Tíminn - 01.05.1971, Blaðsíða 7

LAUGARDAGUR 1. maí 1971
TÍMINN
7
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framílcvæindastjóri: Kristján Benediktsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb), Jón Helgason, Indriði G. Þorsteinsson og
Tómas Karlsson. Auglýsingastjóri: Steingrímur Gísleson. Rit-
stjómarskrifstofur i Edduhúsinu, símar 18300 — 18306. Skrif-
stotur Bainikastræti 7. — Afgreiðslusími 12323. Auglýsingasími:
19523. Aðrar skrifstofur sími 18300. Áskriftargjald kr. 195,00
á mánuði. innanlands. í lausasölu kr. 12,00 elnt. — Prentsm.
Edda M.
......... ............ ................1
Humphrey og -Muskie svara Nixon: 1
Allur herinn á að vera kvaddur
heim frá Viefnam fyrir áramót
1. maí
í ávarpi því, sem verkalýðsmálanefnd Framsóknar-
flokksins sendir frá sér í tilefni 1. maí, baráttudags
launþega, er fagnað þeirri samstöðu um stefnu í land-
helgismálinu, sem náðst hefur milli stjómarandstöðu-
flokkanna fyrir forystu Framsóknarflokksins um upp-
sögn landhelgissamninganna og útfærslu fiskveiðilög-
sögunnar í 50 mílur eigi síðar en 1972, og telur nefndin
það meginverkefni þjóðarinnar að koma þeirri stefnu í
framkvæmd.
Verkalýðsmálanefnd Framsóknarflokksins harmar, að
íhaldsöflin reyna nú að kljúfa verkalýðshreyfinguna í
þessu þýðingarmesta sjálfstæðismáli þjóðarinnar á þess-
nm áratug, og hvetur alla launþega til þess að styðja
þá stefnu, sem Framsóknarflokkurinn hefur haft for-
ystu um að móta, í alþingiskosningunum 13. júní með
því að fella núverandi ríkisstjóm og veita Framsóknar-
flokknum fylgi til þess að hafa forystu um myndun
næstu ríkisstjómar.
Ennfremur leggúr verkalýðsmálanefnd Framsóknar-
flokksins áherzlu á eftirfarandi atriði:
að Alþýðusamband íslands verði í reynd stefnumótandi
aðili með afmörkuðu framkvæmdavaldi en ekki ein-
ungis afgreiðslustofnun. Alþýðusambandinu verði
gert Meift að hafa á sínum vegum hagdeild, sem A
fylgist með þróun þjóðarbúskapar og einstakra fyr-
irtækja og veiti aðildarfélögunum þær upplýsingar,
sem kjarabaráttan á að byggájst á, lögfræðideild, sem
veiti félagsmönnum upplýsingar um réttindi og skyld-
ur og aðra lögfræðilega aðstoð, og útgáfudeild, sem
sjái um útgáfu á málgagni hreyfingarinnar.
að Menningar- og fræðslusamband alþýðu fái opinbert
fjárframlag, eins og skyldar stofnanir á Norðurlönd-
nm, til þess að verða að öflugri fræðslustofnun, sem
fræði trúnaðarmenn og almenna félagsmenn í verka-
lýðsfélögunum.
að ríkisvaldið geri verkalýðshreyfingunni mögulegt að
koma á fót verkalýðsskóla.
að opinberir starfsmenn fái samnings- og verkfallsrétt.
að mótuð verði launastefna, sem hafi ákveðin, verð-
tryggð lágmarkslaun, er tryggi lífvænlega afkomu
fyrir 40 stunda vinnuviku, og aukinn launajöfnuð
sem höfuðatriði.
að hafin verði stórsókn, bæði með pólitísku átaM og
almennri fræðslu, fyrir atvinnulýðræði, sem þróist
stig af stigi. í fyrsta áfanga verði komið á fót sam-
starfsnefndum í fyrirtækjum og atvinnugreinum,
þar sem fulltrúar starfsfólks og stjómenda eigi sæti.
