Mánudagsblaðið - 20.04.1981, Qupperneq 3

Mánudagsblaðið
Mánudagur 20. apríl 1981
Ritstjóri Agnar Bogason, sími 13496.
Auglýsingar 13496.
Áskriftir ekki teknar. Verð í lausasölu kr.
Prensmiðja Bókamiðstöðvarinnar.
450.
A J A X
NÝR FLOKKUR
Nú er talsverð ólga í sjórnmál-
um úti í Evrópu, og annarsstaðar
lítur út fyrir að gamla flokkaskip-
unin sé að riðlast. Þetta er mest
áberandi í Brctlandi þar sem nýr
miðflokkur hefur skotið upp koll-
inum og sumir eru að segja að
hann verði stsersti flokkur
landsins. Reyndar trúi ég þessu
svona mátulega, en hitt virðist
ljóst, að hann getur komið
mönnum á þing og fengið talsvert
fylgi. Og þessi firðringur og órói í
pólitíkinni nær allar götu til
Islands, og vel gæti eitthvað
svipað skeð hér á landi. Hér eru
bæði á ferð hugmyndafræðilegir
árekstrar og metnaður ákveðinna
manna og hópa, en þetta blandast
ýmislega saman. Fram að þessu
hafa tilraunir f þessa átt hér á
Iandi einkanlega verið í hægra
kanti stjórnmálanna og hefl ég
áður minnst á tilraunir til
stofnunar Glistrupflokka hérna.
En þær hafa runnið útí sandinn,
því að við höfum ekki átt neina
Glistrup, heldur bara lítt hæfa
framagosa, sem hefur langað til að
verða eins og hanra
En hver veit nema einhver sniðugur
Glistrup skjóti hér upp kollinum,
þegar minnst varir. Hann myndi
sennilega taka mest íylgi hjá
Sjálfstæðisflokknum, en líklega eitth
vað frá hinum líka, því að ekki vantar
breytingagimina í okkur íslendinga,
af því að það heitir breyting. Það á nú
alldeilis við landann. Sumir hafa
verið að gera því skóna, að núverandi
sundrung í Sjálfstæðisflokknum
mundi leiða til varanlegs klofnings.
Þessi sundrung er þó svo persónu-
bundin, að erfitt er að áætla neitt um
þetta. Hitt er satt, að frá fyrstu tíð
hefur Sjálfstæðisflokkurinn verið að
ýmsu leyti klofinn hugmyndafræði-
lega, þó að löngum hafi verið reynt að
breiða yfir þetta. Á fjórða áratugnum
bar þar talsvert á flokki, sem hafði
samúð með nasisma og fasisma, þó að
reynt sé að draga fjöður yfir það núna.
Hins vegar var þar allt fólk, sem
aðhylltist íhaldssamt lýðræði að
breskri fyrirmynd. Þessi deilumál eru
nú úr sögunni, en enn eru í
Sjálfstæðisflokknum hugmynda-
fræðileg átök milli harðlínumanna af
ýmsu tagi og frjálslyndari afla. Það er
vísu skrýtið að það eru oftast
vísu skrýtið að það eru oftast aftur-
haldssömustu harðlínumennirnir í
flokknum, sem kalla sig frjálshyggju-
menn. Eins og nú er ráða harðlínu-
mennirnir mestu í flokksapparatinu,
en ef þeir kæmust í minnihluta gæti
svo 'vel dottið í þá að stofna nýjan
flokk. Slíkur flokkur gæti svo sem vel
fengið talsvert fylgi á óróa- og
krepputímum og að líkindum mundi
hann hafa hálffasitiskt yfirbragð, sjá
kommúnista og samsæri í hverju
skúmaskoti.
Annars er það svo sem hreint ekki
óhugsandi að hreinir fasistaflokkar
fteru að skjóta upp kollinum hér á
landi, eins og nú er að gerast
sumsstaðar erlendis. Eitt, sem myndi
ýta undir þá þróun er það, ef haldið
verður áfram að flytja þeldökkt fólk
hingað til lands, hundruðum eða
þúsundum saman, og það verður látið
taka atvinnuna frá íslendingum. Þetta
er sálfræðilega mjög viðkvæmt mál og
gefur auðveld tilefni til æsinga. Það
eru margir hér á landi, sem annars eru
ekki neinir kynþáttaæsingamenn, sem
þykir ekkert varið í að sjá svart og
mórautt fólk í hópatali, hvar sem er á
íslandi. Þetta fólk á að vera í sínum
heimaíöndum, en ekki leggja undir sig
annarra manna lönd. En svertingja-
dýrkun er ein af þeim ástríðum, sem
hrjáir litlu gáfuðu þjóðina. Fegursti
draumur margra íslenskra hugsjóna-
manna er að sjá Almannagjá fulla af
svertingjum. Það mundi mörgum
rauðsokkum og hugsjónamönnum
þykja unaðsleg sjón. Og þá er hætt við
að risið gætu upp hörð, jafnvel með
fasistisku sniði. Það er sjálfsskapar-
víti ef við lendum í því.
