Morgunblaðið - 31.10.2005, Side 12

12 MÁNUDAGUR 31. OKTÓBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
VESTURLAND
Akranes | Bæjarráð Akraness ásamt bæjarstjóra
heimsóttu nýlega borgarstjórann í Leeds, fiskkaup-
endur í Yorkshire og eigendur „fish and chips“
veitingastaða á svæðinu. Með í för voru einnig
fulltrúar HB Granda hf., þeir Eggert B. Guðmunds-
son forstjóri og Sturlaugur Haraldsson, sem annast
sölu á fiski til þessara aðila.
Tilgangur ferðarinnar var að kynnast því hvern-
ig framleiðsla HB Granda hf. skilar sér til neytenda
í Englandi og til að styrkja tengsl Akraneskaup-
staðar og HB Granda hf., og þeirra aðila sem kaupa
framleiðslu fyrirtækisins. Við þetta tækifæri gafst
þessum aðilum tækifæri til að ræða við borg-
arstjórann í Leeds um ýmis atriði varðandi mark-
aðsmál, mikilvægi þess að hafa aðgang að þeirri
gæðavöru sem HB Grandi hf. framleiðir og því
hlutverki sem „fish and chips“ veitingastaðir gegna
í matarvenjum Englendinga, ekki síst í norðurhér-
uðum landsins. Tókst heimsóknin vel, að því er
fram kemur í fréttatilkynningu, og ljóst að sá fisk-
ur sem HB Grandi hf. selur í Jórvíkurskíri er í
miklum metum hjá kaupendum og neytendum.
Bæjarráðið heimsækir fiskkaupendur
Bæjarráð Akraness með borgarstjóranum í Leeds í heimsókninni á dögunum, talið frá vinstri Gunnar Sigurðsson, Guðmundur Páll Jóns-
son, borgarstjórinn, Gísli Gíslason bæjarstjóri og Sveinn Kristinsson. Vel fór á með sveitarstjórnarmönnunum á fundinum.
STAÐAN í öldrunarþjónustu á
Vesturlandi er að mörgu leyti góð að
mati Ólafs Þórs Gunnarssonar, sér-
fræðings í öldrunarlækningum við
Sjúkrahúsið á Akranesi og Land-
spítala – háskólasjúkrahús í Reykja-
vík. „Mikið hefur áunnist í uppbygg-
ingu hvað varðar fjölda rýma en hins
vegar er of mikið af fjölbýlum og
sums staðar er búið mjög þröngt,“
segir hann.
Ólafur Þór hélt erindi á fundi sem
hagsmunaaðilar og stjórnendur heil-
brigðisþjónustu á Vesturlandi stóðu
fyrir á Hótel Hamri í Borgarnesi síð-
astliðinn fimmtudag og fjallaði um
öldrunarþjónustu á Vesturlandi,
þróun og umbætur í þágu skjólstæð-
inga. Vilborg Ingólfsdóttir, deild-
arstjóri öldrunarmála í heilbrigðis-
og tryggingaráðuneytinu, hélt einn-
ig erindi og fjallaði um stefnur og
áherslur stjórnvalda í málefnum
aldraðra.
Á svæðinu frá Hvalfjarðarströnd
vestur á Reykhóla og yfir í Stranda-
sýslu er rými fyrir um 300 aldraða á
mismunandi stofnunum. Þjónustan
er á mismunandi stigum eftir stöð-
um og samvinna og samstarf milli
aðila sem veita hana hefur verið lítil.
Því kom upp sú hugmynd að efna til
fundar þar sem öldrunarþjónusta,
áherslur og viðhorf í nútíð og fram-
tíð yrðu rædd með það fyrir augum
að koma á auknum tengslum og
samskiptum stofnana og þjón-
ustuaðila á Vesturlandi.
Vel var mætt á fundinn og sagði
Guðjón Brjánsson, framkvæmda-
stjóri SHA, að fulltrúar hefðu komið
frá öllum stofnunum sem bjóða upp
á þjónustu við aldraða á Vesturlandi.
Of stofnanamiðuð þjónusta
Ólafur Þór hefur starfað við SHA í
um það bil ár og á þessum tíma hef-
ur verið unnið að ýmsum áherslu-
breytingum í starfi öldrunardeild-
arinnar.
„Ég tel þjónustuna sem boðið er
upp á inni á stofnunum hér á Vest-
urlandi vera góða,“ sagði Ólafur í
samtali við Morgunblaðið. „Þótt ein-
ingarnar séu oftast litlar og því hægt
að hafa þær heimilislegar er sá
hængur á að þegar litið er á þjón-
ustu við aldraða í held er hún of
stofnanamiðuð að mínu mati.
Það getur stafað af nokkrum
ástæðum. Ef til vill vegna þess að
rýmið er fyrir hendi og því talið
sjálfsagt að nýta það. En það skiptir
líka máli að hér er um stórt og dreif-
býlt svæði að ræða. Því verður öll
þjónusta erfiðari og dýrari. Það
fylgir því mikill kostnaður að senda
þjónustuna út um allar sveitir og því
tilhneiging til að nýta rýmið sem er
næst þjónustunni.
Ég nefndi það á fundinum að ég
teldi að ástæðan fyrir því að fólk
sækti í að komast á hjúkrunarheimili
væri meðal annars sú að lífeyrir þess
dugar ekki til framfærslu, t.d.
bænda eða verkafólks. Ef svo bætist
við að fólk missi maka sinn verður
enn erfiðara að halda heimili. Það
hlýtur líka að vera erfitt fyrir aldrað
fólk að þurfa að sækja alla þjónustu
um langan veg, meðal annars allar
nauðsynjar.
