Morgunblaðið - 27.06.2005, Blaðsíða 12

12 MÁNUDAGUR 27. JÚNÍ 2005 MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
STÆRSTU kreditkortafyrirtækin í
Bandaríkjunum, MasterCard og
Visa, vita ekki enn með vissu hvaða
viðskiptavinir gætu hafa orðið fórn-
arlömb kortasvindlara sem brutust
inn kerfi hjá upplýsingaveitunni
CardSystems Solutions, að sögn The
New York Times. Vitað er með vissu
að stolið var upplýsingum um reikn-
inga 40 milljóna viðskiptavina Mast-
ercard.
Öll helstu fjármálafyrirtækin sem
gefa út kreditkort, þ. á m. Citigroup,
J. P. Morgan Chase og MBNA,
reyndu að róa viðskiptavini sína og
sögðu að fylgst væri vandlega með
öllum reikningum og enginn þeirra
yrði látinn borga vegna svika tölvu-
þrjótanna. En blaðið segir að upplýs-
ingaþjófar noti Netið í æ ríkari mæli
en áður til að bjóða stolin gögn.
„Alþjóðasamtök
um þróun glæpa“
„Langar þig til að keyra hrað-
skreiðan bíl?“ segir í auglýsingu frá
dularfullu fyrirtæki sem nefnist
ZoOmer á einni vefsíðunni. The New
York Times segir í grein sinni að heiti
síðunnar, iaaca, muni standa fyrir Int-
ernational Association for the Ad-
vancement of Criminal Activity (Al-
þjóðasamtök um þróun glæpa).
„Þrátt fyrir að árum saman hafi ör-
yggi verið aukið og störf lögregluyfir-
valda hafi verið samhæfð hika menn
ekki við að falbjóða á Netinu upplýs-
ingar sem glæpamenn klófesta með
ólöglegum aðferðum, númer á kred-
itkortum og bankareikningum auk
geysilega mikils magns af hvers kyns
upplýsingum um venjulega neytend-
ur,“ segir blaðið. Borgað er vel fyrir
upplýsingarnar enda hægt að nýta
þær umsvifalaust til netviðskipta, til
að falsa kreditkort eða annars og
háþróaðs þjófnaðar á persónulegum
upplýsingum sem síðan er hægt að
misnota.
Líkt við krabbamein
„Viðskiptin með kreditkorta- og
bankareikninganúmer á Netinu og
önnur frumgögn um neytendur eru
vel skipulögð,“ segir The New York
Times. „Þarna eru kaupendur og selj-
endur, milligöngumenn og jafnvel
þjónustufyrirtæki. Þátttakendur eru
úr öllum heimshornum en flestar vef-
síðurnar sem þeir nota til viðskipta
sinna eru á vegum netþjónustufyrir-
tækja í fyrrverandi sovétlýðveldum
sem gerir lögreglunni erfitt um vik.“
En öðru hverju næst árangur. Ný-
lega tókst liðsmönnum bandaríska
dómsmálaráðuneytisins og leyniþjón-
ustunnar að brjóta upp leynisamtök
með um 4.000 félögum sem höfðu selt
og keypt nærri tvær milljónir stolinna
kreditkortanúmera á tveim árum og
valdið fyrirtækjum, bönkum og ein-
staklingum tjóni sem alls nam fjórum
milljónum dollara, um 220 milljónum
króna.
Seljendur á Netinu koma sér upp
orðspori í samræmi við ánægju við-
skiptavina með vöruna og eru birtar á
vefsíðunum einkunnir til þess að
menn geti valið milli þjófa af kost-
gæfni. En verðið er gjarnan hæst hjá
þeim sem njóta mestrar virðingar fyr-
ir afrek á þessu sviði. Menn sem ekki
hafa reynslu geta fengið hana á vef-
síðunum, þar læra þeir að fela pen-
inga og fá að vita hvenær í mánuðin-
um best sé að brjótast inn í
bankareikninga. Mikilvægt er að
koma vörunni strax í verð; stolið
kortanúmer verður fljótt verðlaust.
