Morgunblaðið - 15.12.2005, Blaðsíða 8

8
BÆKUR
Það er nóg að gera hjá íslenskum rithöfundum
þessa daganna eins og reglan segir til um á þessum
árstíma. Vertíð þeirra er í algleymingi sem skyldar
þá til að þjóta um allan bæ og útum allt land með
bækur sínar og lesa upp. Rithöfundurinn Hall-
grímur Helgason lætur ekki sitt eftir liggja þessi jól-
in við að kynna nýútgefna bók sína Rokland sem
hlotið hefur tilnefningu til Íslensku bókmennta-
verðlaunanna í flokki fagurbókmennta. Hallgrímur
hitti blaðamann og ræddi við hann meðal annars
um bókina, blogg, lágmenningu og heita potta.
Hallgrímur hefur nýlokið upplestri fyrir MS-
sjúklinga þegar hann hittir blaðamann á kaffihús-
inu Segafredo við Lækjartorg. Það er mikið um
upplestra hjá honum þessa dagana og hann nefnir
að sá næsti sé bókaður morgunin eftir.
„Það er í tísku núna að vera með svokallaða að-
ventumorgna í stórfyrirtækjum þar sem menn
bjóða vinum og viðskiptavinum í morgunmat og
hlusta t.d. á KK og Ellen syngja og mig lesa,“ segir
Hallgrímur og hrærir í froðunni á latteinu sínu. Að-
spurður um stemmninguna svona snemma dags
segir hann að hún sé yfirleitt mjög fín en hann við-
urkennir að það sé svolítið mismunandi. „Þegar
maður er að lesa upp fyrir klukkan níu á morgnana
getur stemmningin stundum orðið dauf,“ segir
hann og hlær. „Fimmtíu nývaknaðir bílasalar eru
t.d. nokkuð þungur hópur.“
Hallgrímur er á því að það sé mun meiri erill á hon-
um í kringum þessa bók en var síðustu jól.
„Kannski er það bara af því að þessi bók gengur
betur en sú síðasta að mér finnst það vera meira.
Síðasta bók hitti ekki eins vel í mark eins og þessi
sem gerist í samtímanum. Það er alltaf vinsælt.“
Bylting á Íslandi
Rokland segir frá Bödda sem býr á Sauðárkróki.
Hann er ómögulegur maður; of gáfaður fyrir Krók-
inn, of reiður fyrir Reykjavík og of hreinskilinn fyrir
Ísland.
„Í upphafi bókarinnar er hann rekinn frá Fjöl-
brautaskólanum þar sem hann var að kenna en
ástæðan fyrir því er sú að hann fór með nemendur
upp á hálendið og lét þá gista yfir helgi í Grett-
ishelli þar sem Grettir Ásmundsson er sagður hafa
búið um skeið. Böddi vildi láta nemendur sína upp-
lifa Grettissögu á eigin skinni en þetta var að vetri
til og krakkarnir lentu í mikilli vosbúð, tveir komu
heim með lungnabólgu og ein stelpan fótbrotnaði.
Sú hafði skömmu áður verið krýnd Ungfrú Norður-
land og þetta var því mikið hneyksli auk þess sem
skólinn þurfti að borga 2.7 milljónir fyrir þyrlu
Landhelgisgæslunnar. Böddi er því látinn fara og í
atvinnu- og eirðaleysi sínu eyðir hann tímanum í að
úthúða bæjarbúum á bloggsíðu sinni rokland.-
blogspot.com. Svo verða aðrir atburðir til þess að
hann fer endanlega yfir um og ákveður að ríða á
hrossi suður til Reykjavíkur þar sem hann ætlar að
gera byltingu á Íslandi einn síns liðs.“
Of gott þjóðfélag
Um hvað snýst barátta Bödda?
„Það má segja að efnislega séð sé íslenskt þjóð-
félag sé komið á þann stað að vera nokkuð óum-
deilt því allir eru hér saddir og öllum er heitt,“ út-
skýrir Hallgrímur. „Þetta er besta þjóðfélag sem
jörðin hefur séð. Við vitum það öll en Bödda finnst
það hinsvegar orðið of gott. Hann telur okkur hafa
það of gott, lífið sé of þægilegt og alltaf verið að
mata okkur: Við hefðum gott af því að hafa það
svolítið meira skítt því þá upplifum við lífið sterkar
og erum meira vakandi. Í paradís efnishyggjunnar
verður sálin útundan. Hann er alltaf að reyna að
vekja fólk til lífsins, nemendur sína, krakkana í ung-
lingavinnunni og þá sem lesa bloggsíðuna. Böddi er
sífellt að leita eftir æðri gildum og reyna að hefja
andann uppúr lágkúrunni sem honum finnst ríkja á
öllum sviðum. Honum finnst lágmenningin hafa
sigrað, að menning okkar sé ein lágmenning. Kvik-
myndirnar frá Ameríku, tölvuleikirnir, rokktónlistin,
popptónlistin, sjónvarpsglápið endalausa. Þetta er
allt saman flatneskja fyrir honum. Hann vill reyna
að rísa upp úr henni og kýs fremur rok og ró en
rokk og ról. Hann er í rauninni spámaður í föð-
urlandi í bókstaflegri merkingu því hann er mjög
þjóðlegur í sér. Stundum kalla ég hann hrópandann
í heita pottinum af því þetta þjóðfélag er hálf-
gerður heitur pottur þar sem allir hafa það svo
gott. Samt sem áður er hann að hrópa á móti því og
hann er náttúrulega í þessum heita potti sjálfur.
