Tíminn - 19.05.1971, Blaðsíða 3

MIÐVIKUDAGUR 19. maí 1971
3
Tryggingafé-
lögín of mörg
Framhald af bls. 1.
stjórninni, kvað ekki hægt aS
verða við þeirri ósk, og frestuðu
því félögin iðgj aldahækkunum
rfram til vors, en komið hafði til
mála að setja nýja iðgjaldaskrá
fyrir verðstöðvun. f marz sóttu
félögin svo um hækkun á iðgjöld
um á ábyrgðartryggingum um 43,
9% og á kaskotryggingum um
21,4% að meðaltali, en það tók
ríkisstjórnina 5—6 vikur að
segja nei við beiðni félaganna,
og kom neiið daginn áður en ið-
gjöldin féllu I gjalddaga.
í greinargerð, sem fylgdi beiðn
inni um hækkun iðgj., var áætl
að að tjón á tryggingarárinu 1971
—1972 myndu nema 173,5 millj
ónum, og að kostnaður við rekst
ur félaganna myndi nema 47,1
milljón króna, og myndu heildar
iðgjöld því þurfa að nema 220,6
milljónum króna, og iðgjöldin
þyrftu því að hækka um 33,2%
að meðaltali. Þá áætluðu félögin
að tjón ársins 1970 ættu eftir að
hækka nokkuð, þar sem enn lá
ekki fyrir endanlegt uppgjör fyr
ir árið 1970, og einnig var gert
ráð fyrir að verðlag á vörum og
þjónustu myndi hækka eftir að
verðstöðvun lyki, og gerðu þess
ar hækkanir samtals 8% í ið-
gjaldahækkun, og samtals gerðu
félögin því ráð fyrir 43,9% hækkun
á iðgjöldum ábyrgðartrygginga.
ÓSAMRÆMI f ÚTREIKNINGUM
Ríkisstjómin fékk Efnahags-
stofnunifia til að yfirfara útreikn
inga tryggingafélaganna, og komst
/ hun að nokkuð annarri niðurstöðu
um hæklomarprósentu, enda tók
Efnahagsstofnunin ekki með í
reikninginn hugsanlega hækkun,
' eftir verðstöðvun 1. sept. n.k.
og heldur ekki þau áhrif,
sem verkfallið í fyrravor hafði
á fækkun tjóna, og lækkaði þar
með tjónaupphæðina, sem miðað
var við í útreikningum á hækkun
um iðgjalda. Þá gerði Efnahags-
stofnunin ráð fyrir minnkandi
rekstrark. í ár, vegna fjölgunar
bifreiða, og einnig að vaxtatekj
ur félaganna að upphæð 12,9 mill
jónir, skyldu dregnar frá halla
félaganna í bifreiðatryggingum,
en í útreikningum tryggingafélag
anna voru þessi atriði
ekki tgkin á sama hátt. Sam-
kvæmt áætlun Efnahagsstofnunar
innar hefði þurft að hækka iðgjöld
in um 28,3% en um 21,1% ef
vaxtatekjur væru dregnar frá
halla félaganna innan SIT. Hækk
unarprósentan hjá Efnahagsstofn
uninni lækkar nokkuð ef öll bif
reiðatryggingafélög landsins eru
tekin með í dæminu, en ekki að-
eins SIT félögin, og stafar það
af betri afkomu félaganna sem
eru utan SIT.
ENGIN SKÝRING
— NÝ NEFND
Svo sem áður segir, þá neitaði
ríkisstjórnin tryggingafélögunum
um hækkun, þrátt fyrir að útreikn
ingar Efnahagsstofnunarinnar
sýndu að hækka þyrfti iðgjöldin
til að ekki yrði halli á þessari
tryggingagrein. Ekki segja trygg
ingafélögin að nein skýring hafi
verið gefin á þessari neitun um
hækkun, önnur en sú að skipa
þriggja manna nefnd til að endur
skoða skipulag og framkvæmd á
ábyrgðartryggingakerfinu. Úr þess
ari þriggja manna nefnd varð svo
sjö manna nefnd.
í greinargerð með hækkunar-
beiðni tryggingafélaganna, var
gert ráð fyrir að kostnaður félag
anna næmi 21,3% af iðgjaldatekj
um miðað við að full hækkun
fcngist, en kostnaðarhlutfall fé-
laganna er mjög mismunandi,
eða 15—40%.
TIMINN
Petrosjan — Iliibner. 4. skákin
varð jafntefli eftir 24 leiki og hef-
ur því öllum skákunum lyktað
með jafntefli. Staðan er 2—2.
