Tíminn - 15.04.1970, Blaðsíða 7

MIÐVIKUDAGUR 15. apríl 1970.
7
TÍMINN________
SKÖLI OG FÉLAGSHEIMILI í
SMÍÐUM í LÝTINGSSTAÐAHREPPI
Rætt við Björn oddvita Egilsson á Sveinsstöðum
tMjÓg hagkvæmt fyrir béSa að-
Björn á Sveinsstöðum var
kominn. Maðurinn þarf ekki
nánari kynningu. Ég sneri mér
beint að efninn og spurði:
— Ert þú búinn að vera lengi
oddviti í Lýtingsstaðahreppi?
— Ég hef verið oddviti
síðan 1958. Og ég ætla að
hætta siveitarstj'órnarstörfumi,
að loknu þessu kjörtímabili. En
það er efeki fyrir uppgjöf,
heldur er það fyrir aldur. Ég
er 65 ára í sumar. Og ég hef
megnustu andúð á, að hanga í
opinberum störfum, þangað til
menn eru hal-tir, lamaðir, blind
ir og eJliærir og finnst þá, að
þeir hafi aldrei verið betri.
Annars hef ég, að sum-u leyti
haft taikmarkaða hæfni til að
sinna opinberam störfum, því
ég hef aldrei getað reiknað.
Eh í barnaskóla kunni ég sæmi
iega í bófeunum. Þessi 11 ár,
sem ég er búinn að gera sveit-
arsjóðsreikninga fyrir Lýtings-
staðahrepp, þá hefur haren
ekki verið réttur nema e-jnu
sinni eða tvisvar. En það hefur
bjargað málinu, að endursfeoð-
andi sýslunefndar, Haraldur á
Vðllum hefur leiðrétt reikning-
imn. En hano er líklega einhver
öruggasti endursfcoðandi á land
inu og vill alltaf hafa !það sem
rétt er. Enda er hann fœddur
meö reá'kningisfcúnst. Síðastlið-
imn vetur, þegar Haraldur var
að endurskoða reikninga fyrir
mig, eagði ég við harnn, að við
tyrðúon nú öldd leagur við
þessi S'veitarstjórnarmál, en
H-araidur er 10 árum eldri en
ég. Þá svaraði Haraldur: - það
veltur á því, hvort sýslufund-
ar verður fyrir kosningar,
irvort ég verð á næsta sýslu-
fundi. En svo vók hann sér að
mér og sagði: — Það væri
sæmra fyrir Iþig, að vera áfram
og reyna að draga hreppinn
upp úr því skuldafeni, sem ég
væri búinn að sökkva honum
í. Ég sagði lítið, — mun bafa
tautað eitthvað, en hugsaði með
sjálfum unér. Fjármála'stjómin
á hreppnum væri eins og hjá
ríkisstjórninni og þætti mörg-
um gott.
— Þetta er stór og f jölmenn-
ur hreppur?
— Já, þó hefur Akrahreppur
verdð fólfesfleiri, btið eitt. 1958
voru 376 manns í hreppnum
en á árinu 1969 var fólfestalan
komin niður í 335.
— Þið hafið staðið í fjárfrek-
um framfevæimdum undanfarin
ár, er ekki svo?
— Jú. Á þessuim þremur
kjörtímabilum hefur hreppur-
inn beypt 3 jarðir, eina á
hverju kjörtímabili. Sumum
finnst þess'i árátta -sveitarstjórn-
aiúnnar að kaupa jarðir, vera
svipuð manninum, sem alltaf
vildi eignast imeira og meira
land en þurfti svo ekki að lok-
um nem-a þrjár álnir. Fyrst
keypti hreppurinn nýbýlið
Bjarmaiand i þorpinu við Skíða
staðalaug. Og þetta býli hefur
hitaveituréttindi en hús eru
þar íéfeg og hafa verið notuð
sem fátæki'askýli.
Þá er næst, að á árinu 1965
feeypti hreppurin Laugaból og
iand þeirrar jarðar er samliggj-
andi við lóð heimavi-star barna-
skólans. Jörðin kostaði kr.
950.000,-. Það var ákaflega mik
ilvægt fyrir hreppinn að gera
þessi kaup, því þarna voru hita-
vatnsréttindi og löðir og hús
jarðarinnar sem var nreðal
annars stórt íbúðarhús. Húsið
var endurbætt og notað, sem
heimavist við unglingadeild,
sem stofnuð var við skólann á
því ári.
— Og þarna hefur þú opiö
hús fyrir skáldin á sumrin?
— Já, Indriði G. Þorsteins-
son, feemur oft í sveitina. Hann
er fæddur þarna og uppalinn
að nokkru, (Gilhaga 1926) og
var nokkra daga í húsinu 1968.
