Morgunblaðið - 31.10.2005, Qupperneq 40

„VIÐ erum að moka burt fordómum,“ sagði Erna
Arngrímsdóttir glaðbeitt þegar hún tók á móti
Árna Magnússyni félagsmálaráðherra, sem var
sérstakur gestur á fjölsóttum stofnfundi aðstand-
endahóps Geðhjálpar. Erna var ásamt fleiri að-
standendum að pjakka ísinn af tröppum hús-
næðis Geðhjálpar í Túngötu og moka í burtu áður
en gestina bæri að garði. Nýverið tilkynntu ráða-
menn að milljarður af söluandvirði Símans yrði
settur í það að bæta búsetumál og endurhæfingu
geðsjúkra. Auk þessa koma 500 milljónir úr
Framkvæmdasjóði fatlaðra í sama mál. Á stofn-
fundinum sagði Svanur Kristjánsson að vissulega
þætti mönnum vænt um að fá þessa peninga í
málaflokkinn. „En enn vænna þótti okkur um
rökstuðning félagsmálaráðherra við úthlutunina,
því þar kom fram að fjármagnið væri sett í mála-
flokkinn vegna þess að geðsjúkir eiga að njóta
mannréttinda og virðingar í þjóðfélaginu.“ Árni
Magnússon sagðist á fundinum vilja fullvissa við-
stadda um að af hálfu félagsmálaráðuneytisins
ríkti mikill metnaður í þessum málaflokki. „Ég
vænti þess að gjöfult samstarf þessara aðila muni
leiða til farsælla úrræða fyrir þá sem í hlut eiga,“
sagði Árni og tók fram að gera mætti ráð fyrir að
fyrsta sambýlið, fjármagnað með Símasölupen-
ingunum, risi strax á næsta ári. | 6
Morgunblaðið/Sverrir
Njóti mannréttinda og virðingar
GERT er ráð fyrir um 200 íbúðum í
blandaðri byggð fjölbýlishúsa og sér-
býlis í Krikahverfi í Mosfellsbæ. Að
sögn Tryggva Jónssonar, bæjarverk-
fræðings í Mosfellsbæ, er ætlunin að
auglýsa lóðir í Krikahverfi til úthlut-
unar í byrjun nóvember og gert ráð fyr-
ir að lóðirnar verði byggingarhæfar 1.
júlí á næsta ári og framkvæmdir geti
hafist þá.
Að sögn Tryggva er mikil uppbygging
framundan í Mosfellsbæ. Segir hann að
ef ýtrustu óskir gangi eftir sé mögulegt
að byggja 400–500 íbúðir árlega í Mos-
fellsbæ á næstu árum. Fyrir utan Krika-
hverfi standa nú yfir viðræður um upp-
byggingu í Blikastaðalandi, Helgafells-
landi og Leirvogstungu. | Fasteignir 42
Uppbygging
í Mosfellsbæ
MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 MÁNUDAGUR 31. OKTÓBER 2005 VERÐ Í LAUSASÖLU 220 KR. MEÐ VSK.
Sími 568 6625
STARTARAR
FYRIR BÁTA OG BÍLA 4.SÆTIÐ
www.jorunn.is
BJÖRGUNARSKIP björgunarsveitar-
innar Þorbjörns í Grindavík, Oddur V.
Gíslason, var kallað út laust fyrir kl. 21 í
gærkvöldi, en báturinn Óli Hall var
staddur 6 mílur út frá Grindavík þegar
skipið varð vélarvana. Þegar Oddur V.
kom á staðinn hafði tekist að ræsa vélar
og náði skipið um tveggja mílna hraða.
Sigldi Óli Hall inn til hafnar í Grindavík í
fylgd Odds V.
Báti fylgt í land
LOÐNULEIÐANGRI Hafrann-
sóknastofnunar, sem hefjast átti 5.
nóvember næstkomandi, hefur verið
slegið á frest um ótilgreindan tíma.
Leiðangri fjögurra loðnuskipa lauk í
liðinni viku, án þess að loðna fyndist
svo nokkru næmi.
Leitað var á svæði allt frá stefnu
réttvísandi norður af Melrakkasléttu
og vestur fyrir Grænlandssund, suð-
ur á 67°, sem er vel sunnan við Kol-
beinsey, og norður á móts við Jan
Mayen.
„Það er skemmst frá því að segja
að það fannst ekkert, nema lítilræði
alveg suðvestast á þessu svæði, norð-
ur af Dohrn-banka og síðan smáræði
við Grænlandskantinn suðaustur frá
Scoresbysundi,“ sagði Hjálmar Vil-
hjálmsson fiskifræðingur.
Uppeldi við A-Grænland
Síðastliðin þrjú ár hefur nánast
engin loðna alist upp hér við land, að
sögn Hjálmars. Seiðin virðist hafa
rekið inn í Austur-Grænlands-
strauminn og alist upp við Austur-
Grænland, væntanlega að mestu á
víðfeðmu grunni sem
er vestur af Vestfjörð-
um og nær vestur und-
ir Ammassalik. Hjálm-
ar segir þetta valda því
að menn viti lítið hvers
sé að vænta af loðnu.
Meðan loðnan ólst upp
út af Norðurlandi var
venjan að mæla að
hausti og gera bráða-
birgðamat um veiði-
stofn næsta árs.
Hverju sinni er ein-
ungis veitt úr einum til
einum og hálfum ár-
gangi. Bregðist einn
árgangur eru veiðar því í uppnámi.
Mest er veitt af þriggja ára loðnu en
fjögurra ára loðna hefur einnig verið í
veiðinni, gjarnan 15–25% aflans.
