Morgunblaðið - 07.10.2005, Page 37

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 7. OKTÓBER 2005 37
UMRÆÐAN
SPÓLUMARKAÐUR
Í BÓNUSVÍDEÓ, GRENSÁSVEGI 11 OG GEISLAGÖTU 10 AKUREYRI
ALLT DVD: 899 KR.
VHS: 99 - 799 KR.
Hér er aðeins brot
af miklu úrvali eld
ri leigumynda
100%
ÖRYGGI
EF HÚN ER EKKI INNI ÞÁ FÆRÐU HANA FRÍA*
Til leigu á öllum
sölustöðum
Bónusvídeós
Í MORGUNBLAÐINU hinn 16.
sept. sl. er fjallað um skýrslu OECD
þar sem bornar eru saman ýmsar hlið-
ar menntunar í aðildarríkjum samtak-
anna. Þar kemur fram að finnsk börn
séu styst allra barna innan OECD í
grunnskólanum á aldrinum 7–14 ára.
Engu að síður hafa Finnar náð gríð-
arlega góðum árangri í PISA-
könnunum sem gerðar hafa verið á
undanförnum árum. Þetta hefur vakið
athygli víða og meðal annars hér á
landi. Í fréttum hefur maður heyrt af
kynnisferðum samtaka kennara til
Finnlands þar sem þau hafa kynnt sér
skólastarf í Finnlandi og hvað megi
læra af fyrirkomulagi þarlendra í
grunnskólanum. Það sem staðið hefur
uppúr í málflutningi samtakanna þeg-
ar heim er komið er að kennarar í
Finnlandi séu með betri menntun en
íslenskir grunnskólakennarar. Því sé
það mikilvægt að kennaranám sé
lengt hérlendis og stefna þurfi að því
að allir kennarar séu með meistara-
gráðu.
Ég var nýlega á ferð í Finnlandi og
átti þess kost að heimsækja sveitarfé-
lagið Sippo, sem er u.þ.b. hálftíma
akstur fyrir austan Helsingfors. Við
komum þar meðal annars í grunn-
skóla sveitarfélagsins og fengum góða
kynningu á starfsemi hans. Ég spurð-
ist fyrir um lengd kennslustunda og
fyrirkomulag frímínútna í skólanum
að gefnu tilefni. Svarið var að hver
kennslustund væri 45 mínútur og milli
hverra kennslustunda væri 15 mín-
útna frímínútur þar sem allir færu út.
Einu tilvikin þar sem börn færu ekki
út í frímínútur milli kennslustunda
væri þegar kenndar væru tvær sam-
liggjandi kennslustundir í leikfimi.
Ástæða þess að ég spurðist fyrir um
þetta var að ég varð nokkuð hugsi
þegar ég sá stundatöflu 12 ára gam-
allar dóttur minnar í haust. Hver
kennslustund er reiknuð 40 mínútur.
Skólinn byrjar kl. 8.20 á morgnana.
Fram til kl. 11.20 þegar matarhlé er
tekið fá börnin einu sinni frímínútur
sem er 20 mínútur. Matarhlé með úti-
veru er síðan 50 mínútur. Síðan er
kennt tvo daga vikunnar í fjórar
kennslustundir eftir hádegi án þess að
nokkrar frímínútur séu á stunda-
skránni. Tvo daga vikunnar er kennt í
þrjár kennslustundir eftir hádegi án
þess að nokkrar frímínútur séu til-
greindar og einn dag vikunnar er ein
vinnustund eftir matarhlé. Stunda-
skrá er sett upp þannig að yfirleitt er
sama námsgrein kennd tvær kennslu-
stundir í röð eða samtals í áttatíu mín-
útur. Kennslustundin er því í raun í
áttatíu mínútur án hlés. Ég hef bæði
verið í skóla eftir að ég fullorðnaðist
og eins hef ég unnið við kennslu. Ég
fullyrði að athyglin er farin að daprast
hjá fullorðnu fólki eftir áttatíu mín-
útna vinnutörn hvað þá hjá litlum
börnum.
