Morgunblaðið - 07.10.2005, Page 39

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 7. OKTÓBER 2005 39
UMRÆÐAN
HINN 31. maí sl. mætti á þinn fund
í ráðuneyti þínu hópur íbúa í Svarf-
aðardal og afhenti þér undir-
skriftalista, þar sem þess er krafist
að hinum gamla Svarfaðardals-
hreppi verði gert kleift að end-
urheimta sjálfstæði sitt, og kljúfa
sig þannig frá hinni sameinuðu Dal-
víkurbyggð. Undir þessa kröfu
skrifuðu 85% þeirra íbúa innan stað-
armerkja gamla hreppsins sem
kjörgengi hafa. Það kom skýrt fram
í bréfinu sjálfu, sem og í ítarlegri
greinargerð með því, að ástæður
þessa voru algerir misbrestir á því
að auglýstur tilgangur sameining-
arinnar í Dalvíkurbyggð 1998, sem
og fyrirheit og loforð varðandi hana,
hafi staðist. Allar forsendur fyrir því
að meirihluti íbúa Svarfaðardals-
hrepps samþykkti á sínum tíma að
sameinast Dalvíkurbæ og Árskógs-
hreppi höfðu með öllu brugðist. Í
svari þínu sem þú gafst um leið og
þú tókst við þessum gögnum kom
fram að þar sem sameiningarkosn-
ingin hafi á sínum tíma verið lögleg,
og þar sem sú bæjarstjórn sem nú
situr í Dalvíkurbyggð sé einnig lög-
lega kjörin, auk þess sem stefnt sé
að því að færa fleiri verkefni frá ríki
til sveitar- og bæjarfélaga í framtíð-
inni, myndir þú ekki fyrir þitt leyti
beita þér fyrir því að við þessari
kröfu yrði orðið. Með þessu svari
þínu er ekkert tillit tekið til þeirra
raka fyrir kröfunni, sem hér að ofan
eru nefnd, og sem rakin eru í smáat-
riðum í greinargerð kröfunnar. Því
engu skiptir þótt kosningarnar hafi
verið löglegar, eftir stendur enn sú
staðreynd að það sem Svarfdæl-
ingar töldu sig vera að kjósa fyrir
sameininguna 1998 var alveg þver-
öfugt við þá þróun mála sem nú er
orðin raunin í samfélagi þeirra. Og
þó svo boltinn sé nú að þessu leyti
hjá þingheimi, þar sem lagabreyt-
ingar er þörf til að koma til móts við
þessa kröfu, verður að óbreyttu að
ætla að þetta svar þitt endurspegli
vilja ríkisstjórnarinnar. Því vörpum
við nú fram þeirri kröfu að þú svarir
á opinberum vettvangi efnislega,
hvernig það fær staðist að íbúar
gamalla sveitarfélaga þurfi að sitja
fastir í sameinuðu sveitarfélagi, þar
sem algerlega hefur brugðist að
fylgja því eftir sem sameiningin átti
að færa þeim, og þegar ljóst er orðið
að tilgangur hennar hefur algerlega
snúist í andhverfu sína. Við krefj-
umst svara við því hvað réttlætir
það að þessum gamla hreppi, sem
áður stóð fyllilega undir sínum
rekstri og skilaði góðum tekju-
afgangi inn í hið sameinaða sveitar-
félag, sé nú meinað að takast á ný
við að reka sig á sínum eigin for-
sendum, þegar fyrir liggur að bæj-
aryfirvöldum Dalvíkurbyggðar hef-
ur mistekist það með öllu. Við
vörpum fram þessum kröfum nú þar
sem við teljum að íbúar annarra
smárra sveitarfélaga eigi heimtingu
á að vita að hverju þeir ganga, sam-
þykki þeir fyrir sitt leyti að samein-
ast í önnur og stærri, hinn 8. okt.
nk. þar sem sá gjörningur er að
óbreyttu óafturkræfur. Að svara því
til að framkvæmd kosninganna sé
með löglegum hætti er ekki efn-
islegt svar við ofangreindum spurn-
ingum, og hugsanleg færsla verk-
efna frá ríkinu getur fráleitt afsakað
þær afleiðingar af sameiningunni í
Dalvíkurbyggð, sem Svarfdælingar
hafa nú mátt þola, né að þeir þurfi
að þola þær áfram.
