Morgunblaðið - 11.10.2005, Blaðsíða 24

24 ÞRIÐJUDAGUR 11. OKTÓBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
MARGAR hugmyndir hafa komið
fram um framtíðarskipulag borg-
arinnar í aðdraganda kosninga í
Reykjavík. Það virðist sem lausnir á
núverandi vandamálum séu ekki of-
arlega á baugi hjá frambjóðendum
þótt víða kreppi skórinn alvarlega að.
Eitt af stærstu vandamálum sem bú-
ið hefur verið til í Reykjavík er í
Hlíðahverfi þar sem
Hlíðunum hefur verið
skipt upp í þrjár eyjar
sundurskornar af belj-
andi straumi stofn-
brauta. Hlíðahverfið
byggja um 5.700 manns
samkvæmt skipulagssjá
Reykjavíkurborgar, en
hins vegar er hverfið
eins og tættur eyjaklasi
sem er engan veginn í
stakk búinn til að veita
íbúum sínum fullnægj-
andi þjónustu með
greiðu aðgengi. Dag
hvern fara 43.000 bifreiðar eftir
Miklubrautinni í gegnum hverfið.
Bifreiðar sem eiga það eina erindi í
hverfið að komast sem fyrst út úr því
aftur.
Með nýlegum breytingum á gatna-
mótum Kringlumýrar- og Miklu-
brautar var afkastageta gatnamót-
anna aukin umtalsvert. Á sama tíma
er ný Hringbraut tekin í notkun til
að auka umferðarstreymi austur eft-
ir borginni. En við að leysa þau
vandamál sem þessum tveimur stóru
framkvæmdum var ætlað að leysa,
var búið til nýtt vandamál og það
sýnu verra. Flöskuhálsinn var fluttur
um set að gatnamótum Miklubrautar
og Lönguhlíðar. Þau gatnamót anna
engan veginn þeim umferðarþunga
sem nú er beint á þau og á álags-
tímum í eftirmiðdaginn nær röð um-
ferðar á leið austur Miklubraut alla
leið vestur á Hringbraut. Á morgn-
ana er samfelld röð bíla í vesturátt
alla leið austur fyrir gatnamót
Kringlumýrarbrautar. Þeir 43.000
bílar sem fara um þessi gatnamót á
hverjum degi eiga fæstir erindi í
Hlíðarnar. Þeirra hagur er að kom-
ast sem hraðast í gegnum hverfið í
átt að mið- og vesturbæ. Þessi gatna-
mót hindra þá í þeirri ætlan sinni.
Á sama tíma eru það þessir 43.000
bílar sem kljúfa þetta gamalgróna og
vinsæla hverfi í tvennt með því að
mynda óbrúanlegt stórfljót umferðar
með tilheyrandi hættum. Þeir sem
búa norðan Miklu-
brautar þurfa að sækja
þjónustu suður fyrir
þetta stórfljót. Dæmi
um það er heilsugæsla
sem er sunnan megin
Miklubrautar. Börn úr
norðurhluta sem vilja
stunda íþróttir hjá
hverfisfélaginu þurfa
að fara yfir þessa miklu
umferðargötu, auk
þess að þurfa að glíma
við Bústaðaveginn og
skiljanlega hika for-
eldrar við að hleypa
þeim einum af stað þegar þeim mæt-
ir slíkur hafsjór af bifreiðum. Í ný-
legum og virðingarverðum tillögum
Guðlaugs Þórs Þórðarsonar um nýt-
ingu Miklatúns vantar að leysa það
vandamál sem felst í aðgengi að
Miklatúni. Íbúar Hlíðahverfis eiga í
vandræðum með að nýta sér Mikla-
tún því það er hreinlega ekki að-
gengilegt fyrir þá. Og ekkert foreldri
sendir börnin sín ein út í þá umferð
sem nú sker hverfið í sundur. Það
bíða 5.700 manns eftir að geta nýtt
sér þetta gamalgróna útivistarsvæði
og þeim er haldið frá því af stór-
fljótinu Miklubraut.
Á sama tíma er hávaði við götuna
kominn yfir 70 db við bestu skilyrði
og mengun fer oft á vetri yfir heilsu-
farsmörk. Það er því ljóst að lausn á
þessu stóra vandamáli samgangna í
Reykjavík er orðin mjög aðkallandi.