Enginn viðmælenda blaðsins
treysti sér til að áætla hve mörg
korta- og reikninganúmer hafna í
raun á uppboðsmarkaði á Netinu en
lögreglumenn segja markaðinn risa-
stóran. Jim Melnick, fyrrverandi sér-
fræðingur í Rússlandsmálum hjá
leyniþjónustu hersins, starfar nú hjá
fyrirtæki sem eltir uppi upplýsinga-
þjófa á Netinu.
„Það sem þarf að benda á er að til
lengri tíma er fyrst og fremst um að
ræða alvarlega ógn við fjármálafyr-
irtæki Bandaríkjanna. Þetta er
krabbamein. [Fyrirtækin] deyja ekki
núna af völdum þess en munu gera
það smátt og smátt,“ segir Melnick.
Netmarkaður fyrir
stolin kreditkort
Reuters
Flestir vefþjónarnir
eru í fyrrverandi
sovétlýðveldum
KÍNVERSKA olíufélagið CNOOC, sem er í eigu kínverska
ríkisins, hefur lagt fram kauptilboð í bandaríska olíufé-
lagið Unocal. Tilboðið hljóðar upp á 18,5 milljarða Banda-
ríkjadala, sem samsvarar ríflega 1,2 billjónum króna. Frá
þessu er greint á vefmiðli Financial Times.
Í apríl lagði bandaríska félagið Chevron fram tilboð í
Unocal en því hefur enn ekki verið svarað. Tilboð Chevr-
on hljóðaði upp á 16,4 milljarða dala, 1,08 billjónir króna,
en jafnframt hafa bæði fyrirtækin boðist til þess að taka
yfir skuldir Unocal sem hljóða upp á 1,6 milljarða dala,
105 milljarða króna.
Unocal er níunda stærsta olíufélag Bandaríkjanna og
hefur yfir að ráða mjög dýrmætum olíulindum í Taílandi,
Indónesíu sem og í Mið-Asíu. Skýrir það áhuga Kínverj-
anna þar sem þessi svæði eru tiltölulega nálægt Kína.
Vekur ugg í Bandaríkjunum
Tilboð Kínverjanna hefur vakið þónokkurn ugg meðal
þeirra Bandaríkjamanna sem óttast aukinn mátt risans úr
austri. Þannig hefur stjórn lýst því yfir að hún muni frek-
ar styðja tilboð Chevron. Þetta þrátt fyrir að stjórn
CNOOC hafi heitið því að engin olía verði flutt út frá
Bandaríkjunum og að allir starfsmenn Unocal haldi störf-
um sínum.
Tilboð CNOOC er þriðja stærsta yfirtökutilboð sög-
unnar og langstærsta yfirtökutilboð kínversks fyrirtækis
samkvæmt FT.
Kínverjar bjóða í bandarískt olíufélag
Reuters
Risinn í austri Stærsti borpallur CNOOC sem hefur
gert yfirtökutilboð í Unocal.
STÆRSTI álframleiðandi heims,
bandaríska fyrirtækið Alcoa, hef-
ur tilkynnt að fyrirtækið hyggist
segja upp 5% af öllum starfs-
mönnum sínum og loka verksmiðj-
um eða sameina erksmiðjur til
þess að ná niður kostnaði. Þetta
þýðir að um 6.500 starfsmönnum
fyrirtæksins verður sagt upp á
næsta ári en Alcoa hefur þegar
sagt upp 1.800 starfsmönnum á
þessu ári. Í tilkynningu félagsins
segir að áætlaður kostnaður
vegna fyrri hluta endurskipulagn-
ingar á rekstri fyrirtækisins og
uppsagna sé 245–275 milljónir
dala, jafngildi 16 til 18 milljarða
íslenskra króna en það muni síðan
skila sér í árlegum sparnaði upp á
um liðlega tólf milljarða króna.