Virðingarfyllst,
ÞORKELL ÁSGEIR
JÓHANNSSON,
Hofsárkoti, Svarfaðardal,
GUNNHILDUR
GYLFADÓTTIR,
Steindyrum, Svarfaðardal,
ANNA SÓLVEIG
SIGURJÓNSDÓTTIR,
Hæringsstöðum, Svarfaðardal,
JÓHANN ÓLAFSSON,
Ytra-Hvarfi, Svarfaðardal,
KARL INGI ATLASON,
Hóli, Svarfaðardal,
SOFFÍA HREINSDÓTTIR,
Klaufabrekkum, Svarfaðardal,
BJÖRGVIN HJÖRLEIFSSON,
Dalvík,
KRISTJÁN HJARTARSON,
Tjörn, Svarfaðardal.
Opið bréf til félags-
málaráðherra
Frá undirbúningsnefnd til stofnunar
ÁFRAM, hagsmunasamtaka íbúa í
Dalvíkurbyggð
BRÉF TIL BLAÐSINS
Morgunblaðið, Kringlunni 1, 103 Reykjavík  Bréf til blaðsins | mbl.is
ÉG ER dálítið hugsi yfir sam-
þykkt Blaðamannafélagsins, þar
sem fordæmd er heimsókn sýslu-
manns á ritstjórnarskrifstofur
Fréttablaðsins, vegna birtingar á
tölvupósti Jónínu Benediktsdóttur
et al. Auðvitað er ég
sammála því að sýslu-
maður hefur ekkert að
gera inn á ritstjórn-
arskrifstofur. En það
vakna spurningar um
hvort einstaklingar
þurfi ekki að eiga ein-
hverja vernd gagnvart
okkur, blaðamönnum.
Það gengur auðvitað
ekki upp, að við getum
gert hvað sem við vilj-
um, í skjóli þess að við
séum boðberar sann-
leika málfrelsis, tján-
ingarfrelsis, prentfrelsis, og hvað
öll þessi frelsi heita nú. Með þessu
er ég ekki að leggja dóm á það sem
Fréttablaðið gerði. Ég er að hugsa
almennt, og um framtíðina.
Fjölmiðlun hefur breyst geysi-
lega hratt á undanförnum örfáum
árum, ekki síst með tilkomu nets-
ins. Í því eru fólgin mikil tækifæri í
fjölmiðlun, bæði til góðs og ills.
Blaðamenn eiga nú auðveldari að-
gang að allskonar gögnum og upp-
lýsingum en nokkrusinni fyrr. Það
er frábært. Svo er það hinsvegar
hvernig unnið er úr þessum gögn-
um og upplýsingum. Í dag er fólk
berskjaldaðra en nokkrusinni fyrr,
gagnvart fjölmiðlum. Maður verður
eiginlega að gera ráð fyrir því að
vera í beinni útsendingu hvar sem
maður er, og hvað sem maður er að
gera. Þökk sé pínulitlum mynd-
bandsvélum, myndsímum, netpósti
og þar frameftir götunum. Það er
fullt af fjölmiðlum sem eru tilbúnir
að nýta sér þetta út í ystu æsar,
vegna upplýsingaskyldu við al-
menning.
En þarf ekki sjálfur
almenningurinn að
hafa einhvern skjöld
fyrir þessari skyldu?
Hversu langt er hægt
að seilast inn í einkalíf
fólks? Og hvað hefur
fólk sér til varnar ef
því finnst gengið á
sinn hlut? Siðanefnd
Blaðamannafélags Ís-
lands er hin ágætasta
nefnd, en hún er ansi
svifasein. Það er hægt
að gera útaf við mann-
eskju með risafyrirsögnum á for-
síðu eða sjónvarpsskjá í einn eða
tvo daga. Sú manneskja er engu
betur stödd þótt siðanefnd Blaða-
mannafélagsins úrskurði, mörgum
mánuðum seinna, að fréttaflutning-
urinn hafi verið „alvarleg brot á
siðareglu númer…eitthvað“. Ekki
síst vegna þess að við blaðamenn
tökum gagnrýni yfirleitt illa.
Hreytum jafnvel ónotum í Siða-
nefndina, ef hún finnur að við okk-
ur. Hvað þá ef einhver annar vogar
sér að gera það.
