Tíminn - 06.05.1971, Blaðsíða 8

TÍMINN
FIMMTUDAGUR 6. mai 1971
.ÍQ
Eins og menn rekur minni
til var cndurskoðandi Sements
verksmiðjunnar, Svavar Páls-
son, ráðinn framkvæmdastjóri
verksmiðjunnar til bráðabirgða,
er fjármálamisferli og skatt-
svik forstjóra og skrifstofu-
stjóra verksmiðjunnar urðu
uppvís. Síðan er liðið hátt i
þrjú ár og enn situr Svavar
Pálsson í sæti forstjóra til
bráðabirgða. Setning endurskoð
andans í starfið þótti þó hæp
in af fleiri ástæðum en þeim,
að húr braut í bága við ákvæði
laga verksmiðjunnar um mennt
un og starfshæfni forstjóra.
Enn hæpnara þótti mönnum,
að sá maður, sero haft hafði dag
lega endurskoðun reikninga
verksmiðjunnar með höndum í
mörg ár, skyldi vera ráðinn
bráðabirgðaforstjóri, þegar upp
komst um misferli og misfell
ur í reikningshaldi verksmiðj
unnar. Ekki hefur það dregið
úr þeirri skoðun manna, að
þessi bráðabirgðaráðning hafi
verið hæpin, við það sem síðar
hefur komið fram í máli þessu
og með hvílíku offorsi meiri
hluti stjórnar Sementsverk-
smiðjunnar hefur sótt það, að
Svavar Pálsson yrði ráðinn for
stjóri verksmiðjunnar til fram
búðar, þvert ofan í landslög.
Nokkrar spurningar
f því sambandi má minna á,
að mörgum spurxiingum hefur
ekki fengizt svarað á fullnægj
andi eða traustvekjandi hátt:
Fór það t. d. fram hjá Svav
ari Pálssyni, endurskoðanda og
Ásgeiri Pétursyni stjórnarfor-
manni í 3 ár, að forstjóri verk
smiðjunnar og skrifstofustjóri
hennar skiptu á milli sín laun
um yfirverkfræðings ofan á
sín eigin laun, en skutu þeim
auk þess undan skatti?
Fór það fram hjá endurskoð
! andanum, að tveir starfsmenn
| á skrifstofu fengu árum sam
an kr. 120 þúsund vegna fjar
| veru forstjóra — og þessu að
auki skotið undan skatti?
Vissi endurskoðandinn ekk-
ert um fjármálamisferli í verk
smiðjunni fyrr en skattayfir-
völd fóru nánast af tilviljun
að glugga í reikninga hennar?
Hvernig gátu allir þessir hlut-
ir gerzt, þrátt fyrir störf hins
löggilta endurskoðanda og sér
staka trúnaðarmanns verk-
smiðjustjórnarinnar?
Hvers vegna hefur stjórnar-
formaðurinn lagzt með slíkum
þunga gegn því að allsherjar-
rannsókn færi fram á fjárreið
um verksmiðjunnar?
Getur það talizt eðlilegt að
endurskoðandinn sitji sem
„bráðabirgðaforstjóri" í þrjú
ár?
Vaxandi traust?
Endurskoðendur eru oft kall
aðir augu stjórna fyrirtækjanna
og hinir kjörnu endurskoðend
ur verksmiðjunnar vitnuðu að-
eins til hins löggilta endurskoð
anda, sem haft hafði með hönd
um hina daglegu endurskoðun,
er þeir rituðu á reikninga verk
smiðjunnar. Það fór því ekki
milli máli, að menn ætluðust
til þess að Svavar Pálsson
gegndi því hlutverki og hefði
þá aðstöðu að verða fyrstur til
að uppgötva eitthvað misjafnt
í reikningshaldi verksmiðjunn-
ar. Það reyndist oftraust, en
þrátt fyrir það virðist traustið
hafa vaxið á endurskoðandan
um hjá meirihluta stjórnarinn-
ar, þegar misferlið komst upp
fyrir tilviljun, er menn óvið-
komandi verksmiðjunni kærðu
skattaframtöl til skattyfirvalda.
