Tíminn - 25.07.1970, Blaðsíða 6

1
TIMINN
LAUGARDAGUR 25. JÚLÍ 1970
Kæpa með kópinn sinn — það er sá liNI sem veiðime nnirnir sækjast eftir.
GRIMMDISKJÖLI
SELSKINN APELSANNA
UNDANFARIÐ hafa sel-
skinnspelsar verið í tízku.
Litur þeirra og önnur feg-
ur8 hefur tryggt þeim
stöðugt meiri útbreiðslu í
mörgum löndum. Samfara
þessum stígandi vinsæld-
um eykst að sjálfsögðu eft-
irspurnin eftir selskinnum,
og hefur það nú því miður
leitt til rányrkju á seln-
um.
f langan tíma hafa sel-
veiðar verið aðalatvinnu-
grein íbúanna við norður-
heimsskautið, en lengi vel
var það svo, að engin
hætta var á ofveiði á seln-
um. Grænlendingar t. d.
veiddu aðeins þann fjölda
sela er þeir þurftu til þess
að hafa nóg f sig og á og
svo til Ijóss og hita. Notuðu
Grænlendingarnir nær ein-
göngu skutla eða riffla til
veiðanna. Stórveiði á sel —
eða ef til vill heldur kóp-
um, er aftur á móti mjög
hættuleg ógnun við sel-
stofninn norður þar. Til
jiess að forðast skemmdir
á skinnunum vegna byssu-
kúlna, hefur rifflllinn nú
verlð lagður til hliðar að
mestu leyti og selurinn í
stað þess drepinn með kyif
um. Þegar j>essi veiði-
áðferð var orðin þekkt,
reis upp mikil andúð í garð
selveiðimannanna. Voru
þeir sagðir grimmir og ó-
mannlegir, er gengu ósköp
sakleysislegir að vesalings
kópunum, er áttu sér
einskis ills von, en voru
síðan drepnir með kylfun-
um. Farið hefur verið
fram á að banna alla sel-
skinnspelsa, en rányrkjan
heldur engu að síður
áfram og í stöðugt ríkara
mæli. Til þess að bjarga
selstofninum frá alg|örri
tortímun hafa lög nú verið
gefin út af löggjafarvald-
inu í Bretlandi.
— ASeins vegna þess hve
selnrinn hefur indæl, sorg-
mædd augu hefur fólkið svo
mikla andúð á selveiðimönn-
unum, segir Tom Lineham,
sem er einn þeirra veiðimanna
er ibúa í Lincolnshire á Eng-
landi. En hann hefur einmitt
þessa dagana verið önnum
fcafínn við að vinna úr veiði-
skýrslum síðasta veiðitímabils.
— Það er ekkert hræðilegra
við veiðar okkar selveiðimanna
heldur en þegar bændurnir
rota rottur, eða þegar menn
úða flugnaeitri yfir fiskiflug-
ur, segir Lineham ennfremur.
Dugnaðurinn fyrir mestu
Tom Lineham stjórnar
fimm manna veiðihóp, ásamt
Orkneyingnum, haffræðingnum
og selveiðaatvinnumanninum
Fraser Ohristie. Þeir nota létt
sjálfvirk sikotvopn við veið-
arnar. Á hraðbát sínum tekst
þeim oftast að komazt mjög
nærri selnum, er sólar sig á
ströndinni eða á sandhólunum.
Síðasta veiðitímabil náðu
þeir félagar mjög góðum ár-
angri við selveiðarnar. Hlut-
ur þeirra er ekki aðeins 6
pund fyrir hvert skinn á mark-
aðnum á meginlandinu, því að
í stöðugt ríkara mæli fer hlut
urinn eftir „atorkusönnuninni"
og mun slík „sönnun“ vera
***' JSKffc ’ y M 0?
stöðugt áhrifameiri í framtíð-
inni og orsök þess hvort menn
fá „löglegt leyfi“ hjá yfirvöld-
unum til þess að veiða sel.
Eftir að lög voru ákveðin
til verndar selastofninum hef-
ur eign slikra „atorkusannana"
oftast ráðið úrslitum hvort
selveiðimennimir halda áfram
iðju sinni eða ekki.
Fyrstu daga síðasta veiði-
timabils veiddi veiðihópur
Lineham og Ohristie, 45 kópa.
Það var 15 kópum færra en að-
alkeppinautur þeirra, Tom
Young, fékk á sama tíma.
Stundaði hann veiðarnar frá
skozkum fiskibáti frá Boston.
En fyrir utan þá 60 kópa, sem
veiðihópur Youngs fékk þenn-
an tíma náðu þeir 10 lifandi
selum sem þeir seldu í dýra-
garða í Norfolk og Derbyhér-
aði. Annar veiðimaður, Ronnie
Fisher frá Kings Lynn, reri á
gömlum „koppi" og komzt í
feitt, veiddi hann einnig 60
seli á þessum fyrstu dögám
veiðitímabilsins.
Maður er ber hið velþekkta
nafn Walter Scott (sá er þó
titlaður majór) vinnur mikið
við rannsóknir á selum og lifn-
aðarháttum þeirra. Segir
hann að selastofninn í The
Wash, sem er næststærsti sela-
stofninn í Evrópu, sé í mikilli