Sömu sögu er að segja um dóm-
stóla. Sýknudómur sem kemur
mörgum mánuðum, eða jafnvel ár-
um, eftir alvarlegar ákærur, kemur
alltof seint. Skaðinn er skeður.
Það hefur mikið verið talað um
réttindi fjölmiðla…réttindi blaða-
manna. En hvað um réttindi fólks
gegn fjölmiðlum…gegn okkur?
Almenningur á rétt á því að við
segjum honum frá því sem er að
gerast í þjóðfélaginu. En hann á
líka rétt á vernd gegn því að við
göngum of langt á hans persónu-
frelsi og einkalíf. Hvað er til ráða?
Allir blaðamenn hljóta að vilja fá
einhverjar skýrar línur þar um. Ég
er ekki að finna upp hjólið þegar ég
nefni umboðsmann almennings
gagnvart fjölmiðlum. Slíkir um-
boðsmenn eru víða til, erlendis.
Bresk blöð hafa oft verið nefnd
til sögunnar þegar talað er um
siðareglur fjölmiðla hér á landi.
Bresk blöð hafa mjög mikið frelsi
til þess að fjalla um menn og mál-
efni. Sem mörg þeirra nota mis-
kunnarlaust. EN, ef þau fara yfir
strikið eru viðurlög óvíða strangari
en í Bretlandi. Sektir geta verið
rosalega háar. Ég er ekki að kalla
eftir rosalega háum sektum…en
ábyrgð okkar er rosaleg. Hví
skyldu viðurlög við brotum ekki
vera það líka? Að lokum, er grund-
vallarspurningin: á sýslumaður að
geta farið inn á fréttastofur? Öll
mín blaðamannssál æpir nei. En
hvað á þá almennur borgari að geta
gert, sér til varnar?
Hvað með réttindi gegn
blaðamönnum?
Óli Tynes skrifar um fjölmiðla ’… hvað hefur fólk sértil varnar, ef því finnst
gengið á sinn hlut?‘
Óli Tynes
Höfundur er blaða/fréttamaður.
HINN 1. september sl. fór fram
í Sønderborg í Danmörku hönn-
unarkeppni tækni- og verk-
fræðinema úr háskólum í Dan-
mörku. Nemendur fengu
ákveðinn tíma, verkfæri og efni
til að leysa ákveðin verkefni.
Gátu liðin valið á milli þess að
byggja steinvörpu eða svif-
nökkva, keppt var svo í þessum
tveimur flokkum og dæmt eftir
virkni tækjanna. Alls kepptu 14
lið frá háskólum víðsvegar að úr
Danmörku og fór svo að í stein-
vörpukeppninni sigraði lið frá
Háskólanum í Sønderborg sem var
fullskipað Íslendingum, en þar voru á
ferðinni þeir Kjartan Magnússon,
Stefán Pálsson, Snorri Jónsson og
Ingvar Guðgeirsson.
Í öðru sæti var annað lið frá Há-
skólanum í Sønderborg, sem einnig
var eingöngu skipað Íslendingum, og
í keppni um besta svifnökkvann, varð
í fyrsta sæti lið úr sama skóla sem var
skipað m.a. einum Íslendingi.
Þetta er í fyrsta skipti sem slík
keppni er haldin á milli háskóla í Dan-
mörku og minnir hún talsvert á ár-
lega hönnunarkeppni verkfræðinema
Háskóla Íslands, keppnin hefur hlotið
talsverða athygli og meðal annars
verið umfjöllunarefni hjá danska rík-
issjónvarpinu.
Virtist sem úrslitin kæmu Dönum
ekki á óvart og greinilegt að Danir
eru orðnir vanir velgengni Íslendinga
í Danaveldi, hvort heldur er í við-
skiptum eða hugviti.
Er óhætt að segja að Íslendingar
hafi verið sigursælir í keppninni og
landi sínu til mikils sóma og eiga nú
Íslendingar Danmerkurmeistara í
smíði steinvörpu.
VIGDÍS SÆUNN
INGÓLFSDÓTTIR,
Grundtvigs Alle 21, 1th,
Danmörku.
Íslendingar í
1. og 2. sæti
Frá Vigdísi Sæunni
Ingólfsdóttur
Íslendingar sigursælir í Danaveldi.