Fréttablaðið - 15.02.2003, Blaðsíða 8

8 15. febrúar 2003 LAUGARDAGUR
Útgáfufélag: Frétt ehf.
Ritstjóri: Gunnar Smári Egilsson
Fréttastjóri: Sigurjón M. Egilsson
Ritstjórnarfulltrúar: Reynir Traustason
og Steinunn Stefánsdóttir
Auglýsingastjóri: Þórmundur Bergsson
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing:
Þverholti 9, 105 Reykjavík
Aðalsími: 515 75 00
Símbréf á fréttadeild: 515 75 06
Rafpóstur: ritstjorn@frettabladid.is
Símbréf á auglýsingadeild: 515 75 16
Rafpóstur: auglysingar@frettabladid.is
Setning og umbrot: Frétt ehf.
Prentvinnsla: Ísafoldarprentsmiðja ehf.
Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuð-
borgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá
blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni.
Fyrirtæki geta fengið blaðið gegn greiðslu
sendingarkostnaðar; kr. 1.100 á mánuði.
Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni
blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjalds.
BRÉF TIL BLAÐSINS
Áhyggjur
sjómanna
Jónas Garðarsson hringdi:
Jónas Garðarsson, formaðurSjómannafélags Reykjavíkur,
segir vanta í það sem Friðrik J.
Arngrímsson hjá LÍÚ segir varð-
andi tvískráningu íslenskra fiski-
skipa. Jónas segir Friðrik hafa
gleymt að geta þess sem veldur
sjómönnum mestum áhyggjum,
en það sé að þegar íslensk fiski-
skip eru skráð í tveimur löndum
rofni tengslin við kjarasamning-
inn og því verði mögulegt að ráða
áhöfn á allt öðrum kjörum en
tíðkast hér. ■
Utanríkisráðherra Noregs, JanPetersen, hélt ræðu í norska
þinginu þar sem hann gerði grein
fyrir afstöðu norskra stjórnvalda í
Íraksdeilunni. Leiðarahöfundur
Aftenposten hefur sitthvað við inni-
hald ræðunnar að athuga. Finnst
honum ráðherrann gleyma sér um
of í aukaatriðum í stað þess að
fjalla um kjarna málsins, þ.e.a.s.
hvernig finna megi farsæla leið til
þess að koma í veg fyrir stríð.
Í leiðaranum er enn fremur bent
á að í pólitískri umræðu um Íraks-
deiluna vilji oft gleymast þær alvar-
legu og víðtæku afleiðingar sem
stríðið gæti haft í för með sér. Þá er
ekki aðeins átt við það sem snertir
írösku þjóðinna heldur ekki síður
þau áhrif sem stríð gæti haft á frið
og jafnvægi í Miðausturlöndum og í
raun heiminum öllum. Tíminn er
naumur, segir leiðarahöfundur og
hvetur norska ráðamenn til þess að
beita áhrifum sínum í málinu með
ofantalið að leiðarljósi.
„Bandaríkin þurfa nú að horfast
í augu við afleiðingarnar af ein-
strengingslegri og ögrandi fram-
göngu sinni í Íraksdeilunni,“ segir í
leiðara Politiken. Þar er fjallað um
það breiða bil sem myndast hefur
milli Bandaríkjanna og ýmissa Evr-
ópulanda í málinu og það neyðar-
ástand sem skapast hefur í alþjóða-
samstarfi.
Leiðarahöfundur leggur áherslu
á mikilvægi þess að heimsveldin
finni sameiginlega lausn á málinu
og Bandaríkjamenn hefji ekki hern-
aðaraðgerðir án stuðnings Samein-
uðu þjóðanna. Að hans mati þurfa
SÞ meira á Bandaríkjunum að halda
en Bandaríkin á SÞ. Því er mikil-
vægt að efasemdarmenn í Evrópu
hafi hemil á sér og gefi Bush ekki
afsökun fyrir því að segja skilið við
samstarfið og fara sínar eigin leiðir.