Í frétt á vef Foodproduction
kemur fram að Alcoa hyggist loka
nokkrum verksmiðjum, þ.á m. ál-
bræðslu í Hamborg í Þýskalandi
vegna hás orkuverðs þar, verk-
smiðju sem framleiðir bílahluta í
Kentucky-fylki í Bandaríkjunum
og sé að íhuga að loka álbræðslu í
Maryland-fylki.
Reiknað er með að hagnaður af
sölu Alcoa á bréfum félagsins í
Elkem verði 219 milljónir dala eða
liðlega 14 milljarðar króna en Al-
coa seldi 46,5% hlut sinn í Elkem
á öðrum fjórðungi ársins.
„Sú endurskipulagning sem við
höfum farið í á þessu ári ætti að
skila okkar árlegum sparnaði upp
á um 200 milljónir dala og gera
okkar samkeppnisfærari á heims-
vísu og betur í stakk búna til þess
að þjóna viðskiptavinum okkar.
Þótt það sé óþægilegt að fækka
störfum munum við gera okkar
besta til þess að lágmarka áhrif
þess á starfsmenn okkar og þau
samfélög þar sem við störfum,“ er
haft eftir Alain Belda, stjórnarfor-
manni Alcoa, í tilkynningu félags-
ins.
Miklar uppsagnir hjá Alcoa
Daglegt
málþing
þjóðarinnar …
á morgun
Umræðan
SAMTÖK um vestræna samvinnu
(SVS), Varðberg, félag ungs áhuga-
fólks um vestræna samvinnu og Am-
erísk-íslenska verslunarráðið standa
fyrir sameiginlegum fundi þar sem
bandaríski sendiherrann, James Irv-
in Gadsden, fjallar um farsælt sam-
starf Íslands og Bandaríkjanna sem
staðið hefur allar götur frá árinu
1941.
Fundurinn verður haldinn á morg-
un, þriðjudaginn 28. júní, kl. 17 í
Skála á II. hæð Hótels Sögu. Sendi-
herrann nefnir erindi sitt: Varnir og
vinabönd – vaxandi samstarf Banda-
ríkjanna og Íslands.
Í fréttatilkynningu segir: Banda-
ríkin voru fyrsta þjóðin í heiminum
sem lýsti yfir fullum stuðningi við
sjálfstæði íslenska lýðveldisins árið
1944. Allt frá þeim tíma hafa Banda-
ríkjamenn verið nánustu bandamenn
Íslands á sviði varnar- og öryggis-
mála. Bandaríkin hafa verið traust-
asta og öflugasta viðskiptaþjóð
landsins í áratugi. Mennta- og menn-
ingarsamskipti ríkjanna hafa frá
fyrstu tíð verið mjög náin, enda hafa
hundruð Íslendinga sótt framhalds-
menntun til bandarískra háskóla.
Varnarsamningur þjóðanna er elsti
milliríkjasamningur sem Bandaríkin
hafa við nokkra þjóð á þessu sviði, en
hann var gerður 7. júlí 1941. Alþingi
kom saman til aukafundar 9. júlí og
samþykkti samninginn með yfir-
gnæfandi meirihluta atkvæða.
James Irvin Gadsden, sem er
fæddur í Suður-Karólínu árið 1948,
lauk BA-prófi í hagfræði frá Har-
vard-háskóla 1970 og meistaraprófi í
Austur-Asíufræðum frá Stanford-
háskóla 1972.
Hann hóf störf í bandaríska utan-
ríkisráðuneytinu 1972 og hefur sinnt
störfum víða í heiminum. Gadsden
var vara-aðstoðar utanríkisráðherra
1997–2001 og fór með málefni Evr-
ópu. Hann hefur verið sendiherra
Bandaríkjanna á Íslandi frá 2002 en
lætur fljótlega af því starfi til að taka
við nýju starfi fyrir utanríkisþjón-
ustuna á heimavelli. Eiginkona
James er Sally Freeman Gadsden og
eiga þau tvo syni.
Ræðir vinabönd
Fyrirlestur um
samstarf Bandaríkj-
anna og Íslands
Morgunblaðið/Ásdís
James I. Gadsden, sendiherra
Bandaríkjanna á Íslandi.