Morgunblaðið - 18.11.2005, Blaðsíða 30

30 FÖSTUDAGUR 18. NÓVEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
VELFERÐ BARNA
V
ið sinnum börnum nán-
ast frá fæðingu og til
18 ára aldurs,“ segir
Þuríður Pétursdóttir,
sálfræðingur og starf-
andi sviðsstjóri fagsviðs þroska-
hömlunar á Greiningar- og ráð-
gjafarstöð ríkisins.
Greiningarstöðin er landsstofnun á
vegum félagsmálaráðuneytisins
sem starfar að velferð barna og
fjölskyldna þeirra á landinu öllu.
Þar fer fram greining á eðli og
umfangi fötlunar og lagt er á ráðin
um aðgerðir til að minnka áhrif
hennar á líf barnsins til framtíðar.
Að sögn Þuríðar er unnið út frá
hugmyndafræði snemmtækrar
íhlutunar (e. early intervention)
sem vísar til aðgerða sem eiga sér
stað snemma í lífi barnsins.
„Snemmtæk íhlutun beinist að
börnum undir 6 ára aldri, sem hafa
greinst með fötlun, eru í hættu
varðandi fötlun eða annars konar
erfiðleika, sem geta haft áhrif á
þroska þeirra. Rannsóknir hafa
sýnt að hægt er að hafa áhrif á
þroskaframvindu hjá börnum sé
gripið snemma inn í og þá gildir að
því fyrr sem gripið er inn í því
betra,“ segir Þuríður, en fram að
leikskólaaldri koma börnin í reglu-
lega íhlutun hjá þroskaþjálfa eða
leikskólasérkennara bæði á Grein-
ingarstöðinni og í heimahúsi.
Aðspurð segir Aðalheiður Una
Narfadóttir, leikskólasérkennari á
fagsviði þroskahömlunar, börnum
vísað á Greiningarstöðina m.a. af
barnalæknum og ráðgjöfum skóla
og leikskóla, þegar grunur hefur
vaknað um þroskahömlun, hreyfi-
hömlun eða einhverfu. Spurð
hvernig vinnan með börnin fari
fram segir Una að meðan börnin
eru ung sé allur þroski örvaður í
leik auk þess sem veitt sé ráðgjöf
til foreldra. Einnig veiti sjúkra-
þjálfarar ráðgjöf um hreyfiörvun.
Kennslan og þjálfunin sniðin
að þörfum hvers og eins
Að sögn Þuríðar þarf að vinna
mun markvissara með börnum
með þroskafrávik en börnum sem
þroskast eðlilega. „Það þarf að ýta
meira við þeim og þau þurfa meiri
endurtekningu.
Auk þess þarf að kenna þeim
hlutina á ýktari hátt til þess að
þau nái þroskaskrefum sínum,“
segir Þuríður og leggur áherslu á
mikilvægi þess að kennslan sé
sniðin að þörfum hvers og eins
barns. „Það þarf að kenna þeim
marga hluti sem önnur börn virð-
ast læra sjálf á eigin spýtur, hluti
eins og að rúlla bolta og keyra
Velferð
barna og
fjölskyldna
í fyrirrúmi
Morgunblaðið/Árni Sæberg
„Það segir sig sjálft að því meiri sem fötlunin er og því sýnilegri sem hún er þeim mun meiri líkur eru á að hún
greinist snemma,“ segir Þuríður Pétursdóttir, sálfræðingur og starfandi sviðsstjóri fagsviðs þroskahömlunar á
Greiningar- og ráðgjafarstöð ríkisins. Hægt sé að hafa áhrif á þroskaframvindu sé gripið snemma inn í, því fyrr
því betra. Með Þuríði á myndinni er Aðalheiður Una Narfadóttir, leikskólasérkennari á sama sviði.
Caritas á Íslandi stendur fyrir tólftu styrktartón-
leikum sínum í Kristskirkju nk. sunnudag og mun
allur ágóði tónleikanna renna til Greiningar- og
ráðgjafarstöðvar ríkisins. Af því tilefni leit
Silja Björk Huldudóttir í heimsókn í Greining-
arstöðina og kynnti sér starfsemi hennar og ræddi
einnig við fjölskyldu sem notið hefur þjónustu
stöðvarinnar síðustu tvö árin.
„ÞAÐ hefur reynst okkur ómet-
anlegt að fá alla þessa ráðgjöf og
aðstoð hér,“ segja Bjarki
Georgsson og Sigríður Lára Guð-
bjartsdóttir, foreldrar Elís Arons,
sem leikur sér á gólfinu í einu her-
bergjanna á Greiningarstöðinni
meðan viðtalið fer fram. Elís Aron
fæddist í septemberbyrjun árið
2003 og er því rétt rúmlega
tveggja ára, hraustur og ákveðinn
drengur sem veit alveg hvað hann
vill og hvaða leikföng eru honum
að skapi. „Við vissum ekki að hann
væri með Downs-heilkenni fyrr en
daginn eftir að hann fæddist og
við erum komin hingað á Greining-
arstöðina þegar hann er aðeins
nokkurra vikna gamall,“ segir
Bjarki, en þau Sigríður hafa að
jafnaði einu sinni í viku sl. tvö ár
ýmist komið með Elís Aron á
Greiningarstöðina í Kópavoginum
til að hitta Aðalheiði Unu Narfa-
dóttur leikskólasérkennara eða
Una farið upp á Skaga í heimsókn
heim til þeirra í því skyni að vinna
með Elísi Aroni.
