Morgunblaðið - 27.09.2005, Blaðsíða 8

8 ÞRIÐJUDAGUR 27. SEPTEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Fram kom í Morgun-blaðinu í gær aðundanfarið hafi
færst í vöxt að fyrirtæki
og stofnanir óski eftir því
að koma fróðleik um starf-
semi sína á framfæri við
grunnskólanemendur. Á
laugardag sagði frá því að
Landsvirkjun hyggst efna
til samkeppni um orkumál
í grunnskólum landsins og
í kjölfarið verður fulltrú-
um grunnskólanema boðið
að taka þátt í að leggja
hornstein að Kárahnjúka-
virkjun í vor. M.a. verður
nemendum í 8.–10. bekk boðið að
gera kynningu um Kárahnjúka-
virkjun.
Sitt sýnist hverjum um það og
hafa þær fyrirætlanir verið gagn-
rýndar enda óhætt að segja að
Kárahnjúkar og framkvæmdir
tengdar þeim séu afar umdeildar
meðal landsmanna. T.d. gagn-
rýndi Ögmundur Jónasson alþing-
ismaður þessa fyrirætlun á heima-
síðu sinni, sagði að um áróður
væri að ræða og Landsvirkjun
bæri að draga bréfið til baka.
Hanna Hjartardóttir, formaður
Skólastjórafélags Íslands, sagðist
í samtali við Morgunblaðið hafa
áhyggjur af aukinni ásókn fyrir-
tækja og stofnana í grunnskólana.
„Við viljum auðvitað að nemendur
kynnist alls konar stofnunum og
fyrirtækjum í samfélaginu en við
viljum fá að velja það sjálf og það
gera menn með því að hafna því
sem þeir vilja ekki.“
Í tilkynningu frá Heimili og
skóla – landssamtökum foreldra,
er þeim tilmælum beint til sveitar-
félaga í landinu að þau setji sér
stefnu um auglýsingar og kostun í
skólum sem gildi fyrir alla skóla í
viðkomandi sveitarfélagi. Sam-
félagið kalli á nauðsyn þess að
hafa skýra stefnu í þessum málum
en menntamálaráðuneytið, í bréfi
dagsettu 13. maí 2004, hafi einnig
kallað eftir því að sveitarfélög
settu sér slíkar reglur.
Þá segir að þrátt fyrir tilmæli
frá ráðuneytinu hafi fá sveitar-
félög sett sér verklagsreglur um
auglýsingar og kostun í skólum.
„Foreldrum þykir brýnt að því
verði komið við sem fyrst og
hvetja því öll sveitarfélög til að
marka sér stefnu fyrir grunnskóla
innan sveitarfélags og birta hana í
skólanámskrá hvers skóla,“ segir í
tilkynningunni.
Samstarf getur verið til góðs
„Mér finnst full ástæða til þess
að menn hafi aðgát þegar verið er
að óska eftir slíku samstarfi en ég
hafna því alls ekki að samstarf
ýmissa stofnana eða fyrirtækja
við grunnskóla geti verið af hinu
góða,“ segir Vilhjálmur Þ. Vil-
hjálmsson, formaður Sambands
íslenskra sveitarfélaga, og bætir
því við að meta beri hvert tilfelli
fyrir sig. Hann telur að það sé
frekar erfitt að setja mjög ná-
kvæmar reglur varðandi þetta en
þó sé gott fyrir sveitarfélögin að
hafa einhver almenn viðhorf sem
þau geti stuðst við. „Það virðist
vera aukinn áhugi fyrir því hjá
stofnunum og fyrirtækjum að
tengja sig við æsku landsins og
uppfræða hana með ýmsum hætti,
en allt getur nú orkað tvímælis
sem gert er.“
Hanna tekur í sama streng og
Vilhjálmur um að meta beri hvert
tilfelli fyrir sig, og það sé í hlut-
verki skólastjórnenda að taka
lokaákvörðun. Hún telur ekkert
athugavert við það að grunnskól-
ar séu t.d. með kynningu á öðru
skólastarfi – t.a.m. starfi tónlistar-
skóla – eða starfi íþrótta- og tóm-
stundarfélaga innan sveitarfé-
lagsins. Jafnframt kynningu á
hlutum sem stuðli að heilbrigðum
lífsháttum barna og unglinga.
