Alþýðublaðið - 20.06.1922, Blaðsíða 1

Kg23
Þriðjadagins 20. júní.
138 tölublað
A-liStiH.Il er listi Alþýðuflokksins. Pið, sem úr bænum farið,
munið að kjósa hjá bæjarfógeta áður en þið farið. Skrifstofan opin kl. 1—5.
Afturfarir.
Það er oítlega gumað af því.
einkum I auðvaldsblöðum og tima
ritum, að hér á iandi hafi á sið
astu tímum orðið miklar og hrað
i
stigar framfarir. Er þá einkum
viteað f breytingu þá, sem orðið
befir á öðrum aðalatvinnuvegi
landsmanna, sjávarútveginum, er
togaraútgerðin kom til sögunnar.
Þvi er og ekki að neita, að f þvi
má telja framför, að minsta kosti
um skipakost til sjðsóknarinnar og
jafnvel að þvi leyti einnig, sem
veiðiaðferðin er uppgripameiri; þó
getur þar staðist á kostnaður og
ábati, svo að ekki muui miklu,
En það er jafnan hætt við, er
athygiin beinist mjög að einhverju
einu, að hún dvíni að sama skapi
gagnvart öðru, svo að bæði séu
framfarirnar minni f þessu eina
vegna samanburðarleysis og eins,
að annað sé vanrækt meira en
góðu hófi gegnir.
Og það eru miklar Ifkur til, að
. svo hafi einmitt farið hér, og að
mikið af framfaraguminu sé að
eins glamur út f loftið, sprottið
af kæruleysi uas það, hvort farið
er með rétt mái, ef að eins er
unt að láta ástandið líta sæmi-
Jlega út.
Breytingar út aí fyrir sig eru
engar fraœfarir. Framför er það
eitt, er breytt er til batnaðar, svo
að mennirnir verði farsæiii, þeim
iiði betur yfirleitt, annaðhvort
ifkamlega eða andlega eða um
hvort tveggja.
Og hafa þá breytingar sfðustu
ííms haft það f för með sér, svo
að veruiegu muui?
Litum á nokkur atriði.
Er þá bezt að byrja þar, sem
mest orð hefir verið gert á fram-
förunpm, á sjávarútveginum. Fyrir í
Hér með tilkynnist vinum og vandamönnum, að frænka min, Helga
L. Valdorff, frá Norðfirði, andaðist á Vífilsstaóahælinu 15. júni.
Lfkið verður flutt austur á Villemoes i dag.
Fyrir hönd fjarstaddra foreldra.
Fóra Ólafsdóttir.
I
utan þá breytingu, sem ( upphafi
er minst á, má vfst segja, að
framförin sé nauðalitil nema að
þvf leyti, ef framför skyldi kalia,
að meira fé saínist nú en áður á
hendur einstakra manna og þá
þeírra, er minst leggja f söiurnar
fyrir atvinnnveginn af lifandi orku,
þ e. þeirra, er ieggja til fé, en
ekki starf. Hinir, sem Ieggja fram
starfið, bera tiltölulega talsvert
minna úr býtum en áður, og stafar
það af því einkenni hinna starf
andi stétta að hugsa meira um
starfið sjálft en árangurinn af því,
en það hefir í för með sér Iftil
þægni um lífskjör og „sanngirni*
gagnvart þeim, er vinnu þeirra
kaupa, hinum eiginlegu „vinnu
þiggjendum' að rétíu máli. —
Samkvæmt þeim mælikvarða, sem
áður er iagður, er því fremur nm
afturför að ræða en framför, þvf
að versnandi fjárhagsástæður hinna
starfandi manna hljóta óhjákvæmi-
lega að spilla Ifískjörum þeirra,
er þeir eiga fyrir að sjá auk
sjálfra sín.
Um landbúnaðinn er það að
segja, að hvorki er þar mikið
orð gert á framförunum, enda er
það víst óþárfi. Hins vegar er
þar vfst ekki um mikla afturför
að ræða heldur, enda er þeim
atvinnuvegi eiginlegur seina-
gangurinn. Raunar hefir smjörgerð
inni farið aftur, einkum um gæði,
því að rjómabú hafa iagst uiður
nokkuð vfða, og húsakynni hafa
óœótmæianiega versnað, og eins
hefir launakjörum verkamanna þar
hnignað. Hins vegar hafa stóreigna-
menn þar efnast nokkuð á sfðari
árum.
í iðnaði og verzlun er alveg
sömu söguna að segja. Launa-
kjör manna hafa versnað, vöru-
vöndun minkað, verð bækkað.
Gerist þar aiveg sama sagan: Þeir,
sem fjármagnið eiga, efiast; hin-
um þnignar.
Meðai starfsmanna rfkisins má
rekja sama ganginn. Það er varla
ofmælt, þótt sagtsé, að kjör emb
ættis- og sýsiunarmanna séu alt
að því tffalt verri nú en fyrir 50
árum, nema ef til viil þeirra, er
hafa talsverðar aukatekjur.
Þsgar nú svona er um Iffskjör
og fjáriög fiestra þeirra manna
meðai þjóðarinnar, sem leggja
fram staifið, þá getur ekki hjá
þvf farið, að það hafi lamandi
áhrif á aila menningu þjóðarinn-
ar, cnda má sjá þess merkí. Húsa-
kynni og annriki bera menningn
þjóðarinnar beztan vott. Hér er
svo, að húsakynni manna eru hin-
ar aumustu rottuholur á guðs grænni
jörð að örfáum undanteknum, og
er ólíkiegt, að þau hafi verri ver-
ið í einokunartímnbilinu iliræmda,
og tii að kóróna alt saman er
meira eða minna atvinnuleysi á
flestum sviðum. Ekki er betra um
öanur svið þjóðmenningarinnar:
handónýt yfirvöld, getulausir lækn-
ar og léleg sjúkrahús eða engin,
andiaus og dauf prestastétt, van-
rækt skólamál, sem f vetur átti