Morgunblaðið - 27.06.2005, Blaðsíða 16

16 MÁNUDAGUR 27. JÚNÍ 2005 MORGUNBLAÐIÐ
DAGLEGT LÍF | HEILSA





 

 





 
!"#$%&'()* +++,-.$-/-,%
NEVER TURN YOUR MATTRESS AGAIN
Technology so advanced, it´s
TURN-FREE
TILBOÐ
Amerískar lúxus
heilsudýnur
TURN-FREE
Queen 153x203 cm
Verð frá 72.000.-
Skipholt 35
Sími 588 1955
www.rekkjan.is
„Í VINNUVERNDARLÖGUM
segir að allt starfsfólk skuli vinna í
hreinu lofti og starfsfólk á veitinga-
húsum og skemmtistöðum, þar sem
er reykt, vinnur að sjálfsögðu ekki í
hreinu lofti,“ segir Erna Hauks-
dóttir framkvæmdastjóri Samtaka
ferðaþjónustunnar. En veitinga-
menn innan Samtaka ferðaþjónust-
unnar lögðu til við heilbrigðis-
ráðherra í apríl síðastliðnum að sett
yrði reykingabann á alla veitinga-,
og skemmtistaði auk kaffihúsa frá
og með 1. júlí 2007.
„Flestallir betri matsölustaðir í
landinu eru orðnir reyklausir en
aftur á móti hefur fólk getað farið á
barinn eða í einhver útskot til að
reykja. Í löndum þar sem reyk-
ingar hafa verið bannaðar er það
ekki leyft en í staðinn eru komin
mörg útiveitingahús. En svo getur
auðvitað hver og einn veit-
ingamaður sett reykingabann á sín-
um stað, nú þegar er komið talsvert
af veitingahúsum sem eru alveg
reyklaus hérlendis.“ Erna segir að
reykingabann ætti ekki að hafa
mikil áhrif á viðskiptin hjá veit-
ingamönnum og vísar þar til Nor-
egs þar sem m.a. má ekki reykja á
veitingahúsum.
„Ég er ný búin að tala við
Norska hótel- og veitinga-
sambandið og þar eru það aðallega
krár sem selja aðeins drykki sem
hafa misst svolítið út veltunni en
svo eru aðrir staðir sem veltan hef-
ur aukist hjá.“ Erna telur að reyk-
ingabann muni örugglega leiða til
þess að fólk minnki reykingar, sér-
staklega þegar það er orðið svona
mikið vesen að komast í það að
reykja.
Tengsl milli reykjar-
magns og óþæginda
Jakobína H. Árnadóttir er verk-
efnisstjóri tóbaksvarna hjá Lýð-
heilsustöðinni, hún segir rannsóknir
sem hafa verið gerðar á áhrifum
óbeinna reykinga sýna að fólk sem
vinni í reykmettuðu umhverfi sé í
aukinn hættu að fá ýmsa kvilla svo
sem vandamál í öndunarfærum.
Einnig hafa rannsóknir sýnt að það
er í allt að 50% meiri hættu á að fá
lungnakrabbamein. „Það er lang-
mesta áreitið af reyk á börum og
kaffihúsum, frekar en á veit-
ingastöðum. En tengsl eru á milli
magns reykjar og magns óþæginda
í öndunarfærum.“
Nýleg rannsókn sem gerð var í
Nýja-Sjálandi sýndi fram á að þar í
landi væri hægt að fækka dauðs-
föllum um allt að 300 á ári ef óbein-
ar reykingar væru takmarkaðar.
„Svíar, Finnar og Eistar gerðu
sameiginlega rannsókn og þar kom-
ust þeir að því að það væru tengsl
milli óbeinna reykinga og margra
einkenna eins og langvinns hósta,
blísturs í öndunarfærum, óeðlilegr-
ar slímmyndunar og mæði. Einnig
komust þeir að því að óbeinar reyk-
ingar í vinnu eru hættulegri en
óbeinar reykingar á heimili. Ástæða
þessa er sennilega sú að á börum