Framsókn og hugsjónirnar.
Fyrr eða síðar hafa hugmynda-
fræðileg átök verið í kring um
Framsóknarflokkinn. Hann klofnaði
meira að segja á fjórða áratugnum.
Þetta var upphaflega nær hreinn
bændaflokkur, en fljótt fóru ýmsir úr
öðrum áttum að nudda sér utan í
hann, oft svona eitthvert sambland úr
skrýtnum hugsjónamönnum og
framagosum. Þeim fannst oft gömlu
mennirnir í flokknum standa í vegi
fyrir frama hinna sjálfskipuðu
ofurmenna. Þessir ungu menn voru
oft með hina og þessa klofning
tilburði, einkum á vinstri kantinum.
Þetta var skrýtinn lýður, oftast ansi
upptekinn af sjálfum sér. Þeir hafa
dreifst í allar áttir, sumir endað í
Alþýðubandalaginu þar sem sjálfs-
matið í þeim hefur oft verið vel metið.
En varla er hætt á klofningi frá þessum
lýð í bráðina..,.
Kratar
Alþýðuflokkurinn hefur talsvert oft
klofnað um dagana, og líklega er ekki
bráð hæna á því sem stendur. Þó eru í
flokknum átök milli hægri og vinstri
manna. Ekki síst gætir þessa í
málefnum Reykjavíkur. Þar vill
Björgvin vinna til vinstri, en Sjöfn og
hennar lið þráir.það heitast að ganga í
sæng með Sjálfstæðisflokknum. Og
það eru ýmis öfl í flokknum sem ýta
undir þetta. Þena gæti vel leitt til nýs
klofnings og líklega mundu báðir
armar flokksins hafa talsvert fylgi, en
flokkurinn þolir varla slíkan klofning
úr því, sem komið er. Það er líkast því
að Alþýðuflokkurinn geti með engu
móti haldið sér til lengdar á rólegri
sósíaldemokratiskri línu líkt og t.d.
flokkur Palme í Svíþjóð. Annaðhvort
fara menn þar beint yfir í Alþýðu-
bandalagið eða þeir vilja bara verða
lítið og æn útibú frá íhaldinu. Fáir eða
engir hér á landi hafa verið Alþýðu-
bandalaginu önnur eins hjálp og hægri
mennirnir í Alþýðuflokknum, þeir
hafa hreint og beint rekið vinstra
fólkið þangað með gaddasvipu,
þúsundir kjósenda sem eiga ekkert
skylt við kommúnista.
Tvískinnungur Alþýðubanda-
lagsins.
Kannski er þó ólgan í engum
íslenskum flokki jafnmikil og í
Alþýðubandalaginu sjálfu, þar ólgar,
sýður og frussar undir niðri.
Flokkurinn verður að leika rólegan,
hálfsósialdemókratiskan flokk, en það
eru ekki allir í flokknum jafn&nægðir
með það, og oft er erfln að s já, hvað er
alvara og hvað er leikaraskapur og
hvað sýndarmennska hjá flokknum.
Hjá honum eru gömlu stalinistarnir
alltaf í fýlu út í homi Flokksforystan
reynir að forðast að styggja þá meira
en nauðsynlegt er og sumir í henni
hafa í hjarta sér samúð með þeim, en
láta ekki bera meira á því en taktíkin
leyflr. Þena er hópur manna, sem
maður getur ekki annað en haft samúð
með. Þena voru menn, sem voru búnir
að ráða lífsgátuna í eitt skipti fyrir öll,
allt var klappað og klárt, Stórisann-
leikur fundinn. Þeim leið vel eins og
hvítasunnumönnum eða mormónum.
