Morgunblaðið - 27.11.2005, Blaðsíða 33
sem hélt dauðahaldi í fætur Pauline.
„Læstu hann inni fjarri foreldrum
sínum og venjulegu fólki og sjáðu
hvernig fer fyrir honum – hann verð-
ur öskrandi geðsjúklingur alveg eins
og ég.“
Á meðan afmælisgestir Johns forð-
uðu sér einn af öðrum, greip hann í
kragann á jakka föður síns og hvæsti
framan í hann: „Og í sambandi við
ævisögu þína, þá muntu aldrei skrifa
neitt án míns samþykkis, og ef þú
segir einhverjum hvað gerðist hér í
dag … þá læt ég drepa þig. Ég læt
pakka þér ofan í kassa og fleygja þér í
sjóinn lengst úti á hafi …“ Freddie
Lennon, gamli sjóarinn sem kunni
ekki að synda, snerist á hæli og hljóp.
Hann var of hræddur til að hafa
nokkru sinni samband við son sinn
framar. […]
Rödd Johns alltumlykjandi
Freddie átti aldrei eftir að gleyma
þessum degi. Það sem kom út úr með-
ferð sonar hans hjá Arthur Janov var
honum hræðilegt áfall. En meðferðin
var John listræn opinberun. Næsta
árið átti hann eftir að semja, taka upp
og gefa út tvær plötur sem áttu eftir
að móta orðspor hans sem sólótónlist-
armanns mestallan 8. áratuginn. Sú
fyrri, sem kallaðist einfaldlega John
Lennon / Plastic Ono Band kom út í
desember 1970. Hún er stundum köll-
uð The Primal Scream Album –
„Frumöskursplatan“, og var eitthvað
alveg nýtt í rokki, meira í ætt við ang-
urværar harmatölur blúsaranna við
ósa Mississippi heldur en vandlega
fágaða framleiðslu hljóðveranna við
Abbey Road. Þrátt fyrir að Phil
Spector hafi tekið þátt í hljóðblönd-
uninni var hljómurinn svo magur út í
gegn að jaðraði við kraftleysi. Upp-
tökurnar fóru ekki í neina eftirvinnslu
(fyrir utan venjulega fjarlægðarfil-
tera og bergmál við rödd Johns) og
Ringo og Klaus fengu að njóta sín við
að draga upp hráa og sterka hljóð-
mynd undir gítar- og píanóleik hans.
Rödd Johns er alltumlykjandi út í
gegn, en á Bítlaárunum höfðu fáir átt-
að sig á því hve fjölhæft hljóðfæri hún
væri. Röddin tekur stundum skyndi-
legar dýfur á plötunni og verður jafn-
vel feimnisleg, ljómar svo stundum
þegar hún gælir ljúflega við háu nót-
urnar, en verður stundum óbeislað
rámt öskur eða stuna sem þvinguð er
út í gegnum gnístandi tennur. […]
Listræn brella?
Vinsælasta sólóplata Johns, Imag-
ine, fór í efsta sæti vinsældalistanna
beggja vegna Atlantshafsins haustið
1971. John sagði hana vera eins og þá
fyrri nema bara ,sykurhúðaða‘. Á
henni voru blíðleg lög einsog „Jealous
Guy“, „Oh Yoko“ og titillagið, auk
knæpulagsins „Crippled Inside“, sem
er afar hressilegt, eins mótsagna-
kennt og það kann að hljóma (sumir
sögðu að í laginu beindi John spjótum
sínum að Paul McCartney). En á plöt-
unni mátti líka finna lög án allra mála-
miðlana, rétt eins og þau sem voru á
,Frumöskursplötunni‘, lög eins og
„Gimmie Some Truth“, sem var dýr-
leg yfirhelling, full af svívirðilegum
andstyggðarathugasemdum um Nix-
on Bandaríkjaforseta og stuðnings-
menn hans (short-haired yellow bell-
ied son of Tricky Dicky, neurotic
psychotic pig-headed politicians,
tight-lipped condescending mama’s
little chauvinists, ... – „stutthærði,
huglausi marðarsonur, taugaveikluðu
geðveikluðu sauðþráu pólitíkusar,
drumbslegu yfirlætisfullu karlremb-
urnar hennar mömmu sinnar,“
o.s.frv.) og „How Do You Sleep?“ Í
því síðastnefnda fékk aumingja Paul
yfir sig dembu af tvíræðum fúkyrðum
sem jafnvel bitrustu þjóðskáld Íra
hefðu getað verið fullsæmd af, þar á
meðal línum eins og Those freaks
were right when they said you was
dead – „Viðrinin höfðu rétt fyrir sér
þegar þau sögðu að þú værir dauður“,
og The only thing you done was yes-
terday – „„Yesterday“ er það eina
sem þú hefur nokkurn tíma gert.“
John fullyrti síðar að biturðin í laginu
væri fyrst og fremst listræn brella:
„Ég hafði á þessum tíma enga þörf
fyrir að vera kvikindislegur, en ég
notaði gremju mína í garð Paul til að
búa til lag.“ Hann virðist þó ekki hafa
haft neina samúð með Paul, sérstak-
lega í ljósi þess að á Imagine gerði
hann grín að umslaginu á annarri
plötu Pauls Ram (ísl. hrútur), þar sem
sveitalegur Paul heldur rollu fastri á
hornunum, með því að dreifa með
plötunni póstkorti með mynd af sér að
toga í eyrun á svíni.
George Harrison, Stuart Sutcliffe og
John. Myndina tók Jürgen Vollmer við
fyrstu kynningarmyndatöku hljóm-
sveitarinnar í Hamborg.
John Lennon – Ævisaga eftir John Wyse
Jackson í þýðingu Steinþórs Stein-
grímssonar kemur út hjá Skruddu.
Bókin er 255 bls. og prýdd fjölda
mynda.
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 27. NÓVEMBER 2005 33
Lagastofnun
Málstofa Lagastofnunar
Háskóla Íslands
Mánudaginn 28. nóvember kl. 12:15
í Lögbergi í stofu 101
Brynhildur G. Flóvenz lektor
Hryðjuverk og
mannréttindi
Allir velkomnir Nánari upplýsingar
www.lagastofnun.hi.is
Nánari upplýsingar á www.visa.is/visalan
eða í síma 525 2000
Spurðu um
+ Staðgreiðsluverð
+ Lægri vextir
+ Lægri kostnaður
+ Til allt að 36 mánaða
+ Framlengdur ábyrgðartími
+ Flutningstrygging
+ Vildarpunktar
Dreifðu staðgreiðslunni
VISA Lán er ný og hagstæð leið til greiðsludreifingar
við kaup á vörum eða þjónustu.
– HAGSTÆÐAR AFBORGANIR
Ný
tt!