Ef fólk úti í sveitunum fær ekki
heimaþjónustu er því gert erfitt um
vik að búa áfram heima. Auðvitað er
dýrt að reka heimaþjónustu og
heimahjúkrun í svo dreifðum byggð-
um og ekki víst að tekjustofnarnir
dugi til og kannski er erfitt að fá
starfsfólk.
Hér á Vesturlandi erum við nokk-
uð á eftir öðrum svæðum hvað varð-
ar heimahjúkrun og heimaþjónustu
því hvergi á svæðinu er boðið upp á
heimahjúkrun á kvöldin og um helg-
ar.“
Fjölga þarf starfsfólki
í heimahjúkrun
Þetta er einmitt það sem Ólafur
Þór vill helst sjá breytast. Hann seg-
ir að fjölga þyrfti starfsfólki í heima-
hjúkrun á öllu svæðinu. „Reksturinn
á einu rými á hjúkrunarheimili kost-
ar um fimm milljónir króna á ári í
daggjöldum. Fyrir þennan pening
væri hægt að ráða einn til tvo hjúkr-
unarfræðinga í heimahjúkrun sem
gætu sinnt nokkrum skjólstæð-
ingum. Við það losnar ríkið jafn-
framt við aukafjárfestingu sem
fylgir því að byggja upp fleiri rými
og fleiri aldraðir eiga þess kost að
búa lengur heima. Svona breytingu
mun auðvitað fylgja ákveðinn kostn-
aður en ríkið verður að átta sig á því.
Við þurfum að fara að huga meira
að því hvað aldraðir vilja sjálfir.
Aldrað fólk vill hafa sjálfsforræði í
eigin málum eins lengi og kostur er
og flestir vilja geta búið sem lengst
að sínu. Til að svo megi verða þurfa
þeir að eiga kost á að fá þjónustu
heim. Stórefla þarf því heima-
hjúkrun á svæðinu og samþætta
meira heimahjúkrun og heimaþjón-
ustu. En þangað til stjórn þessara
mála er komin á eina hönd verður
boltanum áfram kastað á milli.
Einnig þarf að fjölga endurhæf-
ingarúrræðum fyrir aldraða. Þá þarf
að leggja meiri áherslu á að byggja
þjónustuíbúðir fyrir aldraða frekar
en hjúkrunarrými, en þar sem það
er fyrir hendi þyrfti að breyta því
þannig að hægt verði að bjóða upp á
einbýli.“
Vilji til að auka samvinnuna
Á Vesturlandi er hvergi sérdeild
fyrir aldraða með heilabilun. Ólafur
telur að þörf gæti verið á deild með
15 rýmum. Hann telur að varla væri
raunhæft að hafa slíka deild nema á
einum stað, en það yrði mikill ókost-
ur fyrir vistmenn að þurfa að vera
langt frá sínum heimaslóðum.
Ólafur kvaðst vera ánægður með
fundinn. Að loknum erindum sköp-
uðust töluverðar umræður og fund-
armenn veltu fyrir sér hvernig efla
mætti samstarf þeirra sem vinna að
málefnum aldraðra á Vesturlandi.
„Við höfum svolítið unnið hvert í
sínu horni, en það er greinilegur vilji
til að starfa meira saman. Spurn-
ingin er að drífa í því. Upp úr stend-
ur að við þurfum að breyta hug-
arfarinu og finna önnur úrræði en
stofnanir,“ sagði Ólafur.
Fjölsóttur fundur um öldrunarþjónustu á Vesturlandi
Mikil þörf er talin fyrir önnur
úrræði á svæðinu en stofnanir
Eftir Ásdísi Haraldsdóttur
asdish@mbl.is
Morgunblaðið/Ásdís Haraldsdóttir
Ólafur Þór Gunnarsson læknir flytur erindi sitt.
Fulltrúar allra stofnana á Vesturlandi, sem bjóða upp á þjónustu fyrir aldraða, sóttu fundinn í Borgarnesi.
MENNTAMÁLA- og samgöngu-
ráðuneyti undirrituðu á föstudag
samning við sautján sveitarfélög á
Vesturlandi um samstarf á sviði
menningarmála og menningar-
tengdrar ferðaþjónustu. Er þetta í
fyrsta sinn sem gengið er til slíks
samstarfs við Vesturland, en áður
hefur verið gengið til samstarfs við
Austurland með sambærilegum
hætti.
Samningurinn hljóðar upp á fram-
lög ríkisins upp á 25 milljónir króna
á næsta ári, 26 milljónir árið 2007 og
27 milljónir árið 2008, en sveitar-
félögin leggja jafnframt fram fé til
sameiginlegra verkefna, hvort held-
ur sem er með framlögum frá einka-
aðilum eða með eigin framlögum.
Tilgangur menningarsamningsins
er að efla menningarstarf á Vestur-
landi og beina stuðningi ríkis og
sveitarfélaganna við slíkt starf í einn
farveg. Jafnframt eru áhrif sveitar-
félaga á forgagnsröðun verkefna
aukin, segir í fréttatilkynningu.
Menningarráð Vesturlands verð-
ur samstarfsvettvangur sveitarfé-
laganna og hefur m.a. það hlutverk
að standa fyrir öflugu þróunarstarfi í
menningarmálum, úthluta fjármagni
til menningarverkefna og verkefna á
sviði menningartengdrar ferðaþjón-
ustu á Vesturlandi jafnframt því að
annast framkvæmd samningsins. Þá
hafa sveitarfélög á fjórum sam-
starfssvæðum það hlutverk að sam-
ræma aðgerðir á sviði menningar-
mála á Vesturlandi.
Menningar-
samningur
við Vest-
urland
Morgunblaðið/Brynjar Gauti