Morgunblaðið - 02.09.2005, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 2. SEPTEMBER 2005 11
FRÉTTIR
ÚR VERINU
YTRI skilyrði hafa verið sjávarútvegi á margan
hátt erfið að undanförnu. Gengi krónunnar hefur
staðið hátt og verið að hækka og olíuverð hefur ver-
ið í sögulegum hæðum.
Þetta kom fram í Morgunkorni Íslandsbanka, en
þar segir að öllum líkindum muni íslenskur sjávar-
útvegur þurfa að búa við þessi óhagstæðu skilyrði
um hríð.
„Á móti kemur að afurðaverð á erlendum mörk-
uðum hefur hækkað talsvert síðustu misseri. Vext-
ir í helstu skuldamyntum hafa einnig verið lágir en
líkur er á að þeir munu eitthvað fara hækkandi á
næstunni. Samþjöppun í útgerð hefur vaxið á síð-
ustu árum, þannig réðu tíu stærstu kvótahafar yfir
24% af heildarkvótanum árið 1992 en í ár er hlut-
fallið komið í 50%. Þegar horft er til síðustu ríflega
20 ára er ljóst að afkoma í útgerð og vinnslu hefur
batnað mikið þótt sveiflur séu nokkrar á milli ára.
Á næstu árum reiknum við með því að hlutfall
sjávarafurða í heildargjaldeyristekjum verði komið
í 32% árið 2007 og í 27% árið 2012. Ástæðan er sú að
gjaldeyristekjur frá öðrum atvinnugreinum, iðnaði
og þjónustugreinum, munu vaxa mun hraðar á
næstu árum og ekki síst þegar framleiðsla hefst á
grundvelli yfirstandandi álversframkvæmda,“ seg-
ir í Morgunkorni. Um þetta og fleira er fjallað í
nýrri skýrslu sem Greining ISB hefur gefið út og er
hægt að nálgast á heimasíðu Íslandsbanka.
Erfið skilyrði
FORRÁÐAMENN Vísis hf. hafa endanlega
slegið af síldarsöltun hjá starfsstöð þeirra á
Djúpavogi, enda hefur þróunin orðið sú að í
samanburði við aðra verkunarhætti og
breyttar forsendur er óhagkvæmara að salta
síld, þrátt fyrir hvert söltunarmetið ár frá
ári.
Að sögn Sveins Ara Guðjónssonar, rekstr-
arstjóra Vísis hf. á Djúpavogi, voru allar vél-
ar, 5 flökunarvélar með hausurum og röð-
urum ásamt öðrum fylgihlutum, seldar HB
Granda nýverið og fluttar norður á Vopna-
fjörð þar sem verið er að reisa stóra síld-
arstöð.
„Við munum einbeita okkur að salt-
fiskverkun í stað síldarinnar auk þess sem við
munum hefja slátrun á laxi upp úr miðjum
september fyrir Salar Islandica sem er með
mikið laxeldi í Berufirði en HB Grandi á
stærstan hlut í því fyrirtæki,“ sagði Sveinn
og bætti við að áfram yrði framleitt af fullum
krafti ferskur fiskur í flug og lausfrystingu
eins og undanfarin ár.
Gunnar Steinn Gunnarsson, fram-
kvæmdastjóri Salar Islandica, sagðist
ánægður með að samstarf hefði tekist við Vísi
hf. á staðnum um að slátra og pakka laxi
ferskum í flug fyrir Salar Islandica.
„Fiskeldið hófst hér í Berufirði á vegum
fyrirtækisins 2002 með einni kví. Í dag eru
kvíarnar orðnar 16 sem sýnir hve aukningin
hefur verið mikil hjá okkur. Fiskurinn í þess-
um kvíum leggur sig á allt að 3600 tonn ef
miðað er við slægðan fiski í sláturstærð, svo
hér eftir munum við slátra og pakka fersku í
flug 30–50 tonnum á viku, ef eftirspurnin
leyfir en við seljum í samvinnu við söludeild
HB Granda,“ sagði Gunnar Steinn og bætti
við að á síðasta ári var slátrað til prufu 47
tonnum af laxi hjá Síldarvinnslunni hf. í Nes-
kaupstað í samvinnu við Samherja og kom
það vel út, svo nú ríkir bjartsýni um góðan
árangur.
Síldarsöltun hætt á Djúpavogi
Ljósmynd/Kristinn Benediktsson
Síld Vísir hefur hætt vinnslu á síld.