„Við vissum náttúrlega ekkert
út í hvað við værum að fara þegar
við eignuðumst hann eða við
hverju við ættum að búast. Við
vorum þannig séð rétt búin að
jafna okkur á sjokkinu þegar við
byrjuðum að koma hingað,“ segir
Bjarki og tekur fram að þeim Sig-
ríði hafi þótt sérlega lærdómsríkt
og gott að sækja námskeið Grein-
ingarstöðvarinnar fyrir foreldra.
Þar var bæði farið yfir lækn-
isfræðilegar orsakir, stöðu fjöl-
skyldunnar sem og líðan foreldra,
en flestir foreldrar ganga í gegn-
um ákveðið sorgarferli við það að
eignast fatlað barn. „Það leggur
enginn upp með það að eignast
fatlað barn, en svo þegar það ger-
ist þarf maður auðvitað að bregð-
ast við því,“ segir Bjarki og tekur
fram að það hafi einnig veitt þeim
mikinn styrk og stuðning að fá
daginn eftir fæðinguna heimsókn
ungrar konu á Skaganum sem
einnig á strák með Downs-
heilkenni. „Hún kom og talaði við
okkur á svo jákvæðum nótum.
Þannig að það var bara sorg í einn
dag,“ segir Sigríður. „Hún hjálpaði
okkur að sjá að lífið væri ekki búið
við það eitt að eignast fatlað
barn,“ bætir Bjarki við.
Duglegur og flottur strákur
Aðspurður segir Bjarki ráðgjöf-
ina sl. tvö ár aðallega hafa snúist
um það að kenna þeim hvað þau
eigi að gera með syni sínum, bæði
hvað varðar leiki og leikföng sem
henti honum, upplýsa þau um
hvert ferlið á Elísi Aroni komi til
með að vera og við hverju þau
megi búast í framtíðinni. „Við höf-
um þannig lært að við eigum ekki
að búast við því að hann læri eitt-
hvað sjálfkrafa af því að horfa á
aðra, heldur að það þurfi að kenna
honum allt,“ segir Bjarki og tekur
fram að einnig hafi þau verið hvött
Ómet-
anlegur
stuðn-
ingur
Morgunblaðið/Árni Sæberg
„Eftir á að hyggja finnst mér í rauninni ótrúlegt að maður hafði aldrei nokkurn tíma heyrt um Greiningarstöðina áður en við eignuðumst Elís Aron og
okkur var vísað hingað,“ segir Bjarki Georgsson, sem hér sést ásamt Sigríði Láru Guðbjartsdóttur, konu sinni, og Elís Aroni, syni þeirra, sem fæddist
með Downs-heilkenni og kom á Greiningarstöðina aðeins nokkurra vikna gamall. Lengst til vinstri er Aðalheiður Una Narfadóttir leikskólasérkennari.
CARITAS á Íslandi efnir til Styrktartónleika í þágu fatlaðra barna í Krists-
kirkju við Landakot sunnudaginn 20. nóvember kl. 16. Þetta verða tólftu
styrktartónleikarnir sem Caritas efnir til, til styrktar góðu málefni. Að þessu
sinni mun allur ágóði renna til Greiningar- og ráðgjafarstöðvar ríkisins.
Dagskráin er einkar glæsileg í flutningi úrvals einsöngvara, kóra og hljóð-
færaleikara og gefa allir vinnu sína.
Flytjendur verða Jóhann Friðgeir Valdimarsson, tenór, Hulda Björk Garð-
arsdóttir, sópran, Bergþór Pálsson, baritón, Sigrún Eðvaldsdóttir, fiðla,
Gunnar Kvaran, selló, Einar Jóhannesson, klarínett, Elísabet Waage, harpa,
Hrafnhildur Valgarðsdóttir, orgel, Úlrik Ólason, orgel, Karlakórinn Fóst-
bræður, stjórnandi Árni Harðarson, Vox Feminae, stjórnandi Margrét J.
Pálmadóttir. Á efnisskrá eru verk eftir Atla Heimi Sveinsson, Árna Thor-
steinsson, Bach, Bizet, Bruckner, Händel, Kuran, Mozart, Palestrine, Saint-
Säens, Schubert, Sigvalda Kaldalóns og Verdi.
Forsala aðgöngumiða er í Pennanum Eymundsson í Austurstræti og
Smáralind og á Greiningar- og ráðgjafarstöð ríkisins, Digranesvegi 5 í Kópa-
vogi. Miðasala verður einnig við innganginn. Miðaverð 2.500 kr.
Styrktartónleikar
í þágu fatlaðra barna