Tíminn - 28.10.1970, Side 7

HIÐVIKUDAGUR 38. október 1970
TIMINN
7
Sovézkur hljðmsveitarstjóri
stjórnar Sinfóníuhljómsveitinni
— á þriðju tónleikum hennar á þessu ári
ÞrKSju tónleikar Sinfóníu-
Mjómsveitar íslands á þessu
starfsári, verða haldnir fimmtu
daginn 39. október og hefjast
ídL 21.00. Stjómandi tónleik-
aima verður Makshn Sjostako-
vitsj, og einleikari Karine
Georgyan ceHóleikari, bæði frá
Sovétríkj unum. Á efhisskrá er
forleikurinn að óperunni Kov-
antsína, eftir Mussorgsky, Rok-
okko tilbrigðin op. 33 eftir
Tjaikovsky og 5. sinfónía Beet-
hovens. — Sovézkur hljómsveit
arstjóri hefnr ekki stjórnað
Sinfóníuhljómsveit íslands síð-
an Katsjatúrían stjórnaði henni
\ Þjóðleikhúsinu 1950—51. —
Maksim Sjostakovitsj er sonur
tónskáldsins fræga Dimitri
Sjostakovitsj, og er fæddur
1938.
Hér á eftir fer grein um
Maksioi Sjostakovitsj, eftir
Alexander Avdeenko, frétta-
ritara APN:
Við Maksím höfum þekkzt í
finnntán ár og höfum margs
að minnast. Við munum
hvernig við byrjuðum, hvor
hefur gert hvað, og hvaða gleði
og sorgir hvorum okkar hafa
fallið í skaut. Það er margt
sem ég veit um hann. Ég veit,
að hann getur rennt sér niðar
fjallshlíð á einu skíði, snúið
bifreið í 360 gráður á glerhái-
um vegi, stungið sér til suads,
þar sem félagar hans standa
tvístígandi á bakkanucn. Ég
veit líka að hann getur gert
við segulbandstæki og yfirleitt
allt sem teagt er rafmagni. Og
auðvitað veit ég að af 32 áru«i
ævi sinnar hefur hann fengi2t
við téalist i 27 ár.
Alla æfi hans hefur ljóminn
af nafni föður hans Dmitri
Sjostaovitsjar leikið um IVinn.
Fyrir skömmu minntumst við
á þetta og þá sagði hann: Úr
því að þú þarft að skrifa þessa
grein, þá bið ég þig um að
skrifa um mig sem tónlistar-
mann, en ekki sem son Sjo-
stakovitsjar.
En þar sem Dmitri Sjostako-
vitsj var undrabarn í tóniist-
inin, þroskaðist Maksím sonur
hans aðeins smám saman í list
inni. Maksím varð aldrei gefinn
fyrir tónsmiðar, og kennslu-
stundirnar í tónlist, æfingarnar
og nótnalesturinn gerðu hana
stundum leiðan — hann lang-
Karine Georgyan, ceilóleikari
Hijómsveitarstjórinn Maksim Sjostakovitsj
aði ferkar til þess að fara út í
fótbolta með jafnöldrum sín-
um. Skilaingur og tóniistar-
þroski hans komu smám sam-
an, þó að kennarar hans teldu
hann alltaf ótvíræðum hæfi-
leikum húinn.
Árin í tónlistarskólanum lið'u
— hann hafði góða kennara,
bjó að stórbrotnum hefðum í
þessum fræga skóla. Á þessum
tíma vantaði aðeins eitt — ful!
vissu Maksíms um það, að leið
isi sem hann hefði valið v'æri
rétt. Á þeirri stundu, sem þetta
rann sársaukafullt upp fyrir
honum — þá hefur líklega i
fyrsta sinni vaknað í hoaum
listamaðurinn.
Og listamaðurinn setti sér
nýtt mark — stefndi út á ný
lærdómsár. Hann hætti ekki
námi í píanóleik, en fór jafn-
framt að stunda nám í hljóm-
sveitarstjórn. Hann stundaði
nám í tónlistarskólaiuun í átta
ár og úskriíaðist ekki aðeins
þaðan með tveim prófskírtein-
um en sem skapandi víðféðm-
ur listamaður.'
Eftir að. hafa haldið marga
tónleika sem einlcikari varð
hann aðstoðarmaður við sin-
fóníuhljómsveitina í Moskvu.
Síðar sótti hann um stöðu að-
stoðarhljómsveitarstjóra Sin-
fóníúhljómsveitar Sovélríkj-
anna. Þegar þetta er skrifað
hefur han unnið í fjögur ár
mcð þeirri hljómsveit.
Ég hef fylgzt með Maksím
Sjostakovitsj á æfingum.
Hljómsveitarmcnnirnir eru
fólk, sem hefur leikið undir
stjórn fjölmargra mikilhæfra
stjórnenda, iólk sem finciur fyrr
en nokkur gagnrýnandi' lyndis-
Framhald á bls. 14
r-r--—----------------„-____~_________________________.______-_________
Þyrmið tekjustofni Styrktarsjóðs vangefinna
var samtökunum „Hjarta-
Þegar ég heyrði í þingfrétt-
um, að Sigurvin Einarsson og
Lngvar Gíslason hefðu borið
fram á Alþingi frumvarp um
námskostnaðarsjóð, fannst mér
sem þar myndi aðeins vera um
að ræða tillögur um úrlausn
máls, sem sannarlega er tíma-
bært að leysa, sem sé aðstöðu-
mun unglinga til mennta eftir
búsetu í landinu.