Og lausnin á þessum vandamálum
Hlíðahverfisins er í raun mjög ein-
föld. Hún er sú að setja Miklubraut-
ina frá Kringlunni og vestur á Hring-
braut í yfirbyggðan stokk með tveim
akreinum í hvora átt. Þeir 43.000
bílar sem liggur á að komast í gegn-
um hverfið kæmust þannig óhindrað
í gegn, öllum bílstjórum til mikillar
ánægju. Og Hlíðarnar yrðu samein-
aðar á ný í eitt heildstætt hverfi þar
sem ofan á Miklubrautinni væri orð-
in til lítil vistgata sem strætisvagnar
ættu greiða leið um. Síðan er auka-
bónus því það myndu skapast dýr-
mætar lóðir ofanjarðar, þar sem
þetta plássfreka stórfljót væri ekki
lengur til staðar, og þannig mætti
mæta kröfum um þéttingu byggðar
með byggingu fleiri íbúða í nálægð
við miðbæinn. Kostnaður af þessari
aðgerð væri óverulegur og sjálfsagt
innan við helmingur af kostnaði við
nýlega samþykkt Héðinsfjarðargöng.
Það er kominn tími til að sameina
Hlíðarnar. Á vefnum www.hlid-
ar.com er komin í gang undir-
skriftasöfnun við áskorun á borg-
arfulltrúa, borgaryfirvöld og
þingmenn Reykjavíkur að setja þetta
mál efst á dagskrána og sjá til þess
að það komist inn á samgönguáætlun
sem allra fyrst. Það eru margar aðr-
ar framkvæmdir sem ættu að víkja
fyrir þessari, því ávinningurinn er
svo augljós: heilsteypt 5.700 íbúa
hverfi, meira en 43.000 ánægðir bíl-
stjórar og svo er endurreisn Mikla-
túns aukreitis. Auk þess verður óþol-
andi hávaðamengun tamin og
möguleikar opnast á að kljást við al-
varlega loftmengun. Og láti maður
sig dreyma um betri framtíð mynd-
ast pláss til uppbyggingar sjálfsagðr-
ar hverfisþjónustu eins og viðunandi
heilsugæslustöðvar, sundlaugar,
bókasafns og annars sem telst sjálf-
sagður hlutur í flestum hverfum
borgarinnar í dag.
Sameinum Hlíðarnar
Hilmar Sigurðsson
fjallar um skipulagsmál ’Það er kominn tími tilað sameina Hlíðarnar.‘
Hilmar Sigurðsson
Höfundur er íbúi í Hlíðahverfi og einn
af forsvarsmönnum www.hlidar.com.
Grein þessi birtist í blaðinu
sl. laugardag. Vegna mistaka
við vinnslu er hún endurbirt.
MIKIL umræða
hefur átt sér stað
hvort í fyrsta lagi
skuli flytja flugvöllinn
úr Vatnsmýrinni og ef
sú verður raunin þá
hvert skuli flytja
hann. Raddir þeirra
sem álíta að innan-
landsflugið skuli flutt
til Keflavíkur hafa
orðið æ háværari að
undanförnu.
Áður en hægt er að
mynda sér raunhæfa
skoðun í svo stóru
máli hvað þá að taka
ákvörðun þarf að skoða hverjir
það eru sem nota innanlands-
flugið einna mest og hversu hátt
hlutfall notendanna til dæmis býr
á landsbyggðinni. Meðal annarra
hluta sem þarfnast athugunar er
hversu margir af landsbyggð-
arnotendum innanlandsflugsins
eru til dæmis á leið sinni til út-
landa. Gefið að þetta hlutfall sé
hátt kemur upp sú spurning
hvort hægt verði að skipuleggja
tengingar milli innanlandsflugs-
ins og millilandaflugsins með
þeim hætti að samfella geti orðið
á flugáætlun flestra þessara far-
þega. Ef farþegarnir sem eru að
koma úr innanlandsfluginu kom-
ast ekki leiðar sinnar samdægurs
er ekki séð að mikil hagræðing sé
fyrir þá að hafa innanlandsflugið
í Keflavík.
Annar hópur Íslendinga nýtir
innanlandsflugið með þeim hætti
að flogið er á áfangastað, erind-
um sinnt og komið til baka sam-
dægurs. Þessi hópur er ef til vill
ekki stór en þetta eru þó fastir
notendur þessarar
flugþjónustu árið um
kring. Það skyldi
engan undra þótt
þessum notendum
fyndist það vera sér
óhagstætt ef innan-
landsflugið flyttist til
Keflavíkur. Sú
óánægja væri best
skilin í ljósi þess
hversu langur að-
dragandi er yfirleitt
að flugi frá landinu
þ.e. millilandaflugi
en flestir Íslendingar
hafa jú reynslu af
því. Þeir sem vilja hafa vaðið fyr-
ir neðan sig hvað varðar umferð
og biðraðir á Leifsstöð leggja
jafnvel af stað allt að þremur
tímum fyrir áætlaða brottför.
Þeim sem fara fram og til baka
innanlands á einum og sama deg-
inum gæti því þótt ferðalagið
býsna þungt í vöfum væri innan-
landsflugið staðsett í Keflavík.