Eftir Kristin Benediktsson
krben@internet.is
Saltfiskur og
laxaslátrun koma
í staðinn
UMHVERFISRÁÐHERRA Ástralíu, Ian
Campbell, hefur brugðist ókvæða við bréfi Árna
Mathiesen sjávarútvegsráðherra, en þar gagn-
rýndi Árni Ástrali fyrir að andmæla vísinda-
hvalveiðum Íslendinga í ljósi þess að Ástralir
stundi sjálfir umfangsmikla fækkun á úlföldum
og kengúrum. Campbell segir hneykslanlegt af
Árna að bera saman hvalveiðar og grisjun úlf-
alda og kengúra, þessu sé ekki saman að líkja. Á
dögunum sagði Campbell hvalveiðar Íslendinga
ganga þvert á ákvörðun meirihluta Alþjóðahval-
veiðiráðsins og að ekki þyrfti að slátra hvölum til
að rannsaka þá. Þá lýsti Campbell sig andsnúinn
vísindaveiðunum, sem hann sagði illa dulbúnar
hvalveiðar í hagnaðarskyni.
Árni Mathiesen segist munu svara athuga-
semdum Campbells efnislega á næstu dögum, en
hins vegar sé hann meira hissa á óvönduðum
kveðjum sem Campbell sendir sjávarútvegsráð-
herra.
Spurt um veiðar á
kengúrum og úlföldum
Um miðjan mánuðinn sendi Árni Mathiesen
Campbell bréf þar sem hann sagði m.a. að sam-
kvæmt ályktun um aðferðir við hvalveiðar séu
stjórnvöld ekki eingöngu hvött til að leggja fram
upplýsingar um hvalveiðar, heldur einnig sam-
bærilegar upplýsingar um veiðar á öðrum
stórum spendýrum. Í því sambandi sé áhugavert
að skoða veiðar á þúsundum villtra úlfalda í
Ástralíu, en dýrin séu skotin úr þyrlu. Auk þess
séu milljónir kengúra veiddar árlega í landinu.
Sagði Árni að í ljósi þess hversu mikinn áhuga
Campbell hafi á aðferðum Íslendinga við hval-
veiðar gerði hann ráð fyrir því að Ástralir muni
leggja fram gögn um veiðar sínar á úlföldum og
kengúrum.
Fréttavefurinn news.com.au kveður Campbell
hafa sagt: „Er maðurinn fífl? Er hann að fara
fram á að við leggjum fram nákvæmar upplýs-
ingar um líffjölbreytni á beitarlöndum á fundi
um hvali? Þeir ættu að skammast sín fyrir
þetta.“
Ekki vanur slíku orðbragði
Segir Campbell ennfremur fráleitt að bera
saman hvalveiðar og fækkun á kengúrum og úlf-
öldum. Gífurleg fjölgun úlfalda og kengúra á bú-
jörðum og beitarlandi í Ástralíu hafi leitt til þess
að í umhverfisverndarskyni hafi reynst nauðsyn-
legt að fækka þessum dýrum. „Að láta sér detta
í hug að bera saman fækkun á kengúrum, sem
gerð er í því skyni að vernda umhverfið, og hval-
veiðar er hneykslanlegt,“ er haft eftir Campbell.
„Ég er afskaplega hissa á þessu orðbragði
mannsins,“ segir Árni Mathiesen um orðljótar
athugasemdir Campbells. Árni telur það síst
venju í samskiptum milli vestrænna ríkja að
leggja sér slík fúkyrði í munn. „Það var ekki eins
og við værum að gagnrýna hann beinlínis fyrir
þessar aðgerðir þeirra, en ég hef greinilega hitt
á einhvern veikan blett. Ég var eingöngu að
minna hann á að skila inn upplýsingum sem
Ástralir hafa beðið hann um að skila inn.
Ég mun auðvitað svara þessu efnislega á
næstu dögum, en ég þarf eiginlega að leita mér
upplýsinga hjá mér fróðari mönnum um hvernig
maður svarar svona orðbragði. Maður er bara
ekki vanur því að menn tjái sig svona á þessum
vettvangi.“
„Er maðurinn fífl?“
Eftir Svavar Knút Kristinsson
svavar@mbl.is
Ian Campbell Árni M. Mathiesen
„Ég er afskaplega hissa á þessu orðbragði mannsins,“ segir Árni Mathiesen
TRYGGVI Axelsson, forstjóri Neyt-
endastofu, segir að Neytendastofa
muni beita sér fyrir því að rann-
sóknir verði gerðar á sviði neyt-
endaverndar. Neytendastofa er ný
ríkisstofnun til húsa í Borgartúni 21,
þar sem koma undir einn hatt þær
stofnanir sem áður hétu Samkeppn-
isstofnun og Löggildingarstofa en
þær hafa nú verið lagðar niður. Und-
ir Neytendastofu heyrir einnig nýtt
embætti talsmanns neytenda og hef-
ur Gísli Tryggvason tekið við því.
