Morgunblaðið - 02.09.2005, Blaðsíða 30

30 FÖSTUDAGUR 2. SEPTEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
Hallgrímur B. Geirsson.
Styrmir Gunnarsson.
Framkvæmdastjóri:
Ritstjóri:
STOFNAÐ 1913
Útgefandi: Árvakur hf., Reykjavík.
Aðstoðarritstjórar:
Karl Blöndal, Ólafur Þ. Stephensen.
Fréttaritstjóri:
Björn Vignir Sigurpálsson.
LEGGJA á aukið fé til leikskóla og tóm-
stundaheimila Reykjavíkur til þess að slá á
vandamál vegna skorts á starfsfólki. Auk þess
verður samninganefnd falið að ná samningum
við stéttarfélög ófaglærðra starfsmanna fyrir
1. október, en samningar renna ekki út fyrr
en í lok nóvember.
Þetta kemur fram í tillögum Steinunnar
Valdísar Óskarsdóttur borgarstjóra, sem hún
ætlar að leggja fyrir næsta fund borgarráðs,
en hún kynnti tillögurnar á foreldrafundi á
leikskólanum Grandaborg síðdegis í gær.
„Flestir aðrir aðilar á vinnumarkaði luku
gerð kjarasamninga í vor, sem hefur fært
manna, E
víkurbor
Steinu
samning
ræður se
kjarasam
samning
lok nóve
og yfirvi
ónum kr
nær nýr
Steinunn
Spurð
muni haf
legu leyt
segir Ste
neinar k
starfsmönnum þeirra kjarabætur umfram
það sem starfsmenn borgarinnar hafa haft.
Þess vegna hefur bilið breikkað. Ég vil flýta
samningaviðræðum svo það sé hægt að bæta
kjör þessa fólks sem fyrst,“ segir Steinunn.
Kostar 20–50 milljónir
fram að samningum
Hún segir að lausnin á þeim vanda sem nú
er uppi verði að vera tvíþætt. Annars vegar
þurfi að koma til sérstök fjárheimild til leik-
skólanna og tómstundaheimilanna, sem muni
gera yfirmönnum kleift að mæta starfs-
mannaskorti tímabundið með aukinni yfir-
vinnu og álagsgreiðslum þar til tekst að
manna allar lausar stöður. Hins vegar þurfi
að semja við stéttarfélög ófaglærðra starfs-
Borgarstjóri með tillögu til lausnar á starfsmann
Aukið fjárm
nýir samning
Eftir Brján Jónasson
brjann@mbl.is
„ÞAÐ ER mjög gott að hafa eitthvað
fyrir stafni,“ segir Helgi V. Guðmunds-
son lögfræðingur. Helgi, sem er 67 ára
að aldri, settist í helgan stein síðustu
áramót, hefur ráðið sig til starfa á frí-
stundaheimili sem Íþrótta- og tóm-
stundaráð Reykjavíkur rekur.
Mikil mannekla hefur verið hjá leik-
skólum og frístundaheimilum Reykja-
víkur undanfarnar vikur og hefur
reynst erfitt að fullmanna frístunda-
heimili ÍTR. Í því ljósi hefur undanfarið
verið biðlað til eldra fólks sem komið er
út af vinnumarkaðnum að koma aftur til
starfa.
