Mánudagsblaðið - 23.06.1980, Síða 1
‘Blaó fyrir alla
Verö
krönur
300.-
Lif og heimili fjögurra manna lagf i rúsf af sjólfu rikinu, en...
RÍKIÐ >CTLAR
í LÖGFRÆÐI-
BÓFAHASAR!
i stað þess að sinna bótaskyldu sinni vegna gœsluvarðhalds
saklausra manna i Geirfinnsmólinu — Gerir bœtur að engu
4
Lögfræðingar Fjármáiaráðuneytisins og ríkisins hafa ákveðið að áfrýja til Hæstaréttar dómum
undirréttar í fjórum skaðabótamálum. Mál þessu voru höfðuð og dæmd vegna þess að í árs-
byrjun 1976 voru fjórir alsaklausir menn handteknir síðla nætur og haldið mánuðum saman í
fangelsi þar sem þeir voru grunaðir um eitt eða fleiri mannsmorð.
Lengst af varðhaldstímanum vissu
hvorki þeir né aðstandendur þeirra
nákvæmlega fyrir hvað þeir voru
sviptir frelsi. Geta allir lesendur
ímyndað sér örvæntingu eigin-
kvenna, foreldra og barna þessara
manna að líðan þeirra sjálfra
ógleymdri.
A meðan þeir sátu inni riðlaðist all-
ur hagur þessara manna og fjöl-
skyldna þeirra svo, að segja má að líf
þeirra hafi hrunið til grunna.
Hæstiréttur er fyrir löngu búinn að
dæma þunga dóma fyrir þær röngu
skargiftir, sem leiddu til þess að
mennirnir voru settir inn. Ríkið hefur
m.a. á grundvelli þeirra dóma viður-
kennt bótaskyldu sína til fjórmenn-
inganna. Undirréttur dæmdi þrem
þessara manna 18 milljónir hverjum
fyrir 3,5 mánaða frelsissviptingu og
þeim fjórða 15,5 milljónir fyrir 3
mánaða gæsluvarðhald að ósekju.
Þessar bætur eru hundsbætur
þegar litið er á þau ægilegu örlög,
sem þessir menn og alit þeirra skyldu-
lið hefur verið Ieitt útí af lögreglu,
dómsvaldi, fréttamiðlun og almanna-
rómi.
Allur dráttur á að greiða dæmdar
og sjálfsagðar skaðabætur er aðeins
til þess fgllinn að gera bæturnar verð-
lausar á verðbólgubálinu og að öllu
leiti þýðingarminni fyrir allt þetta
fólk.
Svona bætur verða aldrei nákvæm-
lega metnar til fjár né greiddar með
peningum. Rikinu ber fyrst og fremst
siðferðileg skylda til þess að bæta
fyrir hroðaleg afglöp eftir því sem
mögulegt er. Afglöp sem allir íslend-
ingar verða að vona að aldrei verði
endurtekin í íslensku dómskerfi.
Það er haft eftir lögfræðingum rík-
isins að þeir telji að hinar dæmdu
bætur séu alltof háar. Auk þess hafa
þeir sagt að dómsniðurstöður kunni
að verða notaðar sem fordæmi fyrir
væntanlegum málum af sama tagi.
Er hægt að hugsa sér ógeðslegri hugs-
unarhátt sérmenntaðra ríkisstarfs-
manna í hæstu Iaunaflokkum. Hugs-
unarhátt hulinn þeirri fölsku dulu að
verið sé að spara fyrir ríkið. '
Er það fyrir þetta sem almenningur
er að borga þegar hann útskrifar lög-
fræðinga úr Háskólanum?
Hvað sem hinir ráðnu lögfræðing-
ar segja, vaknar sú spurning hvort
ráðherrar, sem kosnir eru til þing-
starfa og embættisverka af almenn-
ingi i landinu, hafi engan snefil af
siðgæðisvitund. Er það ókostur í til-
viki sem þessu að bæði Ragnar Arn-
alds, fjármálaráðherra og Friðjón
Þórðarson, dómsmálaráðherra eru
lögfræðingar? Ætia þeir eftilvill að
skýla sér á bakvið embættismennina
eins og jafnan þegar óþægileg mál
koma upp? Því verður ekki trúað á
þessa menn að þeir hafi ekki vit fyrir
atvinnulögfræðingum ríkisvaldsins,
þegar til mannlegra tilfinninga
kemur.
Það verður aldrei samin nein gjald-
skrá fyrir bætur í miskamálum eins
og hér er um að ræða. Það hefur
þessvegna engan tilgang í sjálfu sér
að vera að þvæla þessum hundsbót-
um, sem naumast er verðgildi hálfrar
kjallaraíbúðar, á milli dómsstóla í
kerfinu í mörg ár i viðbót. Það er
ekkert annað en júridískur bófahasar
sem er ríkisvaldinu til skammar og
gerir fébótaskyldur ríkisins að engu í
þeirri verðbólgu, sem brennir þessar
bætur upp eins og annað fé.
Við megum aldrei gleyma því að
rikisvaldið er ekkert annað en þjóðin
í landinu og þá ekki síður þeir þegnar
sem svo hryllilega hefur verið misgert
við, eins og þá menn, sem alsaklausir
máttu sitja á bak við lás og slá grun-
aðir um morð og ódæði.
Við megum heldur ekki gleyma því
að ríkisvaldið er ekkert annað en
samansafnað vald fólksins í landinu
— og fólkið, það erum VIÐ.
Rcttvísin hefur verið full „öriát” á gæsluvarðhaldsúrskurði, framundir það siðasta og ríkisvaldið virðist nú ætla að bæta
enn um með því að skerða smánarbætur til síðustu fórnarlamba svo að þau næstu geti ekki vænst neinna raunhæfra bóta.
DENNI
FÓR
VESTUR
- SJÁ BLS. 3
Sagaí
smygl-
bransa?
- BAKSÍDA
ULFAR
VERÐUR
ÍRSKUR
BÓKSALI
fólk i opnu
Er það satt, að „þjóðþrifa-
fyrirtæki Ingólfs á Hellu, Hellu-
prent, hafi aðeins veitt örfáum
heimamönnum vinnu, hinir hafi
verið yfirborgaðir aðkomumenn?