Er það mál, sem mér hefur
jafnan verið hugstætt og lengi
óttazt þær afleiðingar, sem
af myndu hljótast fyrir lands-
byggðina, ef ekki yrði úr bætt.
Hitt olli mér beiskum von-
hrigðum að sjá í 3. gr. frv., að
þar er lagt til, að sjóðurinn
skuli að hluta myndaður af
af gjaldi á selt öl og gosdrykki.
Árið 1958 voru samþykkt á
Alþingi lög um aðstoð við van
gefið fólk og með þeim stofn-
aður Styrktarsjóður vangef-
inna, sem einungis hefur tekjur
sínar af hundraðshluta af sölu
á öli og gosdrykkjum. Síðar
verad“ veitt hlutdeUd í þeim
tekjum, sem fást á þennan hátt,
en hundraðstalan þá um leið
hækkuð, sem af söluverðinu er
tekin,
Ég geri mér í hugarlund, að
flutningsmönnum frumvai’psins
um námskostnaðarsjóð hafi af
einhverjum ástæðum verið horf
in úr huga þessi lagasetning,
hver not hafa af henni orðið
og hye óendanlega er brýn þörf
'fyrir að Styrktarsjóður vangef
inna fái óáreittur að búa að
þessum lekjustofni. Égget ekki
stillt mig um að telja upp þær
byggingar, sem risnar eru
vegna tilvistar Styrktarsjóðs-
i.ns:
Á Kópavogshæli var fullgert
elzta vistmannahúsið. reist
starfsmannahús, vistmannahús
fyrir 45 vistmenn, læknis- og
stjórnunarbygging hælisins.
sem einnig er notuð fyrir vinnu
stofur að hluta. og nú hafin
bygging barnadeildar.
Á Sólheimahæli var styrkt
bygging skóla og vistmanna-
húss fyrir 12—14 vistmenn,
mötaneyti með eldhúsi o.fl.
Á Skálatúnshæli hefuv. verið
reist starfsmannahús, nýtt vist
heimili fyrir 30, og gért við
gamalt hús, svo að í því er nú
aðstaða fyrir 11 vistmenn.
Styrkt hæli i Tjaldanesi í
Mosfellssveit fyrir 10 vistmenn.
Á Akureyri er nýtekið til
starfa vist- og dagheimili, Sól-
borg, sem rúmar 32 vistmenn
og 10 dagheimilisgesti.
Til dagheimilisins Lyngáss í
Reykjavík veitti Styrktarsjóð-
urinn 800 þúsund kr. og nú er
Styrktarfélagið að brjótast í að
reisa annað dagheimili í borg-
inni. sem nauðsynlegt er að
njóti fjár úr styrktarsjóði á
næsta ári, því sjóðir félagsi;ns
eru þrotnir.
Lesendum kann að sýnast, að
þessar framkvæmdir séu svo
miklar að senn hljóti að vera
lokið nauðsynlegri uppbygg-
ingu þessara stofnana og því
megi beina tekjulind þeirra til
annarra verkefna. Því miður
er sta'ðreyndin sú, að Kópavogs
hæli, sem nú rúmar um 170
vistmenn, þarf að stækka svo,
að þar sé rými fyrir um 400
vistmenn og það hið bráðasta,
og þar á eftir verður að auka
árlega vistrými á stoí'nunum
fyrir vangefna, sem svarar
fjölgun þeirra, en hún er talin
vera 7—8 tilfelli á ári.
Ég vil því biðja tekjustofni
Styrktarfél. vangefinna griða.
jafnvel þótt að kalli önnur
veigamikii og fjárfrek mál.
Þjóðin má ekki stíga spor aftur
á bak á þeirri braut að búa
vangefnu fólki góð skilyrði.
Einnig á bvi sviði koma fram
margar merkar vísindaniður-
stöður og reynsla fæst fyrir
þvi. að ýmiskonar meðferð get
ir skilað mörgu af því fólki
nær því að eignast eðlilega
hlutdeild í hinu daglega Iífi,
en nokkurn dreymdi um fyrir
fáum áratugum. En það er óhjá
kvæmilegt, að me'ðal ok-kar
verður hópur fólks, sem án eig
in tilverknaðai’ hefur hlotið
þau örlög að skorta möguleika
til að vera sjálfbjarga við
venjuleg skilyirði hins daglega
lífs. Ef við, sem heilhrigð er-
um, sjáurn ekki sóma okkar í
því að hlúa að þeim eftir mætti,
þá er vansæmd okkar mikil.
Og enn einu sinni vD ég minna
menn á, að enginn veit fyrir-
fram hvenær vandinn ber að
hans dyrum, hvenær hann er
sjálfur kvaddur til þess erfiða
hlatverks að verða foreldri
vangefins barns eða á annan
hátt nákominn einstaklingi,
sem er vangefinn.
Því bið ég flytjendur þessa
frumvarps og aðra alþingis-
menn, að samþykkja ekki eða
bera fram á Alþingi tillögur
er skerði tekjur Styrktarsjóðs
vangefinna. Því fé er vel varið.
Sigríð'ur Thorlacíus.