„Ég heyrði í hádegisfréttunum að það
var auglýst eftir leiðbeinendum í frí-
stundastarfið, svo ég hringdi og gekk
frá umsókn og fór upp eftir daginn eft-
ir,“ segir Helgi. „Ég hélt að ég tæki að
mér starf sem frístundaleiðbeinandi frá
fyrsta upp í níunda bekk en þegar ég
kom á staðinn var mér sagt að þetta
væru sex til níu ára krakkar. Ég vildi
auðvitað ekkert bakka út úr þessu, svo
skák, enda miki
mennsku. „Ég le
á að kynnast fól
þekkja það með
stig af stigi. Ég e
krökkum, hef ke
ari og líka grein
inn er líka svo flj
maður vinnur m
er búinn áður en
unnið svo mikið
alltaf á eintali vi
ég kann alltaf m
við fólk en tölvu
krökkunum á fr
mjög lifandi star
sem fer í þetta. É
tíma í senn. Þett
veit af, krakkar
kennum hvort ö
ég kann ekki ke
það var hringt í mig daginn eftir og ég
var ráðinn.“
„Ég hef gaman af mannlegum sam-
skiptum og börn eru líka fólk. Ég er
bara að prófa þetta, réð mig til fyrsta
október, rétt rúman mánuð. Það sem ég
hef áhuga á er að fá kennslu í ein-
hverjum af grunnskólunum á höf-
uðborgarsvæðinu í hlutastarfi og þá
helst sem forfallakennari. Ég var við
kennslu í þrjú ár frá 1996–9, eitt ár á
Siglufirði og tvö ár í Garðinum. Þá var
auðvelt að fá vinnu sem leiðbeinandi. Nú
er nóg af kennurum í Reykjavík og ég
tek því að mér þetta tómstundaleiðbein-
andastarf til að byrja með.“
Kennir börnunum að tefla
„Mér finnst alveg frábært að vinna með
börnum,“ segir Helgi, sem meðal annars
kennir krökkunum á frístundaheimilinu
Mjög
lifandi
starf
Helgi V. Guðmundsson lögfræðingur hefur meðal annars ke
teigsskóla að tefla. Hér fylgist hann með viðureign þeirra E
Eftir Svavar Knút Kristinsson
svavar@mbl.is
Lögfræðingur á eftirlaunum leiðbeinir á frístundahei
„ÆTLAR Reykjavíkurborg að reka gæsluheimili eða leikskóla?
Það er grundvallarspurningin í dag,“ segir Sóley Stefánsdóttir,
móðir fjögurra ára drengs sem lendir í vanda vegna lokana á
leikskólanum sínum í september. Hún segir að ef kalla eigi leik-
skólann fyrsta skólastigið þurfi að sýna metnað til þess að ráða
hæft starfsfólk á viðunandi launum.
Fjöldi foreldra er í þeirri stöðu að þurfa að taka börn sín heim
af leikskólum einhverja daga í september, eða þurfa að sækja
þau fyrr á daginn. Sóley Stefánsdóttir og Þorsteinn H. Krist-
vinsson, eiginmaður hennar, þurfa að kljást við hvort tveggja
með fjögurra ára syni sínum, Birki Erni, sem er á leikskólanum
Laufskálum.
Á næstu þremur vikum þarf Birkir Örn að vera tvo daga
heima, og segir Sóley að hún og maður sinn þurfi að taka hvort
sinn frídaginn til þess að vera heima með syninum. Auk þess loki
leikskólinn kl. 16, en ekki kl. 17:30 eins og verið hefur, svo þau
þurfi nú að sækja Birki Örn fyrr á daginn. Sóley tekur þó fram
að hún áfellist alls ekki starfsfólk leikskólans, það geri sitt besta í
erfiðum aðstæðum.
Samfélagslegt vandamál
„Ef ég er heima vantar önnur 18 börn kennslu, svo þetta hefur
keðjuverkandi áhrif út í samfélagið,“ segir Sóley, sem starfar
sem kennari í Grunnskóla í Grafarvogi.
við leikskólana, þetta er samfélagslegt v
um börnin okkar ekki hærra en þetta, o
fólk sé tilbúið til að sinna þeim fyrir nán
Sóley.