Leiðarahöfundur Berlingske
Tidende gagnrýnir þjóðir Atlants-
hafsbandalagsins fyrir að gleyma
sér í pólitískum þrætum í stað þess
að beita sér af alefli fyrir afvopnun
Íraka. Að hans mati hefur andstaða
Frakka, Þjóðverja og Belga við
stefnu Bandaríkjanna aðeins orðið
til þess að auka líkurnar á yfirvof-
andi stríði í Írak. Ástæðan fyrir
klofningnum innan Atlantshafs-
bandalagsins sé að hluta til van-
þóknun Evrópuþjóðanna á því sem
þær upplifa sem valdníðslu og
hroka af hálfu Bandaríkjanna, að
sögn leiðarahöfundar. En hann
bendir á að án þeirrar ógnar sem
bandarískt hervald skapar sé engin
von til þess að fá Íraka til að fylgja
alþjóðasamþykktum um vopna-
eign. ■
Úr leiðurum
Leiðarahöfundar á Norðurlöndum
eru ekki á eitt sáttir um það hvernig evr-
ópskir ráðamenn taka á málum í Íraks-
deilunni og telja að þeir hafi misst sjónar
á því sem raunverulega skiptir máli.
Dóri á
Kanans fund
Pétur G. Kristbergsson skrifar:
Halldór Ásgrímsson utanríkis-ráðherra hefur lofað Banda-
ríkjunum að Ísland muni styðja
árás þeirra á Írak af fullum
mætti.
Með léleg vopn í lekum báti
leggur Dóri á Kanans fund.
Þar getur hann sem djarfur dáti
dillað skotti á réttri stund.
Skoðanakönnun um þjóðaratkvæðagreiðslu:
Meirihluti vill
kjósa um Kára-
hnjúkavirkjun
KÖNNUN Meirihluti er hlynntur
þjóðaratkvæðagreiðslu um mikil-
vægustu málefni þjóðarinnar og
um Kárahnjúkavirkjun. Þetta kom
fram í könnun sem Gallup gerði
fyrir Vinstri hreyfinguna – grænt
framboð þar sem hugur fólks um
þjóðaratkvæðagreiðslu var kann-
aður. Ögmundur Jónasson þing-
maður segir niðurstöður skýr
skilaboð til ríkisstjórnarinnar.
Eðlilegast sé að atkvæðagreiðslan
fari fram um leið og kosningarnar
10. maí nk.
Af 1250 manns sem valdir voru
í slembiúrtaki úr þjóðskrá svöruðu
800 manns á aldrinum 16 til 75 ára
af öllu landinu. Lagðar voru fram
tvær spurningar: Ertu hlynnt(ur)
eða andvíg(ur) þjóðaratkvæða-
greiðslu um mikilvægustu mál
þjóðarinnar? Eru hlynnt(ur) eða
andvíg(ur) þjóðaratkvæðagreiðslu
um Kárahnjúkavirkjun? 79% að-
spurðra sögðust hlynnt þjóðarat-
kvæðagreiðslu um mikilvægustu
málefnin og 64% sögðust vilja
þjóðaratkvæðagreiðslu um Kára-
hnjúkavirkjun. ■
Þegar Fréttablaðið fór þess á leitvið mig að ég setti nokkrar
hugsanir á blað um daginn og veg-
inn komu ýmis mál upp í hugann,
mál sem hafa verið í deiglunni á
undanförnum vikum og mánuðum.
Ber þar hæst virkjanamálin og alla
þá sérfræðinga sem telja sig þess
umkomna að vita betur en Aust-
firðingar hvað sé þeim sjálfum og
þjóðarhag fyrir bestu, pólitísk
sveifla fyrrverandi borgarstjóra
yfir í landsmálin, staða Íslendinga
varðandi yfirvofandi stríð við Írak
og svona mætti lengi telja.
Fram undan eru alþingiskosn-
ingar og ímyndarsmiðir fara í
gang að búa til eitthvað nýtt eða
hressa upp á það sem fyrir er.
Ýmsir stjórnmálamenn gerast
mjög hátíðlegir í málfari og af
þeim skín ábyrgð og vilji til að
gera þjóðinni allt til góða. Þeir ger-
ast virðulegir í tali í ljósvakafjöl-
miðlum, eða reyna að vera frjáls-
legir og skemmtilegir, en margir
eru allt of oft því marki brenndir
að breyta eðlilegu talmáli sínu í til-
gerðarlegt og uppskrúfað ,,fínirí“!
Erfitt er að hlusta á þá og dökkur
sjónvarpsskjárinn verður betri
kostur en viðtalið við þá. Sjálfsagt
er að tala fallegt og kjarnyrt mál
og eftir slíkum málflutningi er tek-
ið. Sú gildra að breyta eðlilegu
málfari sínu í viðtölum í ljósvaka-
fjölmiðlum virðist ótrúlega opin,
en samt hulin mörgum sem alla
jafna tala ágætt mál. Orð og setn-
ingar verða að tískubólum og of-
notkun hugtaka gerir málflutning
margra ónefndra stjórnmála-
manna tilgerðarlegan og hreinlega
óáheyrilegan. Maður hættir að
nenna að hlusta.
