Tíminn - 06.05.1971, Blaðsíða 11

FIMMTUDAGUR 6. maí 1971
TÍMINN
LANDFAM
Slys af völdum
drátfarvéla
Mikið er rætt um dráttarvél-
ar nú til dags, og slys af þeirra
völdum og af hverju þau stafi.
Það virðist allvíða koma fram,
að þau muni fyrst og fremst
stafa af því, að drátarvélamar
séu ekki örugglega í lagi. Nú
fyrir skömmu hefur farið fram
skoðun á allmörgum dráttarvél-
um, sem hefur virzt sanna, að
nokkur hluti þeirra sé ekki í
viðunandi ástandi. Út af þessu
hefur orðið allmikill vindur í
ýmsum og telja þeir að þarna
sé fundinn slysavaldurinn. Já,
meðal annars sé nokkur hluti
þeirra ljóslaus.
Nei, svona auðleyst er slysa-
málið ekki. Það á sér aðrar og
dýpri rætur en vanhirðu vél-
anna.
Ég vil aðeins spyrja þá, sem
bezt vita um þessi máL Hve
mörg slys hafa hlotizt af því
að dráttarvélin var ekki í fullu
lagi?
Það er síður en svo, að slys-
um hafi fækkað með tilkomu
stærri dráttarvéla, þótt þær
hafi verið í fullu lagi, enda ekki
við því að búast, þar sem þær
eru margfalt erfiðari í stýri og
þar af leiðandi þarf meiri gætni
til að aka þeim en léttari vél-
um. Ef ökumaður er ekki svo
öruggur, að kúpla nógu fljótt
sundur, ef dráttarvél lendir í
lausamöl eða sandi, getur hún
rifið stýrishjólið svo snöggt af
manninum, að hann geti slasazt
á höndum, þótt ekki verði út-
af keyrsla.
Slysin stafa heldur ekki af
bvL að slysavaldurinn hafi ekki
kunnað að aka dráttarvél. I
flestum tilfellum verða þau hjá
unglingum, og jafnvel einhverj-
um fullorðnum, fyrir mont,
óprúttni og skeytingarleysi, og
þar af leiðandi vantar alla um-
ferðarmenningu.
Það er nokkuð, sem á að vera
sjálfsagt, að dráttarvélin sé í
lagi, og því er ekki hægt að
mæla bót, að svo sé ekki, nema
hvað ljósin snertir. Ég tel al-
gjöran óþarfa að fara að kosta
til að setja ljós á gamlar vélar,
sem hafa aldrei verið með ljós-
um. Þær eru flestar mjög gaml-
ar og aldrei farið með þær út
af túnum, nema aðeins á milli
túna, og aðeins notaðar á þeim
tíma, sem ekki er Ijósa þörf.
Þar sem fleiri en ein vél er á
búi, er nægilegt að ein sé með
fullum ljósabúnaði, sem hægt
er að beita, ef ljósa er þörf.
Hitt er svo annað mál, að þar
sem þessi umrædda skoðun fór
fram að hausti, er ekki óeðli-
Margra ára reynsla
vandvirkra málara
hefur sannað yfir-
burði Sadolux
lakksins —
úti, inni,
á fré sem járn.
SADOLtf*
alcyd enamel
Fæst í helztu málningar- og byggingavöruverzlunum.
Umboðsmenn: NATHAN & OLSEN HF.
legt, að hægt hafi verið að
finna ýmislegt, sem úr lagi hafði
gengið yfir mesta annatíma vél-
anna, án þess að nokkur þurfi
að rifna af rembingi. Eða halda
menn að nokkur bóndi mundi
vera það fífl, að rjúka með
dráttarvélina úr þurrum hey-
flekk, sem verið væri að hirða,
þótt einhver smábilun yrði á
vélinni, t. d. ef ljósker brotnaði
eða bremsur færu af, eða eitt
hvað því um líkt, en vélin gæti
gengið við vinnuna þrátt fyrir
þessar bilanir. Ef hann færi
með hana á verkstæði, gæti far-
ið svo, að hann fengi hana ekki
aftur fyrr en eftir 1—2 daga,
og þá gæti orðið nokkuð seint
að taka heyið saman.