Forstjóri Neytendastofu er
Tryggvi Axelsson og segir hann að
hin nýja stofnun muni starfa að
stjórnsýsluverkefnum á sviði neyt-
endamála og annast meðal annars
framkvæmd laga um rafmagns-
öryggi, öryggi almennrar fram-
leiðsluvöru, mælifræði, faggildingu,
eftirlit með óréttmætum við-
skiptaháttum og gagnsæi markaðar-
ins. Tryggvi segir að Neytendastofa
muni einnig beita sér fyrir því að
rannsóknir verði gerðar á sviði neyt-
endaverndar. Hann segir neytenda-
mál sífellt færast yfir á breiðara
svið. Nauðsynlegt sé að uppfræða
neytendur um hvað sé eðlilegt í
neytendavernd og að auka veg neyt-
endafræðslu í skólum. Þetta segir
hann öllum til hagsbóta, því þeim
sem hlusti á og virði sjónarmið við-
skiptavinarins reiði betur af í sam-
keppninni. Samkomulag er meðal
ríkja innan ESB um að senda sín á
milli tilkynningar um hættulegar
vörur eða efni sem eru á markaðnum
og þá mun Neytendastofa kanna
hvort viðkomandi vara eða efni sé á
markaði hér á landi. Tryggvi tekur
fram að lyfjaeftirlit sem og mat-
vörueftirlit falli ekki undir Neyt-
endastofu.
Áhrifavald ekki ákæruvald
Gísli Tryggvason, nýr talsmaður
neytenda, segir embætti sitt ekki
ósvipað embætti umboðsmanns
barna, hann hafi áhrifavald en ekki
ákæruvald. Honum sé ætlað að
standa vörð um hagsmuni og rétt-
indi neytenda, gefa út rökstuddar
álitsgerðir, gera tillögur um úrbæt-
ur, kynna reglur um neytendamál,
leiðbeina um meðferð ágreinings-
mála og bregðast við brotum gegn
réttindum og hagsmunum neytenda.
Þar sem embættið er enn í mótun
mun Gísli núna fyrstu vikuna í sept-
ember vera með svokallaða símaviku
þar sem hann tekur við ábendingum
frá landsmönnum og þeir geta tjáð
hug sinn um hvar þeir telja skóinn
helst kreppa í neytendamálum.
Símanúmerið sem hægt er að
hringja í þessa símaviku er 510–
1121.
Neytendastofa og talsmaður neytenda undir sama þaki
Unnið verði að nýjum
rannsóknum á
sviði neytendaverndar
Morgunblaðið/Kristinn
Tryggvi Axelsson, forstjóri Neytendastofu, og Gísli Tryggvason, tals-
maður neytenda, kynna hina nýju stofnun á blaðamannafundi.
Eftir Kristínu Heiðu Kristinsdóttur
khk@mbl.is
SAMKEPPNISEFTIRLITIÐ
sér ekki ástæðu til að gera at-
hugasemdir vegna sölu á öllu
hlutafé íslenska ríkisins í Sím-
anum til Skipta ehf. og mun
greiðsla kaupverðsins sem nem-
ur 66,7 milljörðum króna og af-
hending hlutabréfanna fara
fram 6. september næstkom-
andi að því er fram kemur í til-
kynningu til Kauphallar Ís-
lands.
Í tilkynningu Samkeppniseft-
irlitsins til hlutaðeigandi vegna
kaupanna segir orðrétt: „Sam-
keppniseftirlitið hefur haft til
skoðunar og umsagnar sam-
runatilkynningu, dags. 12. ágúst
2005, vegna kaupa Skipta ehf. á
öllu hlutafé íslenska ríkisins í
Landssíma Íslands hf. Það er
mat Samkeppniseftirlitsins að
ekki sé ástæða til athugasemda
vegna þessara kaupa.“
Samkeppniseftirlitið
Engar at-
hugasemd-
ir við sölu
Símans