Sóley er menntaður uppeldisfræðing
kvætt að mikið sé um mannabreytingar
hún ástandið hafa versnað mikið síðan e
12 ára í dag, var á leikskóla. „Fyrstu þrj
skipta mestu máli varðandi tengslamyn
við ákveðið öryggi. Sum börn þola það a
hræra í umhverfi þeirra, en mikið af bör
og þá þurfum við bara að hafa enn meir
þegar fram líða stundir. Ef við ætlum að
hrynur það sem við byggjum ofan á það
Taka sér frí til
að vera heima
með syninum
Sóley með son sinn, Birki Örn Þorstei
FRÍVERZLUNARSAMNINGUR
TIL FYRIRMYNDAR
Samningur Íslands og Færeyjaum hér um bil fulla og algjörafríverzlun, sem Davíð Oddsson
utanríkisráðherra undirritaði fyrir Ís-
lands hönd í Þórshöfn í fyrradag, er
fyrir ýmissa hluta sakir merkilegur.
Í fyrsta lagi bindur hann okkur og
frænd- og vinaþjóð okkar Færeyinga
enn nánari böndum en áður. Líkt og
utanríkisráðherra sagði, eiga litlar
þjóðir að vinna saman og styðja hver
aðra. Ákvæði samningsins, ekki aðeins
um viðskipti heldur jafnframt um
gagnkvæman rétt Íslendinga og Fær-
eyinga hvað varðar heilbrigðisþjón-
ustu, menntun, menningarmál og þátt-
töku í sveitarstjórnarkosningum,
stuðla að enn nánara samfélagi þjóð-
anna. Samningurinn gengur jafnvel
lengra á sumum sviðum en samning-
urinn um Evrópska efnahagssvæðið,
sem Færeyjar eiga ekki aðild að. Nú
munu Færeyingar eiga nánast sama
rétt á Íslandi og Íslendingar sjálfir og
öfugt. Þetta er rökrétt framhald af
aldalöngum jákvæðum samskiptum
þjóðanna. Það er sömuleiðis jákvætt
að gert er ráð fyrir að Grænlendingar
geti gerzt aðilar að þessum samningi
þegar fram líða stundir. Þannig væri
orðið til vest-norrænt efnahagssvæði,
sem myndi treysta böndin milli ey-
þjóðanna í Atlantshafi.
Í öðru lagi færir samningurinn, eins
og allir aðrir fríverzlunarsamningar,
báðum löndum ný tækifæri í viðskipt-
um. Heimamarkaður bæði íslenzkra og
færeyskra fyrirtækja stækkar. Ís-
lenzkar fjárfestingar í Færeyjum eru
nú þegar talsverðar, t.d. í verzlun á
vegum Haga og í fjarskiptaþjónustu á
vegum Dagsbrúnar. Færeyingar hafa
einnig haslað sér völl í íslenzku við-
skiptalífi; þeirra fremstur Jákup Jac-
obsen, sem m.a. hefur byggt upp
Rúmfatalagerinn, eitt af þeim fyrir-
tækjum sem mest hafa gert til að
lækka vöruverð á Íslandi. Gera verður
ráð fyrir að samningurinn ýti enn frek-
ar undir gagnkvæmar fjárfestingar og
efli samkeppni á báðum mörkuðum til
hagsbóta fyrir neytendur.
Í þriðja lagi er fríverzlunarsamning-
urinn við Færeyjar afar athyglisverð-
ur að því leyti að hann nær til landbún-
aðarafurða jafnt og annarra vara. Til
þessa hafa íslenzk stjórnvöld ekki ver-
ið til viðræðu um fríverzlun með land-
búnaðarafurðir. Líkast til verða
ákvæði samningsins um landbúnað að
skoðast í því ljósi að Færeyingar flytja
nánast ekkert út af landbúnaðarvörum
til Íslands og íslenzkir bændur fá því
litla samkeppni frá færeyskum. Auð-
vitað getur það breytzt, ef Færeyingar
sjá ný markaðstækifæri hér á landi.
Hins vegar vilja Færeyingar gjarnan
íslenzkar landbúnaðarafurðir og ný
sóknarfæri skapast fyrir íslenzkan
landbúnað með þessum samningi.