Hún segist gera greinarmun á
beinum auglýsingum og sam-
keppni, það megi þó spyrja sig
hvort samkeppni sem fyrirtæki
eða stofnanir standi að séu ekki
auglýsingar.
Nemendur örvaðir til að fást
við verkefni tengd rafmagni
Þorsteinn Hilmarsson, upplýs-
ingafulltrúi Landsvirkjunar, segir
Landsvirkjun fagna umræðunni
sem nú eigi sér stað. Aðspurður
segir hann að ekki verði hætt við
samkeppnina þrátt fyrir gagn-
rýni. „Við treystum dómgreind
fólks að velja og hafna því sem því
er boðið upp á,“ segir Þorsteinn.
Hann bendir á að með samkeppn-
inni sé Landsvirkjun ekki að aug-
lýsa neitt heldur að örva nemend-
ur til þess að fást við verkefni eins
og hvað sé rafmagn, hvernig það
sé framleitt og að nemendur fjalli
um það hvernig Kárahnjúkavirkj-
un virki, hver umhverfisáhrifin
séu – bæði jákvæð og neikvæð –
og samfélagsáhrif virkjunarinnar
– þar sem sitt sýnist hverjum.
Hann bendir á að aðkoma Lands-
virkjunar að fræðslu í orkumálum
í skólum hafi orðið til með þeim
hætti fyrir nokkrum árum að hóp-
ur skólamanna hafi sett sig í sam-
band við fyrirtækið á sínum tíma
til að kynna fyrir nemendum
orkumál og stuðla að efldri
kennslu í raungreinum, sem væri
ekki nógu góð í samanburði við
önnur lönd.
Hann bendir jafnframt á mik-
ilvægi þess að góð tengsl séu á
milli skóla og atvinnulífs, og það
sé m.a. tilgangur með samkeppn-
inni.
Fréttaskýring | Auglýsingar í grunnskólum
Verklagsregl-
ur séu skýrar
Erfitt að setja mjög nákvæmar reglur
varðandi auglýsingar í grunnskólum
Sum fyrirtæki vilja í komast inn í skólana.
Lagt til að sveitarfélög
setji sér verklagsreglur

Í bréfi sem menntamálaráðu-
neytið sendi skólastjórum grunn-
skóla, skólaskrifstofum og sveit-
arstjórnum 13. maí 2004 kemur
fram að ráðuneytið beini þeim
tilmælum til sveitarfélaga að þau
taki málefni varðandi auglýs-
ingar í grunnskólum upp í hverju
sveitarfélagi fyrir sig með það að
markmiði að settar verði verk-
lagsreglur í samvinnu við skóla-
stjórnendur um auglýsingar í
skólum.
Eftir Jón Pétur Jónsson
jonpetur@mbl.is
ALÞJÓÐAGEÐHEILBRIGÐISDAGURINN verður
haldinn hátíðlegur 10. október næstkomandi en í tilefni
hans hefur Lýðheilsustöð – geðrækt hrundið af stað
kynningu á Geðorðunum 10 sem birtast munu á öllum
strætisvögnum Reykjavíkur, eitt orð á vagni, í einn
mánuð.
Geðorðin 10 eru tíu setningar sem minna á hvað
hægt er að gera daglega til að efla geðheilsuna og eru
byggð á eiginleikum þeirra sem taldir eru búa yfir vel-
gengni í lífinu. Guðrún Guðmundsdóttir, verkefnis-
stjóri Geðræktar, segir herferðina vera til að vekja al-
menning til vitundar um hvað hægt sé að gera til að
hafa áhrif á eigin geðheilsu en einnig munu stuttir
pistlar birtast í Morgunblaðinu næstu tíu vikur eftir
einstaklinga í samfélaginu sem taka eitt geðorð fyrir
og túlka á sinn hátt.
