Morgunblaðið - 31.10.2005, Side 8

8 MÁNUDAGUR 31. OKTÓBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Ef við þurfum aðborga stórar fúlg-ur til baka, þá er
þetta samningur sem ekki
er fýsilegur og við munum
þá ekki vinna lengur eftir
honum,“ segir Karl Ander-
sen formaður Hjartasjúk-
dómafélags Íslands.
Í gildi er samningur
milli sérfræðilækna og
Tryggingastofnunar ríkis-
ins, undirritaður í upphafi
árs og er til þriggja ára,
fram í mars árið 2008.
Hann byggist á áætlun
fyrir þjónustu á árinu
2004, en lokauppgjör vegna þess
árs lá ekki fyrir þegar núgildandi
samningur var undirritaður. Nú er
ljóst að kvóti á keyptri þjónustu
heilbrigðisyfirvalda fyrir þetta ár
er 1% minni en raun varð á síðast-
liðið ár.
„Það breytir ekki því að átök eru
um lið í samningnum, sem við sam-
þykktum á sínum tíma og kveður á
um sérstakan afslátt ef við förum
fram úr,“ segir Kristján Guð-
mundsson sem sæti á í samninga-
nefnd fyrir hönd sérfræðilækna.
Fram til þessa hefur ekki þurft
að beita afsláttarákvæðinu, en að-
stæður hafa breyst. Mikil aukning
hefur orðið, en aðsókn að þjónustu
sérfræðilækna hóf að aukast þegar
á liðnu hausti að sögn Óskars Ein-
arssonar formanns Læknafélags
Reykjavíkur. Þannig hafi aukning-
in orðið um 30% milli ára hvað
hjartalækna varðar og á milli 15–
30% aukning t.d. í kransæðaþræð-
ingum, aðgerðum ýmiskonar og
rannsóknum innan sjúkrahúsanna.
Mun fleiri komur eru á bráðamót-
tökur og læknavaktir og sérfræð-
ingar í barna- og lungnalækning-
um fengu yfir sig holskeflu á
liðnum vetri í kjölfar flensufarald-
urs og RS-faraldurs hjá börnum.
Ástæðu þessara aukningar
segja læknar sem rætt var við m.a.
þá að ákveðin vakning sé í gangi,
þjóðþekktir einstaklingar hafi
dottið niður í hjartastoppi og um-
ræða aukist, þannig að fólk vilji
hafa varann á, bíði ekki eftir að fá
einkenni heldur láti athuga sig.
Kristján segir að þetta ástand sé
ekki bundið við Ísland, svipað sé
uppi á teningnum t.d. í Danmörku.
Hann nefnir líka að stígandi hafi
verið í þvagfæralækningum, um
200 manns greinist á ári með
blöðruhálskrabbamein og flestir
lifa þannig að í þjóðfélaginu sé stór
hópur fólks með greinda sjúkdóma
sem eftirlit þarf að hafa með.
Bakreikningar
til hjartalækna?
Mest aukning hefur orðið hjá
hjartalæknum og nefndi Óskar að
innan þeirra raða hefði orðið viss
endurnýjun, sem hefur í för með
sér aukið aðgengi að þeim. Þannig
hefði á liðnum misserum tekist að
vinna upp biðlista, áður var bið eft-
ir tíma hjá hjartalæknum allt upp í
6 mánuði, en sé nú um 3 vikur.
Margir læknar hafa nú undir lok
árs dregið úr umsvifum sínum
vegna þess ástands sem skapast
hefur, fresta því sem hægt er fram
yfir áramót.
„Það vinnur enginn verktaki
fyrir ekki neitt,“ segir Karl.
Læknar hafi fólk í vinnu og því sé
enginn rekstrargrundvöllur fyrir
því að starfa nú þegar fjárveiting-
ar eru uppurnar og yfirvöld hafi
gefið út að hver og einn hjarta-
læknir megi eiga von á bakreikn-
ingi upp á eina til eina og hálfa
milljón króna. „Slíkur samningur
er ekki hagstæður fyrir okkur sem
eftir honum vinnum, við segjum
honum þá bara upp,“ segir Karl en
ákvæði eru í samningnum þess
efnis að hann er uppsegjanlegur af
beggja hálfu á þriggja mánaða
fresti. Þá er líka valkostur að
hjartalæknar starfi sjálfstætt, líkt
og tannlæknar með eigin gjaldskrá
og fólk yrði þá sjálft að leita til TR
til að fá hlut sinn endurgreiddan.
