Tíminn - 06.05.1970, Blaðsíða 1

I. ÚTGÁFA
IGNIS
HEimillSTIEKI
.... .. .. . ....
HEKLUGOSIÐ 1947
Þessi mynd var tekin af Heklugosinu 1947, á fyrsta degi þess, sem var laugardagur-
inn 29. marz. Var mynd þessi tekin kl. 11 f.h., en gosið hófst kl. 7. Sézt gosið úr NA.
SB—EJ—KJ—Reykjavík, þriðjudag.
Hekla byrjaði að gjósa um kl. 21 í kvöld, og virðist gosið
mjög svipað og árið 1947, þegar Hekla gaus síðast, að sögn
sjónarvotta. Gýs úr Heklu á þremur stöðum, og stendur
geysimikil eldsúla upp gegnum reykmökkinn, sem er 16
kílómetrar á hæð og 16 kílómetrar á breidd. Vindur var í
kvöld austlægur, og bar reyk og ösku því inn yfir Hreppa og
Biskupstungur. Grjót féll yfir Búrfellsvirkjunarsvæðið og var
allt fólk, annað en nauðsynlegastu gæzlumenn, flutt af virkj-
unarsvæðinu í kvöld. Er loftið allt orðið svart af ösku og reyk.
Barst askan allt norður á Hvamstanga og Blönduós.
Það var klukkan 21,45, að Ágúst
Sveinsson, bóndi á Ásum í Gnúp-
verjarhreppi hafði samband við
Veðurstofu íslands og tilkynnti,
að hann sæi reyk leggja upp úr
Heklu. Finndi hann jafnframt smá
jarðskjálftakippi og brennisteins-
fýlu legði af eldfjallinu.
Þar með var talið víst, að Hekla
væri að gjósa, og þótti að vonum
mikil tíðindi-
Skömmu síðar tilkynntu ýmsir
sjónarvottar um mikinn reykjar-
mökk og eldglæringar úr Heklu,
og loks um mikið eldgos.
Kom eldgosið mjög óvænt. Sjón-
arvottar sáu skyndilega mikla
reykjarsúlu rísa upp úr fjallinu, og
skömmu síðar sáust fyrstu eld-
glæringarnar.
Við athugun á jarðskjálftamæli
Veðurstofunnar kom í ljós, að
fyrsti jarðskjálftakippurinn í kvöld
mældist þegar klukkuna vantaði |
tvær mínútur i 9, og síðan urðu
kippirnir fleiri og fleiri og sterk-
ari, og mældust loks um 4 stig á
Richterskala.
Gos á þremur stöðum
Fólkið á Galtalæk skýrði svo frá
í kvöld, að það hefði orðið vart
við gosið um kl. 21,35, og virtist
gosiS þá aðallega vera á tveimur
stöðum. Fyrst byrjaði að gjósa í
suðvesturöxl Heklu, svonefndtim
Axlargíg, og síðan lók að gjósa
suðaustar, nálægt Höskuldarbjalli.
Ætlaði einn á báti frá Hjalteyri ura Horn til Keflavíkur:
Enn síðar tók að gjósa á þriðja
staðnum, nokkuð langt fyrir norð-
austan fyrri gosstaðinn Ekki var
hægt að staðsetja þriSja gosstað-
inn nákvæmlega í kvöld.
Birgir Sigurðsson í Ásum var
að koma frá Búrfelli í kvöld. Sagði
hann, að þá rigndi gjallsteinum,
sem væru um 5 sentimetrar í þver-
mál og aska legðist yfir allt. Um
kl. 23 var 8 sentimetra öskulag
komið á veginn — þ. e- eftir að-
eins tveggja klukkustunda gos.
Aska settist á rúður bílanna svo
allt varð svart.
Gjallsteinum rigndi yfir Búrfells
virkjun og sá Birgir m.a- einn bíl
með brotna framrúðu eftir stein.
Allt fólk var þegar í stað flutt frá
Búrfelli, nema náuðsynlegir véla-
gæzlumenn
Guðni Kjartansson, bóndi á
SkarSi, ságði í kvöld, að þetta gos
virtist mjög svipað gosinu árið
1947. Sæust miklir eldar og stæðu
eldglæringa’r hátt til lofts. Miklar
jarðhræringair fylgdu gosinu í
upphafi, en úr þeim dró þegar á
leið og heyrðist þá þungur niður.
16 km á hæð og
jafn þykkur
f kvöld mældist reykjairmökk
urinn á radar á Keflavíkurflug
velli. Reyndist mökkurinn vera
um 16 kílómetrar á liæð og 16
km á þykkt. Snorri Snorrason, flug
stjóri kom um kl. 23 frá Akur
eyri til Reykjavíkur. Reyndi hann
að fljúga nálægt Heklu, en sá
lítið annað en mikinn reykjar
mökk, enda var mjög dimmt og
lágskýjað.
NÁÐI LANDI Á GÖTÓTTUM BÁTNUM
EFTIR 10 KLUKKU STUNDA BARÁTTU
SB-Reykjavík, þriðjudag.
Vélbáturinn Vísir laskaðist
talsvert í ís úti af Húnaflóa i
fyrrinótt. Einn maður var á bátn-
um, Jón Þórarinsson frá Keflavík
og náði hann ekki sambandi við
land. Eftir tíu tíma siglingu með
bátinn hálfullan af sjó, náði hann
loks landi á Skagaströnd og var
þá véiin svo að segja í kafi og
mátti því litlu muna, að illa færi.
Jón var að koma frá Hjalteyri,
þar sem hann keypti Vísi, sem er
milli 8 og 10 lestir að stærð. Hugð
ist hann sigla bátnum til Kefla
víkur. Útaf Húnaflóa er talsverð
ur íshroði, og í myrkrinu rakst
báturinn á ísjaka, með þeim af-
leiðingum, að allstórt gat kom á
hann þegar 3 plankar brotnuðu.
Jón reyndi að kalla upp Siglu-
fjörð orr ísafjörð, an náði ekki
saimbandi. Eitthvað mun þó hafa
heyrzt til hans í landi, en ná-
kvæma staðará'kvörðun vantaði.
Vísir mun þá hafa verið staddur
skammt vestan við miðjan flóann.
Jón bök stefnuna til lands á
Skagaströnd, meðan sjór streymdi
inn í bátinn. Eftir tíu klukku-
stunda hrakninga, náði han-n landi
þar, um kl. 1 -.30 í gær, en þá var
vélin rétt að segja komin á kaf
í sjó, og hefði drepið á sér á
hverri stundu.
Gert verður við bátinn fyrir
norðan, en sjópróf fara fram í
Keflavík.
SÍðustu fréttir •
Klukkan hálf eitt í nótt runnu
þrír lækir í suðvestur frá Axlar'
gíg, en frá Hvolsvelli séð virtist
mestur eldurinn upp úr austasta,
gígnum. Þar fyrir er gamalt
kraun. 1 sjónauka sáust gríðarstór
björg upp úr Heklu.
Jafnframt fréttist, að askan
væri farin að berast um norðvest
urland.
Fólk á öllu Suðurla’ndi þyrptist
út þegar fréttist af gosinu og var
liti að reyna að sjá gosið fram
eftir allri nóttu. Sérstök liópferð
fór frá Reykjavík austur um hálf
eittleyti'ö í nótt.