hættu ef rányrkjan heldur
áfram. Er Ssott aðalvísindaleið-
togi „The Universities Feder-
ation for Animal Welfare".
Eftir því sem hann segir eru
900—1200 kæpur með af-
kvæmi sín á tæpu 700 ferkíló-
metra svæði áróssins. Eðlilegt
dauðsfall er um það bil 20%
af öllum kópunum fyrstu 6—7
vikurnar sem þeir lifa. Segir
Scott að eftir þvl sem árin
líða muni stöðugt færri kæp-
ur ná kynþroskaaldrinum á
fjórum árum, ef hin mikla
veiði sem nú er stunduð í The
Wash haldi áfram.
— Ég vil aðeins óska þess,
að lögin væru í fullu gildi
þetta veiðitímabil, segir Scott
ennfremur, því að ef allt á að
haldast í eðlilegu horfi i The
Wash, þá má ekki veiða nema
250 seli þar.
Skotvopnin verst
Á síðasta ári voru alls 532
kópar veiddir í The Wash. En
þetta veiðitímabil er reiknað
með að í kringum 800 kópar
verið þar veiddir.
Á næstunni munu náttíiru-
fræðingar frá náttúrufræði-
stofnun í Englandi ferðast um
veiðistaðina og ætla þeir sér
að festa plastmerki á hreifar
kópanna. Er þetta gert til þess
að kynnast betur lifnaðarhátt-
um þessar selategundar, sem
nú er að öllum líkindum orðin
allmiklu minni heldur en grá-
selurinn, sem var friðaður fyr-
ir nokkrum árjm.
Þótt það líti nokkuð undar-
lega út hefur dýraverndunar-
stofnunin RSPCA verið á móti
þvi, að opinberir aðilar gefi út
fyrirskipun um, hvað megi
veiða mikið af selnum visst
tímabil. Er stofnunin á móti
því vegna þess, að henni finnst
ekki vera næg sönnum fyrir
því, að selurinn ógni öðr-
um fiskistofnum. Hins vegar
vill stofnunin, að eftirlit sé
haft með særðum selum, sem
kunna að finnast á veiðistöðv-
unum, og svo kópum sem misst
hafa mæður sínar. En fyrstu
þrjár vi'kurnar er það móður-
mjólkin, sem heldur lífinu í
kópunum litlu.
Selveiðimaðurinn Tom Line-
ham býður aftur á móti vel-
komin lögin um verndun sel-
stofnsins umrædda. Það er
vegna þess að þau koma til
með að rétta hlut selveiðimann
anna að einhverju leyti. Eru
líkur á þvi, að lögin verði
til þess að selveiðimennirnir
verði ekki lengur kallaðir pen-
ingagráðug ómenni o-sirv. eins
02 þeir hafa oft verið kallaðir
af almenningi dg blöðunum. Þá
segir Lineham einnig að það
hljóti að vera mannúðlegt „að
deyða þá kópa sem villzt hafa
frá mæðrum sínum í óveðram
eða undir öðrum kringumstæð-
um.“ Það hlýtur að vera
betra að rota þá með kylfum
heldur en láta þá deyja úr
sulti. Hins vegar verður það
að viðurkennast, að ekki er
loku fyrir það skotið, að kóp-
arnir geti alizt upp hjá öðrum
kæpum en mæðrum sinum. £
því sambandi má nefna, að fyr-
ir skömmu fengu Scott og M.
Brown hjá RSCPA tvo kópa,
sem lögregluþjónar i Hunstan-
ton höfðu fundið eina og yfir-
gefna, góðan spöl frá sjó.
Þeir félagar, Scott og
Brown, fóðruðu kópana í
nokkra daga í vagni 50 km.
frá ströndinni. Siðan fóru þeir
með þá á hraðbáti fram með
ströndinni og settu þá að lok-
um í selahóp. Sögðu þeir
Scott og Brown að þeir myndu
seint gleyma stórum glamp-
andi augum kópanna litlu og
hinum veiku og eymdarlegu
hljóðum, sem þeir gáfu frá sér
um leið og þeir renndu sér
niður í vatnið og syntu til
hinna selanna.
— Ég á erfitt með að sætta
mig við, að nokkur manneskja
geti fengið sig til þess að
deyða þessar litlu skepnur með
kylfum, sagði M. Brown. Scott
finnst það aftur á móti óhugn-
anlegt þegar selveiðimennirnir
nota skotvopn við veiðarnar.
Hann vonar að skotvopnin
verði algjörlega bönnuð sem
fyrst við veiðarnar. Hann hef-
ur sýnt mörgum mynd af ung-
um sel mef sex blýkúlur i
kviðnum, og hann segir að
þessi selur hafi verið drepinn
með kylfuhöggi, til þess að
hann þyrfti ekki að líða frek-
ari kvalir. (Þýð. EB).

■■■.■
eg«ap
Si
"-nCfAf'.J ,

:j
..p ■■

■
-.n»Sc:
li'SjSy

Það er ekkert óhuflnalegra vlö okkar veiðiaðferðir en þegar bændurnir drepa rottur, segja selveiðimennirnir.