„Við munum ekki hlaupast und-
an merkjum, við sjáum áfram um
okkar sjúklinga þó við þurfum að
gefa vinnu okkar og jafnvel borga
með okkur fram að áramótum. En
við ætlum ekki að halda þessu
áfram á næsta ári. Við getum ekki
borið ábyrgð á sjúkratryggingum
landsmanna. Ef TR ákveður að
kaupa af okkur ákveðið magn af
vinnu, þá fær hún það magn og
ekkert annað,“ segir Karl.
Hann sagði stöðuna nú í lok árs
þá að margir sérfræðilæknar sæju
ekki fram á að reka stofur sínar á
þessum forsendum. Læknar
mættu ekki auglýsa þjónustu sína,
„við stýrum ekki aðsókninni til
okkar. Það hafa einfaldlega nú
komið upp aðstæður sem við ráð-
um ekki við.“ Ljóst væri að ef
læknar tækju á sig skellinn núna
hefðu þeir ekki áhuga á því aftur,
„við brennum okkur bara einu
sinni á þessu.“
Kristján segir að ríkið þurfi að
áætla sín útgjöld fyrirfram og gert
hafi verið sameiginlegt mat á því
hver þörfin yrði fyrir þjónustu.
Ekkert hefði bent til annars á liðnu
ári en þær áætlanir myndu stand-
ast. Aukningin nú hefði því komið
báðum aðilum á óvart, „þetta var
ekki fyrirséð.“
Nú væru menn að fara yfir mál-
in í bróðerni, læknar hefðu skiln-
ing á að ríkið hoppaði ekki bara til
og mokaði í þetta peningum. „Það
þarf að gera breytingar á samn-
ingnum og við erum að þreifa á því
núna, en það er enn engin lausn í
sjónmáli.“
Fréttaskýring | Gera þarf breytingar á
samningi sérfræðilækna og TR
Verst ástand hjá
hjartalæknum
Valkostur að starfa sjálfstætt með eigin
gjaldskrá líkt og tannlæknar
Fleiri komur eru skráðar á bráðamóttökur.
Ekki hefur þurft að beita
afsláttarákvæði áður

Samningur TR og sérfræði-
lækna kveður á um kaup á
ákveðinni þjónustu. Þegar kvót-
anum er náð er ákvæði um af-
slátt á þjónustu, en því hefur
ekki þurft að beita fram til þessa.
Nú er staðan sú að í það heila er
aukningin um 8% en ástandið er
verst hjá hjartalæknum þar sem
hún er um 30%. Þeir eru því
ókyrrir, hafa dregið úr um-
svifum sínum, fresta aðgerðum
og sjá fram á stóra bakreikninga.
Eftir Margréti Þóru Þórsdóttur
maggath@mbl.is
Í NÝLEGU útboði Vegagerðarinnar
á áætlunarakstri á sérleyfisleiðum
var í fyrsta sinn beitt sérstöku
ákvæði til að snúast gegn kennitölu-
flakki. Nýmælin felast í því að við-
skiptasaga stjórnenda og helstu eig-
enda verður könnuð aftur í tímann og
getur orðið tilefni til frávísunar. Er
markmiðið með þessu að koma í veg
fyrir ójafna samkeppni þátttakenda í
opinberum útboðum. Þetta kemur
fram á vef samgönguráðuneytisins.
Þar kemur fram að Vegagerðin muni
eftirleiðis fara þessa leið til þess að
verjast kennitöluflakki.
„Breyttu verklagi Vegagerðarinn-
ar er ætlað að koma í veg fyrir að að-
ilar, sem hafa látið ógreidd lífeyris-
sjóðsgjöld og skatta, skuldir við
birgja og jafnvel gömul dómsmál
hverfa, taki þátt í opinberum útboð-
um. Ekki dugar lengur að stofna nýtt
fyrirtæki eða taka í notkun ónotaða
kennitölu, hafi menn verið svo fyr-
irhyggjusamir að verða sér úti um
kennitölu til seinni nota. Fyrirtæki
sem taka þátt í útboðum á vegum
Vegagerðarinnar keppa eftirleiðis við
sína líka,“ segir á vef ráðuneytisins.
