Tíminn - 28.10.1970, Page 9

MIÐVTKUDAGUR 28. október 1970
TÍMINN
9
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson Ritstjórar: Þórannn
Þórarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Tómas
Karisson Auglýsingasitjóri: Steingrímur Gíslason Ritstjórnar
skrifstofur i Edduhúsinu simar 18300—18306 Skrifstofur
Bankastræti 7 — Afgreiðslusími 12323 Auglýsingasimi 19523
Aðrar skrifstofur sími 18300 Askriftargjald kr 165.00 á mánuði.
innanlands — í lausasölu kr. 10,00 eint Prentsm Edda hf
JAMES FERON, The New York Times:
Fimm ára áætlun um
Þeim ber að kappkosta að reyna að jafna ágreiningsmálin
haf- og fiskirannsóknir
Ný sókn verður að hefjast í landgrunnsmálinu og
varðandi hafsbotninn, segir í greinargerð tillögu, er
Eysteinn Jónsson flytur í sameinuðu þingi um haf- og
fiskirannsóknir Sú sókn verður að verulegu leyti að
byggjast á aukinni þekkingu og meiri rannsóknum. Því
er lagt til í tillögu Eysteins, að Alþingi álykti að fela
ríkisstjórninni að láta gera fimm ára áætlun um haf- og
fiskirannsóknir við ísland, ennfremur um fiskileit, veiði-
tilraunir og aðra slíka þjónustu. Áætlunin sé gerð af sér-
fræðingum í samstarfi við samtök sjómanna og útvegs-
manna. Hún skal lögð fyrir Alþingi eins fljótt og kost-
ur er. í greinargerð tillögunnar segir m.a.:
Alltaf skýrist betur og betur, að velmegun og efnalegt
sjálfstæði þjóðarinnar veltur framvegis, sem fram að
þessu, meira á því en öðru, að vel takist að hagnýta auð-
æfi hafsins og landgrunnsins.
Rétt er að gera sér grein fyrir því,.að hagnýting hafs-
ins og landgrunnsins verður að byggjast framvegis á
þekkingu í ríkara mæli en nokkru sinni fyrr.
Æði mikið hefur verið unnið hér í þessa átt, og ber
að meta það og virða mikils. Samt kemur alltaf betur
og betur í Ijós, að það nær skammt og að því fer fjarri,
að hægt hafi verið að kanna hafið og fiskistofnana sem
skyldi eða veita fiskiflotanum þá þjónustu, sem þörf
er á. Hér er því þörf nýrra stórátaka 1 þessum efnum.
Okkur er lífsnauðsyn að vita, hvernig ástatt er um
fiskistofnana og annað líf í sjónum, hvað má veiða, hvað
þarf að vernda, og alltaf er að koma betur og betur í
ljós, að nýtízku fiskÍ9kipafloti þarf að styðjast við margs
konar þjónustu, svo sem fiskileit, veiðitilraunir, veiðar-
færatilraunir o.fl., ef fullur árangur á að nást. Aðkall-
andi verkefni í þessum greinum eru óþrjótandi.
Flutningsmaður er þeirrar skoðunar, að nú sé þörf út-
tektar á því, hvernig við erum á vegi stödd í þessum
efnum, og hvers við þörfnumst, og leggur því til, að sér-
fræðingum verði nú falið að gera 5 ára áætlun um nauð-
synleg verkefni á þessu sviði og verði sú áætlun gerð í
nánu samstarfi við samtök sjómanna og útvegsmanna.
— Væri sú áætlunargerð hliðstæð því, sem nú hefur
verið gert varðandi rannsóknir á vatnsaflinu. Það er
sannfæring flutningsmanns, að viðhorf allt sé nú svo ger-
breytt orðið varðandi fiskistofnana og annað, sem í sjón-
um býr, fiskveiðarnar og möguleikana til þess að fá vitn-
eskju um hafið og hafsbotninn, að skoða verði þessi
rannsóknarmál frá nýjum sjónarhóli og 1 nýju ljósi.
Orkulögin
Nokkrir þingmenn Framsóknarflokksins flytja tillögu
um þá breytingu á orkulögum, að orkusjóður endur-
greiði vexti af lánum, er sveitarfélög eða einstaklingar
hafa tekið til að flýta fyrir dreifingu raforku um heima-
byggð. Það hefur færzt mjög í vöxt að undanförnu, sök-
um ónógs framlags ríkisins til orkusjóðs, að sveitar
félög eða einstaklingan hafa farið út á þessa braut. Eðli-
legt vifðist, enda samkvæmt anda orkuiaga. að orkusjóð-
ur greiði vexti af þessum lánum.
Þá hafa þingmenn Framsóknarflokksins einnig lagt
fram frv. um að Orkusjóður veiti lán oe styrki til vatns-
aflsstöðva. sem bændur reisa, allt að 90% af stofnkostn-
aði í stað 67% nú. Þ.Þ.
Gramiko og Nixon ræddust við í Hvíta húsinu í síðustu viku.
EKKI tjáir a® gera sér hærri
vonir um árangur af viðræSum
Nixons og Gromykos en svo,
að forustumenn beggja, Banda-
rikjamanna og Rússa, ta.Uist á
að draga úr áróðrinum og hefj-
ast handa um alvarlegar samn-
ingaviðræður um hömlur á víg-
búnaði.