Önnur gild sjónarmið í málinu
hafa að undanförnu verið að líta
dagsins ljós. Það eru sjónarmið
þeirra sem koma með einum eða
öðrum hætti að sjúkraflugi frá
landsbyggðinni til Reykjavíkur.
Þessir aðilar benda á mikilvægi
þess að staðsetning innanlands-
flugsins sé sem næst sjúkra-
húsum borgarinnar enda geta
mínútur skipt máli þegar um
bráðatilvik er að ræða.
Til að hugmyndin um staðsetn-
ingu innanlandsflugsins í Keflavík
geti orðið aðlaðandi þyrfti að
huga að mörgum þáttum. Fyrst
skal nefna samgöngur því ef vel á
að vera þarf leiðin frá Reykjavík
til Leifsstöðvar helst að vera eins
konar „skottúr“. Einnig þyrfti að
skoða hvaða áhrif þessi aukna
flugumferð frá Leifsstöð hefði á
aðgengi að flugstöðinni sjálfri,
bílastæðum í grenndinni og hvort
gera þurfi einhverjar umfangs-
miklar umbætur til þess að við-
halda skilvirkni í allri þjónustu
sem fylgir auknum flugsam-
göngum á þessu svæði.
Eins og sakir standa skortir
upplýsingar frá þorra lands-
manna um hvort þeir telji að inn-
anlandsflugið sé betur komið í
Reykjavík eða hvort vel megi una
við þá hugmynd að staðsetning
þess verði í Keflavík. Til að svo
stór ákvörðun geti orðið farsæl
fyrir alla landsmenn þurfa hags-
munir og þarfir meirihlutans að
ráða.
Flugvöllurinn – hvert
skal hann fluttur?
Kolbrún Baldursdóttir fjallar
um Reykjavíkurflugvöll ’Meðal annars sem þarfað athuga er hve margir
af landsbyggðarnot-
endum innanlandsflugs-
ins eru til dæmis á leið
til útlanda.‘
Kolbrún
Baldursdóttir
Höfundur er sálfræðingur og vara-
þingmaður Sjálfstæðisflokksins í
Reykjavíkurkjördæmi suður.
Á NÝAFSTÖÐNU þingi Sam-
bands ungra sjálf-
stæðismanna var sam-
þykkt ályktun þess
efnis að flytja innan-
landsflugið til Kefla-
víkur. Þetta kom mér
skemmtilega á óvart í
ljósi þess að á slíku
þingi eru ungir sjálf-
stæðismenn af öllu
landinu samankomnir
til að ráða ráðum sín-
um og leggja fram
baráttumál sín til
næstu tveggja ára.
Málefnaleg ályktun
Í ályktun SUS
þingsins segir orðrétt:
„Mikilvægt er fyrir
framtíð og skipulag
höfuðborgarinnar að
flugvöllur hverfi úr
Vatnsmýrinni og
starfsemi hans verði
flutt til Keflavík-
urflugvallar enda
verði ferðatími milli
flugvallarins og höfuðborgarinnar
styttur með viðeigandi fram-
kvæmdum. Með auknum kostnaði ís-
lenska ríkisins við rekstur Keflavík-
urflugvallar skapast augljós
hagræðing við rekstur eins flug-
vallar í stað tveggja nú.“ Eins og svo
oft áður er ég hjartanlega sammála
ungum sjálfstæðismönnum og vona
að SUS leggi sig fram við að vinna
þessu baráttumáli brautargengi.
Nýverið samþykkti aðalfundur
Heimdallar, félags
ungra sjálfstæðismanna
í Reykjavík jafnframt
ályktun þess efnis að
flytja beri innanlands-
flugið til Keflavíkur. Á
fundinum voru á annað
þúsund félagsmenn
samankomnir.
Hátt ber að stefna
Næstu helgi verður
Landsfundur Sjálfstæð-
isflokksins haldinn und-
ir yfirskriftinni „Hátt
ber að stefna“. Ég vona
að landsfundarfulltrúar
feti í fótspor ungs sjálf-
stæðisfólks sem oft hef-
ur verið nefnt samviska
flokksins. Þau hafa lagt
mikla vinnu í að skoða
kosti og galla þess að
flytja innanlandsflugið
til Keflavíkur og trúi ég
ekki öðru en að lands-
fundarfulltrúar álykti
að þjóðarsátt megi nást
um flutning innanlandsflugsins til
Keflavíkur. Stefnum hátt og látum
skynsemina ráða.