„Við erum afar ánægð með þetta
framtak Vegagerðarinnar, því kenni-
töluflakk er mjög algengt og alvar-
legt vandamál í íslensku atvinnulífi,“
segir Kristún Heimisdóttir, lögfræð-
ingur Samtaka iðnaðarins, og bendir
á að könnun sem gerð var á síðasta
ári meðal 600 stjórnenda fyrirtækja
hafi leitt í ljós að 73% fyrirtækja
höfðu beðið fjárhagslegan skaða af
völdum kennitöluflakks, þar af 40%
fyrirtæki oftar en sex sinnum.
„Snemma á þessu ári hvöttum við alla
stærstu opinberu kaupendurna til
þess að breyta ákvæðum í útboðs-
gögnum í því skyni að hafa áhrif til
bóta,“ segir Kristrún og hvetur kaup-
endur til að fara að fordæmi Vega-
gerðarinnar.
Ákvæði til að sporna
gegn kennitöluflakki
ALLS voru 24 mál afgreidd á nýaf-
stöðnu kirkjuþingi 2005. Meðal þess
sem samþykkt var á þinginu var til-
laga að drögum um breytingu á kjöri
til kirkjuþings. Að sögn Guðmundar
Þórs Guðmundssonar, lögfræðings
og framkvæmdastjóra kirkjuráðs,
miðast breytingin að því að fjölga
þátttakendum á kirkjuþingi úr 21 í
29, jafnframt því að víkka út kjör-
gengið.
Fram til þess hefur skiptingin
milli þátttakenda verið sú að níu
prestar taki þátt og 12 leikmenn.
Með fjölgun í 29 þátttakendur yrði
skiptingin 12 vígðir þjónar kirkjunn-
ar, þ.e. bæði prestar og djáknar, sem
hafa hingað til ekki átt fulltrúa á
þinginu, og 17 leikmenn. „Hingað til
hafa leikmenn aðeins mátt koma úr
röðum sóknarnefndarmanna en taki
breytingin gildi geta allir í þjóðkirkj-
unni boðið sig fram samkvæmt skil-
yrðum starfsreglna tillögunnar,“
segir Guðmundur.
Hann bendir á að eftir sem áður
fari tilnefningarnar í gegnum sókn-
arnefndir. Bendir hann á að breyt-
ingin sé háð því að Alþingi samþykki
frumvarp til laga um breytingu á
kirkjulögunum, sem kirkjuþing sam-
þykkti og sendi frá sér, sem gefur
kost á því að opna þetta. „Samþykki
Alþingi þessa breytingu verður mál-
ið sent út til héraðsfunda prófasts-
dæma landsins til umsagnar og síðan
tekið til umfjöllunar á aukakirkju-
þingi sem væntanlega yrði haldið í
febrúar nk.“
Kirkjumiðstöð á Akureyri
til skoðunar hjá kirkjuráði
Meðal annarra mála sem afgreidd
voru á kirkjuþinginu, sem lauk á
föstudag, nefnir Guðmundur að sam-
þykkt var að vísa tillögu um stofnun
kirkjumiðstöðvar á Akureyri til
kirkjuráðs til nánari skoðunar og
aukins undirbúnings. „Þannig að það
fékkst ekki nein afgerandi afstaða
kirkjuþings til málsins, heldur var
kirkjuráði gert að athuga málið bet-
ur og ræða við alla þá aðila sem
kynnu að vilja vera með í þessu.“
Einnig var samþykkt að fela
kirkjuráði að skipa þriggja manna
nefnd til að fara yfir starfsreglur um
kirkjustjórn prófasta, héraðsnefnda
og vígslubiskupa í héraði. Að sögn
Guðmundar telja menn reynsluna
sýna að ástæða sé til þess að fara yfir
starfsreglur um prófasta og vígslu-
biskupa gagnvart því að skilgreina
nákvæmlega hvaða hlutverki þeir
gegna í kirkjustjórnun í héraði, sér-
staklega í erfiðum deilumálum.
Stefnt að breytingum
á kjöri til kirkjuþings
NÝTT skip, Bergur VE 44, kom í fyrsta skipti til heima-
hafnar í Vestmannaeyjum á laugardag. Bergur kemur
frá Póllandi en var keypt í Noregi og er það útgerðar-
félagið Bergur ehf. sem á skipið. Bergur er ísfisktog-
ari, smíðaður í Danmörku 1998, er 10,50 metra breiður
og 36 metrar á lengd. Skipstjóri er Grétar Sævaldsson.
Morgunblaðið/Sigurgeir Jónasson
Nýr Bergur til Eyja