Svo er allt í einu sannleikanum svipt í
burt frá þeim, sjálft flokksblaðið
þeirra fer að gera gys að hinum heilaga
sannleika, sem öllum æni þó að vera
augljós. Þena er guðlast. Við, sm
efumst um allt og vitum að við vitum
ekkert, höfum ástæðu til að öfunda
þessa frelsuðu menn. Það er sama
hvort guðinn heitir Stalin eða
einhverju fornhebresku nafni, það er
hæflleikinn til að trúa, sem er
öfundsverður. Það eru margir trúaðir
Stalinistar enn á íslandi, einkum af
eldri kynslóðinni, menn, sem ólust
upp í seUukommunismanum og fengu
þar sína lífsfyUingu. Þessir menn eru
órólegt element í Alþýðubandalag-
inu, þcri eru sárir og gramir út í hinn
tækifærissinnaða flokk, sem er farinn
að gera gys að flestu þvl, sem þeim er
heilagt. En alltaf getur eitthvað skeð
Ef tU dæmis Rússar hemæmu Islands,
hverjir yrðu þá settir á oddinn hér?
Yrðu það ekki hinir gömlu dyggu
Rússadýrkendur, en ekki hentistefn-
umennimir, sem aUtaf hafa hagað
seglum eftir vindi? Þessi Utla fagra von
lifir ennþá I draumahominu. Gæti
ekki svo farið að Maria Þorsteins-
dónir yrði köUuð tU forystu, en
Ragnar Arnalds látinn fjúka i ystu
myrkur? Hver veit, hver veit?
StaUnistamir gömlu og góðu i
Alþýðubandalaginu vona og bíða, en
þeir kljúfa ekki flokkinn. Þeir biða
eftir vetri tíð með blóm í haga.
Yst á vinstra kanti Alþýðubanda-
lagsins em ýmiss óróleg öfl, sem hafa
stundum verið að reyna að stofna
nýja byltingaflokka. Sumir þessara
flokka em víst til enn. Þeir kenna sig
sumir við Mao, aðrir við Trotsky eða
enn aðra. Stjarna Maoistanna er vist
heldur að dala, en Trotsky gamli
virðist ætla að verða furðu líf seigur,
maður er aUtaf að hina gáfað og
alvarlega sinnað ungt fólk, sem trúir á
hann í blindni. Og san að segja er þena
unga fólk miklu alvarlegra sinnað en
skákspilaramir, sem nú fara með
völdin í Alþýðubandalaginu og em
ósköp borgaralega sinnaðir, hugsandi
bara um fylgi og frama rén eins og
hinir flokkamir. Ég gæti best trúað
því, að alvarlegustu idelaistamir á
Islandi í dag væru úr röðum hinna
ungu Trotskyista. Þeim er vissulega
alvara með sínar hugsjónir um að batta
heiminn og það er þó aUtaf faUega
hugsað, þó að heimsgreyið vUji helst
ekkert láta brta sig. Þeir em ansi
margir sem hafa gefist upp á að bseu
hann. Heimsfrelsarar em sjaldan
neinir skemmtikraftar, en þeir em oft
góð skinn. Þó að hugsjónimar og
sjálfsumgleðin renni oft leiðinlega
saman hjá þeim greyjunum.
Er hægt að stofna nýjan byltinga-
sinnaðan vinstri flokk vinstra megin
við Alþýðubandalagið? Óánægjan yflr
hentistefnu flokksins á undanfömum
ámm er mikil og víða er urgur i
flokksmönnum. En ég er vantrúaður
á, að það tækist að sameina hin
óánægðu öfl. Það myndi aUt fara í
rifrUdi um smáatriði. Það skal einhvað
mikið til, að slíkur flokkur kæmi
mönnum á þing, flestir kjósendur
Alþýðubandalagsins myndu halda
áfram að kjósa það, þó að þeir annað
veifið kalli það — helvítis krataflokk.
Öll vitum við að
ostur er bragögóöur
en hann er \ ^
Hkahollur
því að í honum eru öll næringarefni
mjólkurinnar og flest í mun ríkara mæli.
Próteiniö-
byggúigarefni likamans
Daglegur skammtur af því er nauðsynlegur til uppbyggingar og
viðhalds frumum Iíkamans. Ostur er mun próteinríkari en t. d.
kjöt eða fiskur. Dagleg þörf af próteini er áætluð um 45—65 g
en í 100 g af osti eru 27—32 g af próteini.
Mjólkurostur er
bestikalkgjafmn
í venjulegu fæði. En kalkið á mestan þátt í myndun og viðhaldi
tanna og beina. Af því þurfa börnin
mikið og allir eitthvað.
Auk þess er í osti
gnægð annarra
steinefna og vitamina
sem auka orku og létta lund.
öTs*'