Þessar nefndir hafi ákvörðunarvald á tilteknum svið-
um og sama aðgang og stjómir fyrirtækja og opin-
berir aðilar að öllu er varðar rekstur og áætlanir
fyrirtækja.
að þeir sjóðir, sem verkalýðshreyfingin hefur samið um
og semur um við atvinnurekendur og fær í stað
kauphækkana, verði undir stjóm verkalýðshreyfing-
arinnar.
að sett verið inn í alla kjarasamninga ákvæði um, að
þeir séu þegar uppsegjanlegir, grípi ríMsvaldið til
einhverra aðgerða, sem raski ákvæðum þeirra.
að verkalýðshreyfingin hafi nána samvinnu við bænd-
ur og samtök þeirra til að eyða tortryggni og mis-
skilningi og skapa samstöðu í framfarasókn alþýð-
unnar til sjávar og sveita. Fyrirtæki bænda segi sig
jafnframt úr Vinnuveitendasambandi íslands.
að verkalýðshreyfingin og samvinnuhreyfingin tengist
nánari böndum og að þessar fjöldahreyfingar alþýð-
unnar efli hvor aðra eftir megni. — TK
HöfuðverkefniS er að bæta hið bandaríska þjóðfélag
Hiiin 6. aprfl s. L flutti
Nixon forseti ræðn um styr
jöldina í Víetnam, þar sem
hann gerði grein fyrir af-
stöðu stjórnar sinnar til
styrjaldarinnar. Ræðu þess-
arar hefur áður verið getið
hér í blaðinu. Talið var, að
Nixon hefði mjög hallað á
demókrata í ræðu og bauð
þvi helzta sjónvarpsstöð
Bandarikjanna sjö helztu
forsetaefnum demókrata að
svara henni með stuttum
ræðum. Sex þeirra, Hump-
lirey, McGovern, Bayh, Jack
son, Hughes og Muskie þáðu
boðið, en Kennedy hafnaði,
þar sem hann væri ekki for
setaefni. Sexmenningarnir
fluttu svo ræður sínar í
sjónvarpið 22. aprfl. Fyrst
ur talaði Humphrey, en
Muskie síðastur. Allir
mæltu þeir með því, nema
Jackson, að heimflutningi
bandaríska hersins frá Víet
nam yrði lokið fyrir lok
þessa árs. Ræður þeirra
Humphreys og Muskies fara
hér á eftir:
"Humphrey:
‘•‘"Forsetinn sagði í sjónvarps-
ræðu sinni 7. aprfl, að þegar
hann hvarf frá sem varaforseti
í janúar 1961 og hafði gegnt
því starfi í átta ár, hafi engar
bandarískar hersveitir verið í
Víetnam og enginn Bandaríkja
maður enn látið þar lífið.
Þetta er hverju orði sannara.
En ummælin gefa alveg óhjá
kvæmilega í skyn, að Demó-
krataflokkurinn beri megin-
ábyrgðina á afskiptum okkar í
Víetnam. John Kennedy hafi
hafið styrjöldina, Lyndon magn
að hana og þessi vandræða-
byrði Demokrataflokksins hafi
svo verið lögð á herðar Repu
blikanaflokksins. Að okkar áliti
er önnur skoðun á þessu máli
réttari.
Framvindan, sem leiddi til
styrjaldarinnar, hófst á valda
árum Harry Trumans. Skyldur
hlóðust á okkur eftir Genfar
ráðstefnuna árið 1954, þegar
Dwight Eisenhower var forseti.
Richard Nixon var hlynntur
þessum skuldbindingum þegar
hann var varaforseti. Kennedy
og Johnson voru samþykkir
þeim. Þingið samþykkti Tonk-
inflóa-yfirlýsinguna nálega ein-
róma og þar með skuldbinding
arnar. Ég var þessum skuld-
bindingum fylgjandi sem vara
forseti.
Ábyrgðin á afskiptum okkar
og þáttöku í styrjöldinni hvflir
því ekki á flokki, heldur þjóð
inni allri. Ég sé ekki betur en
að við verðum einnig öll að
leggjast á eitt þegar við drög
um okkur í hlé eystra.
Ég skrapp til New Jersey í
marz og flutti ræðu í áheyrn
um það bil þúsund stúdenta
við ríkisskólann í Jersey-borg.
Ég ræddi einkum um mikla
erfiðleika hér innan lands, en
mesta áherzlu lagði ég á hina
brýnu þörf á að við hverfum
á burt frá Víetnam á þessu ári.