Engu að síður hljóta íslenzkir neyt-
endur að vona að þessi samningur sé
aðeins sá fyrsti, þar sem samið er um
fríverzlun með landbúnaðarvörur; að í
kjölfarið fylgi fríverzlunarsamningar,
sem auka í raun og veru samkeppnina
á búvörumarkaðnum og stuðla að
lækkuðu verði. Að því leyti er þessi
samningur til fyrirmyndar.
Loks bendir Davíð Oddsson á það í
samtali við Morgunblaðið í gær að
samningurinn byggist á fullkomnu
trausti á milli landanna; engar eftir-
litsstofnanir séu til að líta eftir því að
ákvæði hans séu haldin. Þetta er
óvenjulegt, en til marks um hin sér-
stöku bönd, sem tengja Ísland og Fær-
eyjar.
SKELFILEGAR HAMFARIR
Náttúruhamfarirnar í Bandaríkjun-um af völdum fellibylsins Katrín-
ar eiga sér ekki hliðstæðu þar í landi.
Ástandið í New Orleans og fleiri borg-
um og bæjum við Mexíkóflóa er ólýs-
anlegt. Fram hefur komið að eyðilegg-
ingin sé enn meiri en í flóðbylgjunni
miklu í Suðaustur-Asíu um síðustu jól,
en að vegna góðs undirbúnings og
brottflutnings íbúa hafi manntjónið
orðið miklu minna en þar. Þó er nú ótt-
azt að þúsundir manna hafi látizt og lík-
in liggja sums staðar eins og hráviði.
Það virðist á mörkunum að bandarísk
stjórnvöld ráði við ástandið, sem hefur
skapazt vegna hamfaranna. Rán og
gripdeildir eru verulegt vandamál og
margir íbúar flóðasvæðanna, sem ekki
gátu komið sér burt, eru yfirvöldum
ævareiðir fyrir meint aðgerðaleysi. Í
gær var þannig skotið á margar björg-
unarþyrlur og lögregla og hermenn
urðu fyrir árásum. Hamfarirnar vestra
sýna að jafnvel hinir stóru og voldugu
eru berskjaldaðir fyrir ógnaröflum
náttúrunnar. Við ættum ekki að hika við
að rétta Bandaríkjamönnum hjálpar-
hönd, ef þeir óska eftir aðstoð.
MEIRI SAMKEPPNI Í MILLILANDAFLUGI
Ákvörðun flugfélagsins Iceland Ex-press um að hefja áætlunarflug til
sex nýrra staða í Evrópu, auk þeirra
þriggja sem félagið flýgur nú til, er góð
tíðindi fyrir neytendur.
Félagið flýgur nú þegar til London,
Kaupmannahafnar og Frankfurt-Hain
í Þýzkalandi. Athygli vekur að af nýju
áfangastöðunum sex eru aðeins tveir
sem Icelandair þjónustar nú, þ.e.
Stokkhólmur og Berlín. Aðrir áfanga-
staðir eru Björgvin í Noregi, Gauta-
borg í Svíþjóð og Hamborg og Fried-
richshafen í Þýzkalandi.
Þannig munu íslenzkum flugfarþeg-
um standa til boða enn fleiri áfanga-
staðir en áður. Jafnframt verður að
gera ráð fyrir að aukin samkeppni leiði
til þess að verð lækki í millilandaflugi.
Það er mikið hagsmunamál fyrir þjóð,
sem er jafnháð greiðum millilanda-
samgöngum og Íslendingar, að hafa
margar tengingar við útlönd á sem
lægstu verði.
Eftir því sem flugleiðum til landsins
fjölgar má líka ætla að ferðaþjónusta
styrkist er fleiri ferðamenn komast til
landsins með beinu flugi.
Brezka flugfélagið British Airways
hefur boðað áætlunarflug hingað frá
London næsta vor. Það er gott að fá er-
lenda samkeppni inn á þennan markað
og ekki óeðlilegt að erlend flugfélög
sýni arðbærustu flugleiðunum til Ís-
lands áhuga, rétt eins og íslenzk flug-
félög auka umsvif sín erlendis.