Annað vakti einnig athygli mína í
uppsetningu stundaskrár dóttur
minnar. Þegar farið er í sund eða
íþróttir þá hefst sundið eða leikfimin á
sömu mínútu og dönsku eða íslensku
lýkur þrátt fyrir að börnin þurfi að
fara þó nokkurn spöl milli húsa, klæða
sig úr og síðan í viðeigandi íþróttaföt
áður en kennslustund hefst. Sá tími
hlýtur að vera tekinn af þeim tíma
sem ætlaður er til kennslu því börnin
eru ætíð búin á tilsettum
tíma samkvæmt stunda-
skrá. Þegar maður spyr
um hvort sé ekki erfitt
fyrir börnin að vera í
áttatíu mínútur án hlés í
samfelldri kennslu þá er
því svarað til að börnin
fái hlé innan þessa tíma.
Það er sem sagt verið að
taka frímínútur á kostn-
að tilskilins kennslutíma
að mínu mati.
Samkvæmt grunn-
skólalögum eiga 12 ára
gömul börn að fá 1.400 kennslumín-
útur í hverri viku. Frímínútur eiga að
vera að lágmarki 15 mínútur á hverj-
ar 100 mínútur í
kennslu eða að lág-
marki 210 mínútur á
viku. Það markmið
næst ekki í stundaskrá
dóttur minnar. Í þeim
skóla sem ég heimsótti
í Finnlandi fá börnin 28
kennslustundir á viku
eða samtals 1.260
kennslumínútur á viku.
Í sumum sveitar-
félögum er kennt í 30
kennslustundir eða í
1.350 mínútur samtals.
Þegar ég lýsti uppbyggingu stunda-
skrár dóttur minnar fyrir finnsku
skólafólki fullyrtu þeir að það myndi
aldrei vera samþykkt í Finnlandi.
Ég ætla ekki að segja að ég hafi
höndlað neinn endanlegan sannleika í
heimsókn minni til Finnlands. Ég tel
hins vegar að það hafi verið litið of
sjaldan á skipulag kennslunnar frá
sjónarhóli barnanna en sjónarmið
starfsfólks verið höfð í fyrirrúmi. Það
segir sig sjálft að lítil börn er orðin
óróleg og farin að missa athyglina eft-
ir samfellda áttatíu mínútna setu í
kennslu og hvað þá eftir tveggja
klukkutíma setu í bóklegu námi án
formlegra frímínútna eins og dæmi
eru í stundaskrá dóttur minnar. Hér-
lendis virðist sú stefna hafa orðið ofan
á að lengja kennslulotur eins og hægt
er en minna tillit tekið til þess hvernig
þær nýtast. Er kannski rétt að
staldra aðeins við og skoða fleira en
meistaramenntun kennara í Finn-
landi þegar horft er eftir hvernig þeir
ná góðum árangri í skólastarfinu?
Grunnskólinn, magn eða gæði
Gunnlaugur Júlíusson fjallar
um kennslu hér og ber saman
við kennslu í Finnlandi ’Er kannski rétt aðstaldra aðeins við og
skoða fleira en meist-
aramenntun kennara í
Finnlandi þegar horft er
eftir hvernig þeir ná
góðum árangri í skóla-
starfinu?‘Gunnlaugur Júlíusson
Höfundur er hagfræðingur og faðir
12 ára grunnskólabarns.
Jónína Benediktsdóttir: Sem
dæmi um kaldrifjaðan sið-
blindan mann fyrri tíma má
nefna Rockefeller sem Hare
telur einn spilltasta mógúl
spilltustu tíma…
Sturla Kristjánsson: Bráðger
börn í búrum eða á afgirtu
svæði munu naumast sýna getu
sína í verki; þeim er það fyr-
irmunað og þau munu trúlega
aldrei ná þeim greindarþroska
sem líffræðileg hönnun þeirra
gaf fyrirheit um.
Aðsendar greinar á mbl.is
www.mbl.is/greinar