Eins og ég hefi tekið fram
áður í þessum línum, eru það
þrír gallar í mannpersónunni,
sem ráða mestu um slysin, og
sem verða þess valdandi, að
engin umferðarmenning kemst
að. Ég kalla það umferðarmenn-
ingu, hvort sem ekið er á tún-
um og graslendi eða úti á veg-
um.
Það er til dæmis óskaplegt
að sjá unglinga, já, og jafnvel
fullorðna líka, aka dráttarvélum
á rjúkandi ferð, alveg að staðn-
um, sem stanza á á. Þá er snar-
bremsað og rifin upp grasrótin,
í stað þess að láta vélina hægja
á sér með minnkandi olíugjöf
og láta hana stanza á réttum
stað, án þess að hemlarnir séu
notaðir. Og einnig er ljótt að
sjá ekið of hratt í skarpar beygj
ur. Þá er grasrótin ýmist skor-
in upp með framhjólunum eða
ytra afturhjóli, sem snýst með
tvöfalt meiri hraða en ef ekið
er beint áfram. Þessu virðast
menn ekki gera sér grein fyrir.
eða þá að þeir loka augunum
fyrir staðreyndum.
Meiri fræðsla
Ég vildi leggja til, að meira
yrði gert af því en nú er að
leiðbeina börnum og unglingum
í umferðarmenningu, í öllum
þessum skólum, sem þau eru
pínd til að vera í, hvort sem
þau hafa nokkra löngun eða
getu til að læra eða ekki. Þar
af leiðandi lærist oft lítið af
því, sem þeim verður til gagns
í lífinu.
Ég gæti hugsað mér, að tekin
yrði ein vika af skólatímanum
árlega, til þessarar fræðslu, og
vil halda, að henni yrði ekki
ver varið en öðrum tímum
kennslunnar, ef eitthvað gæti
áunnizt í meðferð dráttarvéla í
akstri og umferðarmenning-lærð
ist, svo minna yrði gert af því,
að keyra dráttarvélar við vinnu
þvers og kruss yfir tún og gras-
lendi að óþörfu, fyrir mont og
vitleysu. Jafnframt gæti það
orðið til að fækka slysum á
dráttarvélum, og þá væri tals-
vert unnið.
Það mundi heppilegast að
fenginn væri öruggur aksturs-
maður með dráttarvél að hverj-
um barna- og unglingaskóla,
sem sýndi alls konar akstursað-
ferðir við misjafnar aðstæður,
og hefði börnin og unglingana
með í þessu. Jafnhliða þessu
þarf að halda uppi aðgengileg-
um fræðsluerindum f skólunum
og jafnvel að sýndar væru
skuggamyndir með ýmiss konar
akstursaðferðum og þær út-
skýrðar fyrir nemendunum.
Þetta hefur að sjálfsögðu ein-
hvern kostnað í för með sér, en
það mætti þá ef til vill sleppa
einhverju úr almennu kennsl-
unni, sem ekki er eins nauðsyn-
legt og aukin umferðarmenning.
Sé ekki hægt að koma bættri
umferðarmenningu fyrir í heila-
búi ungmennanna með heppileg-
rnn kennsluaðferðum, verður
það ekki heldur gert með lög-
um og reglugerðum eða nokkr-
um öðrum þvingunum.
Það er tvennt, sem ég kem
auga á í fljótu bragði, sem gæti
orðið til að draga úr slysum á
dráttarvélum. Það er í fyrsta
lagi stóraukin umferðarmenn-
ing og í öðru lagi að allar drátt-
arvélar væru með drif á öllum
hjólum. Margt annað getur einn-
ig komið til greina.
Vinnist eitthvað með þessari
aðferð, sem hér er lýst, er bet-
ur af stað farið en heima setið.
Skrifað á páskadaginn 1971.
Halldór Guðmundsson
Asbrandsstöðum
HUÓÐVARP
Fimmtudagur 6. maí.
7.00 Morgunútvarp.
Veðurfregnir. Tónleikar.
7.30 Fréttir. Tónleikar.
7.45 Bæn. 7.50 Morgunleik-
fimi. 8.00 Tónleikar. 8.30
Tónleikar. 8.45 Morgun-
stund bamanna: Þórir S.
Guðbergsson les sögu sina
„Gul grallara“. 9.00 Frétta-
ágrip og útdráttur úr for-
ustugreinum dagblaðanna.
Tónleikar. 9.30 Tilkynning-
ar. Tónleikar. 10.00 Fréttir.