Ég hef hér undir höndum af-
rit af reikningum Sementsvertí
smiðju ríkisins frá 1965. Þeim
lýkur með eftirfarandi undir-
skrift:
„Framanskráður rekstrar- og
efnahagsreikningur pr. 31/12
1964 er saminn eftir bókum
Sementsverksmiðju í’íkisins,
sem ég hefi endurskoðað.
Verðmæti birgða er ákveðið
SVAVAR PÁLSSON
— Verður framkvæmdastjórastað-
an við Sementsverksmiðjuna nú
auglýst laus til umsóknar?
Ágústínussonar var þá felld
með 3:2 og síðan samþykkti
meirihlutinn gegn atkv. minni-
hlutans ályktun er fól í sér
áskorun á Jóhann Hafstein, for
sætis- og iðnaðarráðherra, um
að hann beitti sér fyrir því, að
lögunum um Sementsverksmiðj
una yrði breytt og skilyrði um
verkfræðimenntun framkvæmda
stjórans felld niður.
Þetta var ekki til þess fallið
að draga úr grunsemdum
manna að hér lægi fiskur und
ir steini. Ýmsum hafði þótt
framkoma meirihluta stjórnar
Sementsverksmiðjunnar í fyrri
þáttum sementsverksmiðjumáls
ins í senn furðuleg og tortryggi
leg, en ekki dró úr við þessa
afgreiðslu á tillögu Daníels
Ágústínussonar, en hún var sér
lega til þess fallin að gefa laus
an tauminn getsökum og grun
semdum um að meira hafi ver-
ið af óhreinu mjöli í poka-
horninu.
verkfræðimenntun forstjórans
skyldu standa óbreytt.
Endurskoðun laga
og synjun Alþingis
Iðnaðarráðherra, Jóhann Haf
stein, lagði svo frumvarp meiri
hluta nefndarinnar fyrir Al-
þingi. Strax kom í ljós, að ekki
var meirihluti á Alþingi fyrir
afgreiðslu þess, þ. e. það var
ekki meirihluti á Alþingi fyrir
þeirri breytingu að fella niður
ákvæðin um verkfræðimenntun
forstjóra verksmðjunnar. Þetta
frumvarp dagaði því uppi. Því
var haldið í nefnd til þess að
vilji Alþingis í málinu kæmi
ekki fram svart á hvítu.
Er meirihlutinn
orðinn að minni-
hluta í málinu?
Fulltrúi Alþýðuflokksins í
Sementsverksmiðjustjórninni er
nú látinn fyrir nokkru. Sæti
hans í verksmiðjustjórninni hef
ur tekið dr. Sigmundur Guð-
bjarnason. Nú hefur það kvis-
azt, að dr. Sigmundur hafi aðra
skoðun á þessu máli en Ásgeir
Pétursson og Jón Ámason.
Hann vilji láta auglýsa stöðuna
lögum samkvæmt og veita hana
lögum samkvæmt. Þar með á
að vera kominn meirihluti fyrir
tillögu Daníels Ágústínussonar
í verksmiðjustjóminni.
Það liggur líka fyrir nú, að
Alþingi vill ekki breyta lögum
verksmiðjunnar á þann veg,
sem meirihluti stjómar fór
fram á, og því hlýtur tillaga
Daníels Ágústínussonar að vera
borin upp að nýju og nú geta
þeir Ásgeir Pétursson og Jón
Árnason ekki skotið sér á bak
við „endurskoðun laga“ leng
ur. Alþingi hefur synjað um að
gera þær breytingar á lögum
verksmiðjunnar sem geri það
kleift að skipa Svavar Pálsson
forstjóra verksmiðjunnar, þótt
með óbeinum hætti sé. — TK.
af stjórn verksmiðjunnar. Sund
urliðanir fylgja ársreikningun
um og skýringar í bréfi dags.
4. ágúst 1965. Reykjavík, 4.
ágúst 1965“.