Hannes Pétursson var þarna í
3 vikur sama ár, að ganga frá
ljóðabók sinni Innlönd. Oig
þar mun hann hafa ort, að
mínu áliti, beztu kvæðin í bók-
inni. Hann gaf mér bókina og
merkti við þau kvæði, sem
hann orti á Laugabóli. Þar á
meðal fcvæðið í Reykjagarði.
Hannes orti þarna eina anzi
góða vísu. Tilefnið var, að hrút-
ar frá Reybjum voru þar að
snúldra úti fyrir gluggunum.
Visan er þannig:
Latir meður hnoð og hmis,
heingslast um með góðleg fés,
hrútar minir Matteus,
Markús Lúfcas Jóhaones.
— Eittbvað nánar um skóla-
mál í hreppnum?
— Um skólann er það að
segja ennfremur, að rikdð
keypti gamalt samkomulhús,
sem ungmennafélagið Framför
átti og lét endurbæta það og
siðan notað fyrir sfcólastofu. Og
þá eru fjórar skólastofur til-
heyrandi Steinsstaðaskóla.
Kennarar eru einnig fjórir síð-
an unglingadeildin var se-tt á
stofn.
★
—Þið eruð með félagsheim-
ili í smíðum?
— Það var fyrst á almennum
sveitarfundi 1957. að samþykkt
var að byggja félagsheimili.
Svo hefur það verið samþykkt
á nokkrum sveitarfundum síð-
a.i en alltaf einhverjir á móti.
En hins vegar var algjör eining
um að koma á framhaldsdeild
við barnaskólann. Grunnurinn
að fálagsheimilinu var steypt-
ur 1965 á ágætri lóð, sem
hreppui'inn fékk þegar hann
keypti Laugaból. Áður var
engin lóð til, nema lóð skölans,
sem fáir voru ánægðir með
að nota undir félags'heimili.
Félagsheimilið er um 2300 rúm-
metrai', ein hæð. í upphafi
átti það efeki að vera svo stórt.
En fyrir ábendingu Þorsteins
Einarssonar í'þróttafullti'úa var
horfið að því, að sækja um, að
salurinn yrði íþróttasalur fyrir
skólann og búningsherbergi fyr
ir sundlaug í suðurenda húss-
ins. En sundlaugin á að koma
í brekku við suðvesturhorn
hússins. Ráðuneytið féllst á
þetta, að Steinsstaðasköli ætti
rétt á að við hann jrði byggt
Jþrótthús og það var metið að
35% af rými hússins yrði skóla-
húsnæði. Og sjáanlega er þetta
ilja og nægir í þvi samibandii að
ebnda á, að við litlar sundlaug-
ar hefui' verið byggt nauðsyn-
leg-t aðstöðuhúsnæði, sem heifur
kostað milljónir.
fþróttasalurinn verðar sá full
foomnasti í héraðinu ef ekki
verður búið að byggja annan
stærri þegar hann kemst upp.
— Hvað langt er bygigngin
foomin?
—Eins og áður er sa.gt, var
grunnurfnn steyptur 1965. En
siíðan vai'ð hdé á framkvæmd-
um, aðallega vegna athafna við
skólann ,sem voru meira aðkall
andi.
Snenvma á árinu 1969 var svo
ákveðið að hefja framkvæmdir
á ný og áttum við þá lofuð föst
lán Húsið var svo steypt upp
að mestu leyti s.l. sumar. Kostn
aður á árinu heíur orðið ná-
lægt kr. 1.200.00,00.
Samkvæmt eldri teikningu
áttu þökin að vera steypt, en
við vorum hins vegar oft bún-
ir að biðja um að fá að hafa
venjulegt járnþak á húsinu en
því var jafnan neitað. En s.l.
vetur fékkst samþykfct fyrir að
hafa venjulegt jái'nþak og verð
ur það mikið ódýrara þótt sperr
urnar yfir salinn verði að fá til-
passaðar frá útlöndum.
Og líklega hafa arkitektarn-
ir látið undan með þetta þegar
Súlnasalui'inn á Hótel Sögu fótr
að leka.
Nú má segj-a, að það sé að-
eins herzlumunur að koma hús-
inu undir þak. Því svo góðir
voru þingmenn, að þeir létu
okkur hafa kr. 300.000,00 fjár-
veitingu á þessu ári. Við höf-
um alltaf hugsað okkur, að þeg
ar þeim áfanga væi'i náð, að
húsið yrði fokhelt, að þá yrði
hlé á framkvæmdum um sinn.
Það er trú mín og von, að
þeissari byggingu verði lokið
fyrir næstu aldamót.