Tónleikar. 10.10 Veður-
CððððððððððððSSðððððSððððððSððSðððSððSððSððSðSðSððSðððíðSðððððððSððSððSðððððSðððSðæððððSðððSððððSðððððSððSððððððððSððððððððððSðððSððSðððSðððððððS:
Við erum frá bengalska sendiráðinu. Það
hringdi einhver, herra ambassador.
— Það var ég, sem gerði það, og þessi
herra ambassador ykkar hefur rænt land
yðar 30 milljónum doHara. — Ég þarf
sv' ’n tíma til þess að sanna það. — Já
og leynd. Ég hef bréf upp á þetta frá
forseta ykkar, Lugga. Getið þér séð um
að ekkert heyrist f þ»im? — Getum við.
— Af stað nú. — Nemið staðar. Þetta
er ólöglegt.
•1
tSððSðSSððSðSððSðððSðððððððSððððððððSðððSðððSðSðððððSSðððSðððSSðiiSððSððððSðððSððððSðSðððSðððSððSðððððððððSðððÍðÍððSðððSðððððSðððÍððððSðSððSðgSaSSða
fregnir. 10 25 Við sjóinn:
Ingólfur St fánsson talar um
lög um fiskvinnsluskóla.
Tónleikar. 1100 Fréttir.
TónMkar 11.30 í dag:
Endurtekinn þáttur Jökuls
Jakobssonar frá s.l. laug-
ardegi.
12.00 Dagskráin. Tónleikar.
Tilkynningar.
12.25 Fréttir og veðurfreenir.
Tilkynningar.
12.50 Áfrívaktin.ii.
Eydís Eyþórsdóttir kynnir
óskalög sjómanna.
14.30 Síðdegissagan: „Valtýr á
grænni treyju“ eftir Jón
Bjðrnsson.
Jón Aðils leikari les (8).
15.00 Fréttir. Tilkynningar.
Klassfsk tóniist:
St. Martin-in-the-Fields
hliómsv^itin leikur tvö
divertim°nti (K137 og 138)
eftir Mozart: Neville
Marriner stj.
Herman Prey syngur ball-
ötur eftir Carl Loewe;
GBnter Weissenborn leikur
á pfanó.
16.15 Veðurfregnir. Létt lög.
17.00 Fréttir. TónMkar.
18.00 Fréttir á ensku.
18.10 Tónleikar. Tilkynningar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöidsins.
19.00 Fréttir. Tiikynningar.
19.30 Mál til meðferðar.
Ámi Gunnarsson fréttamað-
ur sér um báttinn.
19.55 Leikrit: „Sitt sýnist hverj-
um" eftir Luigi Pirandello.
Áður útv. 6. desember
1968.
Þýðandi:
Sigurlaug Bjömsdóttir.
Leikstjóri:
Helgi Skúlason.
Leiklistarstjóri, Þorstelnn
Ö. Stephensen, flytur for-
mála um höfundinn.
Persónur og leikendur:
Lamberto Landigi
Rúrik Haraldsson
Frú Frola
Guðbjörg Þorbjaraard.
Herra Ponza
Gfsli Halldórsson
Frú Ponza
Margrét Ólafsdóttir
Herra Agazzi, bæjarfulltr.
Ævar Kvaran
Amalfa, kona hans
Anna Guðmundsdóttir
Dina, dóttir þeirra
Valgerður Dan
Frú Sireili
Sigrfður Hagalfn
Herra Sirelli
Steindór Hjörleifsson
Lögreglustjórtnn
Jón Aðils
Herra Contusi,
lögreglufulltr.
Pétur Einarsson
Frú Nenni
Nina Sveinsdóttir
Frú Gini
Þóra Borg
Þjónn
Daniel Williamsson
22.00 Fréttir.
22.15 Veðurfregnir.
Lundúnapistill.
Páll Heiðir Jónsson flytur
22.35 Djazzþáttur
í umsjá Jóns Múla
Árnasonar.
23.20 Fréttir i stuttu máli.
Dagskrárlok.
SuÖurnesjamenn
LeitiS
tilboða hjá
okkur
Slminn
2778
LátiS oJilíur
prenta
fyrirykkur
Fljót afgreiSsla - góð pjónu&ta
PrenUmiðja
Baldurs Hólmgeirssonar
flrannargStn 7 — Keflavik