reykja margir í einu rými og tillits-
semin er líklega minni þar en á
heimilum,“ segir Jakobína.
Það er rétt rúmlega ár síðan
reykingarbann var sett á í Noregi
og hefur verið sýnt fram á bætta
heilsu starfsmanna eftir að laga-
setningin tók gildi. Höfuðverkir og
þurrkur í hálsi minnkuðu en einnig
fann fólk minna fyrir vandamálum í
öndunarfærum. „Tilgangurinn með
lagasetningunni var að vernda
starfsfólkið og sýna niðurstöður frá
þeim löndum, sem þegar hafa sett
slík lög, og sá tilgangur hefur
náðst.“
Eini staðurinn sem ætti að leyfa
reykingar er þar sem reglur um
friðhelgi einkalífsins gilda.
Hjartavernd sendi nýverið frá
sér tilkynningu þar sem lýst er yfir
stuðningi við tillögu sem lögð var
fram á síðasta Alþingi um reykleysi
á börum og veitingastöðum á Ís-
landi. Hjartavernd lýsir einnig yfir
áhyggjum sínum á því að Ísland sé
að dragast aftur úr ýmsum öðrum
Evrópulöndum í þessum málum og
bendir á að reykingar séu ennþá
eitt stærsta heilbrigðisvandamál
hér á landi.
 NOREGUR | Gestir mega ekki reykja á veitingahúsum og börum
Heilsa starfsfólks
batnaði til muna
Fyrir rúmlega ári var reykingabann sett á í Noregi
og hefur þar verið sýnt fram á bætta heilsu starfs-
manna á börum og kaffihúsum eftir að lagasetn-
ingin tók gildi. Ingveldur Geirsdóttir komst að því
að hjá starfsfólkinu dró úr höfuðverkjum og þurrki
í hálsi og einnig fann fólk minna fyrir vandamálum
í öndunarfærum.
Morgunblaðið/Árni Torfason
Starfsfólk á börum og kaffihúsum verður fyrir mesta áreitinu af sígar-
ettureyk frá öðrum og er í hættu á að fá ýmsa kvilla af völdum þess.
Morgunblaðið/Jim Smart
ingveldur@mbl.is
Í ljós komu tengsl milli óbeinna reykinga og einkenna eins og langvinns
hósta og óeðlilegrar slímmyndunar og mæði.
ÞEIR sem hafa búið erlendis í
lengri eða skemmri tíma
kannast við þá óboðnu gesti
sem moskítóflugurnar eru á
sumrin. Þær koma í hópum og
ráðast á allt það sem í rennur
blóð.
Á heilsuvef The New York
Times segir frá því að
moskítóflugur geri manna-
mun þegar kemur að því að
bíta fólk. Aðeins þær mosk-
ítóflugur sem eru kvenkyns
eru bitvargar og þær laðast að
líkamshita og efnum í svita,
svo sem mjólkursýru. Rann-
sóknarfólk í Englandi fann ný-
lega út að þeir sem eru ónæm-
ir fyrir biti móskítóflugna
framleiða heilmikið af efna-
samböndum sem annaðhvort
varna því að moskítóflugur
bíti þá eða hreinlega fæla þær
í burtu. Hvers vegna sumir
hafa þessa meðfæddu vörn í
sér er ekki vitað.
Engin vísindaleg sönnun
hefur enn fengist fyrir því að
gott sé fyrir þá sem skortir
þessa meðfæddu vörn að
borða hvítlauk, banana eða
aðra fæðu til að bægja frá sér
skaðvöldum eins og moskító-
flugum. Ýmislegt má þó gera í
baráttunni við flugur þessar,
til dæmis getur gagnast að
forðast að nota ilmvötn og
einnig hefur úði með sérstöku
varnarefni dugað nokkuð vel.
 STUNGUR
Moskító-
flugur vilja
bara bíta
sumt fólk