Það er svo aftur spurning hvort nokkur sé að
hlusta.“
Bók í beinni
Hallgrímur segist hafa kynnt sér eitthvað blogg-
síður þegar hann var að skrifa bókina en slíkar síður
eru einmitt vel til þess fallnar að hrópa ýmiss konar
formælingar að samfélaginu líkt og Böddi gerir.
„Það er eins og fólk þori meiru á netinu en í dag-
blöðunum. Menn nota annan stíl og eru kaldari.
Þeim finnst eins og engin sé að hlusta og þeir geti
sagt hvað sem er. Í bókinni er ég að velta fyrir mér
hversu langt megi ganga. Það hafa komið upp mál
undanfarið þar sem menn í opinberum störfum
létu stórkarlaleg orð falla á bloggsíðum sínum og
voru svo reknir fyrir vikið. Böddi er svolítið þannig.“
Eftir að bókin kom út um miðjan síðasta mánuð
hefur Hallgrímur haldið úti bloggsíðu Bödda sem
nefnd er í bókinni og skrifað undir hans nafni.
„Þetta er skondið verkefni. Ég held þannig áfram
að skrifa bókina eftir að hún er kominn út. Sem er
náttúrlega visst bögg, en gaman samt. Svo er líka
gaman að fá viðbrögð frá lesendum. Það eru alls-
konar geðsjúklingar farnir að skrifast á við Bödda,
þykjast jafnvel vera hálfbræður hans og hvaðeina.
Þá eru aðrir að kvarta yfir því að færslurnar séu
dagsettar aftur í tímann, en það er einföld skýring á
því sem menn sjá þegar þeir lesa bókina.“ Ætlunin
er að halda áfram færslunum fram til áramóta alla
vega en þetta er í fyrsta skipti sem Hallgrímur skrif-
ar inn á bloggsíðu.
„Það besta við bloggið er að það fer strax í loftið.
Þetta er eins og að skrifa í beinni útsendingu.“
Áhugasömum er svo bent á að fylgjast með lífi og
hugleiðingum Bödda á www.rokland.blog-
spot.com
HRÓPANDINN Í HEITA
POTTINUM
ROKLAND EFTIR HALLGRÍM
HELGASON
Texti
Þormóður Dagsson
Mynd
Þorkell Þorkelsson
Flestar Ofurhetjur fela sig bak við grímur, og
hafa margar augljósar ástæður fyrir því. Þá helst
til að vernda ástvini sína frá vondu köllunum en
líka til að geta átt almennilegt einkalíf í friði.
Elongated Man (Lengdi maðurinn) er einn
þeirra fáu sem berst gegn glæpum grímulaus.
Honum finnst ástæðulaust að skipta lífinu í
tvennt, að einkalíf og ofurhetjulíf þurfa ekki að
vera aðskilin. Auk þess er húsið hans búið há-
þróuðu þjófavarnarkerfi, svo að konan hans
þarf ekki að óttast um líf sitt daglega. En í ofur-
hetjuheimi getur allt gerst. Eiginkona Lengda
mannsins er í miðju kafi við að undirbúa afmæl-
isveislu síns heittelskaða, þegar hún er myrt á
afar hrottalegan hátt. Ofurhetjusamfélagið fyll-
ist skelfingu og bregst skjótt við.
Ofurhetjusögur eru, þegar öllu er á botninn
hvolft, sápuóperur. Sápuóperur fullar af erkitýp-
um og dramatískum atburðum. Bardagar,
skrímsli og hetjudáðir eru bara notaðar til að
fylla upp í eyðurnar. Og eins og í öllum góðum
sápum kemur af og til þáttur sem markar mik-
ilvæg tímamót í tilheyrandi heimi, og hefur af-
gerandi áhrif á lykilpersónur hans. Slæmt dæmi
um þetta er dauði Súpermans, en margir ofur-
hetjulesendur reyna enn að gleyma þeirri úr-
kynjuðu sölubrellu. Gott dæmi er hinsvegar
þessi saga: Identity Crisis. Hér er spilað á mann-
lega strengi, skyggnst inn í brothættar sálir
hetjanna og beinagrindur skoppa úr skápnum í
hrönnum. Við kynnumst fólkinu á bakvið grím-
urnar og stöðugan ótta þeirra við afhjúpun. Hin
sönnu andlit þeirra eru feimnismál. Lesendur
eru upplýstir um myrk feimnismál meðal góðu
gæjanna sem, eins og góðri sápu sæmir, eiga
eftir að hafa mikil áhrif á DC-heiminn eins og
við þekkjum hann og elskum. Eini galli bók-
arinnar er hvað hún er væmin, en sjaldan hafa
jafnmargar ofurhetjur grenjað.
GRÁTIÐ BAK VIÐ
GRÍMUNA
IDENTITY CRISIS EFTIR BRAD
MELTZER OG RAGS MORALES
Texti
Hugleikur
Hann kýs fremur rok og ró en rokk og ról