erlends
banka var fagnað
Í APRÍL 2003 sendi Egla hf. frá sér
yfirlýsingu vegna umfjöllunar í
fjölmiðlum sameiningu Kaupþings og
Búnaðarbankans, þar sem m.a. kom
fram að eina lánafyrirgreiðslan sem
Egla hefði hlotið hefði verið frá
Landsbankanum, viðskiptabanka Eglu
og Kers hf. „Eigið fé Kers hf. er nú
metið um 10 milljarðar króna og að
undanförnu hefur félagið selt eignir
að verðmæti um 5 milljarðar króna, í
samræmi við endurskoðaða fjárfest-
ingastefnu félagsins. Salan á hlut Kers
hf. í Vátryggingafélagi Íslands hf. til
Kaupþings fyrir 2,8 milljarða króna
var liður í þessari endurskipulagningu
fjárfestinga félagsins,“ segir í yfirlýs-
ingunni.
Fjórir fulltrúar á aðalfundi
Þá væri rangt að þýski bankinn
Hauck & Aufhäuser ætti ekki fulltrúa í
nýju bankaráði Búnaðarbanans að
fulltrúar bankans hefðu ekki mætt á
aðalfund Búnaðarbanka Íslands hf. í
mars 2003. Hvorki fleiri né færri en 4
fulltrúar þýska bankans hefðu setið
aðalfund Búnaðarbankansþar á meðal
Gatti, aðalframkvæmdastjóri hans, að
því er fram kom í yfirlýsingu Eglu.
Einu lán Eglu komu
frá Landsbankanum