★
— Hvað viltu segja mér um
kaupin á Borgarey?
— Sumaiúð 1968 bauð Jó-
hanmes Guðmundisson frá Ytra-
VaLholti, að selja Lýtingsstaða-
hreppi Borgarey með þvi
ákvæði, að þar yrði hyforðabúr
fyrir hreppinn eða framleiðsla
heykögigla síðar. Lýtingsstaða-
hreppur átti kaapréttinn, því
Borgarey er eyðibýli úr landi
Brenniborgar. Sveitarstjórnin
var einhuga um að taka þessu
tilböði. Enda voru skilmálar
góðir.
Síðan var samþykkt að Lýt-
ingsstaðahreppur keypti áburð
og heyjaði þarna s.l. sumar.
Landið er gott en ekki alveg
allt véltækt, um 100 hektarar
að stærð. Voð vorum heppnir
með heyskap þarna. Heyið náð-
ist óhrakið skömrnu fyrir göng
ur, hátt á annað þúsund hest-
ar. Þetta hey fengu þeir bænd-
ar i hreppnum, sem verst voru
staddir með fóður. Er óhætt að
segja, að þetta hafi forðað stór
kosllegum niðurskurði búpen-
ings.
líeyið var þó ekfci allt látið.
Um 300 hestb. ern geymdir i
hlbðu í Laugabóli og verður
Björn Egilsson
því ekifc úthiutað fyrr en á ann-
an í páskum.
Þetta er hugsað sem hey-
forðabúr fyrir hreppinn á kom-
andi tímum.
★
.— Eruð þið ekki byrjaðir á
fiskirækt í Svartá frarnan við
Reykjafoss?
—Jú, það hefur lengi verið
rætt um að gera fiskiveg um
Reykjafoss. Svo var það fyrri-
hluta árs 1969 að okkur barst
tilboð um að gera þennan fiski
veg og rækta ána. Fyrir þessu
tilboði stóðu Indriði G. Þor-
steinsson rith. og Jakob Haf-
stein.
Um 30 bændur eiga land að
Svartá fyrir framan Reykjafoss.
Tveir fundir voru haldnir um
málið. Að þeim loknum var
samþykfct að stofna Iandeig-
endafélag vegna þessara fram-
kvæmda og undirritaður samn-
ingur. Eftir samningnum figa
þeir sem taka að sér verkið, að
hafa ána endurgjaldslaust í
átta ár og sleppa tilteknu
magni af seiðum í ána árlega.
S.l. haust komu svo leigutakar
nieð mikið magn af gönguseið-
um og slepptu í ána. í des. s.l.
var endanlega gengið frá stofn-
um hlutafélags af þeim sem
tóku að sér verkið og hafa ána
á leigu. Hluthafar rnunu vera
17 og einn þeirra er ungur
maður ^sonur Jafcobs Hafstein,
sem hefur verfð í Svfþjóð við
nám í fiskrækt.
Hluthafar hafa samiþykkt, að
hefja framkvæmdir á næsta
vori þegar aðstæður leyfa. Og
gæti þá svo farið að sindraði á
sægengna laxa innan við foss
á haustdögum.
— Er ekki eitthvað fleira
að gerast markvert hjá ykkur?
— Jú, bað er eitt enn, sem
tilheyrir annál ársins 1969.
Rafmagn vantar í Vesturdal, en
ætti að vera komið samkvæmt
áætlun. Um það hefur oft verið
beðið. En á s.l. vori stóð mál-
ið þannig, að ekfcert fé var til á
fjárlögum ’69 til framfcvæmda.
Þeir menrn, sem enn vantar
rafniagn fluttu þetta mál fyrir
ráðlierra og svaraði raforku-
málaráðlierra með bréfi á þá
lund, að framfcvæmdir yrðu
hafnar á árinu ef hreppurinn
útvegaði og ábyrgist lán að upp
bæð kr. 1.100.000,00, sem yrði
endurgreitt á árinu 1971.
Þarna voi'u 11 bæir, 10 á svo-
nefndri Hofslínu og auk þess
Ánastaðir, sem eru í Svartár-
dal. En sá bögull fylgdi skamm
rifi að heiðamenn áttu að
borga vexti af þessari upphæð
í tvö ár. Almennur sveita.r-
fundur samþyfekti síSan að
sveitarsjóður greiddi hálfa
vexti en jarðeigendur hinn
helming. Ragnar lánaði milljón
ina. Hann lánar þeim sem hafa
bærilegt andlif og svíkja hann
ekki í þaula. Endir þessa máls
er sá, að Ingólfur lét set.ja nið-
Framhald á bls. 14