Fréttablaðið - 15.01.2004, Blaðsíða 18

18 15. janúar 2004 FIMMTUDAGUR
MEXÍKÓ Leiðtogar Ameríkuríkja,
sem funduðu í Monterrey í Mexíkó
í byrjun vikunnar, undirrituðu í
fyrrakvöld sameiginlega yfirlýs-
ingu þrátt fyrir skiptar skoðanir
varðandi lykilmál eins og frjálsa
verslun og baráttu gegn spillingu.
Í yfirlýsingunni lofa leiðtogarn-
ir því að styðja kröfu Bandaríkja-
manna um að öll Ameríka verði
eitt fríverslunarsvæði árið 2005 og
er litið á það sem mikinn sigur fyr-
ir Bush Bandaríkjaforseta vegna
harðrar andstöðu sumra leiðtog-
anna á fundinum og þá sérstaklega
hinna vinstrisinnuðu Hugo
Chavez, forseta Venesúela, og Lula
da Silva, forseta Brasilíu.
Báðir voru þeir félagar á móti
því í byrjun að fríverslunarsvæðið
yrði nefnt í lokayfirlýsingunni en
létu þó undan í lokin. Chavez vildi
ekki viðurkenna að hann hefði ver-
ið beittur þrýstingi á fundinum en
helstu áherslumál hans og Lula,
baráttan gegn fátækt og aukið
þróunarstarf, rötuðu bæði inn í
yfirlýsingunni.
Að mati stjórnmálaskýrenda
ber yfirlýsingin glögg merki út-
þynningar en Bush lagði í upphafi
til að fríverslunarsamningur lægi
á borðinu strax í byrjun næsta árs.
■
Sameiningarátakið eitt
mikilvægasta verkefnið
Félagsmálaráðherra segir brýnt að stækka, styrkja og efla sveitarfélögin.
Samhliða þurfi að ræða tilflutning verkefna frá ríki til sveitarfélaga. Ráðherra vill ljúka
flutningi málefna fatlaðra og líta næst á grunnþætti heilbrigðisþjónustunnar.
Miklar vonir eru bundnar viðátak stjórnvalda til eflingar
sveitarstjórnarstigsins. Nefndir á
vegum félagsmálaráðherra tóku
nýlega til starfa en þeim er ætlað
að gera tillögur að tilflutningi
verkefna milli ríkis og sveitar-
félaga og breyttri skipan sveitar-
félaga. Nefndunum er einnig ætl-
að að fjalla um aðlögun tekju-
stofna sveitarfélaga samhliða
þessu. Tillögur eiga að liggja fyr-
ir í vor en við það er miðað að
hægt verði að efna til sameining-
arkosninga vorið 2005. Sveitar-
stjórnarmenn hafa sagt reglur um
Jöfnunarsjóð sveitarfélaga og
fyrirkomulag tekjustofna sveitar-
félaga vinna gegn jákvæðum þátt-
um sameiningar. Félagsmálaráð-
herra segir tekjuskiptinguna einn
meginþátt sameiningarátaksins.
Seint sátt um tekjustofna
„Tekjuskipting milli þessara
tveggja stjórnsýslustiga, ríkis og
sveitarfélaga, er auðvitað stöðugt
umfjöllunarefni og sjálfsagt
komumst við seint að einhverri
lausn mála í því. En það er þó ekki
langt síðan reglum um Jöfnunar-
sjóð sveitarfélaga var breytt, ein-
mitt í þeim tilgangi að treysta
stöðu þeirra sveitarfélaga sem
eru með hvað lægstar tekjur á
íbúa. Og það var að hluta til gert á
kostnað minnstu, en jafnframt
tekjuhæstu sveitarfélaganna.