Geller—Korclinoj. 3. skákin
varð jafntefli eftir 35 leiki og
heldur Korchnoj því forustunni,
hefur hlotið 2 vinninga gegn 1.
Fischer—Taimanov. Fischer
vann biðskákina úr 1. umferð,
eins og gert var ráð fyrir, og er
staðan því 1—0.
Larsen—Uhlmann. 3. skákin í
þessu einvígi fór í bið eftir 41
leik og er staðan nú 1—1 og
cin biðskák. Hér fer á eftir 2.
skákin, sem Uhlmann vann.
LAS PALMAS.
Hv.: Uhlniann. Sv.: Larsen.
Ensk byrjun.
1. c4, g6
2. Rc3, c5
3. g3, Bg7
4. Bg2, Rc6
5. Rf3
(Þessi uppbygging býður ekki upp
á skemmtilegar sviptingar, en
lientar þeim vel, sem vilja hafa
vaðið fyrir neðan sig. Að vísu
verður Uhlmann varla sakaður
um að vera varkár skákmaður, en
hann vill greinilega fara að öllu
með gát eftir tapið í 1. skákinni.
Þar fylgir hann frægu heilræði,
sem haft er eftir júgóslavneska
skákmeistaranum Vidmar.)
5. —, e6
(Larsen hefur engan áhuga á að
apa eftir léikjum hvíts og’bregð-'
ur út af hér.)
6. O—O, Rge7
7. d3, 0—0
8. Bd2, b6
9. Dcl, Bb7
10. Bh6, d6
11. a3, Dd7
12. Bxg7, Kxg7
13. e3, Had8
(Staðan er nú í jafnvægi. Að vísu
má segja að síðasti leikur svarts
sé eilítið ónákvæmur, en það ætti
ekki að koma að sök.)
14. b4! cxb4?
(Larsen er hugdjarfur skákmaður
og æðrulaus, en hér ofmetur
hann greinilega möguleika sína.
Að vísu vinnur hann peð í eftir-
farandi sviptingum, en sú dýrð
stendur ekki lengi. Bezt var að
hrófla sem minnst víð peðastöð-
unni á drottningarvængnum og
undirbúa þess í stað aðgerðir á
miðborðinu.)
15. axh4, Rxb4
(Larsen heldur sitt strik, enda
virðist hann gera ráð fyrir, að
framvinda málanna verði honum í
hag.)
16. Hxa7, Rec6
17. Ha3, Rxd3
18. Dal!
(Lúmskur leikur, sem Larsen hef-
ur sennilega vanmetið.)
18. —, Rc5
19. Hbl
(Riddarafráskákin veldur engum
usla, eins og sakir standa og
Uhlmann treystir aðstöðu sína á
annan hátt. Svarta peðið á b6 er
nú tortímingu ofurselt.)
19. —, f6
** i»b6, ** *
21. Rd4, Hxa3
22. Dxa3, Hc8
(Hvítur hótaði einfaldlega 23.
Hxb7 o.s.frv.)
23. R3b5!
(Nú er staða svarts orðin illverjan-
leg, ef ekki töpuð.)
23. —, e5
(Svo sem ekki verra en hvað ann-
að.)
24. Rxd6!, Dxd6
25. Dxc5, Dxc5
26. Re6t, Kh6
27. Rxc5, Ba8
28. Re4, Hd8
(Larsen reynir að fiska í grugg-
ugu vatni, eins og hans er vandi,
en Uhlmann lætur ekki snúa á
sig.)
29. Rxf6, Hdlf
30. Bfl, Hcl
31. h4, e4
32. Hb5
(32. Rxe4 væri óráðlegt vegna
32. —, Re5.)
32. —, Hal
33. Hc5, Rb4
(Staða svarts er nú algerlega von-
laus og framhaldið þarfnast ekki
skýringa.)
34 Hc7, g5
35. h5, g4
36. Hc5!, Rd3
37. NRxg4t, Kg7
38. Hc7t, Kf8
39. Hxh7, Rel
40 Re5, Rf3t
41. Rxf3, exf3
42. g4, Be4
43. Hd7, Bc2
44. Hd4, Kg7
45 c5, Ba4
’ 46. Kh2..........
Svartur gefst upp. .
F.Ó.