Ungir sjálfstæðis-
menn styðja Keflavík-
urvalkostinn
Viktor B. Kjartansson
fjallar um innanlandsflug
Viktor B. Kjartansson
’… að lands-fundarfulltrúar
álykti að þjóðar-
sátt megi nást
um flutning inn-
anlandsflugsins
til Keflavíkur.‘
Höfundur er formaður fulltrúaráðs
Sjálfstæðisflokksins í Reykjanesbæ
og varaformaður áhugafélags um
flutning innanlandsflugsins til Kefla-
víkurflugvallar.
FYRIR þrjátíu árum þegar ís-
lenskar konur sýndu baráttuþrek sitt
og samstöðu í verki með því að leggja
niður vinnu og skunda á baráttufund
voru lítið ræddar verstu birt-
ingamyndir kynjamismunar. Það var
ekki fyrr en árið 1982
sem staðfest var með
rannsókn, það sem allt
of margar konur vissu
þá þegar, að heimilis-
ofbeldi er staðreynd
hér á landi og meira að
segja útbreitt þjóð-
félagsmein. Í kjölfarið
voru Samtök um
kvennaathvarf stofnuð
og Kvennaathvarfið
opnað. Átta árum síðar
voru Stígamót form-
lega opnuð. Á þessum
árum sem liðin eru hafa
þúsundir kvenna sótt
stuðning til Stígamóta
og Kvennaathvarfsins
og sögur þeirra og lífs-
reynsla mynda gríð-
arlega þekkingu á fyr-
irbærinu kynbundið ofbeldi. Það er
eitt helsta hlutverk félagasamtaka
sem beita sér gegn kynbundnu of-
beldi að koma á framfæri þessari
þekkingu og leggja fram tillögur til
úrbóta.
Helsta baráttumála kvennahreyf-
ingarinnar um þessar mundir er að fá
viðurkenningu á því að kynbundið of-
beldi teljist glæpur hér á landi. Lögin
okkar ganga út frá veruleika karla
enda skrifuð að stærstum hluta af
körlum og reynsluheimur kvenna þar
fjarlægur. Dæmi um þetta er löggjöf í
nauðgunarmálum; þar skiptir verkn-
aðurinn meira máli en afleiðingarnar.
Gerður er greinamunur á ástandi
fórnarlambsins en ekki hvaða afleið-
ingar nauðgun hefur fyrir, í flestum
tilvikum, konur. Vissulega höfum við
lög um nálgunarbann en það þykir
svo mikil skerðing á athafnafrelsi ein-
staklinga að neita þeim um að um-
gangast þá sem vilja ekkert með þá
hafa, að ákvæðinu er beitt einungis í
undantekningartilvikum. Þannig er
frelsi ofbeldismanns, oftast karls, sett
hærra en frelsi þolanda, oftast konu.
Annað skýrt dæmi eru lögin um
vændi. Kvennasamtök hafa verið ötul
að benda á að vændi er ofbeldi, enda
höfum við því miður reynslu fjölda
kvenna sem staðfestir
það. Ofbeldismennirnir
eru þá karlar sem
kaupa sér konur (oft-
ast) en réttur karla til
að beita ofbeldi er í ís-
lenskri löggjöf ofar en
réttur kvenna til að
vera lausar við ofbeldi.
Síðustu áratugina hefur
því miður lítið gerst í
lagasetningu til að
vernda konur frá of-
beldi. Nú eru almennu
hegningarlögin til end-
urskoðunar og það er
vonandi að reynslu-
heimur kvenna rati þar
inn. Þess vegna er svo
mikilvægt að hafa sam-
ráð og taka mark á til-
lögum félagasamtaka
sem hafa þekkinguna og reynsluna til
að vinna gegn kynbundnu ofbeldi. Að
vera laus við ofbeldi hljóta að vera
mannréttindi, eða réttara sagt kven-
réttindi. Skylda yfirvalda til að
vernda konur gegn ofbeldi hlýtur að
vera forgangsatriði. Þess vegna er
ekki aðeins nóg að viðurkenna og
berjast gegn kynbundnu ofbeldi í lög-
um heldur þarf að hnykkja á þessu í
stjórnarskránni. Þannig er skylda
ríkisins viðurkennd og send skýr
skilaboð um að konur búi við sömu
mannréttindi og karlar – kvenrétt-
indi. Það er krafa kvenna baráttuárið
2005 að okkur sé gert jafn hátt undir
höfði í íslenskri löggjöf og körlum, og
að öryggi okkar sé tryggt. Það hljóta
að teljast sanngjarnar kröfur.
Krafan um öryggi
og kvenréttindi
Eftir Drífu Snædal
Drífa Snædal
’Að vera lausvið ofbeldi hljóta
að vera mann-
réttindi …‘
Höfundur er fræðslu- og framkvæmda-
stýra Samtaka um kvennaathvarf.
Kvennafrídagurinn