Dæmi eru þó um að fjögurra ára
loðna sé allt frá 5% og upp í 65% af
veiðinni. Hrygningarloðnan drepst
nánast öll eftir hrygningu.
Hjálmar segir að tveir árgangar
loðnu, uppaldir við Grænland, hafi nú
skilað sér til hrygningar við suður-
ströndina. Magnið hafi ekki verið
neitt óeðlilega lítið. „Þessar uppeldis-
stöðvar einhvers staðar við Austur-
Grænland virðast ekki
fara neitt illa með
loðnuna og ekkert
verr en hér norður af
hjá okkur. Það er í
sjálfu sér ekkert víst
að það komi til með að
vanta loðnu, þótt ekki
hafi fundist loðna nú.“
Loðna undir ísnum
Hjálmar hefur
tvisvar orðið vitni að
því að loðna haldi sig
undir ísnum við
A-Grænland. „Einu
sinni vorum við þarna
um miðjan október og fundum lítið af
loðnu. Út af Scoresbysundi var tals-
vert af fugli og hval, eins og gjarnan
er þar sem er loðna undir. Við vorum
með stefnuvirkt leitartæki um borð í
Bjarna Sæmundssyni og þegar því
var beint undir ísinn leyndi sér ekki
að þar var fullt af fiski. Við keyrðum
bara heim og bundum.
Þegar menn hófu veiðar í nóvem-
ber fórum við út og þá var þetta kom-
ið allt saman. Maður vonar að það sé
eitthvað svona á ferðinni fremur en
að það vanti árgang.“
Lítið fannst af loðnu í leiðangri fjögurra skipa
Frekari loðnuleit
var slegið á frest
Eftir Guðna Einarsson
gudni@mbl.is
öllu, 54% töldu sig ekki eiga það
sama og vinir þeirra, 44% langaði
að eiga það sama og vinir þeirra, en
um 24% sögðu að það væri margt
sem þau langaði í en hefðu ekki efni
á.
Hún sagði að rannsóknin væri
unnin út frá nýjum skilgreiningum
á fátækt barna þar sem miðað er við
að barnið sé rannsakað sérstaklega,
því ekki er alltaf víst að börnin líði
skort þótt foreldrarnir séu fátækir.
Erlendar rannsóknir hafi til dæmis
sýnt að foreldrar setji oft þarfir
barns á undan sínum og því búi það
ekki við fátækt í öllum tilfellum. Yf-
irleitt hafa börn verið skilgreind fá-
tæk ef foreldrar þeirra eru skil-
greindir fátækir. Lokaniðurstöður
rannsóknarinnar verða birtar í
mastersritgerð Cynthiu.
Guðný setur ýmsa fyrirvara við
niðurstöðurnar í samtali við Morg-
unblaðið; hún bendir til að mynda á
að úrtakið sé ekki stórt. Niðurstöð-
urnar gefi þó, þrátt fyrir þetta,
ákveðnar vísbendingar um að-
stæður barna. „Við erum að sjá
þarna hóp barna sem býr við skil-
yrði sem flestir myndu telja óvið-
unandi.“
Guðný segir að rannsóknin hafi
verið unnin í samstarfi við Velferð-
arsvið Reykjavíkurborgar.
UM 2,6% barna sem voru þátttak-
endur í rannsókn á viðhorfum reyk-
vískra barna til fátæktar sögðu að
stundum væri ekki til nóg að borða
heima hjá þeim og 1% kvaðst finn-
ast það vera fátækt. Alls 4% sögðu
fjölskyldu sína hafa áhyggjur af
peningum og 29% þeirra sögðust
þekkja einhvern sem væri fátækur.
Þetta kom fram í máli Guðnýjar
Bjarkar Eydal, lektors í fé-
lagsráðgjöf við Háskóla Íslands,
þegar hún kynnti frumniðurstöður
rannsóknar Cynthiu Lisu Jeans,
mastersnema í félagsráðgjöf, á ráð-
stefnu í Háskóla Íslands fyrir helgi.
Niðurstöðurnar byggjast á svör-
um 10 til 12 ára barna í þremur
grunnskólum Reykjavíkur. Spurn-
ingar voru nánar tiltekið lagðar
fyrir 206 börn í maí sl. og var svar-
hlutfallið 75%.
Guðný sagði í erindi sínu að það
hefði komið þeim stöllum þægilega
á óvart að börnin litu ekki bara til
nauðþurfta þegar þau skilgreindu
fátækt, því 66% þeirra töldu fátækt
vera að eiga ekki fjölskyldu og 16%
töldu upp bíla, tölvur og sjónvörp
þegar þau skilgreindu fátækt. Um
68% barnanna töldu sig eiga nóg af
29% sögðust þekkja
einhvern fátækan
Könnun á viðhorfi barna til fátæktar
Eftir Örnu Schram og
Sigurhönnu Kristinsdóttur
AÐSÓKN að þjónustu sérfræðilækna
hefur aukist að undanförnu, að sögn
Óskars Einarssonar, formanns Lækna-
félags Reykjavíkur, og hefur aukningin
t.d. orðið um 30% milli ára hjá hjarta-
læknum.
Í samningi Tryggingastofnunar rík-
isins og sérfræðilækna, sem undirrit-
aður var í upphafi árs og gildir til
þriggja ára, er kveðið á um kaup TR á
ákveðinni þjónustu. Þegar kvótanum er
náð er ákvæði um afslátt á þjónustu, en
því hefur ekki þurft að beita til þessa.
Aukningin að undanförnu hefur hins
vegar komið báðum aðilum á óvart. | 8
Aukin aðsókn að þjón-
ustu sérfræðilækna