NÝR GJALDDAGI
Eftir að félögin höfðu fengið
neitun um hækkun, samþykkti
dómsmálaráðherra að gjalddaga
ábyrgðartrygginga bifreiða yrði
breytt, og er hann nú 1. jan. í
stað 1. maí áður, og segja trygg
ingafélögin að þetta hafi staðið
lengi til í hagræðingar- og sam
ræmingarskyni. Eftir 1. septem
ber hafa svo tryggingafélögin
áskilið sér rétt til að hækka ið-
gjöldin fram til 1. jan. og telja
sig hafa fulla heimild til þess.
EKKERT EFTIRLIT HÉR Á
LANDI
Lokaorðin í fréttatilkynningu
bifreiðatryggingafélaganna innan
SIT eru svohyóðandi:
„Ljóst er, að félögin verða á
einhvern hátt að fá fjármagn til
þess að mæta því tapi, sem sýnt
er, að þau verða fyrir í bifreiða
tryggingum. Eigi félögin að
gegna því hlutverki, sem til er
ætlazt, verður fjárhagur þeirra
að vera traustur.
Á hinum Norðurlöndunum, sem
og í flestum löndum, er strangt
opinbert eftirlit með rekstri trygg
ingafélaga. Megintilgangur slíks
eftirlits, er að gæta hagsmuna
tryggingatakanna. Beinist eftir
litið aðallega að því að ganga úr
skugga um, að félög þau, sem reka
tryggingastarfsemi, séu fjárhags
lega nægilega öflug, svo að sá
sem tryggingu tekur, geti treyst
því, að tjón verði bætt. Einstakir
tryggingartakar geta ekki metið
fjárhagsstyrk tryggingafélaga og
þessvegna hafa stjórnvöld víðast
hvar komið á fót virku eftirliti
með þeim. I-Iér á landi hefur ekk
ert slíkt eftirlit verið, en rétt er
að taka fram, að nefnd vinnur
nú að samningu frumvarps til
laga um vátryggingastarfsemi, þar
sem væntanlega verður gert ráð
fyrir raunhæfu eftirliti. Það var
m.a. fyrir ítrekuð tilmæli S.Í.T.,
að nefnd þessi var skipuð.
Óneitanlega stingur ákvörðun
ríkisstjórnarinnar mjög í stúf við
þá grundvallarhugmynd, sem víð
ast hvar ríkir, að tryggingafélög
in geti mætt þeim skuldbinding
um, sem þau takast á hendur.
Þess eru því miður dæmi, bæði
hér á landi og erlendis, að trygg
ingafélög hafi orðið gjaldþrota
og fjölmargir bifreiðaeigendur og
aðrir tjónþolar orðið fyrir fjár
hagstjóni af þeim sökum.
Gera verður ráð fyrir, að rík
isstjórnin hafi gert sér grein fyrir
hugsanlegum afleiðingum þessar
ar ákvörðunar sinnar.“
3JA MILLJÓNA TJÓN
Á blaðamannafundinum í dag
kom það fram að stærsta einstaka
bifreiðatjónið á sl. ári mun
verða upp undir þrjár miljónir
króna, að því áætlað hefur verið,
en tryggingaupphæð bifreiða er
þrjár milljónir.
Þá kom það fram að kaskó-
tryggingum bifreiða fækkar nokk
uð, og voru þær þó hlutfallslega
færri hér á landi en víða í ná-
grannalöndunum. Munu nú um
22—25% bifreiða hér á landi
vera kaskótryggðar. Einnig kom
fram að 42 — 46% af heildar
tjónaupphæð félaganna eru slysa
tjón, og hefur þeim farið fjölg
andi.
Ekki vildu tryggingamenn segja g
til um töp einstakra félaga á 13
bifreiðatryggingum, þar sem aðal |
fundir hefðu ekki verið haldnir, 1
en fullyrtu að félögin hefðu á s.l. 1
ári tapað milljónum á ábyrgðar
tryggingum bifreiða, 'en hinsveg t;
ar hefði orðið það mikill ágóði ,
af öðrum tryggingagreinum, að fé j.
lögin kæmu í heild út með hagn
að.
Að lokum sögðu tryggingamenn
að miðað við Bretland væru
bifreiðatryggingar ódýrari hér, en
brezk bifreiðatryggingafélög hafa
samkvæmt blaðafregnum, farið
fram á 50% hækkun á iðgjöldum. ._
Laxárbændur svara...
Framhald af bls. 1.
og útgáfu nýs virkjunarleyfis að
gera ólöglegar virkjunarfram-
kvæmdir löglegar. Má vera ljóst,
að framkvæmdir Laxárvirkjunar
eru jafnólöglegar, hvort heldur
þær eru kallaðar Gljúfurver eða
Laxá III.