Það er í þessa yfirlýsingu og
endurskoðun Svavars Pálssonar,
sem hinir kjörnu endurskoð-
endur reikninga verksmiðjunn
ar vitna, er þeir skrifa upp á
reikningana.
Tillaga Daníels
Daníel Ágústínusson, fulltrúi
Framsóknarflokksins í stjórn
Sementsverksmiðjunnar, vildi
ekki una því, að endurskoðand
inn sæti endalaust sem bráða
birgðaforstjóri og 10. jan. 1970
bar hann fram tillögu í stjórn
verksmiðjunnar um að starf
forstjóra verksmiðjunnar yrði
auglýst laust til umsóknar og
veitt lögum samkvæmt. Þessi
tillaga fékkst ekki afgreidd i
stjórn þessarar stofnunar í al-
menningseign fyrr en 1. sept
ember 1970 eða heilum níu
mánuðum síðar. Tillaga Daníels
Kæra Verkfræðinga-
félagsins
Það, sem næst gerist í mál-
inu er það, að Verkfræðingafé-
lag íslands kærir athæfi meiri
hluta verksmiðjustjórnar til
saksóknara og krefst þess að
farið sé að lögum verksmiðj
unnar og staða forstjóra aug-
lýst lögum samkvæmt. Sak-
sóknari gerir ekkert í málinu
étt- JÚhann Hafstein, forsætis-
og iðnaðarráðherra, æðsti valda
maður stofnunarinnar, skipar
nefnd til að endurskoða lögin
um Sementsverksmiðju ríkis-
ins. Þeirri endurskoðun var
mjög flýtt og vissu allir, að
hún átti fyrst og fremst að
leiða til þeirrar niðurstöðu, að
rétt væri að fella niður ákvæð-
in um verkfræðimenntun for-
stjórans, svo unnt væri að skipa
Svavar Pálsson í stöðuna. Ekki
varð þó samstaða í nefndinni
um þá niðurstöðu. Benedikt
Gröndal skilaði séráliti og
lagði til að ákvæði laganna um
Au^lýsing
um framboðsfrest í No< ðurlandskjördæmi
vestra.
Yfirkjörstjórn við Alþingiskosningarnar í Norður-
landskjördæmi vestra, sem fram eiga að fara 13.
júní n.k. skipa:
Elías I. Elíasson, bæjarfógeti,
Jóhann Salberg Guðmundsson, bæjarfógeti,
Sigurður Tryggvason, kaupmaður,
Kristján C. Magnússon, verzlunarmaður, og
Hlöðver Sigurðsson, skólastjóri.
FramboOsíistum ber að skila til oddvita yfirkjör-
stjómarinnar, Elíasar I. Elíassonar, bæjarfógeta
á Siglufirði, eigi síðar en miðvikudaginn 12. maí
n.k. Fylgja skal tilkynning um hverjir séu um-
boðsmenn lista.
Yfirkjörstjómin í ^nrðurlandskjördæmi vestra.
5. maí 1971.
135
PAPPÍRSÞURRKUR KOSTA
SAMA OG ÞVOTTUR Á EINU
HANDKL/4ÐI
'APPIRSVORURM/.
SKÚLAGÖTU 32 - SÍMI 84435
LEITIDUPPLYSINGÁ
Jón Grétar Sigurðsson
héraðsdómslögmaður
Skólavörfustíg 12
Slmi 18783.
ÚTBOÐ
Vegagerð ríkisins óskar eftir tilboðum í lagningu
tveggja vegarkafla á Austurlandsvegi:
1. Á Jökuldal í Norður-Múlasýslu (8.3 km.).
2. Á Berufjarðarströnd í Suður-Múlasýslu
(8.8 km.).
Útboðsgögn verða afhent á Vegamálaskrifstof-
unni í Reykjavík og hjá Vegagerð ríkisins á Reyð-
arfirði gegn 2.000,— kr. skilatryggingu.
Vegagerð ríkisins.
INTERNATIONAL SCOUT
til sölu Scout 800 árgerð 1966 og 1967 í góðu
lagi.
Upplýsingar í símtun 51587 og 82972, eftir
kl. 19.