Ímynd er annað og meira en út-
geislun og rétt fataval. Glæsilegt
útlit getur hreinlega hrunið þegar
menn opna munninn og út streym-
ir foss orðskrípa eins og ,,orsaka-
valdur“, sem var mjög vinsælt til
skamms tíma. Á undanförnum
misserum er eins og menn hafi
gleymt orðunum ,,svona“ og
,,þannig“ en nota í þess stað ,,með
þessum hætti“ í tíma og ótíma. Ég
geri mér það stundum að leik að
telja hve oft ,,með þessum hætti“
er notað í stuttum viðtölum og
minnist þess að eitt sinn tókst ann-
ars ágætum háttsettum opinberum
starfsmanni að koma ,,með þess-
um hætti“ ellefu sinnum fyrir í
þriggja mínútna fréttaviðtali. Af-
leiðingin var hundleiði yfir mál-
flutningnum í stað þess að hlustað
væri með athygli á skoðanir við-
komandi. Hann varð einfaldlega
leiðinlegur þótt umræðuefnið væri
mikilvægt og álit mannsins nauð-
synlegt innlegg í viðkomandi mála-
flokk.
Mikilvægt er stjórnmála-
mönnum að haga málflutningi
sínum þannig (,,með þeim
hætti“) að áheyrendur viti (,,með
skýrum hætti“) hvaða skoðanir
þeir hafa á málefnunum sem til
umfjöllunar eru. Færa má rök
fyrir því að ræðumenn sem tala
gott, kjarnyrt og tilgerðarlaust
mál, fái meiri athygli en hinir
sem reyna að breyta sér í
ræðupúlti eða fjölmiðlaviðtölum
með uppskrúfuðu orðafari og sí-
felldum endurtekningum hug-
taka sem eru í ,,tísku“ hverju
sinni. Sem sagt, menn sem tala
skýrt (,,með skýrum og kjarnyrt-
um hætti“) ná tvímælalaust bet-
ur (,,með betri hætti“) til áheyr-
enda en hinir! ■
löggiltur dómtúlkur
og skjalaþýðandi
skrifar um
málflutning.
ELLEN
INGVADÓTTIR
Um daginn
og veginn
Málskrúð og tilgerð
SKOÐANAKÖNNUNIN KYNNT
Alþingi hefur til afgreiðslu þingsályktunartillögu um þjóðaratkvæðagreiðslu um byggingu
Kárahnjúkavirkjunar. Kolbrúnar Halldórsdóttir segir tillöguna vera í iðnaðarnefnd og að
hún komi vonandi til afgreiðslu Alþingis innan fárra daga.
Nóatúni 4 • 105 Reykjavík • Sími 520 3000 • www.sminor.isOD
DI
H
F

J
37
55
/1
ÞJÓÐARATKVÆÐAGREIÐSLA
UM MIKILVÆGUSTU MÁLEFNI
ÞJÓÐARINNAR
Andvíg(ur) 15%
Hvorki né 7%
Hlynnt(u)r 79%
ÞJÓÐARATKVÆÐAGREIÐSLA
UM KÁRAHNJÚKAVIRKJUN
Andvíg(ur) 30%
Hvorki né 6%
Hlynnt(ur) 64%
Dæmd fyrir morð:
Keyrði
ítrekað yfir
eiginmann
sinn
HOUSTON, AP Kviðdómur í máli
tannlæknisins Clara Harris
varði Valentínusardegi í að
ákvarða hæfilega refsingu
hennar fyrir morðið á eigin-
manni sínum.
Harris var fundin sek um að
hafa myrt eiginmann sinn með
því að keyra ítrekað yfir hann
meðan dóttir hennar sat í far-
þegasæti bifreiðarinnar.
Atvikið átti sér stað þegar
konan komst að því að eiginmað-
ur hennar til tíu ára hafði haldið
fram hjá henni á hótelinu þar
sem þau giftust.
Í vitnisburði sagðist Clara að-
eins hafa viljað valda manni sín-
um andlegri þjáningu fyrir
framhjáhaldið. ■
Ráðamenn hafa villst af brautinni
Stefgjöld
Gunnar Stefánsson, innheimtustjóri
STEFs, skrifar:
Umfjöllun um höfunda, höf-undarétt og STEF má draga
saman í eftirfarandi limru:
Netið nýjar reglur setur
núna gildir þennan vetur:
„Allt er frítt!
STEF er skítt!
Steli hver sem betur getur!“