Með óhrekjanlegum, vísindaleg-
um útrcikningum hefur verið sýnt
fram á, að rafmagn frá virkjunun-
um í Laxá er dýrara en frá c'ðrum
virkjunarkostum. Er í þeim út-
reikningunt þó ekki tekið tillit til
þess mikla tjóns, sem með virkjun-
arframkvæmdum er unnið á lax-
gengd og möguleikum til laxrækt-
ar í Laxá. Af þeirri ástæðu er ekki
fullnægt því skilyrði stjórnarskrár
lýðveldisins, að nauðungarafsal
eigna getur ekki átt sér stað nema
almannaþörf krefji.
Vill fundurinn því mótmæla því,
að fyrrverandi virkjunarverktaki sé
í sæti ráðuneytisstjóra Iðnaðar-
ráðuneytis látinn ráðskast með lífs-
hagsmuni og náttúruauðæfi heilla
byggðarlaga. Gegnir furðu, að
ábyrg stjórnvöld skuli láta sér
sæma slíka eyðileggingu verð-
mæta“.“
ÁVIÐA
Alþýðuflokkurinn
°9 tryggingarnar
í Þjóðólfi, blaði Framsókn-
armanna á Suðurlandi, er fjall-
að um tryggingamálin og segir
þar m.a.:
„Framfarir í tryggingamál-
um hafa sáralitlar verið, eins
og bezt sést á því, að í deilun
um um þessi mál, sem staðið
haía í blöðunum í vetur, hefur
aðeins verið um það deilt,
hvort kaupmáttur trygginga-
bóta liafi minnkað á tímabil-
inu eða staðið í stað. Það var
þannig það mesta, sem menn
treystust til að halda fram að
okkur hefði ekki farið aftur. Á
s.I. hausti voru fjölskyldubæt-
ur hækkaðar verulega, en þó
ekki meira en svo, að þær urðu
hliðstæðar að kaupgetu við
það, sem var 1960. Ástæðan
til þessarar hækkunar var þó
ekki umhyggja /yrir barnafjöl-
skyldunum frekar en niður-
greiðslurnar eru af umhyggju
fyrir landbúnaðinum. Þetta var
aðeins bragð til að lækka vísi-
töluna, því að fjölskyldubæt-
urnar koma til frádráttar
framfærslukostnaði við útreikn
ing hennar. Sjálfstæðismenn
hafa oft haldið því fram, að
fjölskyldubætur ættu að vera
fyrst og fremst til styrktar
barmnörgum fjölskyldum og
því ætti ekki að greiða með
fyrsta barni, en í haust varð
samt hækkunin Iangmest á
fyrsta barni. Af hverju? Af því
að fyrsta barn vegur þyngst í
vísitölunni. Sú fjölskylda, sem
mest tillit er tekið til af stjórn
völdum, „vísitölufjölskyldan“,
er nefnilega barnfá. Stefnu-
fastari reyndust Sjálfstæðis-
menn ekki, þegar á hólminn
kom.
Því miður fer því víðs fjarri,
að íslendingar séu í fremstu
röð þjóða á sviði trygginga-
mála. Danir og Finnar verja
um 15% þjóðartekna sinna til
heilb'igðis- og tryggingamála,
Svíar 17% og Norðmenn 12%.
Allar leggja þcssar þjóðir
drjúgan hlut til landvarna,
sem við erum lausir við. Samt
er okkar hlutfall til velfcrðar-
málanna miklu lægra, eða tals-
vert innan við 10%.EIlilífeyrir
er í Danmörku og Noregi tvö-
falt hærri en hér og örorkulíf-
eyrir þrefalt hærri, en í Sví-
þjóð er ellilífeyrir þrefalt
hærri en liér og örorkulífeyrir
fjórfalt hærri. Nei, það þarf
að taka betur á, ef við ætlum
að koinast í frcmstu röð.“
Tíml nýrra átaka
Ennfremur segir:
„Me'kustu skrefin, sem hár
á landi hafa verið tekin í trygg
ingamálum, eru tvö. Hið fyrra
þegar fyrstu lögin um almanna
tryggingar voru sctt af sam-
stjórn Framsóknarflokksins og
Alþýðuflokksins árið 1936 og
eftir sam-'iginlcga baráttu þess
ara flokka gegn hatrammri and
spyrnu Sjálfstæðismanna. Hið
síðara þegar fjárhagsgrundvöll
ur tryggingakerfisins var lagð-
ur með lögum frá ársbyrjun
1956. Steingrímur Steinþórs-
son var þá félagsmálaráðlierra
Framhald á bls. 14.