Muskie
Ég hlýt að játa í hreinskilni,
að þessa ræðu hefði ég ekki
getað flutt fyrir þremur eða
fjórum árum. Afstaða mín hef
ir breytzt hægt og hægt, í
samræmi við breyttar aðstæður
og skilning okkar á þeim, og
hún hefir kostað töluvert hug
arangur. En afstaða mín er
breytt engu að síður, og sama
er að segja um milljónir manna
hér í Bandaríkjunum.
Við höfum veitt aðstoð okk
ar í Víetnam í tæpa tvo ára-
tugi og ég held, að við höfum
staðið við allar skuldbindingar
okkar við Suður-Vietnama.
Ákvörðun um brotthvarf her
sveita okkar frá Víetnam á
þessu ári táknar engan veginn,
að við ætlum að aðhyllast ein-
angrunarstefnu að nýju, eins
og forsetinn vill vera láta. Við
höfum þvert á móti mjög mikl
um alþjóðlegum skyldum að
gegna og við þær skuldbinding
ar verður staðið. Sannleikurinn
er sá, að þegar við Bandaríkja
menn erum ekki framar önnum
kafnir í Víetnam getum við
gegnt miklu stærra og jákvæð
ara hlutverki í samfélagi þjóð
anna.
Framar öllu þarf að athuga,
að nú er mjög óheppilegur tími
til ásakana og gagnásakana.
Brottför okkar frá Víetnam hef
ir í för með sér ýmiskonar
áhættu, en að vera um kyrrt er
þó enn háskasamlegra. Þessi
styrjöld hefir allt of lengi vald
ið innbyrðis deilum meðal okk
ar Bandaríkjamanna, spillt við-
horfum okkar og komið í veg
fyrir, að við fetuðum okkar já-
kvæðu braut sem þjóð.
Spurningin, sem nú þarf að
svara, er því: Hvað þurfum við
að gera og hvað getum við
gert til þess að losna?
Muskie:
Kjarni þess máls, sem við
verðum að taka afstöðu til hér
f kvöld, er ekki einungis að
svara þeim manni, sem nú er
forseti. Þarna er öllu heldur
um skírskotun að ræða. Það
er skírskotun til hans . . . til
þjóðlegra raka . . . og til sam
vizku Bandaríkjamanna.
Styrjöldin er ekki rétt og
bandaríska þjóðin veit, að svo
er. Við viljum binda endi á
hana.
Starfsbræður mínir jiafa hver
í sínu lagi lýst mismunandi hlið
um á harmleik þessarar styrj
aldar.
— Þeir hafa lýst blóðbaðinu
og hræðilegum mannlegum
þjáningum.
— Þeir hafa lýst eyðingu
lands í Indókína.
— Þeir hafa lýst bruðli með
föng og fé, sem við höfum
mjög brýna þörf fyrir hér
heima.
— Þeir hafa einnig lýst þeim
efasemdum um vizku og áreið
anleika ríkisstjómar okkar, sem
styrjöldin hefir vakið.
Þið hafið heyrt hér í kvöld
lýst knýjandi nauðsyn þess,
að kveðið sé á um dag og allir
okkar hermenn kvaddir heim
fyrir lok þessa árs.
Við höfum gert eins mikið
fyrir ríkisstjómina í Suður-Víet
nam og unnt er að ætlast til
af okkur með nokkurri sann-
girni. Nú er ekki ósangjarnt að
fara fram á við hana, að hún
reyni sína eigin hæfni til að
halda sér við lýði.
Hvað svo sem ég eða hver
og einn kann annars að halda
um styrjöldina, þá held ég að
við séum allir sammála um
eina ægilega fóm, sem við höf
um orðið að færa hennar vegna.
Það er fórn sundrungar, ótta
og haturs meðal okkar sjálfra.
Við getum ekki haldið svona
áfram.
Sumir hafa haldið fram, að
við demókratar viljum gera
styrjöldina að kosningamáli ár-
ið 1972. Það er ekki annað en
þvaður. Við, sem hér emm í
kvöld, viljum allir, að henni sé
lokið áður en árið 1972 rennur
upp.
Okkur dœymir ekki aðeins
um góða kosningabaráttu árið |f
1972, heldur vonum við, að
þjóðin verði loksins laus við
byrði styrjaldarinnar og bölv
unina, sem af henni stafar. Þá
Framhald á bls. 10.
I