Menn hafa því verið að reyna að
þróa Jöfnunarsjóðinn, einmitt
með tilliti til ábendinga sveitar-
stjórnarmanna. Á sama tíma og
tekjuskattur einstaklinga hefur
verið að lækka þá hefur hlutdeild
sveitarfélaganna í sköttum verið
að aukast. Ríkið hefur verið að
taka minna til sín á meðan sveitar-
félögin hafa verið að bæta við. En
menn eiga stöðugt að leita leiða til
þess að treysta sveitarfélögin,
vegna þess að ég trúi því að það sé
íbúunum til hagsbóta að þjónust-
an færist nær og sveitarfélögin
styrkist. En þá um leið hlýtur að
koma að þessu, þau þurfa að
stækka og eflast, þau þurfa að
vera af ákveðinni stærðargráðu
til þess að ráða við, af þeim gæð-
um og með þeirri þjónustu að
sinna þeim verkefnum sem íbú-
arnir gera kröfur til.“ segir Árni
Magnússon félagsmálaráðherra.
Sameiningarátak
Fyrir nokkru skipaði Árni þrjá
starfshópa í því skyni að efla sveit-
arstjórnarstigið. Sameiningarnefnd
hefur það hlutverk að undirbúa og
leggja fram tillögur um breytta
sveitarfélagaskipan. Markmiðið er
að hvert sveitarfélag myndi heild-
stætt atvinnu- og þjónustusvæði.
Tekjustofnanefnd er svo ætlað
að aðlaga tekjustofna sveitarfélaga
að nýrri sveitarfélagaskipan og
breyttri verkaskiptingu ríkis og
sveitarfélaga. Til að samræma
vinnu þessara tveggja nefnda,
starfar þriggja manna verkefnis-
stjórn, sem hefur yfirumsjón með
sameiningarátakinu Verkefnis-
stjórninni er einnig ætlað að gera
tillögur um hvaða verkefni sé unnt
að færa frá ríki til sveitarfélaga, í
því augnamiði að treysta sveitar-
stjórnarstigið og efla sjálfsforræði
byggðarlaga.
Markmiðið með þessari vinnu er
að verkaskipting ríkis og sveitar-
félaga verði skýr og því er alls ekki
útilokað að fram komi tillögur um
flutning verkefna í hina áttina ein-
nig, þ.e. frá sveitarfélögum til
ríkisins.
Gert er ráð fyrir því að hægt
verði að kjósa um tillögur samein-
ingarnefndarinnar eigi síðar en
vorið 2005.
Engar þvinganir
Sveitarfélögin eru núna 104 en
voru 204 fyrir 1990, þannig að þeim
hefur fækkað umtalsvert á undan-
förnum árum. Í helmingi sveitar-
félaganna búa innan við 500 manns
en lágmarksíbúafjöldi í hverju
sveitarfélagi er 50 manns.
Einungis 36 manns búa í fá-
mennasta sveitarfélagi landsins,
Mjóafjarðarhreppi, en rúmlega 112
þúsund í því fjölmennasta, Reykja-
vík.
„Ég hef ekki viljað nálgast þessi
mál út frá því að það sé brýnt að
fækka sveitarfélögum verulega. Ég
vil nálgast þetta út frá því að þau
þurfi að stækka, styrkjast og eflast
sem auðvitað hefur í för með sér
fækkun. En ég hef ekki viljað hafa
fækkun sveitarfélaga sem útgangs-
punkt og því ekki verið tilbúinn að
nefna einhverja tölu um æskilegan
fjölda sveitarfélaga.
Það er hins vegar alveg ljóst að
ef við ætlum að ná árangri í þessum
Engill dauðans:
Myrti 24
sjúklinga
SVISS, AP Svissneskur sjúkraliði bar
ábyrgð á dauða að minnsta kosti 24
vistmanna á hjúkrunarheimilum í
Lucerne-héraði á árunum 1995 til
2001, að því er fram kemur í skýrslu
lögreglunnar.