Morgunblaðið/Kristinn
Geðorðin 10 á öllum stræt-
isvögnum Reykjavíkur
„VIÐ erum hluti af alþjóða frið-
argæslu Atlantshafsbandalagsins,
sem eru hermenn, en við erum ekki
að taka þátt í hernaði,“ segir Arnór
Sigurjónsson, skrifstofustjóri Ís-
lensku friðargæslunnar, um þátt-
töku íslenskra friðargæsluliða í
endurreisnarsveitum alþjóðlega ör-
yggisliðsins í Afganistan.
Davíð Logi Sigurðsson, blaða-
maður á Morgunblaðinu, segir í
grein sinni Uppbyggingarstarf eða
hernaðarverkefni? í Morgunblaðinu
í gær að endurreisnarþátturinn sé
mikilvægur hluti verkefnisins en
það sé að stofni til hernaðarlegs
eðlis og talsmenn alþjóðlegu frið-
argæslusveitanna segi að um hern-
aðarlegar athugunarsveitir sé að
ræða.
Arnór Sigurjónsson segir að hlut-
verk endurreisnarsveitanna hafi
ekkert breyst. „Öll starfsemi al-
þjóða friðargæsluliðs Atlantshafs-
bandalagsins í Afganistan er hern-
aðarverkefni,“ segir hann. „Þetta er
alþjóða friðargæslulið sem er vopn-
að til þess að sinna ákveðnum verk-
efnum sem hefur verið að skapa
stöðugt umhverfi í Kabúl og svo
síðan í sveitum landsins.“
Starfsemi svonefndra endurreisn-
ar- og uppbyggingarsveita, eins og
Arnór Sigurjónsson nefnir þær, er
til þess að vera sýnilegur hluti af al-
þjóða friðargæsluliðinu í afskekkt-
ari sveitum og héruðum landsins.
Arnór bætir við að eitt meginverk-
efnið sé meðal annars að safna upp-
lýsingum um ástand og horfur á
þeim stöðum þar sem sveitirnar séu
og koma þeim á framfæri við hjálp-
arstofnanir, m.a. í gegnum þróun-
arfulltrúa sveitarinnar.
Að sögn Arnórs Sigurjónssonar
eru íslensku friðargæsluliðarnir
vopnaðir til sjálfsvarnar en séu ekki
þarna til þess að verja einn eða
neinn, s.s. lögreglumenn eða afg-
anska embættismenn. „Við erum
ekki þarna til þess að taka þátt í
löggæsluverkefnum á borð við bar-
áttuna gegn eiturlyfjum. Við erum
ekki þarna til þess að sækja til
árásar gegn einum eða neinum.“
Í greininni í sunnudagsblaðinu
kemur fram að hernaður hafi
þróast og snúist ekki aðeins um
þátttöku í vopnuðum bardögum
heldur sinni nútímaher ýmiss konar
öðrum verkefnum. Arnór Sigur-
jónsson tekur undir það og segir æ
erfiðara að skilgreina hernaðar-
verkefni. „Þar liggur misskilning-
urinn ef einhver er,“ segir hann.
„Íslendingar eru að leggja þarna
fram ákveðna sérkunnáttu sem aðr-
ir hafa ekki,“ bætir hann við og vís-
ar m.a. til sérútbúinna fjallajeppa
héðan sem nýtist vel í Afganistan.
„Við erum þarna fyrst og fremst til
þess að taka þátt í þessari end-
urreisnar- og uppbyggingarstarf-
semi með okkar borgaralegu sér-
fræðingum.“
Segir Ísland ekki
taka þátt í hernaði