í raun og sannleika er brýn
þörf á að leiðtogarnir í Wash-
iogton og Moskvu komi sér
saman um almennar ráðstafanir
til að bægja frá þeim ógnum,
sem stafa af stýrjöldum, hungri,
fáfræði og offjölgun. En úr
slíku getur greinilega ekki orð-
ið í fyrirsjáanlegri framtíð.
THANT framkvæmdastjóri
Sameinuðu þjóðanna sagði um
dagínn:
„Ég hefi enga löngun til að
viðhafa tilgenð eða ýkjur, en
ég fæ ekki betur séð, sam-
kvæmt þeim upplýsingum, sem
mér eru tiltækar í starfi mínu,
en að aðildarþjóðirnar að sam-
tökunum hafi í bezta falli tíu
ár til umráða til að þoka sín-
um fornu deilum í skuggann og
taka í þeirra stað höndum sam-
an um gjörvalla jörð um tak-;
mörkun á vígbúnaSarkapphlaup
inu, umbætur á umhverfi mann-
kynsins, gera mannfjölgunar-
sprengjuna óvirka og hleypa
þeim krafti í framþróunina,
sem nauðsyn krefur.
Geti ekki orðið úr slíkum al-
heimssamtökum á næsta ’ tug
óttast ég mjög að erfiðleikarn-
ir, sem ég nefndi, vevði orðnir
svo umfangsmiklir og sverir í
fangi, að okkur verði gersam-
lega um megn að ráða við þá.“
ÞETTA eru þær þungu horf-
ur, sem við þjóðunum blasa,
sér í lagi þó Bandaríkjamönn-
um og Spvétmönnum, sem eiga
óu-mræðilega mikið á hættu
þegar óreiða og stjórnleysi vof-
ir yfir heiminum. Leiðtogar
Sovétríkjanna virðast þó ekki
ala eins mikinn ugg í brjósti
um framtíðina og áður var.
Leiðtogarnir í Moskvu virðast
ekki eins hræddir nú og á ár-
unum milli 1950 og 1960 um að
Vesturveldin ráðist á Sovétrík-
in eða umkringi þau. Þeir fylgj-
ast af vissri velþóknun með erf-
iðleikum okkar Bandaríkja-
manna bæði heima fyrir og í
Vietnam, og virðast trúa, að
þessir innlendu og erlendu erf-
iðleikar knýji okkur +5' þess að
Jðhyllast einangrunarstefnu að
nýju, en það hefir ætíð verið
meginmarkmið sovézkrar utan-
r:kisstefnu.
Þrátt fyrir þetta ætti að vera
unnt að lægja áróðursöldurnar,
sem Bandaríkjamenn og Sovét-
menn hafa magnað undangengn
ar vikur, og hefja að nýju eir,’-a
viðtöl um takmarkaðar sam-
þykktir, sem eru báðum ríkis-
stjórnunum í hag.
NÚ er varið 180 milljörðum
dollara á ári til hervæðingar i
heiminum, og meginhlutann
leggja Bandaríkjamenn og So-
vétmenn fram. Samtímis og
þessu fer fram verja iðnaðar-
ríkin samtals 7 milljörðum doll-
ara á ári til aðstoðar hinum
ríkjunum, þar sem meira en
helmingur mannkynsins býr við
hungur og fáfræði.
Af þessum sökum geisar nýtt
stríð, eins konar stéttastríð,
milli ríkra þjóða og fátækra.
Framkvæmdastjóri Sameinuðu
þjóðanna telur mesta hættu
stafa af þessu ástandi mála,
jafnvel meiri hættu en af átök-
unum, sem fram fara nú i Viet-
nam eða löndunum fyrir botni
Mið j arðarhaf sins.
Nixon forseti hefur lækkað
fjárveitingar til hermála. Hann
hefir boðizt til að semja um
vopnahlé, flytja allt herlið
Bandaríkjamanna á burt frá
Vietnam og ganga að stjórn-
málasamkomulagi, sem endur-
spegli stjórnmálaásta: dið í
landinu.
ÞVÍ miður hafa Sovétmenn
tekið þann kost, að leggja eyr:.n
betur vi'ð því, sem Nixon hefur
um þetta sagt af stjórnmála-
ástæðum heima fyrir er, ákvörð
ununum sjálfum. Samtímis
þessu hafa athafnir Moskvu-
manna og áróður í sambar’Ji
við Kúbu og deilurnar fyrir
botni Miðjarðarhafs endurvakið
grun leiðtoganna í Washington
um, afð ekki sé að treysta á neitt
samkomulag við Sovétmenn.
Rogers utanríkisráðherra
varð ekkert ákveðið ágengt í
þeim málum, sem hann ræddi
við Gromyko utanríkiSiáðhe^ra
í New York. Honum tókst þó
að nálgast vopnahlé í áróðrin-
um ofurlítið og koma því í kring
að þeir ræddust við Gromyko
og Nixom forseti.
Hinn raunverulegi árangur af
viðræðum Nixons o~ Gromykos
mun koma fram í samningsum-
leitunum í Vín fyrir áramót.
ENGIN leið er að afmá ævar-
andi ótta Rússa við vesturveld-
in eða grunsemdir Nixoeis um
markmið Sovétmanna, en verði
vopnahle í áróðrinum r æti orð-
ið úr samkomulagi ujn takmörk
un vígbúnaðar, sem lækkaði
hinn gífurlega háa herko-‘nað-
Framhald á bls. 14