Fórnarlömbin voru á aldrinum 66
til 95 ára og áttu það sameiginlegt að
þjást af alzheimer eða öðrum alvar-
legum sjúkdómum. Sjúkraliðinn
hefur játað að hafa gefið þeim ban-
vænan lyfjaskammt eða kæft þau
með plastpoka. Hann heldur því
fram að hann hafi kennt í brjósti um
fórnarlömbin og viljað lina þjáning-
ar þeirra. Svissneskir fjölmiðlar
kalla hann „engil dauðans“. ■
AUKNAR SÓTTVARNIR
Fuglaflensu í kjúklingum hefur nýlega orð-
ið vart í Víetnam, Suður-Kóreu og Japan.
Fuglaflensan í Asíu:
Varað við
faraldri
ASÍA Sérfræðingar Alþjóða heil-
brigðisstofnunarinnar, WHO, hafa
varað við því að fuglaflensan, sem
nú herjar á fiðurfénað í nokkrum
Asíulöndum, gæti orðið skæðari
en bráðalungnabólga nái veiran,
sem veldur veikinni, að stökk-
breytast og smitast í fólk.
Þrjú dauðsföll í Víetnam hafa
nýlega verið rakin til
fuglaflensunnar en hún hefur ein-
nig nýlega greinst í kjúklingum í
Japan og Suður-Kóreu.
Sérfræðingarnir segja að dán-
artíðni vegna fuglaflensunnar sé
mun hærri en vegna bráðalungna-
bólgu og að öll tilfelli sem hingað
til hafi greinst í fólki séu rakin til
þess að sjúklingarnir hafi komist í
nána snertingu við sýkta fugla. ■
RISAKIRKJUKLUKKA
Stærsta kirkjuklukka, sem smíðuð hefur
verið í Rússlandi, var blessuð í upphafi
flutnings frá Pétursborg til Sergiyev Posad í
nágrenni Moskvu í gær. Klukkan, sem var
smíðuð í Baltic-verksmiðjunni í Pétursborg,
er fimm metra há og vegur um 80 tonn.
BUSH Í MEXÍKÓ
Lokayfirlýsing leiðtogafundarins í Mexíkó
gerir ráð fyrir að Ameríka verði fríverslunar-
svæði árið 2005.
Samkomulag um lokayfirlýsingu:
Mikill sigur fyrir Bush
1. apríl 2004
Hugmyndir um tilflutning verkefna milli
ríkis og sveitarfélaga,
breytta skipan sveitarfélaga og tillögur
um aðlögun tekjustofna.
maí - des. 2004
Kynning tillagna um allt land.
Haustþing 2004
Nauðsynlegar breytingar á sveitarstjórnar-
lögum.
Vorið 2005
Kosið um sameiningar sveitarfélaga í
samræmi við tillögur sameiningarnefndar.
NEFNDARSTARF
Um eflingu sveitarstjórnarstigsins.
Verkefnisstjórn:
Yfirumsjón, tillögur um flutning verkefna
milli ríkis og sveitarfélaga
Sameiningarnefnd:
Tillögur um breytta sveitarfélagaskipan
Tekjustofnanefnd:
Tillögur um aðlögun tekjustofnakerfis
LYKILDAGSETNINGAR
Átaki til eflingar sveitarstjórnarstiginu var
hrundið af stað í nóvember síðastliðnum.
Fréttaviðtal
ÞRÖSTUR EMILSSON
■ ræðir við Árna Magnússon
félagsmálaráðherra um sameiningu
sveitarfélaga, flutning verkefna frá ríki til
sveitarfélaga og skiptingu tekjustofna.
EKKI ÞVINGAÐA SAMEININGU
Árni Magnússon félagsmálaráðherra segist ekki vilja nálgast málin út frá því að brýnt sé að fækka sveitarfélögum verulega.
„Ég vil nálgast þetta út frá því að þau þurfi að stækka, styrkjast og eflast sem auðvitað hefur í för með sér fækkun.“
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/G
VA